Þráhyggja

margra dreifbýlismanna stendur í vegi fyrir framförum. Við blasir að 12.5 km göng undir Fjarðarheiði eru bráðnauðsynleg fyrir alla landsmenn. Ekki bara Seyðfirðinga og Héraðsmenn, heldur alla þjóðina.

Í dag skrifar Þorkell Jóhannson í Mbl. um nauðsyn þess að grafa þessi göng strax að loknum Norfjarðargöngum. Áðurnefnd þráhyggja  veldur þessari þröngsýni mannsins. Með Héðinsfjarðargöngum og Vestfjarðargöngum þar áður var því komið inn hjá landsmönnum að göng væru einskonar  þjóðvegir sem enginn ætti að borga sérstaklega fyrir að keyra. Gott ef ekki að Suðurnesjamenn hafi komið þessu sjónarmiði á flot þegar þeir brenndu tollskýlið á Keflavíkurveginum fyrir margt löngu. Þeim fannst vegtollurinn svona  óréttlátur.

Í Ameríku er það viðtekin venja og þykir sjálfsögð að umferðin greiði fyrir afnot af greiðustu vegunum.Menn eru með tæki í bílrúðunni sem sér um að rukka í gegnum Visa-kortið. Svo miklar smáupphæðir að menn taka varla eftir því.

En á Íslandi  geta menn ekki hugsað sér að neitt sé gert nema sem allir landsmenn borgi hvort sem þeir nota þetta eða ekki. Því skrifar þessi annars framfara sinnaði Austfirðingur á þennan hátt. Það sér hver heilvita maður að það þarf að grafa þessi göng ekki seinna en strax ef ekki í gær.  Því til fyrirstöðu er ekki annað en þessi þráhyggja að ekki megi taka veggjald af notkun.

Það er engin ástæða til að bíða með þessa bráðnauðsynlegu framkvæmd sem er Fjarðarheiðargöng, sem er miklu meira aðkallandi en Vaðlaheiðargöng þó góð séu. Drífum okkur í þetta strax og látum göngin borga fyrir sig eins og Hvalfjarðargöngin gera. Við eigum að setja vegtolla um leið á öll önnur jarðgöng í leiðinni og þá verða þessi gangnagjöld laufalétt fyrir alla landsmenn.

Hættum að láta þráhyggjuna um frígöng tefja fyrir framförum í samgöngumálum þjóðarinnar.

 

Athugasemdir

[Ómar Bjarki Smárason, 14.5.2013 kl. 18:52]

Er ekki rétt að bjóða Vogunar- og Hrægammasjóðum að fjárfesta í jarðgöngum með íslensku peningunum sínum? Það mætti síðan taka upp kerfi þar sem allir bílar væru með tæki sem notað yrði til að greiða gangatolla. Það væri hægt að fylla á þá þegar bílar eru skoðaðið einu sinni á ári. Slíkt kerfi gæti, auk þess að hrinda af stað framkvæmdum við svona fimm jarðgöng, tryggja betur a bílar væru færðir til skoðunar.....

Auðvitað á að flýta þessum framkvæmdum með vegtollum.

[Ágúst H Bjarnason, 14.5.2013 kl. 21:14]

Sæll frændi.

"...Svo miklar smáupphæðir að menn taka varla eftir því...."

Kostar ekki 2000 krónur að skjótast um göngin upp á Akranes og til baka?

Hve stóran hlut eiga Kínverjar í Hvalfjarðagöngunum?

[Gunnar Heiðarsson, 14.5.2013 kl. 23:52]

Það má kalla hlutina ýmsum nöfnum Halldór og þráhyggja er ekki verra orð en hvað annað.

Með því að viðra þessa hugmynd, sem vissulega er ekki ný, um að setja gjald á öll veggöng, ertu væntanlega með þá hugmynd að slík gjöld yrðu ótímabundin og hugsuð til frekari framkvæmda á þessu sviði. Að ekki væri hugsað gjald í gegnum hver göng til að greiða þau sérstaklega upp, eins og framkvæmdin við Hvalfjarðargöng er, heldur hóflegt gjald um aldur og ævi.

