Billjónatap-og til baka

heitir bók Björgólfs Thors Björgólfssonar. Hún fjallar um eitt líklega stærsta viðskiptaævintýri Íslendings á síðari tímum. Bókin eer skrifuð með enskum rithöfundi á ensku enda er Thor alþjóðlegur viðskiptajöfur frekar en smáíslenskur. Heimurinn er hans akur eins og loftskeytið frá íslenska kaupsýslumanninum hljóðaði þegar hann flaug með Hindenburg yfir Íslandi.

Bókin hefst eiginlega á þessari játningu Thors: (Óvönduð þýðing þessi er á mína ábyrgð því bókin er skrifuð á góðri ensku)

„Nafn mitt er Björgólfur Thor Björgólfsson og ég er viðskiptaisti. Þá hef ég sagt það. En alveg eins og alkóhólisti viðurkennir að lokum það sem hann hefur afneitað árum saman, þá getur þessi játning ekki komið á óvart. Viðskipti eru mitt eiturlyf. Ég hef verið ánetjaður þeim mest allt líf mitt og eftir því sem  ég varð meira háður þeim, varð freistingin til að slá lán langt upp fyrir hausinn á mér of sterk til að standast hana.“

Bókinni lýkur hann nokkurn veginn svona á eftirmála:

„Þar sem ég sit hérna við lokafrágang á sögu minni í húsinu á Íslandi sem langafi minn byggði með þvílíkum metnaði og með mynd af honum hangandi á veggnum yfir mér, þá get ég ekki annað en brosað að þeirri kaldhæðni að hann skuli horfa yfir öxl mína , þar sem ég hef endurtekið mörg hans frumkvæði  og  og mistök. Það sama má segja um ferðalag föður míns líka og lexíuna um það hvernig sagan endurtekur sig sem starir beint í andlit mér. Langafi varð tvisvar gjaldþrota, í bæði skiptin notaði hann framtaksanda sinn til til að byrja aftur, endurbyggja viðskipti sín og borga skuldir sínar. Faðir minn hefur sannarlega lifað ævintýralega velgengni og eyðileggjandi ósigra. Ég þarf ekki að horfa alla leið aftur til langafa míns til þess að finna viljann til að rísa aftur upp  á lappirnar og byrja aftur:faðir minn er alveg eins góð fyrirmynd í því tilliti.Ég veit að hann er ekki sammála öllu sem ég lýsi, þar sem við erum tveir mjög ólíkir menn þó að leiðir okkar hafi legið saman langa hríð. En nú er spurningin einfaldlega sú-mun ég gera þetta allt upp á nýtt?

Marga hluti sem  ég hef gert byrjuðu sem góð hugmynd og reyndust vera svo-aðrir enduðu skelfilega þrátt fyrir bestu áformin. Ég man stundina þegar ég að lokum skrifaði undir Landsbankaviðskiptin við íslensku ríkisstjórnina á síðustu tveimur mínútum  fyrir lokafrestinn á gamlárskvöld 2002. Eftir að pennarnir höfðu verið settir niður, þá hélt þá fjármálaráðherrann,Geir Harde, stutta ræðu til að lýsa ánægju sinni með að bankinn vaæri endanlega kominn úr eigu ríkisins. Hann vitnaði í fleyg ummæli Ronalds Reagans : „Níu hræðilegustu orð í enskri tungu eru,“Ég er frá ríkisstjórninni og ég skal hjálpa ykkur“´-af því eins og Reagan sagði   “ ríkisstjórnin er ekki lausnin á vandamálum okkar, ríkisstjórnin er vandamálið.“´

Hversu viðeigandi reyndist ekki þetta síðar, þar sem þessi maður varð síðar forsætisráðherra og ábyrgur fyrir því brjálaða ástandi sem upp kom árum síðar og endaði  íslensku fjármálabóluna með háum hvelli. Ég mundi tapa öllum mínum peningum og öllum  erfiðisárangri af fjárfestingunni sem þarna var samþykkt þessa nótt, og hann myndi missa starfið sitt. Við myndum báðir sjá orðspor okkar leysast upp í reyk. Og til að bæta gráu ofan á svart var hann dreginn fyrir sérstakan dómstól sem á að fjalla um meiri háttar glæpi gegn ríkinu-í sama herbergi og við höfðum skrifað undir og fagnað samningnum. Haarde var sýknaður af alvarlegum ákærum,   hann var sakfelldur fyrir að hafa ekki haldið neyðarfundi í ríkisstjórninni í aðdraganda hrunsins. Mér finnst persónulega að hann hafi verið verið meðhöndlaður á ósanngjarnan hátt í hinu pólitíska leikhúsi sem þessi dómstóll var í aðalatriðum. En það sem við áttum báðir sameiginlegt, og það sem ég rekst svo oft á í mínu lífi, að þetta virtist góð hugmynd á þeim tíma."

