Loftslagsmál

Á Vesturlöndum syngur samróma kór undir stjórn Grétu Thunbeg og ámóta vísindamanna unm loftslagsvána.

Forsætisráðherra Íslands virðist andsetin af niðurstöðu hinna 40.000 fífla sem komu saman í París til að að tala hvert annað í æsing út af því að útblástur á CO2 sé að orsaka hamfarahlýnun um alla jörð,. Ekkert er hlustað á vísindamenn sem segja að sannanir skorti fyrir fullyrðingunum eins og Prof.Lintzen og fleiri samherja hans.

Ekkert er gert með þá staðreynd að 84 % af orkunotkun mannkyns kemur frá jarðefnaeldsneyti og mest af því fer fram utan lögsögu Íslands.

Friðrik Daníelsson og Sigurbjörn Svavarsson rita skynsamlega um þessi mál í Morgunblað dagsins. Þar segja þeir:

"Maður gengur nú undir manns hönd hjá stjórnmálaflokkunum að gefa loforð í loftslagsmálum. Mörgu ægir þar saman en aðallega er rætt um aðgerðir til að sporna við notkun eldsneytis vegna þess að það gefur af sér koltvísýring sem sagt er að valdi hlýnun loftslags. Við þetta er ýmislegt að athuga. Í fyrsta lagi hefur reynst torvelt að finna vísindalega sannað samband koltvísýrings og loftslags þó vitað sé að hann auki gróðurvöxt og bæti þannig veður staðbundið. Sagt er að koltvísýringur af mannavöldum valdi hlýnun um 1 eða 1,5 gráður á öldinni, sem er ágiskun en ekki vísindaleg niðurstaða. Klifað er á að veðurlag sé hamfarakenndara en ekkert bendir til þess að það sé óvenjulegt. Frumkvæði og markmið í „loftslagsmálum“ eru ekki frá íslenskum stjórnmálamönnum heldur frá ESB.

Sérstaða Íslands

Ísland hefur sérstöðu á heimsvísu, um 85% af frumorkunotkun Íslands eru úr vatnsföllum og jarðvarma en einungis 20% orkunotkunar ESB eru „græn“ orka. Það voru dýrkeypt mistök að láta aðgerðir í loftslagsmálum falla undir ESB, á því var engin þörf samkvæmt þeim loforðum sem Ísland hafði gefið á alþjóðavettvangi. Kyoto- eða Parísarsamkomulagið kalla ekki á að ESB stjórni orkunotkun á Íslandi, Íslendingar geta sjálfir stjórnað henni. Augljós leið til þess að binda koltvísýring er ræktun. Það er nauðsynlegt að almenningur átti sig á að megnið af útblæstri lofttegunda kemur frá stórþjóðum (Kína, Indlandi o.fl.) en þær hafa ekki lofað miklum niðurskurði á næstunni. Hlutdeild Íslands er agnarsmá þó vissir stjórnmálamenn og fjölmiðlar hér á landi segi að Íslendingar mengi mest. Ef ESB tekst niðurskurðurinn verða það ESB/EES-lönd sem taka á sig efnahagslega hrörnun. Bandaríkin eru reyndar á sömu leið eftir síðustu stjórnarskipti þó ekki sé líklegt að það vari lengi.

Ísland: Kaldasta tímabil síðustu 10.000 ára

Vísindarannsóknir á loftslagi langt aftur í tímann sýna að loftslagssveiflur hafa verið óháðar koltvísýringnum. Flestar fréttir sem við fáum af hlýnun eru erlendar og er erfitt að staðreyna. En svo vill til að Ísland liggur á mörkum kuldabeltisins í miðju úthafi þannig að loftslagsbreytingar sjást vel hér. Virtir íslenskir vísindamenn hafa rannsakað loftslagsbreytingar á Íslandi, þeir hafa m.a. sýnt fram á að loftslagið nú á dögum er 3-4°C kaldara en það var að jafnaði síðustu 10.000 árin en kólnaði síðustu aldir og varð kaldast á vesturfaratímanum síðla á 19. öld (Áslaug Geirsdóttir et al. 2020). Hitamælingar á Íslandi, með þeim fáu mælum sem geta sýnt loftslagsbreytingar, þ.e. hafa verið í óbreyttu umhverfi í öld eða meir, sýna að hitinn við meginsvæði Norður-Atlantshafsins, á suðurströndinni, náði hámarki um 1940. Hæsti hitinn á landinu mældist 1939. Mælingar Hafró á sjávarhita við strönd sýna að hitastigið hefur farið lækkandi frá 2003. Hafísinn hefur verið í vexti síðustu 9 árin og minna talað um „opnun siglingaleiða“ en áður.

Græn atvinnusköpun

Hver stjórnmálaflokkurinn á fætur öðrum lofar nú „grænni uppbyggingu“ eða „grænni nýsköpun“. Þessi loforð eru mjög varasöm, byggð á vanþekkingu bæði á framkvæmd og afleiðingum. Stór hluti af því sem kallað er grænt er umhverfisspillandi og yrði baggi á efnahag landsmanna. Hér er hafin niðurdæling koltvísýrings í berg og lofað er hundraða milljarða iðnaði og innflutningi mengunar. Almannasjóðir verða að borga. Ein nýsköpunin er „rafeldsneyti“, þ.e. eldsneyti sem framleitt er með rafmagni, en framleiðsla þess yrði gífurleg eyðsla raforku og fjármuna, Aðallega er átt við vetni, hættulega og orkulitla gastegund sem kostar allt að 10- sinnum meira á orkueiningu en aðrar brennslugastegundir. Einnig er sagt að það sé „grænt“ að framleiða eldsneyti úr því, sem dæmi tréspíra úr vetni og koltvísýring sem skilar ekki helmingi af raforkunni sem fer í framleiðslu vetnisins hvað þá öðrum kostnaði – ósjálfbær starfsemi.

