Hvert fór fylgið mitt?

virðast sumir flokksleiðtogar segja um þessar mundir og rífa hár sitt.

Óli Björn virðist vera að velta spurningunni fyrir sér hvað Sjálfstæðisflokkinn varðar að minnsta kosti. Hann segir í Morgunblaðinu í dag:

"Með aðgerðum eða aðgerðaleysi senda stjórnvöld – ríkiskerfið, ríkisfyrirtæki, embættismenn, eftirlitsstofnanir, sveitarfélög og ráðherrar – út skilaboð til borgaranna. Skilaboðin geta haft mikil áhrif á hegðun einstaklinga og starfsemi fyrirtækja og félaga.

Skilaboðin geta verið hvetjandi og aukið bjartsýni en þau geta einnig verið letjandi og skaðleg jafnt fyrir einstaklinga sem samfélagið allt.

Fyrir ungt fólk sem er í námi eða að stíga sín fyrstu skref á vinnumarkaði eru skilaboðin ekki sérlega uppörvandi. Hvað blasir við að loknu námi? Skert valfrelsi og nokkrir áratugir áður en fjárhagslegt sjálfstæði er tryggt, ef sá draumur rætist á annað borð.

Þúsundir ungmenna eru skuldum vafin eftir að hafa fleytt sér í gegnum langt nám með dýrum lánum auk atvinnutekna á sumrin og þegar færi hefur gefist með námi. Engu skiptir þótt í boði séu ágætlega launuð störf.

Unga fólkið sér að það á litla eða enga möguleika á því að eignast eigin íbúð í náinni framtíð. Það er búið að takmarka möguleika þess – skerða valfrelsið. Nauðugt á það ekki annan kost en að halda áfram að vera leigjendur. Engu virðist skipta að afborganir af láni vegna þokkalegrar íbúðar séu lægri en það sem greitt er í leigu. Kerfið er búið að loka á lánamöguleika.

Skilaboð stjórnvalda eru einföld: Borgarstjóri lofar að byggja þúsundir leigu- íbúða og húsnæðismálaráðherra gefur ekki minni fyrirheit – 2.300 félagslegar íbúðir skulu reistar á næstu þremur árum

og komið á fót umfangsmiklu kerfi húsaleigubóta. Valfrelsi ungs fólks (og annarra) í húsnæðismálum er ekki aukið. Það er verið að þvinga einstaklinga inn í ákveðið búsetuform sem stjórnmálamönnum hugnast. Svo undrast margir að ungt fólk sé afhuga hefðbundnum stjórnmálaflokkum!

Á meðan borgaralegir stjórnmálaflokkar leggja litla eða enga áherslu á að skapa ungu fólki a.m.k. ekki síðri tækifæri en foreldrar þess fengu til að eignast eigið húsnæði munu þeir aldrei ná eyrum yngri kjósenda.

Stjórnmálamenn sem vilja tryggja fjárhagslegt sjálfstæði einstaklinganna geta ekki setið aðgerðalausir. Þeir geta ekki sætt sig við að aðeins þeir sem eiga fjárhagslega sterka bakhjarla eigi raunverulegt valfrelsi í húsnæðismálum að loknu námi. En með aðgerðaleysi senda þeir þau skilaboð að helsta forsenda þess að eignast eigið húsnæði sé fjárhagslegur styrkur foreldra eða afa og ömmu.

Margir gætu færst nær því að öðlast valfrelsi í húsnæðismálum með því að stokka upp spilin varðandi námslán og afborganir þeirra. Fyrir utan skynsemina að skilja strax á milli raunverulegra lána og styrkja er skynsamlegt og sanngjarnt að veita ungu fólki rétt til að draga afborganir af námslánum frá tekjuskatti a.m.k. fyrstu tíu árin eftir að námi lýkur.

Skattalegar aðgerðir af þessu tagi, samhliða endurskoðun laga um neytendalán og uppskurði á húsnæðisbótakerfinu, þar sem horfið er frá skaðlegum niðurgreiðslum og tekin upp bein eiginfjárframlög, leggja grunn að því að ungt fólk öðlist fjárhagslegt frelsi og búi þar með við valfrelsi í eigin málum.

Ekki eru skilaboðin sem ungt fólk fær frá stjórnvöldum og stjórnmálaflokkum um starfsvettvang betri en í húsnæðismálum. Það nálgast hreint fjárhagslegt glapræði að ætla á almennan vinnumarkað eða í sjálfstæðan atvinnurekstur í ljósi þess óréttlætis sem viðgengst í lífeyrismálum. Þjóðinni hefur verið skiptist í tvo hópa. Í öðrum njóta einstaklingarnir ríkisábyrgðar á lífeyrisréttindum en í hinum hópnum eru einstaklingar sem verða að sætta sig við skert lífeyrisréttindi ef illa gengur en um leið axla byrðar til að tryggja lífeyrisréttindi þeirra sem tilheyra fyrri hópnum. Þeir sem eiga þann draum að gerast sjálfs síns herrar – stofna fyrirtæki og ryðja nýjar brautir – eru ekki beint hvattir áfram.

