Már Guðmunds var góður

hjá Sigurjóni á Sprengisandi í morgun.

Rólega og faglega fór hann yfir þróun mála frá hruni, stöðu bankanna og þróun efnahagsmála. Athyglisvert var það að allir hagvísar eru núna upp á við og verðbólga í lágmarki. Hinsvegar benti hann á að færu kjarasamningar uppfyrir framleiðni greinanna  þá væri afleiðingin skýr. Kauphækkanir gætu orðið  meiri í greinum sem hafa hærri framleiðni en meðaltalið ef þær færu ekki út yfir allt.

Í orðum Más felst að mínu viti að opinberir starfsmenn og BHM geta ekki tekið sér kauphækkanir yfir línuna sem öðrum bjóðast ekki.  Nóg er misréttið samt. Már fór yfir hrunið og helstu þætti þess. Slíkir atburðir gerast ekki nema með löngu millibili  að hans dómi. Hann varaði því við þeirri  hugsun að nú stefndi allt í nýtt hrun eins og sumir hagfræðingar eru að halda fram.

Hann mildaði dóm kommanna yfir  Davíð Oddssyni að hann hefði sett Seðlabankann á hausinn með því að lána Kaupþingi 500 milljón Evrur. Þrátt fyrir að stjórnendur Kaupþings misfóru með peningana til vina sinna þá strax eftir á án hjálpar frá Davíð, þá hefur helmingurinn af því fé, 250 milljónir Evra, skilað sér inn aftur og einhver vonarpeningur er í afgangnum hjá danska FIH bankanum. Þetta varð ekki eins vont og kommarnir hafa kyrjað í síbylju. Þetta var kannski heldur ekki gott eftir á séð því samkvæmt því sem stendur í Kjarnanum í dag eru horfur eki góðar með danska bankann. Staðan var auðvitað líka önnur þá og mönnum sýndist að Kaupþing gæti einn íslenskara banka lifað hrunið af. Að það gerðist svo ekki er fyrir tilstilli þeirra manna sem nú sæta þyngstum ákærum fyrir þetta yfir dómi frekar en að séu einkaafglöp Davíðs sem formanns bankastjórnar Seðlabankans. 

Það sem þjóðina skortir nú eru menn á borð við Einar Odd og Guðmund Jaka sem gætu leitt henni fyrir sjónir að ef samið væri um 0 % til eins árs myndi gengið styrkjast um 10 % innan ársins og verðlag lækka sem því næmi. Hugsið ykkur ef bensínið myndi lækka verulega? Nýir bílar og heimilistæki. Íbúðaverð myndi lækka. Vextir myndu lækka. Verðtrygging yrði núll.  Hugsalega getur Már  talað oftar og leitt fólki fyrir sjónir á faglegan hátt hvílík tækifæri þjóðin hefur geti hún fetað slóð hófsemi og gætni í kjarasamningum.

Þegar ég hlustaði á Má Guðmundsson fara svona skilmerkilega yfir efnahagsmálin og gjaldeyrishöftin hvarflaði að mér að honum væri lagið að skýra út svona flókin mál fyrir almenningi. Hugsanlega getur Már gert mikið gagn með því að tala við þjóðina meira en hann gerir einmitt í þessum stíl hinna fornu kappa Einars Odds og Guðmundura Jaka.

Ég er, fyrir mitt leyti eftir þetta viðtal,  alveg sáttur við að hafa Má Guðmundsson áfram í Seðlabankanum. Ég myndi meira að segja vilja borga honum stóran bónus ef hann gæti sinnt komandi kjaraviðræðum meira og talað oftar um oftar  um hagfræði fyrir þjóðinnni þannig að minnka mætti tjón það sem framundan er vegna líklegs uppgangs heimskunnar.

Már Guðmundsson getur nefnilega verið býsna góður og hefur eitthvað sem oft vantar hjá öðrum 

Athugasemdir

[Kristinn Geir Briem, 5.10.2014 kl. 16:38]

og hver var niðurstaða það verður ekki aftur fullkomið hrun á næstuni heldur hugsanlega sínishorn af hruni

[Sigurgeir Jónsson, 5.10.2014 kl. 17:02]

Eitthvað hefur vinstrimennskan rjátlast af Má, eftir að loforð um kaup hans reyndirt tómt bull, sem honum gekk erfiðlega að skilja.Hitt stendur eftir að Már fékk sérmeðferð í réttarkerfinu, bæði hjá skattstjóra,skattrannsóknarstjóra, umboðsmanni Alþingis,lögregluyfirvöldum og sérstökum saksóknara.Trúlega hefur þar ráðið mestu að orðspor Seðlabankans og Íslands hefði væntanlega ekki staðið hátt ef farið hefði verið í Seðlabankamál Más,varðandi greiðslu bankans til hans, eftir að hann tapaði málinu.En eftir stendur að öllum hlýtur að vera ljóst að það er ekki sama jón og séra jón.Og það ekki í fyrsta skipti.