Græn orka

Til þess að útvega raforku fyrir þessa ósjálfbæru framleiðslu eru svo hugmyndir ESB/EES-fyrirtækja að reisa hér stóra vindmyllugarða sem hafa hlotið lof ráðherra og sveitarstjórnarmanna þó þeir hafi sýnt sig að vera eyðilegging á landi almennings en styrktir með peningum almennings. Þær spilla umhverfi og fuglalífi, gefa stopult, óöruggt og dýrt rafmagn á kostnað almannasjóða eins og reynsla nágrannalandanna sýnir. Þær eru dýrar, viðhaldsfrekar, endingarlitlar og hættulegar starfsmönnum sínum og nágrönnum og lítið endurnýtanlegar. Enn ein „græn“ orkuskipti eru að láta rafhlöður flytja rafmagn í tæki sem annars ganga örugglega og hagkvæmar á eldsneyti. Framleiðsla og eyðing rafhlaðna er mjög umhverfisspillandi, þær eru mjög þungar og orkulitlar, innihalda minna en 2% (1/50) af orkumagni eldsneytis. Þær eru óhandhægar og hættulegar við slys.

Ástæða loftslagsmála ESB

ESB-lönd eiga ekki miklar auðlindir af jarðefnaeldsneyti. Því er eðlilegt að þau reyni að verða minna háð því og minnka notkun þess. Staða Íslands er allt önnur. Ísland notar lítið af jarðefnaeldsneyti og hefur lítil áhrif á framboðið sem flest bendir til að verði nægilegt um langa framtíð."

 

Það er eiginlega ergilegt að þessar raddir skuli ekki heyrast á vettvangi stjórnmálaflokka sem eru líklegir til að hafa áhrif eftir kosningar og við myndun ríkisstjórna heldur einskorðast við jaðarflokka sem eru líklegri en ekki til algers áhrifaleysis á opinberum vettvangi eftir kosningar.

Það skortir sárgrætilega á það að innan starfandi stjórnmálaflokka láti slíkir málsvarar í sér heyra en að trúboðahópar eins og VG einoki ekki orðræðurnar og stórkarlalegar  fjárveitingar til hverskyns mýrarljósa sem engin áhrifa hafa á heildar búskap heimsins í CO2 hvað þá methanmengunar.

Bara Fagradalseldgosið er búið að losa margfaldan útblástur íslenskrar umferðar til margar ára á þeim stutta tíma sem það hefur staðið. Og á sama tíma eru birtar stórfréttir um það að niðurdæling á 4000 tonnum af CO2 sé í bígerð á Hellisheiði sem breyti því í berg. Til viðbótar eru ráðgerðir stórkostlegar brennslur á fjármunum við Straumsvík þar sem svipaðar aðgerðir eru í undirbúningi.

Loftslagsmál eru því mður aðeins Pótemkíntjöld um trúaratriði sem enga vísindalega sönnun hafa að baki sér.

Frjálshyggja og fullveldi

er nafn á grein eftir Ragnar Önundarson bankastjóra í Morgunblaði dagsins.

Satt að segja er langt síðan ég hef lesið eins skýrt yfirlit um gengismál Íslands og þennan pistil.

Ég vildi óska að þeir sem fjálglegast tala um ónýtu krónuna okkar og nauðsyn þess að tilheyra  öðru efnahagssvæði myndi lesa þetta.

Líklega yrði það  of mikil tilætlunarsemi að óska þess að þeir reyndu að setja sig inn í röksemdir Ragnars sem mér finnst að höfði til mín í einfaldleika sínum samanborðið við vandamál evrusvæðisins sem eru sýnu meiri en dollarans.

En Ragnar skrifar svo:

"Hin svart-hvíta umræða einkennist af því að þeir sem eru ófróðir eru vissir í sinni sök, gallharðir, en þeir sem hafa þekkingu og sjá alla myndina eru hikandi, því fæst mál samfélags eru einföld. Samfylkingin vill aðild að ESB og evru. Viðreisn vill byrja á að tengja krónuna við evru. Sú hugmynd er háð þeim annmarka að jafn auðvelt er að afnema tenginguna og að koma henni á. Það yrði gert næst þegar þjóðin skiptir milli sín meiri tekjum en þjóðartekjurnar leyfa eftir tenginguna.

Einhæfni og óstöðugleiki okkar efnahagslífs hindrar að við notum gjaldmiðil sem ekki tekur neitt tillit til þessa. Átökin um tekjuskiptinguna eru viðvarandi, þeim linnir ekki við upptöku evru. Engri athygli er beint að þeirri staðreynd að markaðsbúskapur, þar sem nánast engir virkir markaðir eru, er háður miklum annmörkum. Hinn kosturinn, áætlanabúskapur, var reyndur í stórum hlutum veraldarinnar, með miklum hörmungum fyrir fólk. Við verðum því að greina og takast á við annmarka þá sem smæð okkar samfélags, dreifbýli og fjarlægð frá virkum mörkuðum valda.

Dollar og evra

Dollarinn er frá 1775, jafn gamall Bandaríkjunum og iðnbyltingunni. Þróun atvinnulífsins varð skv. landkostum, með hliðsjón af dollarnum sem gefinni stærð. Þetta hefur staðið í 250 ár og er allt annar og gjörólíkur ferill en þegar evran var tekin upp. Undanfari hennar var nefndur ERM, evrópska myntsamstarfið, kennt við Maastricht, sem hófst árið 1979 og var til aðlögunar að upptöku evru. Tveir áratugir voru gefnir til að koma á evrópskri mynt hliðstæðri dollarnum.

Þrátt fyrir að ríkin hafi öll verið með fjölbreyttara atvinnulíf en okkar, varð aðlögunin sársaukafull. Stóru iðnríkin í miðjunni högnuðust á sölu alls konar iðnvarnings og þess sem var „munaðarvara“ til jaðarríkjanna.

Stórbankar þeirra lánuðu fyrir kaupunum. Þessi ráðstöfun verðmæta var víða ómarkviss, munaðarvaran entist stutt og löndin urðu skuldug og víða voru veittar ríkisábyrgðir.

Þetta eru sömu árin og við fórum flatt fyrir hrun í gleðilátum lágra vaxta.

Til varð nýr „grískur harmleikur“ sem allir muna og sú þjóð þjáist enn undan.

Gríðarleg eignatilfærsla varð frá jaðarríkjunum til miðríkja ESB. Við náðum að koma okkur undan með neyðarlögunum. Bönkum höfðu ekki verið veittar ríkisábyrgðir og við vorum ekki í ESB.

Óskiljanlegt er að nokkrum manni skuli detta í hug að farsælt sé að Ísland „taki upp evru“ sísvona „eins og að drekka vatn“.

