Halldór Jónsson

20.8.2016 | 17:35

Hver er þörfin?

ef allir eiga að fá 300.000 á mánuði, aldraðir og öryrkjar eða hverjir sem eru. Síst og mikið.

Getur ekki skattstofan keyrt út lista yfir þetta fólk? Þá sjáum við hvað vantar mikinn pening. Hversu mikið hvern vantar til að ná 300.000 og svo samanlagt fyrir alla framteljendur. Þá vitum við sannleikann.

Vilja stjórnvöld ekki að þessar upplýsingar komin fram? Vilja þeir heldur tala í lýsingarorðum, mikið, meira en áður, stórkostlegt, heldur en að segja okkur hver er vandi ríkissjóðs til að framkvæma þetta.

Verðum við ekki fyrst að vita þörfina og svo að spá í hvort við ráðum við þetta?

Flokkur: Stjórnmál og samfélag | Facebook

Athugasemdir

Sæll Halldór.

Þarna skiptir máli hvort menn eru að tala um að greiða öllum landsmönnum 300.000 kr á mánuði, úr sameiginlegum sjóð okkar, eða hvort verið er að ræða að tryggja öllum landsmönnum þessa upphæð sem lágmarks framfærslu. Ég kýs að skoða málið út frá tryggingu um lágmark framfærslu, enda hin tillagan svo út í hött að vart er hægt að rökræða hana.

Því miður hefur kostnaður um lágmarks framfærslu ekki verið opinberaður, þó vissulega væri auðvelt fyrir stjórnvöld að gera slíkt.

Þarna er í raun um tvö mál að ræða, leiðrétting á framfærslulífeyri aldraðra og öryrkja og síðan hækkun skattleysismarka. Auk þess er nokkur hópur manns með laun undir 300.000 á mánuði, sem leiðrétta þyrfti, sem og afnám frítekjumarks elli og örorkulífeyris frá Tryggingastofnun.

Því ætti heildarupphæðin ekki að vera svo há, svona í samhengi við margt annað, þó vissulega þetta gæti skipt sköpum fyrir það fólk sem við verstu kjörin lifa.

Byrjum á öldruðum og öryrkjum. Leiðrétting bóta til þessa hóps, upp að 300.000 kr, vegur vissulega þyngst í þessum tillögum, bæði fyrir þann hóp sem og ríkissjóð. Þó má ætla að sá kostnaður fyrir ríkissjóð liggi ekki mjög langt frá þeim kostnaði sem sá sjóður verður fyrir vegna ákvarðana kjararáðs um laun þeirra starfsmanna ríkisins sem "bera ábyrgð". Slík leiðrétting mun hins vegar skipta sköpum fyrir aldraða og öryrkja, meðan "þeir sem bera ábyrgð" innan ríkisbáknsins finna lítt fyrir þeim hækkunum sem kjararáð færir þeim.

Varðandi afnám frítekjumarks bóta aldraðra og öryrkja, þá er það mál þvílíkt réttlætismál að furðu þykir að nokkrum hafi dottið til hugar að taka upp slíka ósvinnu!

Lágmarkslaun í landinu eru í dag 260.000 kr fyrir 100% vinnu. Vissulega er nokkur hópur landsmanna sem þarf að sætta sig við laun á þeim kjörum og upp að 300.000 kr. Þarna er þá verið að tala um leiðréttingu frá 0 kr upp í hámark 40.000 kr á mánuði. Ekki geta þetta talist háar upphæðir, jafnvel þó þessi hópur sem þarna fengi leiðréttingu sé kannski stærri en margan grunar.

Skattleysismörk (persónuafsláttur) er í dag 145.659 kr á mánuði fyrir einstakling. Svo undarlegt sem það er þá eru skattleysismörk lífeyrisþega lægri, eða 139.833 kr á mánuði og væri gaman að fá einhversstaðar rök fyrir því misrétti!

Hækkun skattleysismarka upp í 300.000 kr á mánuði er því nokkur kostnaður fyrir ríkissjóð. Hversu hár geri ég mér ekki að fullu grein fyrir, en það svar liggur hjá ríkisskattstjóra.

Hins vegar ber að geta þess að EF staðið hefði verið við kjarasamninga, að hálfu stjórnvalda, sérstaklega síðustu ríkisstjórnar, væru skattleysismörkin sennilega nálægt 200.000 kr á mánuði, bæði hjá almennu launafólki sem og lífeyrisþegum. Þennan lið mætti taka í áföngum, byrja á að leiðrétta það sem stjórnvöld hafa tekið af launafólki með lögboði og síðan stighækka skattleysismörkin um ákveðið hlutfall umfram launaskrið, til ákveðins árafjölda, þar til ígildi 300.000 króna í dag væri náð.

Gróft áætlað myndi ég halda að kostnaðurinn, ef þetta væri tekið í einu skrefi, gæti verið á bilinu 2 til 4 milljarðar á mánuði, fyrir ríkissjóð. Hins vegar má áætla að stór hluti þessa fjár muni skila sér til baka í sjóðinn, gegnum neysluskatta og aukinn hagvöxt í þjóðfélaginu.

Með því að taka persónuafsláttinn upp í áföngum, má milda enn frekar áhrif þessa á ríkissjóð.

Þarna er ég auðvitað einungis að tala um að tryggja öllum að lágmarki 300.000 kr til framfærslu. Tillagan um að greiða öllum landsmönnum 300.000 kr á mánuði óháð tekjum, eins og sumir óábyrgir stjórnmálamenn hafa nefnt, er af allt öðrum toga. Kostnaður við slíka aðgerð er langt fyrir ofan getu ríkissjóðs, jafnvel þó allar bætur yrðu aflagðar á móti. Þar erum við að tala um að lágmarki 60 milljarða á mánuði, eða hærra. Fer eftir því hvort börn og unglingar fengju einnig slíka greiðslu.