[Gunnar Heiðarsson, 5.10.2014 kl. 22:17]

Ekki deili ég nú aðdáun þinni á Má, Halldór. Vissulega kemur ýmislegt af viti frá manninum, hann er jú bankastjóri Seðlabankanns svo einhver skíma hlýtur að felast í kolli hans. En aðdáun mín á honum er eftir sem áður engin.

Nú hótar hann hærri stýrivöxtum ef kjarasamningar fara yfir ákveðið mark. Að það sé meira verðbólguhvetjandi að láglaunastéttir landsins fái einhverjum prósentum hærri launahækkun en þeir sem hafa hærri launin, virkar ekki á mig. Í krónum talið eru slíkar hækkanir næsta lítilvægar fyrir hagkerfið.

Vissulega væri gott að hafa Einar Odd og Jakann við hendina. Þeirra afrek í upphafi tíunda áratugar síðustu aldar verður seint toppað. Þar tókst þeim það sem stjórnmálastéttinni og Alþingi hafði muistekist, að koma böndum á verðbólguna. Að þessu bjó þjóðin allt þar til óprúttnir menn náðu yfirtöku á peningakerfi landsins. Óprúttnir menn sem hugsuðu það hellst að þyngja sína eigin pyngju. Eftir það varð hagkerfinu ekki stjórnað, hvorki af Alþingi né atvinnulífinu. Vald peninganna er algert og sá sem því valdi heldur, er einráður.

Því miður náðist að gerjast sýkill meðal þjóðarinnar, á þeim tíma sem þessir óprúttnu menn fóru með hið raunverulega vald yfir þjóðinni. Sýkill sem erfitt virðist vera að uppræta. Sýkill sem sækir í auð landsins.

Fyrst eftir hrun lét þessi sýkill lítið fyrir sér fara, en honum til happs kom í stjórnarráðið ríkisstjórn sem auðvelt var að spila með. Ekki leið á löngu þar til sýkilberarnir náðu aftur völdum. Þökk sé huglausri vinstristjórninni, sem ekki þorði að hreyfa legg né lið. Tækifærið til að kveða þennan sýkil burt úr landinu var fyrstu árin eftir hrunið.

Spor sýkilberanna eru víða, þó einkum innan fjármálageirans. Þetta sést kannski best í þeirri misskiptingu sem varð eftir síðustu kjarasamninga, þegar láglaunafólkið mátti sætta sig við 2,8% launahækkun, en allir sem á eftir komu fengu mun meira. Á síðasta ári hefur kaupmáttur aukist um 6%, samkvæmt tölum Hagstofunnar og verðbólga verið 3%. Þetta segir að meðaltals kauphækkun hefur því verið nálægt 9%. Láglaunastéttirnar hafa hins vegar orðið fyrir 0,2% kjaraskerðingu miðað við verðbólgu og þær vantar um 6,2% til að ná meðaltalinu!

Og ef við setjum þetta í krónur er dæmið enn svartar, fyrir hönd láglaunastéttanna. Það er því spurning hvort er meiri verðbólguvaldur, Hækkun launa láglaunastéttanna um t.d. 10% eða meðal- og hálaunastéttanna um t.d. 5%. Sem dæmi í krónum myndi það kosta að hækka láglaunamanninn um 10% nálægt 22.000 krónur. Hækkun meðallauna um 5% kostar svipaða tölu, en hækkun t.d. millistjórnanda um 5% kostar eitthvað yfir 50.000 krónur.

Þetta er kannski ósanngjarn samanburður, en þegar litið er til hagtalna er ljóst að dæmið liggur einmitt alveg öfugt, láglaunastéttir fengu 2,8 %, aðrir fengu að meðaltali um 9% og leiða má líkum að því að þar hafi þeir fengið mest í prósentum sem mest höfðu fyrir.

Már virðist því gefa sér það sem ófrávíkjanlega reglu að það sem samið er um á almennum markaði sé einungis fyrirmynd fyrir aðra til að fara ekki niðurfyrir, gerir ráð fyrir að aðrir fái meira. Því verði að hækka stýrirvexti, sem þó eru einhverjir þeir hæðstu sem þekkjast í hinum vestræna heimi.