Forsendubrestur

Til grundvallar Maastrichtsamkomulaginu lá sú tröllatrú að lögmál markaðarins tryggi að hagkerfin rétti sig sjálfkrafa af og að aldrei eigi að taka fram fyrir hendurnar á þeim.

Vesturlönd voru heilluð af svonefndri nýfrjálshyggju. Menn álitu nóg að stofna sérstakan sameiginlegan seðlabanka Evrópu og setja strangar reglur um ríkisfjármál, en skeyttu ekkert um að fjórfrelsið olli hraðri tilfærslu á vinnuafli og verðmætum, sem fólu í sér röskun á stöðu og högum fólks, m.ö.o. því sem við nefnum velferð. Markaðirnir runnu saman.

„Veraldarvæðingin“ hófst, mikilvæg framleiðsla fluttist frá gamla heiminum til nýmarkaðslanda. Í þessu ferli varð hið sígilda markmið hagstjórnar undir, sem er að hámarka nýtingu framleiðslutækjanna, halda atvinnuvegunum gangandi, en sveigjanlegt gengi var helsta tækið til þess.

Við sjáum hvað mundi gerast hér, ef við gengjum þessari hagstjórn á hönd með aðild að ESB og upptöku evru.

Ísland yrði uppspretta hráefna og orku til útflutnings.

Atvinnutækifæri tengd orku landsins mundu fylgja.

Gengi evru tæki ekkert tillit til einhæfni og óstöðugleika okkar atvinnulífs.

Fullveldið

Ef við stjórnum efnahagsmálunum ekki sjálf, tryggjum ekki fjárhagslegt sjálfstæði okkar og búum ungu fólki ekki störf hér heima, höfum við gefið eftir mikilvægasta þátt fullveldisins.

Þjóð er ekki sjálfstæð og fullvalda nema vera fjárhagslega sjálfstæð. Eftir sæti stjórn staðbundinna mála innan ramma leikreglna sem við ráðum engu um. Málið snýst ekki eingöngu um sveigjanlegt gengi gjaldmiðilsins heldur líka möguleikann til að nota ríkisfjármál til hagstjórnar.

Glænýtt dæmi um gildi þess er vel heppnuð viðbrögð stjórnvalda við áfallinu vegna kóvíd. Við erum komin farsællega áleiðis gegnum næstalvarlegasta samdráttarskeið síðari tíma, einmitt með því að skuldsetja og reka ríkissjóð með miklum halla, sem við vitum að gengur til baka.

Land tækifæranna

Það er við hæfi að nefna Ísland „land tækifæranna“. Þess vegna er landið með marga erlenda íbúa, sem leita hingað eftir betra lífi. Það búa ekki allir vel að sínum.

Vitað er að erlendu starfsmennirnir búa margir við þröngan kost, á lægstu launum. Þeir keppa við þá sem hér eru fyrir um störfin.

Stjórnmálamenn eru sumir farnir að tala um „velsæld“ fremur en „velferð“ í uppgjafartón, við vitum að velsældinni er misskipt. Það er eðlilegt og skiljanlegt að stjórnmálaflokkar aðgreini sig með hugmyndafræði, en eftir kosningar þarf að mynda samsteypustjórn og þá þarf að „svíkja loforðin“ og gera þess í stað það sem er skynsamlegt.

Sú bábilja að peningamarkaðir rétti sig sjálfkrafa af er enn útbreidd. Það er furðulegt að líta til baka og sjá að slík trú skyldi lögð til grundvallar og evrunni þröngvað upp á fjölmenn samfélög á þessum stutta tíma. Við getum vonandi lært af mistökum annarra.

Frjálshyggja, gömul og góð

Sú frjálshyggja sem þeir Ólafur Björnsson og Jónas Haralz rökstuddu svo vel er í fullu gildi. Þeir töldu stjórn peningamála og ríkisfjármála verða að vera undir harðri stjórn, rétt eins og um löggæslu væri að ræða. Ástæðan er einföld, peningar eru hvorki vara né þjónusta, þeir eru ávísun á öll þau gæði sem hugurinn girnist.

Engin náttúruleg takmörk eru á eftirspurninni. Við verðum að gera greinarmun á hugmyndafræði og hagfræði. Hin fyrrnefnda nýtist fyrir kosningar, sú síðarnefnda verður að ráða eftir kosningar,"

Hvernig má það vera að heilir stjórnmálflokkar íslenskir telji það til frjálslyndis að Ísland tengist tollabandalagi 27 ríkja ESB á móti hundrað öðrum þjóðríkjum heims?

Jón Sigurðsson sem lifði á þarliðinni öld gerði sér ljóst að Íslendingar myndu eiga mest undir verslunarfrelsi um víða veröld. Hann hefði trautt skilið kosti þess að múra sig inni í ákvarðanatöku annarra þinga en íslenskra og meðal regluverks í viðskiptum og dómsmálum annarra ríkja.

Að því leyti er mér illskiljanlegt hvernig forystumenn íslenskir séu haldnir slíkri vanmetakennd að þeir telji slíkt til framfara að tengjast slíkum kerfum og vantrú á eigin dómgreind.

Og það sem verra er að telja slíkt til frjálslyndis og fullveldis

Sofum við?

á meðan viðskiptatækifæri í virkjunum blasa við?

Hvar eru næstu virkjunaráform Íslendinga til stóriðju? Ekki bara  smávirkjanir heldur stórvirkjanir í stað hálendisþjóðgarða kommanna.

Barni Jónsson rafmagnsverkfræðingur,sá sívirki eldhugi, hefur áhyggjur af því að við sofum á verðinum í virkjanamálum eftir að við fengum martröð nýlega um að Straumsvík myndi loka vegna verðlækkana á áli.

Hann segir:

 

"Álverðstenging raforkuverðs hefur undanfarið lyft raforkuverðinu vel yfir 40 USD/MWh hérlendis, sem mundi líklega duga til að gera alla orkuverskostina í 3. áfanga verndar- og nýtingaráætlunar, bið og nýtingu, arðsama. Hann vitnar til Jesse Gary  forstjóra Century Aluminium á Grundartanga.

