Ölvuð völva við tölvu

 

 

er fyrirsögn Reykjavíkurbréfs Morgunblaðsins í dag.

Bréfritari leggur útaf því hversu erfitt sé að spá um framtíðina þegar mönnum veitsist svo erfitt að spá um nýliðna atburði. En tveir úr þeirr verstu ríkisstjórn sem dunið hefur yfir þessa þrautum prýddu þjóð hafa nú gefi út bækur þar sem þeir reyna að skrifa söguna upp á nýtt sér í hag. Og makalaust ef þeir ætlast til að einhhverjir lesi og trúi. 

En skoðum bréfið : 

„Nýtt ár er innan seilingar. Þessa dagana lesa menn sér til um, hvers konar ár 2013 hafi verið, annarsvegar horft frá íslenska bæjarhólnum og hinsvegar yfir veröldina sunnan og svo austan og vestan við þann miðpunkt heimsins.

Af hverju þarf að leita frétta hjá öðrum um það, hvers konar ár þetta liðna hafi verið? Voru ekki allir sjónarvottar og vitni að því sjálfir? Vissulega. En það þarf að vinsa úr fyrir menn. Og það þarf að úrskurða hvað hafi verið mikilvægt fyrir heildina. Hvert og eitt okkar er svo auðvitað með sérskrá, sem ekki er endilega færð til bókar, um það sem merkilegast var á árinu 2013. Og þótt það vekti ekki mikla eftirtekt utan þrengsta hóps ættingja og vina er flestallt þó mun þýðingarmeira en þeir hápunktar ársins sem fjölmiðlar gera skil um áramót. En það er bara annað mál.

 

En sagan sýnir að stundum þarf lengri tíma en bláendann á ári sem kveður, til þess að leggja mat sem stenst á það sem gerðist. Hagspekingar eru ekki búnir að jafna sig eftir fjármálakreppuna sem sýndi alvarleg sjúkdómseinkenni um mitt árið 2007 og lagðist loks með hitasóttarskjálftum yfir heimsbyggðina snemma hausts 2008. Hagspekingar voru að meðaltali seinastir allra stétta til að átta sig á hvaða ósköp lágu í lofti. En þeir hafa vissulega bætt það upp í þúsundatali með hundrað þúsund greinum, ritrýndum af kollegunum, þeim sömu og greinarhöfundarnir sjá um að ritrýna, þar sem útskýrt er, hvers vegna svona fór.

 

 Hinn góði fyrirvari 

 

Ágætur íslenskur fræðimaður svaraði eitt sinn um áramót spurningu um þjóðarhag með því að taka fram að það væri mjög erfitt að spá um efnahagsþróun á nýliðnum tíma. Þetta þótti virðingarverð varfærni, en sumir gátu sér þess til að þetta væri hugsanlega gætileg gamansemi. En einhverjir úr hópi hlustenda bentu á, að svarið væri ekki síst athyglisvert vegna þess að fræðimaðurinn hafði framfæri sitt af því, um þær mundir, að spá um efnahagslega framvindu á ókomnum tíma. Með því að benda á augljósa erfiðleika við að spá um það sem þegar var orðið mátti öllum vera ljóst að grettistak var að spá um efnhagslega þróun út í tóm hins ókomna.

 

Þetta gildir auðvitað um fleira en efnahagsmál. Glöggur bókalesari benti nýlega á dæmi af handahófi úr nýlegri bók Össurar Skarphéðinssonar um hann sjálfan og stjórnmálaþróun ársins 2012, að svo miklu leyti sem hann væri þar miðdepillinn. Bókin er með dagbókarsniði og mun Össur hafa sagst hafa einkum fært hana í letur eftir miðnætti hvers dags. Eitt dæmið, sem hinn glöggi lesari tók, var um að Össur hefði náð að spá í dagbókarfærslu sinni rétt um úrslit frönsku kosninganna. Gott hjá honum. En lesandinn taldi að það gæti hafa hjálpað Össuri að hitta þann naglann á höfuðið að samkvæmt dagsetningum færslnanna var spáin gerð nokkrum vikum eftir að úrslit kosninganna lágu fyrir. Nokkrar vikur sýna aðeins að um nýliðna atburði var að ræða og dregur því ekki endilega úr spádómsgáfunni.

