Lífeyrissjóðavandinn

vex dag frá degi.

En hver er þessi vandi?

Einn þáttur hans er að lífeyrissjóðirnir hafa of mikla peninga miðað við þau fjárfestingatækifæri sem í boði eru hér innanlands. Í landinu ríkja gjaldeyrishöft af óleysanlegum áðstæðum sem standa í vegi fyrir fjárfestingum í útlöndum. Catch 22. Ekki er þó sjálfgefið að aðeins sé hagnaður af erlendum fjárfestingum lífeyrissjóða frekar en öðrum slíkum athöfnum. 

Gjaldeyrishöftin eru ekki að fara í næstu viku og ekki í þarnæstu viku heldur. Vandamálið heldur því áfram að vaxa. Óhemju fé safnast upp hjá lífeyrissjóðunum í hverri viku sem gæslumenn þurfa að reyna að fá arð af. Til þessara gæslustarfa eru einhverjir menn ráðnir sem enginn eigenda fjárins kannast þó við að hafa kosið sérstaklega.  Og fáir eru þeir sem geta nefnt þá með nafni sem þeirra sjóði ráða. Tilnefndir gæslumenn eru flestir venjulegt fólk án þess að þekking þeirra á heildsölu fjárfestingum hafi verið könnuð sérstaklega.

Hver er afleiðingin af þessu ástandi?

Lífeyrissjóðirnir eru búnir að eignast ráðandi meirihluta í fjölmörgum stórfyrirtækjum landsins og tilnefna ráðamenn í stjórnir þeirra allt frá Flugleiðum til fjölda fasteignafélaga. En hin síðastnefndu verður æ dularfyllri og fjölskrúðugri  dag frá degi. Innréttaðir eru að sögn þvílíkir lúxuskontórar að Baugsveldið sáluga bliknar í samanburði. En lúxus einstakra manna er algert aukatriði sem ekki skiptir máli í heildardæminu sem við blasir.

Allir þessir fjármunir eiga að renna til þeirra launþega sem með skattfrjálsum lífeyrisiðgjöldum sínum auk mótframlags launagreiðendanna, mynduðu þessa sjóði. Þegar aldurinn færist yfir, þá á launþeginn að fá fastar mánaðargreiðslur frá lífeyrisisjóðnum sínum með uppsafnaðri 3.5 % ávöxtun í það minnsta. Við það tækifæri verður reiknaður skattur af greiðslunni sem þá rennur til ríkis og sveitarfélaga og launþeginn fyrrverandi fær afganginn.

Þó svo að bæði opinberi hluturinn og lífeyrisgreiðslu þátturinn eigi að hafa ávaxtað sig með minnst 3.5% árlega samkvæmt stofnskrá lífeyrissjóðanna, þá hafa gengið yfir þá ýmsar skrokkskjóður sem skekkja myndina.  Hafi þessi 3.5 % ekki náðst, þá lækka greiðslurnar sem því nemur. Sé ávöxtun meiri njóta launþeginn og hinir opinberu aðilar þess.

Tap á fjárfestingu sjóðanna þýðir að hinir opinberu aðilar tapa skuldbindingunni sinni í hlutfalli og launþeginn sínum hluta.Lífeyrisgreiðslurnar til launþegans okkar skerðast þá sem nemur tapinu. Enginnn er ábyrgur fyrir því tapi sem myndast kann  né heldur bætir neinn það tap sem er ótryggjanlegt líka. Þó liggur húðlát við því að standa ekki skil á skattfé við mörg önnur tilefni.

Ríkið  okkar íslenska og sveitarfélög eru í vanda. Hið opinbera stendur ekki undir væntingum okkar þegnanna. Okkar vantar spítala, öldrunarheimili, fleiri lækna og hjúkrunarfólk, fleiri tæki, betri vegi. Allstaðar er skortur sem er ekki hægt að skipta. Okkar kjörnu fulltrúar eiga að leysa vandann. En þeim er þröngur stakkur skorinn vegna viðvarandi fjárskorts. Áföll hafa líka dunið yfir og ríkissjóður til dæmis er sokkinn í skuldir. Vaxtagreiðslur hans eru sagðar nema 80 milljörðum árlega. Á meðan svo er hljóta allir að sjá að það verður að skera niður allstaðar og þykir sá mestur ráðamanna sem mest sker.

Sem sagt, annarsvegar lífeyrissjóðir með of mikið af peningum fyrir það litla sem enn er hægt að kaupa af eignum og fyrirtækjum innanlands. Hinsvegar  er ríkissjóður með öðrum sem hafa of lítið af peningum. Lífeyrissjóðir kaupa og kaupa, fasteignir og fyrirtæki í örvinglun sinni yfir því að standa annars ekki undir væntingum eigendanna með 3.5 prósentin.  Ráðamenn okkar liggja undir linnulausum árásum þeirra sem ekki kusu þá fyrir að uppfylla ekki væntingar þeirra sem þó kusu þá til valda.

Núna eiga launþegar landsins þúsundir milljarða í lífeyrissjóðum sínum. Þegar þeir fá útborgaðan lífeyri verður reiknaður skattur af greiðslunni sem rennur til ríkis og sveitarfélaga. Það má því segja að hið opinbera eigi hluta af öllu því fé sem í lífeyrissjóðum okkar liggur þessa stundina. Það er bara ekki laust fyrr en í fyllingu tímans.

Hvernig rímar þetta núverandi ástand við sjálfstæðisstefnuna og hugsjónirnar um auðstjórn almeninngs sem Eyjölfur Konráð kenndi okkur að trúa á í gamla daga?  

Er í stað almenningshlutafélaga komin einskonar Nómenklatúra stjórnenda lífeyrissjóðanna sem ræður flestum fyrirtækjum og fasteignum landsmanna?

Hefur séreignastefnan í húsnæðismálum vikið til hliðar fyrir leiguliðastefnunni?

Er ekki svo að jafnvel fólk sem lokið hefur mikilli menntun sinni stendur frammi fyrir þeirri staðreynd að geta aldrei keypt sér eigið húsnæði vegna þess að það getur ekki staðið greiðslumat banka og sjóða?

Var það þetta sem ég sem Sjálfstæðismaður barðist fyrir barðist fyrir alla ævi? Eru þetta endimörk minna æskuhugsjóna í stjórnmálum?

Hversvegna er ekki hægt að hugsa sér lífeyrissjóðir og hinir opinberu aðilar semji um að þeir fái greidda einhverja  milljarða fyrirfram af eign sinni úr sjóðunum? Þurrka upp skuldir hins opinbera og vaxtagreiðslur?

Allar svona hugmyndir eru hinsvegar þaggaðar. Fást ekki ræddar. Einskonar Omerta eins og þeir þekkja á Sikiley ríkir um svona hugmyndir. Þar lýkur þeim.  Vera kann að það séu lífeyrissjóðrnir sjálfir sem eiga skuldir hinna opinberu aðila að einhverju leyti. Þeir vilji ekki fá borgaðan höfuðstól heldur fá bara vexti eins og Sikileyingar myndu manna best þekkja.

Vill enginn ræða lífeyrissjóðavandann?

 

 

Athugasemdir

[Halldór Jónsson, 2.12.2014 kl. 09:04]

Skrítið að nú steinþegja allir