"Við hjá Century Aluminium teljum okkur vel búin undir að auka framleiðsluna.  Við erum að auka framleiðsluna í álverinu við Mt. Holly í Suður-Karólína og í álverinu í Hawesville í Kentucky. 

Afkastagetan í Kína var umfram eftirspurn, en er mögulega að ganga til baka nú, þegar eftirspurnin er mikil og vaxandi.  Við sjáum því tækifæri til að auka framleiðsluna og erum því að auka hana í þessum tveimur áður nefndu álverum. Fyrir utan það má auka framleiðsluna í Bandaríkjunum enn frekar, og hér á Íslandi höfum við skoðað leiðir til að auka verðmætasköpunina á Grundartanga." 

Norðurál ætlar að umbylta steypuskála sínum í líkingu við það, sem ISAL gerði fyrir áratug, þ.e. að taka upp framleiðslu þrýstimótunarsívalninga, sem eru núna og oft með miklu verðálagi ofan á LME-verðið á mörkuðum, svo að afurðaverðið er nú komið yfir 4000 USD/t. Þetta er sennilega mesta gósentíð í sögu ISAL. Steypuskálaumbyltingin á Grundartanga er mrdISK 15 fjárfesting og útheimtir um 10 % fjölgun starfsmanna, en sáralitla viðbótar orku. Hins vegar áformar Norðurál framleiðsluaukningu upp á 10 kt/ár upp í 330 kt/ár. 

Hjá ISAL er öllum kerum haldið gangandi og styttist í hámarksstraum í öllum kerskálum, sem gefur ársframleiðslugetu um 215 kt/ár.  Tekjuskattur af fyrirtækinu verður drjúgur í ár, því að hagnaður júlí-ágúst 2021 nam um MUSD 40  eða rúmlega mrdISK 5,0. 

 "Ég get reyndar vart hugsað mér betri stað til að framleiða ál en Ísland.  Hér er framleitt hágæðaál og magn kolefnis, sem fellur til við framleiðsluna, er með því minnsta, sem þekkist.  Það er jafnframt gott að starfa á Íslandi. 

Þróunin á orkumörkuðum mun hafa áhrif í þessu efni. Það er síðan spurning, hvernig Íslendingar sjá fyrir sér orkumarkað sinn í framtíðinni.  Ég segi sem framleiðandi, að Ísland er afar ákjósanlegur staður fyrir álframleiðslu."

Skýrar getur Jesse Gary ekki tjáð sig á þá lund, að hann hefur hug á frekari fjárfestingu og framleiðslu áls á Íslandi.  Til að samningar náist þarf hins vegar 2 til.  Íslandsmegin er vart að sjá nokkurt lífsmark í þá veru að vilja selja álfélagi enn meiri orku og fá hingað tugmilljarða fjárfestingu. 

Deyfð og drungi afturhaldsins hefur eitrað út frá sér.  Nú vantar baráttumenn til að brjóta hlekki hugarfarsins, eins og á 7. áratug 20. aldar, þegar innflutningshöft voru afnumin og stórfelld iðnvæðing hafin með Búrfellsvirkjun og iðjuverinu í Straumsvík. "

Verðum við ekki að vakna og endurvekja virkjana og stóriðjuáhuga landsmanna. Nóg verður um úrtöluraddir af vinstri vængnum sem allt vilja drepa í dróma.Einn spekingurinn af þeim kanti lagði til í alvöru að leysa orkuvandann með því að loka Straumvíkurálverinu.  

Það tekur tíma að vinna á þessum röddum og niðurrifsöflum.Hefjum baráttuna strax og hættum að sofa á verðinum.

 

Vantar mig ekki vélbyssu

og vefjarhött?

Getur Gunnar Smári komið fram þeim breytingum sem hann boðar á þjóðfélaginu öðruvísi? Fær hann Björn Bjarnason til að sleikja kamrana í Valhöll öðruvísi? Getur hann stungið út úr Hæstarétti öðruvísi?

Stefnufesta mannsins og hugmyndaflug er með ólíkindum. Ekki er að efa að fylgi sópast að honum eins og Vilmundi heitnum Gylfasyni sem var stormsveipur á sinni tíð þótt stórum lygnari væri en fjögurra blaða Smárinn úr Arnarnesi.

Hann er spurður áhugaverðra spurninga í Dagmálum Morgunblaðsins.

"Nú varstu sjálfur hallur undir frjálshyggju á árum áður, stór-kapítalisti árin fyrir hrun, gekkst næst í múslimafélagið, vildir ganga Noregskonungi á hönd og nú Sósíalistaflokkinn. Finnst þér skrýtið þó sumir spyrji hvort þér sé alvara eða hvort þetta sé bara langdreginn gerningur? "

"En þú hafnar því að hafa verið kapítalisti þegar þú varst að vinna með mönnum sem höfðu tugmilljarða umsvif, þú varst að kaupa stórfyrirtæki hér heima og erlendis, ferðaðist í einkaþotum, á forstjóralaunum og forstjórajeppum. Snýrð svo við blaðinu og talar um að það þurfi að brjóta niður stórfyrirtæki vegna þess að fólk hafi það ekki nógu gott í samfélaginu."

"Það er mjög alvarlegt mál ef maður sem er að fá fljúgandi fylgi í könnunum og koma mörgum þingmönnum inn, sé með það að stefnu að ryðja Hæstarétt og að því er virðist stjórnkerfið, af því að sá hópur er skilgreindur sem valdaklíka. Þetta eru rosaleg orð. „Það hefur gerst í sögunni, þar sem fólk hefur misst samfélag sitt í svona, að þá hefur verið gripið til þess ráðs að búa eitthvað til eins og 2. lýðveldið. Við erum gerspillt samfélag.“

Telurðu að dómsvaldið sé spillt? „

Ég tel að það hafi skipulega verið settir inn menn í Hæstarétt, sem eru líklegir til þess að verja meint eignarhald stórútgerðarinnar. Að það sé skipulagt samsæri. Og ef það er þannig, að Hæstiréttur stoppar það að almenningur fái að nota sínar auðlindir, þá verðum við að bregðast við því. Ég er að benda á að aðrar þjóðir hafi brugðist við því að stofna nýtt lýðveldi.“

Bíddu við, þú segir að það sé skipulegt samsæri hvernig Hæstiréttur hafi verið skipaður til þess verja eitt tiltekið mál."