Hvað sem menn vilja segja um Thor misjafnt þá verður ekki af honum skafið að þetta er þvílíkt ævintýri sem er unnið af 47 ára gömlum manni, að maður getur ekki annað en hrifist af útkomunni. From "Billions to Bust-and back." er sannarlega þess virði að hún sé lesin þó hún sé tyrfin á köflum fyrir aðeins smábísnessfróða menn sem ekki þekkja völundarhús háfínansins.

Hann tekur undir mín sjónarmið sem ég hef áður sagt frá, að Geir H. Haarde var sakfelldur og sektaður pólitískt um hundraðþúsundkall fyrir að halda ekki neyðarfund í ríkisstjórninni. En Geir gat ekki haldið neinn neyðarfund um trúnaðarmál í þeirri ríkisstjórn  þar sem í henni sat lekabytta sem var vanur að hlaupa með öll trúnaðarmál sem þar voru sögð í blöðin. Hvernig gat Geir haldið slíkan fund á örlagastundu?

Nú er þetta allt um liðið og Thor orðin billjóneri aftur og búinn að borga sínar skuldir. Mér hefur þó enginn borgað mitt tap á Landsbankanum sem ríkið stal úr þrotabúinu í heilu lagi, málverkum sem öðrum eignum. Og öðrum hluthöfum eins og Thor og föður hans og þúsundum annarra ekki heldur auðvitað. Samt borgaði Landsbankinn hæsta hlutfallið til baka af föllnu bönkunum og endar kannski með að borga allt tjónið upp í topp?

Ég er að reyna að komast yfir mitt tap ennþá. Því ég er bara ekki Thor sem kann að rísa upp aftur og þar við situr líklega hjá gömlum fauski. Framsóknarflokkurinn ákvað að lána AlThani helmingi hærri neyðarupphæð en hann neitaði Thor um. Þá fór Landsbankinn á hausinn strax eins og Kaupþing viku seinna þó Thor fullyrði hvergi að hann hefði getað bjargast. 

Kannski gefur Bjarni Ben almenningi bankann minn áður en yfir lýkur og ég fæ kannski einseyring fyrir krónuna mína eins og aðrir hluthafar og líka allir ekki hluthafar. En bankanum mínum heldur ríkið víst sem einhverjum samfélagsbanka sem auðvitað fer lóðbeint á hausinn með tímanum eins og kratískt nafnið ber með sér.

Hrunáhugamenn gera vel í því að lesa bók Björgúlfs Thors sem er skemmtileg og blátt áfram saga af ævintýri óvenjulegs Íslendings sem enn er hvergi lokið.

 

Athugasemdir

[Jóhann Kristinsson, 8.5.2017 kl. 21:32]

Ég spyr; hver kemur til með að borga þúsundir króna fyrir bók sem er ekkert nema afsakanir eins mesta og stærsta útrásar óþverra á Íslandi?

Kveðja frá Las Vegas

[Halldór Jónsson, 8.5.2017 kl. 22:44]

Mér finnst nú eiginlega sjálfsáökunin vera meiri en að hann sé að afsaka sig. Hann er svekktur yfir að hafa gert feila sem ollu hans tapi. Aða mistökin voru að fara nokkurntímann aftur til Íslands og fjárfesta þar,´DEg tek ekki undir orðalag þitt um drenginn, ég held að hann sé ekki meiri óþverri en genguir og gerist.Hann er bisnessmaður sem reynir að græða. Stundum gengur það en stundum ekki. Hann hefur allavega ekki verið dæmdur fyrir nein svik.

[Halldór Jónsson, 8.5.2017 kl. 22:46]

Mér finnst hann frekar einglægur og segja beint út hvernig þetta gerðist allt saman. Og hann er risinn upp aftur með billjónir. Mér finnst það allarar athygli vert.

[Jóhann Kristinsson, 10.5.2017 kl. 01:42]

Skrítið að þú skulir vera kominn með Stokkhólm sindrumið, var ekki óþverinn einn af stór eigendum Landsbankans?

Er það ekki augljóst að óþverinn tapaði ekki krónu, þetta var allt komið í skattaskjól, hver einasta króna og skuldirnar voru afskrifaðar.

Good grief, þvílíkur biznismaður, við þurf svona 109 fleirri með svona biznishæfileika.

Kveðja frá Las Vegas