 Reykjavíkurborg kemur í veg fyrir að einkafyrirtæki geti safnað lífrænum úrgangi frá heimilum í Reykjavík. Engu skiptir þótt Reykjavíkurborg geti ekki boðið reykvískum heimilum upp á þessa þjónustu – einkafyrirtæki skal ekki fá leyfið. Nokkrum árum áður hafði borgin farið í samkeppni við fyrirtækið, í skjóli skattalegra fríðinda og skattlagningarvalds. Kjósi ungt fólk að hasla sér völl í einkarekstri á það alltaf á hættu að öflugt ríkisfyrirtæki taki ákvörðun um að ryðjast inn á starfssvið þess, líkt og Íslandspóstur gerði fyrir nokkrum árum í samkeppni við litlar prentsmiðjur.

Telji einkaaðilar að ríkisstofnun eða ríkisfyrirtæki hafi ekki staðið rétt að ákvörðunum eiga þeir erfitt með að sækja rétt sinn. Isavia beitir lagaklækjum til að koma sér undan skýrum fyrirmælum úrskurðarnefndar upplýsingamála.

Einstaklingur sem telur að stjórnvald – Seðlabankinn – hafi brotið á sér leitar til umboðsmanns Alþingis. Í tæp fimm ár hefur ekkert gerst. Samkeppnnisyfirvöld leggja þungar sektir á framleiðslufyrirtæki vegna meintra brota á samkeppnislögum. Nokkrum árum síðar sýknaði Hæstiréttur fyrirtækið. Viðbrögð samkeppnisyfirvalda: Hóta nýrri rannsókn á starfsemi fyrirtækisins. Stjórnvald sem þekkir ekki lögin

Það hefur verið búið til andrúmsloft stjórnlyndis þar sem það þykir ekki óeðlilegt að stjórnkerfið gangi fram af fullkominni hörku gagnvart framtaksmönnum sem hafa skarað fram úr.

Að undirlagi Seðlabankans var gerð innrás í skrifstofur Samherja fyrir fjórum árum vegna gruns um brot á gjaldeyrislögum. Með dugnaði, útsjónarsemi og áræðni hefur eigendum Samherja tekist að byggja upp eitt myndarlegasta sjávarútvegsfyrirtæki heims. Slíkir menn þurfa ekki aðeins aðhald, heldur rannsókn embættismanna sem aldrei hafa skilið og vilja ekki skilja hvernig framtaksmönnum tekst að samþætta hagnað og góð laun starfsmanna.

Meðalhóf í stjórnsýslu gengur gegn díalektískri hugmyndafræði sem var (eitt sinn) svo heillandi. Í tæplega hálft fjórða ár hafa Samherji og helstu stjórnendur þurft að sitja undir grun og sæta rannsókn vegna kæru Seðlabankans.

Nú hefur sérstakur saksóknari fellt niður rannsóknina enda ekkert komið fram sem bendir til þess að refsiábyrgð „gæti komið til álita“ vegna ætlaðra brota.

Seðlabankinn verst fimlega og kennir gallaðri lagasetningu og reglugerð um! Ég veit ekki hvort veldur mér meiri áhyggjum, að stjórnvald þekki ekki lögin sem því er ætlað að framfylgja eða að embættismenn leiti skýringa (afsökunar) á harkalegri meðferð á einstaklingum og fyrirtækjum, í „ágöllum“ á lögum Alþingis og „annmörkum“ í reglugerð sem ráðherra setti á sínum tíma. Með öðrum orðum: Allt er þetta Alþingi og ráðherra að kenna.

Viðkomandi stjórnvald og embættismaður eru sakleysið uppmálað. Þetta eru aðeins nokkur dæmi um skilaboðin sem hin mörgu andlit ríkisvaldsins senda á hverjum degi. Það er merkilegt að þrátt fyrir allt skuli yfir 90% Íslendinga fremur vilja eiga en leigja og að enn láti dugmiklir framtaksmenn til sín taka. Um leið verður kannski skiljanlegra af hverju svo margir eru fráhverfir rótgrónum stjórnmálaflokkum."

Ég held að þetta skrifstofumannalið sem prýðir þingsæti Sjálfstæðisflokksins ætti að fara að fá sér eitthvað annað að gera ef það getur ekki hugsað til baka til eigin húsnæðismála og bara klappar yfir áformum flokksins um að byggja 2300 félagslegar íbúðir með Framsóknarflokknum án þess að minnst sé á gömlu stefnu flokksins um eign fyrir alla. Flokkur sem er búinn að týna uppruna sínum með þessum hætti þarf ekki að búast við eins mörgum á Landsfund og áður til til að hrópa hallelúja yfir óbifanleika forystu flokksins. Flokkur sem er búinn að setja hagsmuni fjármagns og lífeyrissjóðaofar hagsmunum unga fólksins verður aldrei fjöldaflokkur aftur án þess að gera eitthvað í því. 

Fylgið er nefnilega farið og fæst ekki til baka að óbreyttu.