Þessi maður er sannarlega að draga að sér skoðanabræður sem nægja honum til framfærslu næstu 4 ár á Alþingi. Þó að hann verði ekki ráðherra í næstu ríkisstjórn þá ætti hann að hafa tryggt sér afkomu með digurmælum sínum.

Sem er virðingarvert þótt vefjarhött og vélbyssu vanti í Talibanastíl.

 

Hvað hugsa Norðmenn í orkumálum?

Björn Bjarnason gefur  yfirlit yfir stöðuna í norskum stjórnmálaum í aðdraganda kosningannan þar af sinni þekktu yfirsýn. 

Björn er talinn vera einn helsti talsmaður þess á Íslandi að ekki þurfi að hrófla við EES samningnum sem sé meiri blessun en  minni fyrir Ísland. Ekki eru allir sammála þeirri afstöðu Björns og telja ástæðu til að hafa andvara á ýmsum atriðum.

Það er hollt að líta til frænda okkar og reyna að setja sig inn í  það hvað þeir eru að hugsa með afbragðs greinargerð Björns um norsk orkustjórnmál.

Björn skrifar á vefsíðu sína í dag eftirfarandi:

Orkuverð verður til umræðu þegar Jonas Gahr Støre, formaður Verkamannaflokksins, tekur til við stjórnarmyndun að kosningum loknum.

Kosið er til norska stórþingsins á morgun og talið að borgaralega stjórnin undir formennsku Ernu Solberg falli eftir að hafa farið með stjórn landsins í tvö kjörtímabil.

Fyrir rúmum tveimur árum fór starfshópur sem vann að skýrslugerð um EES fyrir íslensk stjórnvöld að beiðni alþingismanna á fundi Osló með embættismönnum stjórnmálamönnum, forystumönnum atvinnulífs og launþega auk annarra sérfróðra manna og baráttuhópa með og gegn samstarfi við ESB, meira að segja gegn aðild Noregs að EES. Af fundunum mátti álykta að í aðdraganda kosninganna nú yrði vegið að EES-aðild Noregs af einhverjum stjórnmálaflokkanna, einkum Miðflokknum (Senterpartiet, SP) sem átti samleið með Nei til EU-samtökunum í andstöðu við þriðja orkupakkann.

Trygve Slagsvold Vedum, formaður Miðflokksins, fremst á myndinni. Í bakgrunni Jonas Gahr Støre, formaður Verkamannaflokksins, og Erna Solberg, formaður Hægriflokksins, núverandi forsætisráðherra Noregs.

Hæstiréttur Noregs samþykkti í vor að taka til meðferðar mál andstæðinga þriðja okurpakkans í Noregi sem snýst um hvort stórþingið hafi staðið rétt að samþykkt málsins. Hæstiréttur hefur ekki leitt málið til lykta.

Á lokadögum norsku kosningabaráttunnar leggur Trygve Slagsvold Vedum, formaður SP, þunga áherslu á að orkuverð sé of hátt í Noregi og lofar niðurgreiðslum til að jafna verð til þeirra sem bera þyngstu byrðarnar vegna flutningskostnaðar á orku. Varið skuli milljörðum til að jafna þenna mun. Þetta verði tvímælalaust eitt helsta málið við gerð fjárlaga fyrir árið 2022.

Audun Lysbakken, leiðtogi SV, Sósíalíska vinstriflokksins, segir að veita eigi um 90.000 móttakendum búsetustuðnings í Noregi sérstakan raforkustyrk. Vedum telur það ekki nóg. Það verði að líta til mun stærri hóps.

Ágreiningurinn um þetta er fyrirboði þess sem verður til umræðu þegar Jonas Gahr Støre, formaður Verkamannaflokksins, tekur til við stjórnarmyndun að kosningum loknum.

Spurning er hvort Bjørnar Moxnes, leiðtogi flokksins lengst til vinstri, Rødt, verður kallaður til viðræðna um myndun vinstri stjórnar í Noregi. Hann er sömu skoðunar og Vedum að almennt eigi að auka niðurgreiðslur á raforkuverði.

SP og Rødt vilja einnig takmarka á sölu raforku frá Noregi til Bretlands og ESB-ríkja. Bent er á að í stað þess að skera á raforkusölu til útlanda megi virkja meira í Noregi. Sé það rætt leggst Rødt gegn vindorkuverum bæði á sjó og landi. Vedum sættir sig við vindorkuver á hafi úti og betri nýtingu vatnsafls en hann er andvígur vindorkuverum á landi. Þá vill hann að norsk stjórnvöld hafi meira að segja um orkustreymið um sæstrengi til annarra landa. Hann vill að hætt verði við áform um NorthConnect, 650 km sæstreng milli Noregs og Skotlands. Fyrr á árinu var gert hlé á viðræðum um framkvæmd áætlana um hann.

Vedum boðar „stóran slag“ á stórþinginu um fjórða orkupakkann. Frekara valdframsal til ESB komi ekki til greina. Í viðræðum um stjórnarmyndun verði rædd leið til að Norðmenn segi sig frá Acer, fagstofnun ESB um raforkumál. SP vilji ekki evrópskt orkuverð í Noregi. Bjørnar Moxnes í Rødt tekur undir gagnrýni Vedums á Acer. EES-aðildina eða ESB-aðild bar ekki hátt í norsku kosningabaráttunni, orkan fór í annað."

Ég hef velt því fyrir mér hvort þeir Alþingsimenn íslenskir sem harðast gegnu fram í í að lögleiða 3. orkupakkann á þeim grundbvelli að shnn skipti engu máli fyrir Ísland. Þer sömu nenntu ekki einu sinni að rökræða málið við okkur kjósendur og flokksmenn en sögðu okkur að  éta pakkan með því sem úti frysi. Skyldi Birgir Ármanns ætla að beita sömu aðferð á okkur þegar kemur að 4. pakkanum?

Við erum margir flokksmenn ekki þeirrar skoðunar að fyrirkomulag orkumála á Íslandi sé allt önnur en í Noregi þar sem  við seljum enga orku beint til útlanda um sæstrengi sem Norðmenn gera.En á EES samningurinn að vera heilagri hér á Íslandi heldur en í Noregi? Má hér hvergi hugsa eða rökræða?

