Spareðlan útdauða

sem var til á Íslandi til forna er ekki lengur meðal vor. Hvenær hún nákvæmlega sálaðist er ekki vitað til hlítar.Þó held ég að það hafi verið í hruninu sem hún sálaðist endanlega. Þá gátu menn gátu átt verðtryggðar bækur sem mátti losa fyrirvaralítið með samningum við bankann og fengu vexti þar ofan á.

Síðan þá eru fyrirmenn þjóðarinnar flestir komnir með það á heilann að öll sprotafyrirtæki eigi að hafa ótakmarkaðan aðgang að vaxtalausum peningum til að reka fyrir tæki sín. Eigið fé virðist vera óþekkt krafa og allt eigi að vara fengið að að láni bara ef menn hafi réttu hugmyndina.

Styrmir Gunnarsson virðist vera stokkinn á þann vagninn með öðrum þegar hann segir svo:

".... Á dögunum átti ég samtal við einn af þessum „litlu“ einkaframtaksmönnum, sem hefur, ásamt samstarfsmönnum, byggt upp myndarlegt fyrirtæki frá grunni. Ég spurði hver væru erfiðustu viðfangsefnin í hans rekstri í dag, hvort það væri launastigið eða gengis- þróunin. Hvorugt var svarið. Það væri vaxtastigið.

Í því svari felst að á sama tíma og bankarnir þrír hafa ár hvert kynnt hagnað, sem nemur óskiljanlega háum upphæðum í kjölfar og í ljósi hrunsins berjast lítil og meðalstór atvinnufyrirtæki í bökkum vegna þess hversu háir vextirnir eru. Hvað veldur þessari misskiptingu á milli bankanna og annarra greina atvinnulífsins? Hvar hafa málsvarar einkaframtaksins verið undanfarin ár? Þeir hafa að vísu verið við völd en getur verið að hugsjónin, sem lagt var af stað með í upphafi fyrir bráðum 90 árum hafi gleymst? Svo er annað sem veldur litlum og meðalstórum fyrirtækjum erfiðleikum. Það eru samskiptin við „kerfið...."

Er þetta rétt svar?

Segjum að þessi aðili sé að borga 4.5 % skuldabréfavexti verðtryggða.Í neikvæðri verðbólgu eru þetta ekki háir vextir miðað við það sem annarsstaðar gerist. Í Þýskalandi þurfa ný fyrirtæki að borga miklu hærri vexti til dæmis. Það er mjög ólíklegt að mörg skuldsett fyrirtæki borgi lægri vexti en þetta. Fyrirtæki án eigin fjár eiga alltaf erfiðara en skuldsett. Að heimta enga vexti án eiginfjárframlags er bara frekja.En fólk talar eins og þetta sér sjálfsagt sem það er auðvitað ekki.

En hvar er gamla spareðlan? Þetta fyrirbrigði sem lagði alltaf fyrir hluta af kaupinu sínu? Hvert getur hann farið í dag?

Honum bjóðast örfárra prósenta óverðtryggðir vextir og verðtrygging ekki nema ef hann bindur fé sitt í þrjú ár. Hver vill spara við þessar aðstæður?

15 % af laununum tekið í lífeyrissjóðasukkið, þriðjungurinn í opinber gjöld. Hvað er eftir?

Gamla fólkið átti sumt bókina sína óverðtryggðu eftir ævistarfið? Bankarnir stálu þessu öllu miskunnarlaust eða sviku það beinlínis með svona sjóðum níu eða fleiri númerum. Stálu hlutabréfaeigninni eins og til dæmis í Landsbankanum og fleiri fyrirtækjum. maður var neyddur með lögum til að afhenda Ólavíusi hlutabréfin í Olíufélaginu sem hann svo margfaldaði. Auðvitað er skipulögð glæpastarfsemi í gangi á fjármálamarkaði og bankasamráð og samkeppnisleysi í fullum gangi. Ónýtt samkeppniseftirlit og fjármálaeftirlit sér til þess að þetta viðgengst með velvilja ríkisvaldins sem hatar litla manninn og spareðluna eins og venjulega en tekur sér stöðu með fjármagninu.

Þetta endemis kjaftæði hverskyns reyfara í svokölluðu atvinnulífi um það að þeir eigi að fá ókeypis fjármagn er gengið út í öfgar. Geti þetta lið ekki borgað vextina geta þeir bara verið heima hjá sér og gert eitthvað annað. Fjármagnsgjöld eru bara rekstrarkostnaður eins og bensín og olía á hvalabátinn, sængurföt á hótelinu, vinnuföt, tryggingar eða helgidagar starfsfólks. Auðvitað fylgir því vaxtakostnaður því að kaupa of marga bílaleigubíla. Ríkið á ekki að fara að niðurgreiða svoleiðis dellu feilspekúlasjóna né aðrar dellur bjartsýnismanna.

Sá sem ekki getur séð fyrir hvað hann þarf að greiða í vexti ef hann tekur lán á að gera eitthvað annað á að gera eitthvað annað.  Við höfum ekkert við pilsfaldaatvinnurekstur að gera sem ekki getur greitt sín gjöld.

En við þurfum að fara að huga aftur að spareðlunni gömlu og reyna að lífga hana aftur.?

"Það skyldi þó ekki vera að það kunni að vera þörf á einhvers konar „pópúlisma“ á þeim vígstöðvum?!" eins og Styrmir klykkir út með.

 

 

Athugasemdir

[Kolbrún Hilmars, 12.8.2017 kl. 16:23]

Eitt af vandamálum smærri rekstraraðila sem vilja byggja upp  reksturinn skynsamlega til langtíma og hafa ráð á því spara við sig launagreiðslur í stað þess að taka lán og greiða himinháa vexti af þeim er að skatturinn sendir inn fyrirspurn og athugasemd um að eitthvað sé athugavert við grunsamlega lágar launagreiðslur.

Skatturinn er góðu vanur - bruðli og gjaldþrotum.