Hitt má vissulega taka undir með Má, að engin efni eru til kjarabóta nema fyrirtækin geti borið þær. Og vissulega eru mörg fyrirtæki sem geta borið meiri kjarabætur og skiptir þar einu hvort þar fara fyrirtæki sem eru þekkt fyrir sín lágu laun, eða önnur sem borga betur. Nægir að nefna í því sambandi Haga og undirfyrirtæki þess. Flestir starfsmenn þeirra fyrirtækja eru á launum sem ekki er nokkur leið að lifa af, samt er hagnaður þeirra talinn í hundruð milljóna og jafnvel milljörðum. Það sem kannski er súrealískast við þetta dæmi er að stæðsti eigandi Haga eru lífeyrissjóðir landsins, launafólkið sjálft!

Því miður er þó sjaldnast horft til arðsemi launagreiðandans þegar kemur að kjaraviðræðum, heldur kemur staða launþegans miklu meira við sögu þar. Þeir sem eru í aðstöðu til að krefjast hærri launa hika ekki við slíkt.

Ef arðsemi fyrirtækja væri mælikvarði á kjarabætur er ljóst að ríkisstarfsmenn fengju lítið, en kassastúlkan í Bónus gæti átt von á ágætri launahækkun.

Einn er þá verkalýðsforingi sem hefur haft þetta að sjónarmiði við samningsgerð, en það er formaður Verkalýðsfélags Akraness. Hann hefur samið um hóflegar launahækkanir þegar fyrirtæki eiga í erfiðleikum og sótt meira þegar vel gengur. Hellsti andstæðungur hanns og sá sem hellst hefur staðið gegn þessari stefnu er þó forseti ASÍ.

Til þeirra látnu heiðursmanna Einars Odds og Guðmundar Jaka er allt of lítið litið. Afrek þeirra var einstakt. Þeirra verk byggðist á samstöðu allrar þjóðarinnar og með harfylgi náðist sú samstaða.

Hrákaverk Gylfa Arnbjörnssonar, um síðustu vetrarsólstöður, á ekkert skylt við afrek Einars og Jakans, þó hugsunin að baki hafi kannski verið göfug.

Aðferðafræðin var kolröng hjá Gylfa og dæmd til að mistakast. Þjóðarsátt verður aldrei unnin af einum aðila, til hennar þurfa allir að mæta og standa sín stykki. Jafnvel þeir sem andspænis honum sátu við borðið tóku ekki meiri þátt en svo að strax og samningur hafði verið samþykktur var hafist handa við að semja um hærri laun til annarra.

Verkföll eru einhver mesta ógn við þjóðarbúið og skelfilegt ef til þeirra kemur. En því miður eru engin merki þess að takist að semja án verkfalla, á hinum almenna vinnumarkaði. Þar kemur fyrst og fremst til skilningsleysis á vandanum, skilningsleysi sem er ein af afleiðingum hins skæða sýkils sem gegnsýrir þjóðfélagið. Það boðar enginn til verkfalla að gamni sínu, fyrir slíkri boðun eru alltaf ástæður. Því má spyrja sig hverjum verkföll er að kenna.

Þjóðarsátt ein gæti komið í veg fyrir verkföll, en því miður eru allt of margir sýktir til að slík sátt náist. Víst er að láglaunastéttirnar munu ekki samþykkja nein afbrigði af slíkri sátt mema tryggt sé 100% að hún muni standa og að ALLIR komi að því borði.

Ummæli seðlabankastjóra um hækkun stýrivaxta ef kjarabætur fara yfir ákveðið mark eru ekki bara óviðeigandi, heldur bera merki um einstaka skammsýni og skynsemisskort.

Nú er nóg komið af bullinu í mér.

Kveðja 

[Halldór Jónsson, 5.10.2014 kl. 23:09]

Gunnar, þetta er ekki bull hjá þér heldur deilirðu með mér áhyggjum sem már tekur undir. ég heyrði hann ekki hóta vaxtahækkun en auðvitað taka vextir mið að verðbólgu. Verðtryggin plús lágir vextir en ekki of háir eins og verið hefur.

Már hefur bæði lært og sjóast. Auðvitað er fortíð hans sem Trotskyista og CheGueavara komma ekki fyrir okkur. En eiga ekki allir að fá annað tækifæri? Mér fannst már skýr í framsetningu og hann getur útskýrt hagfræði fyrir þeim sem minna mega ssín í fræðunum. Það gat Einar Oddur. það var það sem ég vildi segja

[Gunnar Heiðarsson, 6.10.2014 kl. 06:34]

Kannski hann hafi ekki hótað vaxtahækkun í þessu viðtali, en hann gaf út fyrir helgi að stýrivextir muni hækka ef almennir kjarasamningar fara yfir ákveðið mark, 3% að mig minnir.

[Halldór Jónsson, 6.10.2014 kl. 21:44]

það er náttúrlega lögmál að þú lækkar ekki vexti ef verðbólga fer af astað. ég veit ekki hvort einhver býst við öfugri niðurstöðu nema þá kannski Árni Páll og Össur? Meira að segja Steingrímur J. myndi ekki taka undir það.