Skilur þetta einhver?

Lesa má ræðu Katrínar Jakobsdóttur í heild hér að neðan:

Kæru félagar.

Börnin okkar taka stundum þroskastökk. Á einni örskotsstundu byrjar smábarnið að reima sjálft skóna sína og fara sjálft á klósettið. Þessi þroskastökk halda stundum áfram, atburðir, samtöl og lífsreynsla breyta viðhorfum okkar á skömmum tíma. Stundum ráða utanaðkomandi aðstæður för og gera það að verkum að okkur finnst eitthvað annað í dag en í gær.

Sama má segja um samfélög. Þau taka iðulega róttækum breytingum á skömmum tíma, jafnvel án þess að við sem einstaklingar áttum okkur á því, oft til góðs en þó ekki alltaf. Þannig tók íslenskt samfélag róttækum breytingum eftir síðari heimsstyrjöld sökum utanaðkomandi aðstæðna, iðnvæðingin tók risastökk og sama má segja um þéttbýlið sem tók vaxtarkipp. Afstaða Íslendinga hefur í mörgum tilfellum tekið þroskastökk á seinustu misserum og árum. Kárahnjúkavirkjun skapaði á sínum tíma hatramma umræðu um stóriðju og náttúruvernd og voru náttúruverndarsinnar á þeim tíma dregnir upp sem barnalegir, tortryggilegir, óraunsæir furðufuglar. Þessi afstaða er gerbreytt – ekki síst þar sem landsmenn finna fyrir ferðamannabyltingunni og skynja hin efnahagslegu verðmæti náttúrunnar en líka vegna þess að æ fleiri ferðast nú um landið og upplifa stórkostlega náttúru þess, litina, birtuna og fegurðina með eigin skilningarvitum.

Þegar ég var unglingur voru nánast allir fylgjandi hvalveiðum, svokallaðir Grænfriðungar voru óvinurinn og Guðrún Helgadóttir rétt slapp með andstöðu sína við hvalveiðar af því að þjóðin elskaði bækurnar hennar. Það var kumrað af hlátri þegar hún sagði í sjónvarpi að hvalaskoðun gæti reynst engu síðri atvinnuvegur en hvalveiðar. En hvalveiðiþjóðin er núna orðin hvalaskoðunarþjóð og þó að enn séu veiddir hvalir er það ekki lengur hluti af sjálfsmynd Íslendinga að við þurfum endilega að veiða sjávarspendýr og æ fleiri skilja raunar ekki efnahagslegan tilgang þess og telja bestu nýtinguna á hvölum að horfa á þessi stórkostlegu spendýr sjávarins.

Það er líka stórkostleg afstöðubreytingin sem orðið hefur til hinsegin fólks þar sem svo seint sem 1987 (þegar ég var ellefu ára og studdi hvalveiðar eindregið) er kvikmyndin Koss köngulóarkonunnar kynnt þannig í DV:

„Myndin fjallar um tvo fanga … Annar þeirra er kynvillingur, en hinn pólitískur fangi.“ Og nokkrum árum áður neituðu fjölmiðlar enn þá að nota orðin hommi og lesbía en notuðu hiklaust orðin kynvillingar.

Afstaðan til útlendinga hefur líka breyst, árið 2003 var Francis Bukasa frá lýðræðislega lýðveldinu Kongó eini maðurinn sem hafði fengið jáyrði á Íslandi við umsókn um að verða hér pólitískur flóttamaður en núna sér maður um öll víðerni netsins að Íslendingar eru farnir að láta sig varða um flóttafólk og tekur afstöðu með því fólki sem hingað leitar í neyð, býður fram hjálp sína, andmælir þeirri afstöðu að það eigi að senda sem flesta til baka sem fyrst heldur einmitt auðga samfélagið, taka við fleirum, gera meira.

Þroskastökkin skipta máli og þau verða ekki til úr engu, þau verða af því að baráttufólk tekur slaginn, er lamið niður en stendur alltaf upp aftur. Fólk eins og Chelsea Manning nýsloppin úr fangelsi sem tísti eftir fjöldagöngu hvítra kynþáttahatara og hægriöfgamanna í Charlottesville: „Við höfum meira vald en þeir hafa“ Og við þurfum að vera óhrædd við að virkja þetta vald.

Kæru félagar.

Það er þetta vald sem við þurfum að taka okkur, vald fjöldans til að ráða lífi sínu. Því það sem við höfum séð á undanförnum árum og áratugum er hins vegar að sérhagsmunaöfl hafa nýtt sér utanaðkomandi aðstæður til að gera gagngerar breytingar á samfélögum. Þetta er það sem Naomi Klein hefur kallað hamfarakenninguna, þar sem stjórnvöld nýta sér utanaðkomandi aðstæður eins og til dæmis náttúruhamfarir eða efnahagshamfarir, til að umbreyta samfélögum, einkavæða almannaeignir og skapa þannig hagnaðarmöguleika fyrir einkaaðila.