Þessi hugsun er í sjálfu sér góð, en ekki víst að við hérna vestan við Hvalfjörðinn séum tilbúin að taka á okkur slíkt gjald, nú þegar við erum við það að greiða göngin upp. Einungis eru fimm ár eftir þar til veggjald um þessi göng á að falla niður, enda göngin þá uppgreidd að fullu.

Það er hárrétt hjá þér að í Bandaríkjunum er rukkað hóflegt gjald fyrir að aka um greiðfærustu vegina. Þar er umferð örlítið meiri en hjá okkur, hér upp á skerinu og því auðveldara að halda þessu gjaldi í lágmarki. Aldrei er þó tekið gjald af umferð nema ökumenn eigi þess kost að komast sinna leiða án þess að aka gjaldskylda vegi. Að ökumenn hafi val. Þetta er gruyndvöllur þess að gjaldtaka verði stunduð.

Þetta sést vel t.d. í Orlando, Florida. Þegar ekið er frá Orlando International Airport, þar sem Flugleiðir lenntu áður fyrr og ekið að International Dr., er um tvo kosti að velja. Annars vegar að aka 528 toll road, eða að aka  Sand Lake road.

Með því að velja 528 er augljóslega valin fljótfarnari leið, þó hún sé örlítið lengri. Þarna er um hraðbraut að ræða og engar tafir. En á þessari stuttu leið þarf að fara í gegnum a.m.k. tvö tollhlið. Hins vegar ef valið er að aka McCoy Rd og Sand Lake road sleppur maður við öll tollhliðin, en þó sú leið sé örlítið styttri er hún heldur seinfarnari, einkum vegna þess að þá þarf að aka um nokur gatnamót. Þetta er eitt lítið dæmi, en meginreglan er að ekki eru sett tollhlið nema annar möguleiki sé einnig fyrir hendi, jafnvel þó gjaldið sé vægast sagt lágt miðað við það sem við þekkjum hér á landi.

Þá má ekki gleyma þeirri staðreynd, þegar verið er að bera saman gjaldtöku hér á landi við t.d. Bandaríkin, að eldsneytisgjöld eru óþekkt þar í landi, meðan þessi gjöld hér á landi eru mun hærri en ríkissjóður lætur til viðhalds og endurnýjun vegakerfisins.

Það er þó tvennt sem maður óttast við gjaldtöku sem þessa. Fyrir það fyrsta gæti gjaldtaka sem þessi á akstur um jarðgöng orðið til þess að menn freystist til að taka gjöld vegna aksturs um aðrar vegabætur einnig. Eitt er víst að freystingin gæti orðið mikil. Hitt sem vissulega ber að óttast við slíka gjaldtöku er að hugsanlega gæti aftur orðið vinstristjórn í landinu og eitt er víst þá munu menn falla í freystni til mikilla hækkana slíkra gjalda.

Það er endalaust hægt að spá í með hvaða hætti viðhald og framkvæmdir vega skuli fjármagnað. Við búum við eldsneytisgjöld í þessum tilgangi og eitt er víst að tekjur ríkissins af þeim gjöldum eru verulegar. Ef öllu því fé væri skilað til viðhalds og endurnýjun vegakerfisins, þyrfti enginn að kvarta. Þá væri hægt með góðu móti að útrýma öllum malarvegum á stuttum tíma og bora þau göng sem þarf. Eðli eldsneytisgjaldsins er að þeir sem mest aka og eru á þyngstu bílunum, borga mest til viðhalds vegakerfisins. Því er það í sjálfu sér ekki endilega versta lausnin.

Það sem skekkir þessa mynd er að þessi gjaldtaka skilar sér bara ekki til þeirra verkefna sem þeim er ætlað. Því má allt eins gera ráð fyrir að veggjöld muni skila sér jafn illa.