Við Íslendingar vorum velkomnir til náms og starfa í Þýskalandi þegar við fórum þangað jafnaldrarnir 1957. Þjóðverjar vildu þá allt fyrir okkur gera. Ég seldi þangað íslenskar gærur minnir mig tollfrítt á þeim árum. Hvað var svona erfitt að allt þetta EES vesen þyrfti í viðbót, hvað þá að taka hér upp EVRU? 

Norðmenn virðast geta lifað við sína norsku krónu og Svíar við sína. Af hverju ekki við með okkar krónu og orku?

 

9/11

er minnst víða um heim og skiljanlega sárast í Bandaríkjunum.

3000 manns týndu lífi í þessari svívirðilegu árás sem gerð var á saklaust fólk í Bandaríkjunum í nafni Islam af Osama bin Laden og hans mönnum.

Honum tókst að leynast árum saman fyrir öflugasta herveldi heims. En að síðustu fannst hann og var lógað umsvifalaust eins og hundi. Var það refsing í hlutfalli við glæpinn?

Mér hefur fundist að flest verstu hryðjuverk heimsins og ógæfa tengist Islam á einhvern hátt. Eru aðrir trúarhópar sem eru jafn áberandi í hinum verstu verkum?

Eru trúarbrögð almennt notuð sem afsökun fyrir illsku? Er Islam ekki þar í sérflokki?

Einhvernvegin finnst manni að Islam sé mest áberandi þegar kemur að mannlegum meinum. Manni finnst færri sögum fara af kærleiksverkum á þeirra vegum en því mótsetta.

Af hverju eru Íslendingar að halda því fram að að þessi trúarbrögð eigi að efla og styðja? Þau séu jafnrétthá og  önnur?

Eru ekki ár og dagur síðan að við á Vesturlöndum hættum að brenna fólk fyrir galdra eða drepa villutrúarmenn?

Margir hafa því andvara á sér gagnvart Islam. Finnst okkur ekki  að á Vesturlöndum stafi okkur meiri hætta af þeim trúarbrögðum heldur en öðrum? Með réttu?

Er ekki svo að sé kærleikurinn skilyrtur þá fellur hann úr gildi? Þannig skildi ég Pál að minnsta kosti.

Hugsum til þeirra sem misstu nest.

9/11 var skelfilegur atburður sem er því miður sífellt að endurtaka sig án þess að við fáum rönd við reist.  

Furðufugl í pólitík

 

Ég var að hlusta á Brynjar Níelsson og Gunnar Smára á útvarpi Sögu í viðtali við Pétur Gunnlaugsson.

Brynjar er skynsamur maður og er illt ef hann fær ekki sæti á Alþingi.

En með Gunnar Smára gegnir öðru máli.

Glórulaust hatur á öllu sem skilar arði, jafnvel bændum sem eiga beljur. Bara hatur á öllu sem hreyfist við annað en að taka við annarra manna aflafé. Burt með öll fyrirtæki sem skila arði því arður er illur. Gerum allt upptækt og skattleggjum allt sem hreyfist.

 

 

Ég held að hann myndi sóma sér vel í hópi Talibana. Nóg er hatrið og illskan yfir því hversu honum mistókst að verða ríkur í þjónustu auðvaldsins og Jóns Ásgeirs. En þar hann endaði hann með 4 alþjóðlegum gjaldþrotum þegar hann var sjálfur búinn að sleikja allt þurrt og fljúga með einkaþotum því honum lá svo á.

Þvílíkur veraldar furðufugl er þessi maður í pólitík.

Hann er vitnisburður um óraunsæi þeirra sem kjósa hann. Þessi maður er bara á eftir annarra manna fé fyrir sjálfan sig hvar sem honum tekst að uppdrífa það.

Hann er ekki að vinna fyrir neinn annan en sjálfan sig og þessi Sósíalistaflokkur hans er bara hans leið til að komast sjálfur í opinbert fé eins og Sjálfstæðisflokkurinn sem sleikir slíkt  fé mér til sárrar skapraunar.

Í stað þess ætti stjórnmálaflokkur eingöngu að reiða sig á styrktarmannakerfi sem allir flokkar ættu að lifa á. Þá væri ekki þessi skelfingar glundroði á Alþingi þegar menn yrðu að bera ábyrgð á sjálfum sér og sínum kjafti í stað þess að blaðra vitleysu sem þeir þurfa aldrei að standa við frekar en Halldóra Mogensen, Gunnar Smári  og ámóta blaðurskjóður.

Los Angeles skyldubólusetur

skólabörn 12 ára og eldri.

Af hverju gera þeir það?

Af hverju krefst Joe Biden þess að allir opinberir starfsmenn í 100 manna fyrirtækjum verði bólusettir?

Af hverju segir hann að hópar Bandaríkjamanna séu að hindra það að tök náist á faraldrinum með því að láta ekki bólusetja sig?

Er veiran eitthvað öðruvísi á Íslandi en í Bandaríkjunum?

Af hverju eru Bandaríkjamenn svona harðir með skyldubólusetningar?

Innflytjendamál

er umfjöllunarefni Sigmundar Davíðs í Morgunblaðinu í dag. Ef eitthvað getur raskað genetískri fylgisspekt minni við íhaldið þá er það skynsamleg orðræða eins og þessi um innflytjendamál.

Sigmundur skrifar:

"Málefni hælisleitenda hafa verið í ólestri á Íslandi undanfarin ár. Landið er komið á kortið hjá glæpamönnunum sem standa fyrir meirihluta ferða hælisleitenda til Evrópu að mati Evrópulögreglunnar. Í öðrum ríkjum Norðurlandanna hefur hælisumsóknum fækkað verulega (um 90% í Danmörku frá 2015). Covidárið 2020 voru hins vegar afgreiddar 585 hælisveitingar á Íslandi, hlutfallslega nífalt fleiri en í Danmörku. Áður voru umsóknir um hæli á Íslandi á sama hátt orðnar sexfalt fleiri en í Noregi og Danmörku.

Þetta er annars vegar afleiðing þeirra skilaboða sem stjórnvöld hinna Norðurlandaríkjanna hafa sent frá sér og hins vegar af skilaboðum íslenskra stjórnvalda. Forsætisráðherra Dana og formaður jafnaðarmanna sagði nýverið að markmiðið væri að enginn kæmi til Danmerkur til að sækja um hæli. Danir þyrftu sjálfir að hafa stjórn á því hverjum yrði boðið til landsins og beina fólki í öruggan og lögmætan farveg.