Þetta hefur ýmist verið gert eftir náttúruhamfarir á borð við fellibylinn Katrínu í New Orleans eða eftir hamfarir af mannavöldum á borð við valdaránið í Chile sem var beinlínis framkvæmt meðal annars til að innleiða harðlínu nýfrjálshyggju. Og sama höfum við séð síðar – eftir árásirnar 11. september réðust Bandaríkin í mikinn stríðsrekstur sem hefur um leið skapað grundvöll fyrir einkarekin hernaðar- og öryggisfyrirtæki sem eru með umfangsmikinn rekstur ennþá í Afganistan, Írak og víðar í Mið-Austurlöndum.

Þessi þróun hefur líklega náð nýjum hæðum með nýjum Bandaríkjaforseta sem hefur valið auðjöfra og fyrirtækjaaðalinn í helstu embætti. Og forsetinn sjálfur sér um að skapa stöðugt uppnám með 140 stafa yfirlýsingum sínum þar sem hann hendir sprengjum á hverjum degi og nýtir ringulreiðina til að tryggja enn betur stöðu ríkasta eina prósentsins.

Það má segja að ástandið í alþjóðamálum hafi smám saman orðið alvarlegra allt frá aldamótum. Ég þarf ekki að rekja þá þróun hér en við erum komin á þann stað að notkun kjarnorkuvopna er skyndilega aftur orðin raunverulegur möguleiki og á gengur með hótunum um slíkar árásir. Flóttamenn eru lokaðir inni við hörmulegar aðstæður, jafnvel í einmitt einkareknum búðum þar sem mannréttindi eru ekki virt. Eftir þá von sem vaknaði við undirritun Parísarsáttmálans hafa vonir manna dvínað um að það eigi að takast raunverulega á við loftslagsbreytingar í sameiningu með hagsmuni mannkynsins alls að leiðarljósi. Fremur lítur út fyrir að ætlunin sé að tryggja stöðu ríkasta eina prósentsins til að mæta þeim breytingum og skilja hina eftir, enda eru stjórnmálin í miðju breytingastökki þar sem æ fleiri stjórnmálaleiðtogar í hinum vestræna heimi tilheyra þessum forréttindahópi og vinna fyrst og fremst fyrir hann. Og þegar stjórnmálaumræða takmarkast við 140 stafabila tíst vinnur það beinlínis gegn raunverulegri hugsun og dýpt í slíkri umræðu.

Kæru félagar,

Alþjóðamálin munu setja svip sinn á okkar stöðu hér á litla Íslandi næstu misserin. Þar getum við að sjálfsögðu beitt okkur þótt við séum lítil þjóð. Það hefur verið dapurlegt að sjá Ísland greiða atkvæði gegn ályktunum um að banna kjarnorkuvopn á vettvangi Sameinuðu þjóðanna, ályktunum sem hafa verið samþykktar með yfirgnæfandi meirihluta en mætt andstöðu hörðustu NATÓ-ríkja eins og Íslands. Maður spyr sig: hvað erum við Íslendingar að gera í þessu bandalagi um heimsforystu Donalds Trumps? Nú er einmitt tíminn til að taka hugrakka afstöðu, afstöðu gegn vígvæðingu sem þjónar fyrst og fremst hagsmunum þröngra hagsmunahópa, en venjulegt fólk vill í raun ekki sjá.

Á sama tíma má sjá uppgang þjóðernissinna og nýnasista, vestan hafs og austan, sem er þó ekki nýr af nálinni. Vestan hafs hefur svart fólk verið fangelsað hópum saman á undanförnum árum og áratugum – á meðan einkareknum fangelsum í hagnaðarskyni hefur fjölgað hratt. Baráttan gegn þessu – undir yfirskriftinni Svört líf skipta máli – hefur síðan magnað upp viðbrögð hvítra kynþáttahatara eins og sjá mátti í Charlottesville um síðustu helgi. Og Bandaríkjaforseti reyndist ófær um að gagnrýna þessa framgöngu sem engum þarf að koma á óvart: hann var jú kosinn meðal annars með því að virkja reiði einmitt þessa hóps. Það er sorglegt að kynþáttahyggjan sem mannkynið færði miklar fórnir til að berjast gegn á 20. öldinni hefur færst í vöxt. 
Við höfum horft á uppgang öfgahreyfinga sem ala á ótta við útlendinga og ólíka menningarheima á Vesturlöndum undanfarin ár. Stuðningur við stjórnmálahreyfingar sem ala á þessu hefur einnig vaxið. Þetta er þróun sem við verðum að horfast í augu við þetta og átta okkur á því hvað veldur. Ekki bara við sem hreyfing heldur allt samfélagið.

Á Íslandi má sjá sömu orðræðu þar sem reynt hefur verið að stilla upp fátæku fólki og hælisleitendum sem andstæðingum sem berjist um þær krónur sem eru til í kassanum. Þannig kjósa sumir stjórnmálamenn að gera mikið úr kostnaði við að taka á móti hælisleitendum og flóttamönnum í stað þess að ræða ójöfnuðinn í samfélaginu þar sem ríkustu tíu prósentin eiga þrjá fjórðu alls auðs og ríkasta eina prósentið á um fjórðung.

