Ingibjörg H.Bjarnason

var afasystir mín f.1867 og lést 1941. Mig rétt rámar í það að ég hafi séð hana í heimsókn til hennar með föður mínum. En hún var í miklu og gagnkvæmu uppáhaldi hjá honum.

Pabbi átti  fallegan danskan pening úr skíra gulli. Mig minnir að hann hafi sagt peninginn vera gjöf til hans frá Ingibjörgu H. þegar hann sigldi til náms 1930. Það fylgdi gjöfinni að honum skyldi þá fyrst eytt ef hann yrði svo blánkur að engin önnur leið væri til. Hann pabbi minn var áreiðanlega oft blánkur á sinni ævi. En hann dó frá peningnum góða sem var geymdur í lítilli öskju í bómull í náttborðsskúffu hans.

Þessi afasystir mín fær um þessar mundir margt orð fyrir svona umhyggjusemi eins og hún sýndi þessum 19 ára stúdent á þessum tíma. Hún arfleiddi hann líka að stórum skáp sem stóð heima og var í mklum metum hjá pabba. Ennfremur að málverki af henni sjálfri eftir Gunlaug Blöndal. Það er nú í Alþingishúsinu þar sem það sómir sér vel á viðeigandi stað. Íbúðin hennar fröken Ingibjargar í Kvennaskólanum mun vera  varðveitt að öðru leyti eins og hún skildi við hana 1941. Þar gengur nú í skóla sonardóttir mín yndisleg hún Anna Karen.

Hann Gústi frændi, Ágúst H. Bjarnason rafmagnsverkfræðingur og geimvísindamaður, www.agbjarn.is, minnist fröken Ingibjargar veglega á sínu bloggi með aðstoð góðs ritverks vinar míns Jóns Vals Jenssonar. Þar segir m.a.:

"Helztu hugsjónamálin voru landspítalamálið, bætt fátækralöggjöf og eftirlit með umkomulausum börnum og gamalmennum, en hún beitti sér einnig fyrir öðrum þjóðþrifamálum, m.a. þeim sem vörðuðu réttarbætur kvenna, menntamál og listir. "Hún leit ekki á sig fyrst og fremst sem málsvara kvenna í landinu, heldur þingmann allrar þjóðarinnar" (SBT). Hún var 2. varaforseti Efri deildar Alþingis 1925-27.

"Hún flutti merkt frumvarp um skipun opinberra nefnda árið 1927. Í því fólst áskorun til ríkisstjórnarinnar um að konur fengju sæti í nefndum sem skipaðar væru á vegum þingsins og vörðuðu almenning.

Hún sagði að konur hefðu beðið eftir því að vera kallaðar til samvinnu um fleira en það eitt að kjósa í þau 12 ár sem þær hefðu haft kosningarétt, en án árangurs. Þessi tillaga hennar náði ekki fram að ganga á þingi" (Heimastjorn.is).

Sagnfræðingur, sem lítur til baka, lýsir ástandinu þannig: "Þegar Ingibjörg H. Bjarnason var kjörin á þing árið 1922 voru flestir þeirra karla sem stutt höfðu kvenréttindin horfnir á braut, enda voru róttækustu tillögur hennar felldar, jafnvel umræðulaust. Það þurfti ekki að ræða svona kvenréttindaraus. Hér er fullkomið jafnrétti milli karla og kvenna og hefur lengi verið," skrifaði Morgunblaðið árið 1926.

Tímar bakslags og andstöðu gengu í garð, og þeir tímar stóðu fram yfir 1960" (Kristín Ástgeirsdóttir, í erindi um íslenzka karla og réttindabaráttu kvenna)....

"Það var Ingibjörg sem hafði forgöngu um söfnun fjár til stofnunar sjúkrahússins; var hún formaður landspítalasjóðsnefndar frá stofnun sjóðsins 19. júní 1915 til æviloka. Vann hún að því með oddi og egg að koma byggingu spítalans í framkvæmd. Þá var hún einnig formaður Minningargjafasjóðs landspítala Íslands frá upphafi hans til æviloka, en fé hans var lagt til framfærslu fátækum sjúklingum. Þakkaði Guðmundur Hannesson prófessor íslenzkum konum heiðurinn af því, að spítalinn tók til starfa, þær söfnuðu með margra ára erfiði 300.000 kr., sem reið baggamuninn...."

Nú eru komnir aðrir tímar. Nú spyr helst enginn að því lengur hvað hann geti gert fyrir þjóð sína heldur aðeins hvað þjóðin geti gert fyrir viðkomandi sjálfan.

Lítið fer fyrir þjóðarvitund þegar kemur að kjaramálum einstakra hópa. Enda gefur helmingur þjóðarinnar lítið fyrir slíka þjóðrembu og finnst hún best geymd á ruslahaugum Evrópu að fordæmi Dana. Öskuröpum líðst að eyðileggja hátíðarstundir lýðveldisins og mörgu fólki finnst það bara sjálfsagt.

Hvort hún fröken Ingibjörg hefði skilið þennan nýja stíl og þessa nýju tíma er ég efins um.

 

 

Athugasemdir

[Halldór Jónsson, 20.6.2015 kl. 12:45]

hh