Skynsamlega skrifað um skatta

af honum frænda mínum á Mogganum, Stefáni Gunnari Sveinssyni í dag.

Stefán skrifar:

"Sú stórmerkilega frétt birtist um helgina að Ingvar Kamprad, stofnandi IKEA, væri nú loksins farinn að borga aftur skatta í Svíþjóð, eftir að hafa flust þaðan árið 1973. Í fréttinni var það sérstaklega tilgreint að hann hefði flutt til Sviss til þess að forðast hina háu skatta sem lagðir eru á efnafólk í Svíþjóð. Núna hefði hins vegar hægri stjórn lækkað skattana, og það ásamt andláti konu hans árið 2011, hefði sannfært Kamprad að nú væri rétti tíminn til að snúa aftur heim.

 

Ég verð að játa að ég þurfti nánast að lesa þessa frétt tvisvar, svo mikið brá mér. Eftir að hafa lifað í landi, þar sem stjórnmálastéttin nánast í heild sinni hefur talað um »hámörkun skattstofna« eins og sjálfsaflafé almennings sé ekkert nema tala í Excel-líkani, vildi ég varla trúa því að sjálfur IK í EA væri »skattaflóttamaður,« í hópi með æði skuggalegum kónum eins og Gerard Depardieu, Tom Jones og Rolling Stones.

 

Það var þá ekki rétt, sem íslenskir skattspekingar hafa haldið fram í öll þessi ár, að skattgreiðendur væru eins og svampur, sem einungis þyrfti að kreista nógu mikið. Það var þá ekki rétt að alltaf mætti hækka skatta og gjöld, án þess að það hefði nokkur áhrif á hegðun almennings, að þessu sinni með því að viðkomandi hreinlega fluttist búferlum erlendis og bjó þar bróðurpart ævinnar.

 

Í þessu samhengi má geta að auðæfi Kamprads eru metin á um fjóra milljarða Bandaríkjadala og hann borgaði að þessu sinni um 2 milljónir Bandaríkjadala, eða um 17,7 milljónir sænskra króna til sænska ríkisins. Það er hægt að kaupa nokkrar Billy-hillur fyrir það.

 

Það liggur við að það sé ótrúlegt að þurfa að nefna hin sjálfsögðu sannindi sem felast í Laffer-kúrvunni víðfrægu, nefnilega að þegar skattar eru of háir, dragast tekjurnar af þeim saman. Að sama skapi þegar hinir of háu skattar eru lækkaðir aukast tekjurnar, þar sem fleiri eru þá tilbúnir til þess að greiða þá og verða um leið ólíklegri til þess að reyna að víkja sér undan þeim, eða hreinlega að svíkja undan skatti.

 

Stundum þegar skattamál eru rædd er notuð samlíking af tíu manns á veitingahúsi sem skiptir reikningnum eftir efnahag. Ef reikningnum er skipt nægilega ójafnt þannig að hinn efnamesti telji sínum hag betur borgið annars staðar þá fer hann og borðar þar. Hinir níu sitja eftir með sárt ennið. Það má því segja að í þessu dæmi hafi Ingvar Kamprad ákveðið að snúa aftur til borðsins.

 

Sett fram á annan hátt: Hvað skyldi Svíþjóð hafa orðið af miklum tekjum frá Ingvari Kamprad á þessum 42 árum sem hann hefur búið erlendis? Með því að hrekja hann (og eflaust marga fleiri) annað hefur byrðin á þá sem eftir voru aukist nokkuð, þar sem það hefur þurft hærri skatta á þá sem eftir stóðu til þess að ná inn sama fé. Væntanlega hefur það ekki verið hugmyndin þegar skattarnir voru hækkaðir til að byrja með. <netfangið>[e-mail]"

Skyldi einhverjumm sossanum í Svíþjóð ekki detta í huga að rukka karlinn afturábak? Ekki myndi ég útiloka það að óreyndu.

Við Íslendingar munum eftir því þegar tollar voru lækkaðir  af úrum þá fóru menn að kaupa þau innanlands og ríkið fékk tekjur af úrainnflutningi sem voru engar áður. Eins var með nælonsokkana, allt í einu fengust þeir í búðum. Þegar álagning var gefin frjáls skræktu kommarnir að allt myndi rjúka upp í verði. Innflutningsverð lækkaði hinsvegar því menn þurftu ekki lengur að taka "kommissjónina"  erlendis til að bæta upp tapið á innanlandsversluninni þar sem álagningin var ákveðin á skrifstofu Kristjáns verðlagsstjóra. Það var margt fleira lygilegt í þessa veru í gamla daga sem ég man ekki í svipinn.

Hugleiðing Stefáns er því þörf upprifjun fyrir Sjálfstæðismenn, sér í lagi í sveitarstjórnum, sem eru víða farnir að tala áberandi mikið og hátt um nauðsyn meiri tekna til að standa undir hinu og þessu. 

Það eru mörg dæmi til frá því í gamla daga um deyðandi skattlagningu svipað og Kamprad flýði á sínum tíma."Steingrímskan" lifir enn góðu lífi á Alþingi Íslendinga. Það þarf að skrifa og tala skynsamlega um skatta á Íslandi sérstaklega í skugga vaxandi verðbólgu og kerfismennsku.