Það er vissulega gerlegt að tryggja öllum 300.000 kr lágmarks framfærslu. Bara spurning um vilja. Sá vilji er ekki til staðar hjá núverandi ríkisstjórn, var ekki til staðar hjá síðustu ríkisstjórn. Því er borin von að svona mál nái fram að ganga.

Því er kannski réttara að snúa sér að mikilvægustu þáttum þess, að tryggja öldruðum og öryrkjum lágmarksframfærslu sem aldrei er lægri en lágmarkslaun í landinu, að afnema frítekjumark bóta til þessa hóps og að skattleysismörk þessa hóps verði þau sömu og annarra landsmanna.

Það er raunhæft að berjast fyrir þessu.

Kveðja

Gunnar Heiðarsson, 20.8.2016 kl. 20:49

Sæll Gunnar, málefnalegur að vanda.Mín hugsun var bara sú að tryggja öllum 300.000 og þú telur það gerlegt. Það sem ég vara að segja að fá RSK til að finna þeta út sem mismunatölu. Og svo nefnir þú hversu langt niður stigann í aldri við eigum að fara með börn og unglinga? Og svo er það þetta eina sem þarf og það eina sem er ófáanlegt:Viljinn

Halldór Jónsson, 21.8.2016 kl. 04:57

Góðir pistlar hjá ykkur Halldór og Gunnar. Mismunurinn á skattleysismörkum lífeyrisþega og vinnandi fólks felst í því að greiðslurnar í lífeyrissjóðina dragast frá áður en skatturinn er reiknaður. Skattgreiðslunni er semsagt frestað þangað til við útgreiðslu lífeyrisins.

Þórir Kjartansson, 21.8.2016 kl. 09:25

Alveg vantar til dæmis hvað það eru margar konur, sem ætlast er til að lifi af 200 þúsund krónum á mánuði, en sú smán felur raunar í sér eitt mesta kynjajafnréttið.

2007 var talið að það myndi kosta ríkissjóð um 50 milljarða króna á núvirði að koma skattleysismörkunum aftur til þess sem þau voru 1995.

Í umræðum um þetta í sjónvarpi var sagt eins og ekkert væri sjálfsagðara í miðri græðgis-bankabólunni en að telja ríkissjóði þetta ofviða.

Ég spurði þá á móti af hverju það hefði ekki verið ríkissjóði ofviða 1995 og varð þá fátt um svör.

Ómar Ragnarsson, 21.8.2016 kl. 10:06

Góð umræða, og Gunnar Heriðarsson vinnur sem fyrri daginn vel að málum í vönduðu innleggi sínu. Einhvers staðar er ég með uppl. Ólafs Ísleifssonar um hvað hækkun skattleysismarka kostar ríkissjóð og kem þeim hingað á framfæri seinna.

En ófarsælir verða þessir stjórnarflokkar og árangur þeirra takmarkaður í komandi kosningum, ef þeir grípa ekki nú það tækifæri til virkilegra lagfæringa á kjörum lífeyrisþega sem þessari ríkisstjórn augljóslega gefst vegna þeirrar staðreyndar, að "það stefn(ir) í um 400 milljarða afgang á fjárlögum yfirstandandi árs," eins og Björn Bjarnason ritar í dagbók sína í dag* (og bætir við, að það sé "meira en allur uppsafnaður halli vinstristjórnaráranna").

Hvað ætla þeir BB og Sigmundur Davíð og Sigurður Ingi að gera við alla þessa milljarða? Nota þá alla í að borga niður erlender skuldir ríkissjóðs? Af hverju á það algjörlega að ganga fyrir? Af hverju ekki að efna loforð við lífeyrisþega um að afnema tekjutengingu lífeyrisgreiðslna þeirra (nema kannski til þeirra allra tekjuhæstu)? Margir lífeyrisþegar myndu taka hlutavinnu, ef stór hluti launanna yrði ekki tekinn af þeim í jaðarsköttum. Margir þeirra geta aflað sér leigutekna, ef það sama ætti sér ekki stað þar.

Íslenska þjóðfylkingin vill, að frítekjumarkið (tekjuskatts-leysið) verði 300.000 kr. á mánuði og vill afnema tekjutengingar lífeyrisþega og námsmanna, auk þess að gefa meðlagsgreiðendum frádrátt frá sköttum vegna sinna meðlaga.

En Bjarni Ben. vill kannski, að lífeyrisþegar haldi áfram að taka undir með hinum eitursnjöllu pistlum Bjórgvins Guðmundssonar, fv. borgarfulltrúa, um kjaramál aldraðra og öryrkja, í öllum þeim blöðum sem hér koma út, og aðp atkvæði þessa hóps hætti að streyma til Sjálfstæðisflokksins, sem eitt sinn var flokkur allra stétta. Vill hann vinna vú fyrir þjóðina í heild eða byrja jafnan á því að vinna fyrir þau 3% hennar, sem langmestar eignir eiga hér á landi?

* http://bjorn.blog.is/blog/bjorn/entry/2178446/

Jón Valur Jensson, 21.8.2016 kl. 10:16

Augljóslega var ég að flýta mér við að senda þessa aths. og gaf mér ekki tíma til að lesa hana yfir, en vart hafa ásláttarvillurnar orðið til að brengla skilningi neins; ég bið bara hinn ágæta Gunnar Hreiðarsson afsökunar á misritun nafns hans.

Á Facebók setti ég líka tengil á þessa grein, en umsögn mín þar kom svona fáránlega út:

Þur pistill Halldórs Jónss. verkfr. og góð umræða:

í stað:

Þarfur pistill Halldórs Jónss. verkfr. og góð umræða: