Vitrænar samræður

um húsnæðismál átti ég á fámennum en góðmennum fundi Sjálfstæðismanna fyrir hádegið.

Menn fóru þar að tala upp úr þurru um hvernig unga fólkið ætti erfitt með að standast þessi greiðslumöt núorðið. Jafnvel fólk á miðjum aldri sem er að skipta um húsnæði og stækka við sig lendir í hremmingum. Greiðslumetarinn tekur eignina sem fjölskyldan á fyrir á fasteignamati en nýju eignina á söluverði sem og auðvitað gengur ekki upp svo allt er í basli eða ekkert hægt. Ungt fólk á auðvitað enga möguleika á standast þetta mat frekar en við hefðum aldrei gert í gamla daga þegar þegar við skítblönk vorum að byrja og engir nema Framsóknarmenn fengu lán önnur en húsnæðislán sem allir þó fengu út á fokheldu. Það lán dugði fyrir þriðjungi af íbúðarverðinu. Þá fékk maður meira að segja fríar teikningar af öllu húsinu hjá Húsnæðismálastofnun.

Nú er eins og borgarstjórnarmeirihlutinn í Reykjavík til dæmis haldi að ungt fólk standist greiðslumat til að kaupa í nýbyggingum í Vatnsmýrinni á 5-700.000 kr/m2. Einhver fornaldareðla í stjórnmálum sem hét víst Sjálfstæðisflokkur og er víst sagður kominn í bráða útrýmingarhættu talaði þá oft um eign fyrir alla og nauðsyn séreignarstefnu í húsnæðismálum. Það er einhver smáflokkur með þessu nafni á Alþingi en hann minnist aldrei á neitt lengur um svona heimspeki svo vitað sé. Uppteknari við kvótamál og vínsölu í verslunum. Helst talar hann bara um vexti,verðtryggingu og svo vaxtabætur, bankabónusa, sölu á Landsvirkjun og Landsbanka svo og skort á leiguhúsnæði eða félagslegar lausnir í húsnæðismálum.

Umræðan er svo um heilaga verkfallsrétti opinberra starfsmanna sem flestir eru að verða ekki hvað síst fyrir hans tilstilli, í BHM eða ekki. Enginn prédikar lengur fyrir neinu af hinum gömlu gildum þessa gamla flokks nema kannski Óli Björn og líklega fyrir steindaufum eyrum því eini flokkurinn sem bætir við sig er Píratar og nú með sjálfan Bubba innanborðs. Enda allir fjölmiðlar nema einn andsnúnir öllu nem félagslegum lausnum.

Ég fór að rifja upp tímana þegar Smáíbúðahverfið var byggt án þess að hafa upplifað það sjálfur nema að maður hjálpaði stundum eldri vinnufélögum á kvöldin og um helgar.Það var til fullt af myndum inni í Steypustöð þegar ég kom þar þar sem voru myndir frá þessum tíma þar sem maður sá þjóðkunnug andlit vera að steypa á kvöldin hvort hjá öðru, kellingar með krakka halarófu á eftir sér að skafa timbur og skítugir frægir kallar eins og moldvörpur í grunnunum.

Ég hélt því fram að ef sveitarfélög myndu skaffa litlar lóðir, kannski 5-600 m2 undir frjálsar byggingaraðferðir án endilega algildrar hönnunar og brjálaðra einangrunargilda, ekki endilega steinsteyptra húsa, sem ekkert yrði borgað af fyrr en byggjandinn væri fluttur inn og farinn að borga útsvar, þá myndu einhverjir vilja fara að reyna að byggja sjálfir og gera það ódýrt.

Ég hélt því fram að ungt fólk myndi jafnvel  vilja fá svona þrjú til fjögur stykki af íbúðargámum til að setja á svona lóðir og flytja inn í þetta til þess að komast af Hótel Mömmu með sína fjölskyldudrauma. Af hverju má ekkert gera út fyrir kassann?

Af hverju þarf að byggja fallbyssuheld steinsteypt virki í búnkerstíl Adolfs Hitlers til þess að geta lifað fjölskyldulífi með börnum á hitaveitusvæði og í einföldu, rakalausu, heitu húsnæði með sjónvarpið sitt og alla geggjuðu tölvuleikina sem unga fólkið er heltekið af?  Kominn í einbýlisaðstöðu fyrir minna en 10 milljónir útlagt? 

Af hverju vill enginn sveitarstjórnamaður ekki einu sinni ræða neitt svona lengur? Bara úthluta verktökum fyrir 500.000 kr/m2 Dofra-hallir sem kosta kaupandann ævilangan þrældóm og skuldabasl eins og örlög okkar eldri urðu gjarnan?

Shanty-town geta verið bæði snyrtileg og full af vaxtalausri hamingju. Malbikaðar götur með gljáfægða bíla. Ekki bara drukkna í hugleiðingum í vaxtabótum, húsaeigubótum, félagsaðstoð, sérstakri heimilisuppbót og hvað þetta heitir nú allt í bótakerfunum. Af hverju er enginn sem vill ræða neitt annað en það sem er í boði núna? Þeir sem ekki fá bankabónusa með þaki  gætu haft áhuga á öðru en bara að flytja til Noregs eða bara burt af þessu óhamingjusama skeri eins og einn ungur maður mér nákominn orðaði það við mig.

Ég veit hvert menn geta farið og séð  hvernig Kaninn byggir yfir sitt fátæka fólk með sinni tækni. Þar erum við  að tala um 100,000 kr/m2. Það er hægt ef menn vilja reyna.

Allavega fannst mér ég um stund í morgun vera staddur í vitrænum umræðum um vandamál unga fólksins, ef það þá á annað borð sér lengur einhverja framtíð á þessu landi aðra en að kjósa Pírata. 

 

 

Athugasemdir

[Ingibjörg Magnúsdóttir, 2.5.2015 kl. 00:00]

Orð í tíma töluð hjá þér Halldór. Þegar ég var að alast upp, var svokallaður skyldusparnaður. Þegar ungt fólk lauk skólagöngu átti það smá sparnað sem það gat notað í útborgun í t.d. íbúð.

Í dag eyðir flest ungt fólk launum sínum jafn óðum, eins og enginn sé morgundagurinn. Nú á dögum er dýrara að lifa: það þarf að fjármagna farsímann, fara til útlanda, klæðast rétta fatnaðinum - þannig að lítið svigrúm gefst til sparnaðar.