Gott Orðbragð

í sjónvarpinu í gær. Bragi Valdimar Skúlason og Brynja Þorgeirsdóttir komu með bráðskemmtilegan þátt og fóru bæði á kostum.  

Mér var sagt að Bragi Valdimar væri sonur Skúla Bragasonar bóksala Brynjólfssonar og Dóru konu hans af ætt Theodóru Thoroddsen skáldkonu. Listfengið er því í ætt hans.

En þetta knýr mig til að skrifa svolítið um föðurbróður hans, Birgir Bragason teiknara. Birgir Bragason var fæddur í Reykjavík 25. apríl 1937.

Við hittumst í Grænuborg hjjá Ísaki Jónssyni og Sigrúnu konu hans í 6 ára bekk, Við urðum fljótt læsir eins og bekkjarsystkinin þar sem kennslan var yfirburða góð. Þetta voru allt saman góðir krakkar sem maður hefur þekkt til æviloka að góðu einu.  Ærslabelgir auðvitað. Birgir var framarlega í þeim flokki og eitt sinn er fannst dauð mús beit hann í halann á henni og dinglaði henni til að stríða stelpunum. Eftir það var hann kallaður Biggi kisa eða Kisi alla tíð.  Annar strákur fór niður í Vatnsmýri og kúkaði án klósetts. Alltaf kallaðu Mýrikúkk eða Mýri eftir það. Gegndi nafninu til æviloka.  Snemma býr að fyrstu gerð.

Við Biggi urðum miklir vinir síðar í Gaggó Aust. Hann var sérstæður drengur og líklega fæddur með AHD. Hann var einstaklega ljúfur í allri framgöngu. Hann reiddist aldrei og sló ekki til baka þó einhver vildi berja hann  fyrir eitthvað heldur vék sér kattlípur undan og hló og ávallt var málið fljótt búið. Hann var léttur í lund og ég man eiginlega ekki eftir honum öðruvísi en brosandi og kátum og hann smitaði út frá sér kátínunni.  Hann var um margt sérstakur og sætti því kannski einelti sumra á stundum þó vinir hans reyndu oftar en ekki að bera blak af honum. En illvilja í garð þeirra sem sýndu honum eitthvað misjafnt hafði hann ekki til og var fljótt sáttur við allt og alla. Og flestum var líka vel til hans því hann var hrekklaus með öllu og jákvæður í öllum tillögum.

Við fylgdumst að gagnfræðaskólann. Þar gáfum við saman með Púlla út eitt eða tvö tölublöð fjölrituð af Gosa, einskonar skop-og grínblað, sem gaman væri að vita hvort nokkursstaðar leyndist eintak af. Svo fórum  við úr landsprófinu  í busíuna í MR. Þar gekk honum illa að einbeita sér á stærðfræðina eins og mér raunar líka. Svo fór að hann féll um vorið en ég skreið og hann varð ekki stúdent fyrr tveimur árum seinna en ég. En við vorum alltaf vinir á Menntaskólaárunum  og vorum tíðir gestir á Laugavegi 11 þar sem Birgir eignaðist marga vini en kanski ekki alla heppilega fyrir hann. Því hann var talsverður bóhem að upplagi og kannski kærulausari á stundum. Og þar sem fleiri slíkir koma saman getur allt magnast upp. Konur drógust að honum sem stál að segli og átti hann legíó af vinkonum af ýmsum gerðum og hæfileikum, jafnvel landsfræga listamenn. Af kvenhyllinni öfundu hann margir uppfullir af rómantík hins unga Werters. 

Á starfsárum sínum árum teiknaði Birgir mikið með öðrum störfum af skopmyndum gjarnan í stíl Alfreðs E Newman úr MAD-magazine. Hann skrifaði einig sögur og orti ljóð. En einkunnarorð  Alfreðs voru: "What me worry?" Og þannig var Birgir, viðurkenndi ekki áhyggjur af morgundeginum þó þær væru ef til vill  til staðar.

Við unnum saman hjá snillingunum Halldóri Halldórssyni múrarameistara sem kallaði áttirnar norður, austur, suður og lýðræðisátt í minningu þess að hann var rauðlitaður talsvert sjálfur, og svo honum Snorra Halldórssyni  í Húsasmiðjunni sem var líka ógleymanlegur og hafði hann  ekki alltaf mikið álit á okkur eða hæfileikum okkar og lét það stundum í ljósi. En Halldór Halldórsson hrósaði okkar ávallt áfram og faðmaði okkur að sér þegar hann var búinn að fá sér einn.  Biggi var harðduglegur í vinnu og keyrði steypuhjólbörur af mikilli snilld í Háskólabíóinu og víðar.  Hann gerði vinnudaginn skemmtilegri með allskyns gríni og uppátækjum. Öllum í steypunni þótti vænt um Bigga. 

 Svo liðu árin og leiðir fjarlægðust. Við gömlu vinirnir urðu alvarlegri með tímanum en Birgir síður, Hann eins og nam staðar í æskuvorinu og eignaðist nýja vini sem margir voru yngri. Svo kom að við sáumst aldrei meir.  Hann fékk heilablóðfall 1980 og fleiri slík fylgdu víst held ég eftir það og varð hann fyrir röskun og heilsuleysi af því.  Hann átti víst erfitt á síðari árum. án þess að ég vissi um hann eða sæi hann eftir það.