Um svipað leyti munaði minnstu að ríkisstjórn Íslands auglýsti landið rækilega sem áfangastað. Það var gert með frumvarpi um að veita öllum sömu styrki og þjónustu hvort sem þeim væri boðið til landsins eða kæmu á eigin vegum eða þeirra sem skipuleggja smygl á fólki. Það hefði í fyrstu tífaldað fjölda þeirra sem ættu rétt á sama fjárstuðningi og þjónustu en fjöldinn hefði svo aukist hratt.

Þetta kallar á viðbrögð því ef ekki verður gripið inn í með afgerandi hætti við þessar aðstæður mun ástandið bara versna og verða loks óviðráðanlegt. En vilji menn líta til reynslu Norðurlandanna má finna lausnir.

Meginstefnan

Við þurfum sjálf að ráða því hversu mörgum innflytjendum við tökum á móti. Það getum við ekki nú. Það þarf að setja hámark á fjölda hælisleitenda og koma um leið á sanngjarnara og mannúðlegra hælisleitendakerfi. Það ætti ekki að vera hægt að leita „skyndihælis“ á Íslandi. Við munum þó áfram taka á móti kvótaflóttamönnum.

Ísland er lítið land sem hefur tekist að byggja upp betra velferðarsamfélag en víðast hvar annars staðar. Á Íslandi er lögð áhersla á jafnrétti en um leið að hver og einn leggi sitt af mörkum. Gagnkvæmt traust er forsenda þeirrar samheldni og öryggistilfinningar sem einkennt hefur landið.

Þótt útlendingar séu velkomnir til Íslands skiptir sköpum að þeir verði hluti af samfélaginu. Það gerist ekki öðruvísi en að þeir hafi vilja til þess sjálfir. Þegar fólk flytur til landsins án þess að aðlagast samfélaginu dregur það úr samheldni.

Núverandi innflytjenda- og hælisstefna skapar ekki aðeins vandamál fyrir Ísland, hún ýtir líka undir ofbeldisfullt og lífshættulegt óréttlæti þar sem óprúttnir mansalar hagnast gríðarlega á ógæfu annarra.

Á undanförnum þremur árum hafa meira en 10.000 manns, þar með talið mörg börn, drukknað á Miðjarðarhafi við að reyna að komast til Evrópu. Mun fleiri verða fyrir ofbeldi og misnotkun á leiðinni. Konur eru neyddar í vændi, fjölskyldur í heimalandinu eru kúgaðar og fólk selt í þrælahald.

Um leið hafa Vesturlönd vanrækt þá flóttamenn sem eru í mestri neyð. Nærumhverfinu hefur ekki verið sinnt sem skyldi. Undanfarin fjögur ár hafa Evrópulönd varið umtalsvert meira fjármagni en áður í úrvinnslu hælisumsókna fyrir þá sem hafa komist til landa álfunnar þótt stór hluti þeirra reynist vera förufólk sem á ekki rétt á hæli í Evrópu.

Með núverandi kerfi erum við að vanrækja skyldur okkar gagnvart öðru fólki.

Við höfum yfirgripsmikla áætlun þar sem er litið bæði til hagsmuna Íslands og umheimsins. Áætlun sem stenst alþjóðasamþykktir að fullu. Áætlun sem getur orðið öðrum Evrópulöndum fyrirmynd, ekki hvað síst vegna þess að hún byggist á rétti hvers lands til að ákveða hversu mörgum innflytjendum það tekur við. Þar er gert ráð fyrir að hvert land taki aðeins við þeim fjölda flóttamanna sem hægt er að aðlaga hverju samfélagi fyrir sig.

Við sem samfélag höfum trúað því of lengi að ef aðeins þeir sem koma hingað læri tungumálið og fái vinnu þá deili þeir líka gildum okkar. Sem betur fer gera það margir en því miður eru líka margir sem aðhyllast hugmyndafræði sem er andsnúin lýðræði okkar og samfélagslegum gildum.

Áætlunin felur í sér leið út úr núverandi ástandi. Ástandi þar sem hver aðgerð í einu landi leiðir til aukins aðhalds í nágrannalöndunum og lönd keppast um að vera minnst aðlaðandi staðurinn fyrir flóttamenn að leita skjóls.

Við erum tilbúin til að vinna með öðrum löndum að bættu kerfi. Meðferð hælisumsókna ætti eingöngu að fara fram í öruggum löndum utan Evrópu og innstreymi í álfuna að taka mið af áætlunum Sameinuðu þjóðanna um kvótaflóttamenn.

Afstaða danskra jafnaðarmanna

Ofangreind meginstefna er nokkuð mildaður útdráttur úr inngangi að stefnu danskra jafnaðarmanna í innflytjendamálum (en Ísland sett inn þar sem stóð Danmörk). Í tillögunum sjálfum er að finna margar afdráttarlausar aðgerðir. Þar með talið: . Tillögu um móttökustöð utan Evrópu.

. Þak á hversu margir útlendingar sem ekki eru vestrænir geti sest að í Danmörku.

. Önnur áform um að ná stjórn á fjölda flóttamanna til Danmerkur. . Strangar kröfur vegna fjölskyldusameiningar. . Áform um að senda fleiri hælisleitendur heim og stofnun sérsveitar lögreglu í þeim tilgangi.

. Danmörk svipti lönd sem taka ekki við fólki þróunaraðstoð. . Aukið landamæraeftirlit og endurskoðun Schengen þar sem hvert ríki stjórni eigin landamærum á meðan ESB stendur sig ekki á ytri landamærunum.

. Reglur um að innflytjendur verði að leggja sitt af mörkum áður en þeir fá rétt á bótum.

. Kröfu um að flóttamenn með tímabundna landvist leggi einnig sitt af mörkum til samfélagsins en þurfi samt að snúa heim þegar aðstæður í heimalandinu leyfa.