Það er því ekki rétt hjá þér Halldór að tala um "frígöng" þó ekki sé gjaldtaka við slík göng. Kostnaðurinn er greiddur af ökumönnum gegnum eldsneytisgjöldin.

Hitt er svo annað mál, að ef einkaaðilar eru tilbúnir til að leggja vegi eða grafa göng þar sem kostnaðurin væri greiddur af þeim sem slíka framkvæmd nota, er ekkert til fyrirstöðu að leifa slíkt. Það verður þá að vera að fullu á ábyrgð þess sem vill í slíka framkvæmd og meginreglan um að ökumenn hafi val um hvort þeir nýta hana sé virrt.

Það má segja að meginreglan um val ökumanna sé virt í Vaðlaheiðagöngum, þó einkaframkvæmdin í því dæmi sé nokkuð kommúnísk.

Varðandi göng til Seyðisfjarðar er ekki í reynd hægt að tala um val ökumanna. Þegar slík göng verða tilbúin er ljóst að veginum yfir Fjarðarheiðina verður lítt viðhaldið og enginn snjómokstur þar yfir á vetrum. Því verða þeir sem þurfa að ferðast til eða frá Seyðisfirði að fara um göngin. Gjaldtaka við slíkar aðstæður eru vart réttlætanleg, sér í lagi þegar þeir ökumenn greiða einnig fullt eldsneytisgjald.

[Halldór Jónsson, 15.5.2013 kl. 14:53]

Ómar, þakka undirtektir.

Gústi frændi, Gunnar Heiðar segir að það muni ekki kosta neitt bráðum.

Gunnar Heiðar. Að vanda ertu þú yfirvegaður og rökfastur og ekki heiglum hent að skipta vopnum við þig. Meginsjónarmiðið frá Orlando þar sem ég er all kunnugur þessum nefndu götum, það er hið rétta.

Því yrði vart við komið í Seyðisfirði því emginn vill keyra helvítis heiðina fyrir þúsundkalla ef hægt er að fara göngin.

Hver vildi ekki lækka bensíngjöldin og innheimta vegatolla frekar? Af hverju er það ekki hægt að breyta því? Bensíngjald er fasískt fyrirkomulag. Ræðst á einstæðar mæður og þá sem minna mega sín. Þeim stærri er slétt sama.

Sama er um innflutningstollana á bílum.Hann leggst þyngst á þá smærri.

Þetta er sósíaliseraður Evrópuhugsunarháttur sem sýnir hversu sá bandaríski er mun heilbrigðari.

Þeir borgi fyrir þjónustu hins opinbera sem nota hana í sem flestum tilvikum eins og í umferðinni. Ég ætla ekki aðfara að tala um freelunch, spítala og menntun þó Milton gamli hafi séð það flest allt réttar en við.

[Gunnar Heiðarsson, 15.5.2013 kl. 18:05]

Það má vissulega taka upp umræðu um breytingu gjaldtöku af akstri, Halldór. Sú umræða á auðvitað að vera virk allar stundir og ekkert fyrirkomulag er svo gott að það þoli ekki umræðu og gagnrýni.

Vegtollar, eða önnur aðferð þar sem menn greiða gjöld vegna afnota af vegakerfinu geta vissulega átt rétt á sér og þá í tengslum við niðurfellingu eldsneytisgjalda.

Hvort slík gjaldtaka væri eitthvað réttari en eldsneytisgjöld skal ósagt látið.

Ríkið þarf ákveðið fé til viðhalds og endurnýjun vegakerfisins.

Það sem mestu máli skiptir og stjórnmálamenn virðast hafa misst sjónar á, er að slík gjaldtaka sé ekki notuð til annara hluta en henni er ætlað.

Í því sambandi skiptir í sjálfu sér ekki hvaða aðferð er notuð til skattheimtunnar.