 

 Ár stórasóps

 

 En þrátt fyrir fyrirvara af slíku tagi, þá liggur fyrir með óyggjandi hætti, að árið 2013 var ekki atburðasnautt. Ný ríkisstjórn tók við völdum. Það var þó ekki vegna þess að fráfarandi ríkisstjórn missti meirihluta sinn á Alþingi í kosningum þá um vorið. Sá var löngu farinn. Ríkisstjórnin hafði hangið, án fullnægjandi umboðs, í nærri tvö ár, verklítil og skaðleg. Vegna þessa ástands dróst að koma Íslandi á lappirnar aftur eftir bankaáfallið, sem varð fyrir fimm árum.

 

Á meðan stjórnin hafði meirihluta nýtti hún hann ekki bara illa heldur undarlega. Allir vita hvernig gömul forstokkun í skattalegum efnum fékk nú að njóta sín. En að þeim slepptum einbeitti hún sér ekki síst að 4-6 aðalverkefnum, eftir því hvernig talið er.

 

 1) Að koma Íslandi í Evrópusambandið án þess að slík ákvörðun hefði verið samþykkt af þjóðinni.

 

 2) Að gera atlögu að íslensku stjórnarskránni, án boðlegrar réttlætingar og með ruglingslegum málatilbúnaði og tilburðum sem ekki var sæmandi að viðhafa um svo mikilvægt mál.

 

3) Að hengja á Ísland óbærilegar klyfjar vegna »Icesave-skuldbindinga,« en Icesave má telja sem þrjú mál, þar sem þrjár atlögur voru gerðar.

 

 4) Að gefa ótilgreindum erlendum kröfuhöfum tvo af þremur bönkum Íslands, án þess að heimildir stæðu til og með ógagnsæju og stórundarlegu ferli.

 

Svo mikilvæg voru þessi verkefni í hennar augum að það sem ríkisstjórnin sagðist í upphafi standa fyrir fauk furðuskjótt ógert út í veður og vind. Hún sveikst um að rétta skuldugum heimilum hjálparhönd, eins og hún hafði lofað og innifalið var með öðrum loforðum í »skjaldborginni«, sem varð svo illa úti.

 

 Hún sveik, án þess að biðjast nokkurn tíma afsökunar á því, margvísleg loforð sem gefin voru í tengslum við gerð kjarasamninga.

 

 Hún sveik loforð um gagnsæi og heiðarleika í stjórnmálum og kórónaði þau ósköp öll með því að sitja umboðslaus og stuðningslaus hjá þjóð og á þingi, en þó óhult fyrir vantrausti þar, því nokkrir þingmenn, sem vissu að þeir ættu aldrei afturkvæmt þangað, vildu framlengja sína setu og sín laun. Og á því hneykslinu hékk hin lánlausa ríkisstjórn á síðustu metrunum.

 

 En svo kom blessaða árið 2013 og þá varð ekki mikið lengur hangið. Og kjósendur sýndu um vorið að þeir höfðu skömm á framferði ríkisstjórnarinnar og hafa flokkar ekki í annan tíma fengið aðra eins útreið og hennar flokkar fengu….“( leturbreytingar eru bloggarans)

 

 Lengra er bréfið þar sem höfundur fjallar um heimsmálin og daprar horfur í því að bjartara sé framundundan á heimsvísu  árið 2014 en gerðist 2013. Skammsýni og dómgreindarleysi virðist því miður áberandi meðal valdamanna heimsins.

 

Vesturlönd eru ekki reiðubúin að fást við hugmyndafræði múslíma þegar kemur að baráttu og fórnum.Menn verða víst að trúa á sjö óspilltar meyjar á hverjum degi bíði manns hinu megin grafar til að vilja sprengja sig í tætlur í baráttunni fyrir réttrúuðum heimi alræðis og kúgunar einnar þúsund ára gamallar grundvallarbókar.  

 

Gegn slíku fólki er erfitt að berjast með aðferðum sem við trúum á sem mannsæmandi. Því miður eru lausnir ekki í sjónmáli. 

 

Ölvuð völva við tölu getur sem best skrifað spádóma um nýliðna viðburði  sem menn hengja sig á til skemmri tíma.