Margt fleira mætti nefna úr stefnu danskra jafnaðarmanna. Hún gengur fyrst og fremst út á að taka á misnotkun kerfisins, verja samheldni þjóðarinnar og nýta fjármagn sem best til að hjálpa þeim sem eru helst hjálpar þurfi. Ísland Á Íslandi er málaflokkurinn nánast stjórnlaus. Þar er ekki við Útlendingastofnun eða aðra embættismenn að sakast heldur stjórnmálamenn sem hafa innleitt stefnu sem gengur þvert á það sem Norðurlöndin hafa verið að reyna að gera í ljósi áratuga reynslu.

Ísland

er fyrir vikið komið rækilega á kort þeirra sem skipuleggja fólksflutninga og upplýsingar um vænlegustu áfangastaðina dreifast hratt á samfélagsmiðlum.

Ef ekki verður gripið inn í mun núverandi stefna íslenskra stjórnvalda (svo ekki sé minnst á áform ríkisstjórnarinnar) auka enn á þessa þróun. Stórhættuleg glæpagengi munu þá áfram auglýsa Ísland sem vænlegan áfangastað og taka aleiguna af fólki, jafnvel hneppa það í ánauð og leggja það í lífshættu fyrir drauminn um íslenska kerfið.

Eins og danskir jafnaðarmenn segja þá værum við að bregðast fólki með því að leyfa slíku fyrirkomulagi að halda áfram. Sýnum skynsemi, lítum á heildarmyndina og lögum kerfi sem hentar hvorki okkar samfélagi né gerir okkur kleift að hjálpa sem flestum þeirra sem þurfa mest á hjálpinni að halda.

Reynum nú að læra af reynslu annarra áður en það verður of seint. Í því efni gætum við gert verr en að líta til danskra krata."

Það er eins og hávaðasamir hópar hérlendir krefjist þess að Island hafi helst galopin landamæri gagnvart hverskyns hlaupalýð sem hér vill setjast að og leggjast upp á okkar taknörkuðu velferð sem hinn nýi stjórnmálaflokkur ASÍ keppist við að auglýsa sem óendanlega. Ekki stendur á popúlistaflokkunum til vinstri til að taka undir sönginn gagnrýnilaust. Ekki má gera greinarmun á kristnum innflytjendum og múslímum eins og að slíkt muni engu þegar gera skal innflytjendur að Íslendingum. 

Satt að segja hef ég ekki skilið ennþá hugmyndir Dana um móttökulönd fyrir þá sem vilja gerast hælisleitendur til Danmerkur né hvernig Ísland ætlar að skipuleggja slíkt á eigin spýtur og þarf ég að fá skýringar hjá Sigmundi um það hvernig það er hugsað hjá honum.

Meginmáli finnst mér skipta að einhver aðgæsla sé höfð í innflytjendamálum en að alþjóðlegir glæpamenn fái ekki frítt spil til að ráðstafa íslenskum vegabréfum til framtíðar.

 

Berið saman

þessa grein Bjarna Benediktssonar formanns Sjálfstæðisflokksins og skrif Gunnars Smára Egilssonar sjálfkjörins formanns Sósíalistaflokksins sem ætlar að breyta Valhöll í almenningssalerni með Björn Bjarnason sem klósettvörð.

Hvorn geta  menn hugsað sér frekar í ráðherrabústaðnum?

Bjarni skrifar í ESB málgagnið í dag:

"Þegar rætt er um framtíðarsýn er mikilvægt að bera skynbragð á stöðuna hverju sinni. Okkur gengur vel á flestalla mælikvarða. Kaupmáttur eykst stöðugt, vextir hafa lækkað mikið á kjörtímabilinu og tækifærunum fjölgar hratt samhliða átaki í nýsköpun og frumkvöðlastarfi. Við erum á réttri leið út úr kórónukreppunni.

Atvinnuleysi minnkar mánuð eftir mánuð og efnahagsaðgerðir okkar fá góðan dóm í íslenskum könnunum, umsögnum OECD og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Lánskjör ríkissjóðs haldast hagstæð vegna þess að erlend matsfyrirtæki hafa trú á stefnunni, eins og kom skýrt fram í fréttum á dögunum.

Í nýbirtu hálfsársuppgjöri er afkoma ríkissjóðs á fyrri helmingi ársins 27 milljörðum betri en áætlað var, og horfurnar góðar. Þetta má meðal annars rekja til markvissra efnahagsaðgerða, vaxtar í nýsköpun og vel heppnaðrar sölu hluta í Íslandsbanka. Með bankasölunni fengust ekki aðeins miklir fjármunir í ríkissjóð, heldur hefur verðmæti þeirra hluta sem eftir standa hjá ríkinu aukist verulega samhliða skráningu bankans á markað.

Með þessar staðreyndir í farteskinu er holur hljómur í rangfærslum stjórnarandstæðinga um að ríkisstjórnin ætli að „skera niður um 100 milljarða“. Vart þarf að ítreka að þar er einfaldlega talað gegn betri vitund. Ef við höldum áfram á sömu braut verður lítil þörf fyrir aðhaldsaðgerðir næstu misserin.

Skattahækkanir og skerðingar vinstristjórnarinnar milli áranna 2009 og 2013 eru þjóðinni þó enn í fersku minni. Og nú eru sömu brögðin boðuð með útblásnum útgjaldaloforðum, ESB-aðild, hækkun skatta og aukinni ríkisvæðingu. Verði sú hugmyndafræði ofan á mun Ísland lenda á ný í efnahagslegri sjálfheldu vinstrimanna með tilheyrandi skaða fyrir fólk og fyrirtæki.

Valkostirnir hafa sjaldan verið skýrari. Við Sjálfstæðisfólk ætlum ekki að draga kanínur upp úr höttum, heldur einblína á það sem hefur alltaf gefist best. Stórstígar framfarir í samfélaginu síðustu áratugi hafa grundvallast á gildum sjálfstæðisstefnunnar. Trú á fólkið, framtakssemina og réttlátt samfélag sem byggir á jöfnum tækifærum – ekki þvingaðri jafnri útkomu.

Ísland er land tækifæranna og þannig ætlum við að hafa það áfram. "

Telja menn  virkilega að Gunnari Smára sé treystandi til eins né neins nema að hafa eigingjarna afstöðu til eigin hags með tilliti til sögu sinnar.

Dettur mönnum það í hug ef menn bera saman þessa tvo stjórnmálamenn?