Birgir teiknaði mikið á starfsárum sínum og voru viðfangsefnin mörg og ólík en ekki alltaf af alvarlegra taginu. Ég rakst á þetta hjá Önnu Kristjánsdóttur á netinu:

"Í lok sjöunda áratugarins var teiknimyndasería í gangi í Tímanum eftir Birgi Bragason þar sem söguhetjan Stebbi stælgæ var látinn ferðast í tímavél um mannkynsöguna með gítarinn meðferðis. Stebbi var dæmigerður unglingur sjöunda áratugarins, með hár niður á herðar, söng jejeje og spilaði bítlalög og rollinga á gítarinn sinn. Teiknimyndasería þessi var mjög vinsæl og umrædd og efa ég ekki að hún hefur aukið sölu dagblaðsins Tímans töluvert. Svo þegar Stebbi var búinn að ferðast um fornöldina, spilað fyrir grikki, rómverja og gyðinga sjálfum sér til bjargar og fornmönnum til skemmtunar eða hryllings og kominn inn á miðaldirnar með gítarinn einan að vopni, var hann handtekinn og tekinn af lífi og þannig lauk teiknimyndaseríunni snögglega.

Einhverntímann kvartaði ég yfir þessum endalokum Stebba stælgæ við Birgi Bragason og svaraði hann því til að hann hefði ekki nennt að halda þessum teiknimyndum áfram og sífelldum kröfum ritstjórnarinnar um áframhald seríunnar og því látið Stebba kveðja þetta jarðlíf mun fyrr en upphaflega var áætlað. "

Birgir myndskreytti bækur, teiknaði í Spegilinn og fleiri verk liggja eftir hann.

Birgir er víst látinn fyrir einhverjum árum og fór það víst framhjá mér. En ég get ekki sannara sagt þó seint sé en að hann var mér sannur og góður og ógleymanlegur vinur alla þá tíð sem okkar kynni stóðu og hann sér fyrir heilum réð. 

En þetta er útúrdúr. Þessi þáttur þeirra félaga, Braga Valdimars Skúlasonar,  bróðursonar Birgis vinar míns Bragasonar listamanns og Brynju Þorgeirsdóttur var einstaklega skemmtilegur og gagnlegur í því að vekja okkur til umhugsunar um málfarið okkar og blótvenjur.

Gott Orðbragð verður vonandi góður  þáttur í því. 

 

 

Athugasemdir

[Kristmann Magnússon, 19.7.2014 kl. 14:57]

Alveg frábær frásögn hjá þér í dag Halldór minn. Man að sjálfsögðu vel eftir Bigga úr Ísaksskóla

[Halldór Jónsson, 19.7.2014 kl. 19:49]

Takk fyrir þetta Mannsi

Maður fylgdist með mörgum ú Grænuborginni en týndi öðrum eins og gengur. Við Mýri vorum miklir vinir allar tíð og héldum sambandi og ekki bara að gleyma okkar vináttu alla tíð sem æ hefur staðið í blóma.Svo hef ég alltaf þekkt þá Jakobssynina og fleiri. Áttu myndina af bekknum ennþá ? Ef sov væri þætti mér gaman að fá að sjá hana því mín er víst glötuð.

[Þorkell Guðnason, 19.7.2014 kl. 21:49]

Ekki grunaði mig að þú værir með hjarta,,;-) Haldirðu svona áfram, endarðu í tölu dýrlinga. Glufan þín á himnahliðinu hefur líklega stækkað hátt í millimeter við þetta. Svo er bara að vona að frú Steinunn leggi í að stika með anda-skjóðuna upp að Gullnahliði.

Ps.

http://timarit.is/files/11015697.pdf

[Halldór Jónsson, 19.7.2014 kl. 22:22]

Mé finnst það nú ekki sérlega fallegt að gleyma vinum sínum eins og ég gerði. En margt fólk er aumingjagott í sér. Hefurðu nokkurntíman velt því fyrir þér hversu margir eru góðir við þig og hveer sé ástæðan fyrir því?

[Halldór Jónsson, 19.7.2014 kl. 22:23]

Keli meina ég

[Þorkell Guðnason, 19.7.2014 kl. 23:25]

Aumingja Dóri minn. Nú tókst þér að "misskilja mig vitlaust"... Ég sem var að dást að nýfundinni hjartagæsku þinni. Taldi hana mundu greiða þér inngöngu í himnarann þegar stundin rynni upp. Mér fannst fallegt af þér að bera lof á fallinn vin. Að mínu mati er slíkt aldrei of seint.

Svarið við spurningunni er: Nei, en þegar þú nefnir það: ... ég hef líklega ekki borið mig nógu aumlega í gegn um tíðina.

[Halldór Jónsson, 20.7.2014 kl. 09:46]

Keli minn, þú ert ríkur af sjálfum þér og mannkostum, láttu mig ekki æsa þig upp

[Þorkell Guðnason, 20.7.2014 kl. 11:47]

Æi, takk Dóri minn - vona að kílógrömm mæli slíkt ríkidæmi - Þá er það í stöðugum vexti og var þó af nógu að taka...

Ég rólegur - NEI!!!

;-)

[Sævar Helgason, 20.7.2014 kl. 20:06]

Góð minning hjá þér um Birgi Bragason. Birgi þekkti ég vel í mörg ár. Síðustu árin sín vann hann í mötuneyti Ísal verksmiðjunnar. Og framkoman og háttarlagið var það sama og þú lýsir svo vel. Margar snjallar teikninga gerði Birgir þarna í Ísal af starfsmönnum við hina skoplegu hlið tilverunnar sem hann skynjaðai öðrum betur og gat fært í stílinn- þær birtust stundum í blaði Ísal, Ísaltíðindum . En hann var orðinn lasburða þarna á þessum tíma og lét af störfum þessvegna . En minningin um Birgi Bragason, listateiknarann, skáldið og boheminn - lifir . Takk