Vaxandi misskipting gæðanna sprettur beinlínis af því efnahagskerfi og þeim pólitísku stefnum sem hafa verið ráðandi undanfarna áratugi og nú er svo komið að sífellt fleira fólk er farið að finna fyrir því. Slíkt ástand skapar tortryggni og vantraust hjá almenningi gagnvart því skipulagi sem samfélög okkar byggja og skapar jarðveg fyrir öfgahreyfingar. Þessar öfgahreyfingar nýta sér þetta óöryggi og reyna að telja fólki trú um að þær geti séu betur til þess fallnar að bæta kjör almennings en stjórnmálahreyfingar sem leggja áherslu á opin og frjáls lýðræðissamfélög. Við Vinstri-græn tökum skýra afstöðu gegn slíkum málflutningi og með hinu frjálsa og opna lýðræðissamfélagi. Við Vinstri-græn tökum líka skýra afstöðu gegn misskiptingunni og tölum skýrt nú sem fyrr: 
Við vitum að það þarf að þora að forgangsraða í þágu almennings. Það höfum við gert með tillögum okkar um hóflegan auðlegðarskatt, þrepaskiptan fjárnagnstekjuskatt, auðlindagjöld og hátekjuskatt – tillögur sem fengu ekki hljómgrunn hjá stjórnarflokkunum en snúast um að gera skattbyrðina réttlátari og létta um leið sköttum af fátækasta fólkinu á Íslandi eins og hægt er. Allar skattbreytingar síðustu ríkisstjórnar miðuðu í öfuga átt, í þá átt að létta skattbyrðinni af ríkasta fólkinu og auka hana á tekjulægri hópa, t.d. með því að hækka virðisaukaskatt á matvæli.

Núverandi ríkisstjórn heldur uppteknum hætti, lækkar skatta í miðri þenslu og rekur sveltistefnu í almannaþjónustu. Af hverju? Jú, þegar opinber þjónusta á undir högg að sækja er auðveldara að tala fyrir einkarekstri, að færa almannagæðin í hendur hinna fáu sem geta hagnast. Framhaldsskólanám var stytt með einhliða ákvörðun fyrrverandi ráðherra úr fjórum árum í þrjú. Þá átti ekki að skerða fé til framhaldsskólastigsins heldur ætti að auka gæðin og efla starfið. Það var samþykkt í fimm ára fjármálaáætlun haustið 2016. Nýrri ríkisstjórn og nýjum fjármálaráðherra Viðreisnar fannst þetta greinilega ekki góð hugmynd þar sem hann leggur svo fram áætlun þar sem þessir fjármunir eru strax hirtir af framhaldsskólunum. Og í framhaldinu er farið að tala um sameiningu skóla, og aukinn einkarekstur í kerfinu. Háskólar eru sveltir, álag á starfsmenn þeirra mikið og reynt að halda uppi starfinu með illa launuðum stundakennurum. Flokkar sem fyrir kosningar töluðu um mikilvægi menntakerfisins snúa nú bakinu við mikilvægustu framtíðarfjárfestingu íslensks samfélags og svelta skólana. Og viðbrögðin við alvarlegum og fyrirséðum kennaraskorti í leik- og grunnskólum: Jú, formaður allsherjar- og menntamálanefndar biður um fleiri einkaskóla. Allt er þetta á sömu bókina lært; almannagæði eru töluð niður til að tryggja hagsmuni hinna fáu. Spaugilegast er kannski að slagorð Viðreisnar hafi verið almannahagsmunir í stað sérhagsmuna.

Ég geri skólakerfið hér að umtalsefni því ég tel að vandinn þar sé vanreifaður og hafi ekki fengið nægjanlega athygli í opinberri umræðu, hvorki fyrir kosningar né nú á þingi. Umræðan um menntun hefur snúist um lengd hennar og fullyrðingum um einkarekstur varpað fram með reglubundnum hætti án þess að þær séu studdar með gögnum og rökum – þegar við getum einmitt lært, til dæmis af frændum okkar Svíum, sem innleiddu töluverðan einkarekstur í sitt grunnskólakerfi upp úr aldamótum. Frá þeim tíma hefur ójöfnuður aukist í skólakerfinu og heildarárangur Svía í PISA-könnuninni hefur farið niður við. Öflugt menntakerfi er hins vegar lykilatriði fyrir samfélagið, á grunni þess byggjum við öflugt atvinnulíf, á grunni þess byggjum við nýja þekkingu, vísindi og rannsóknir og það er eitt mikilvægasta tækið sem við eigum, ásamt skattkerfinu, til að auka jöfnuð og tryggja að öll fáum við jöfn tækifæri. Þess vegna eigum við að fjölga nemendum, ekki fækka þeim eins og núverandi ríkisstjórn beinlínis stefnir að.

En skólamálin eru ekki það eina. Ríkisstjórnin lagði ekki fram mörg mál á síðasta þingi og enn færri komust í gegn en hennar stærsta mál var auðvitað fjármálaáætlunin sem sýnir forgangsröðun stjórnarinnar og þar er allt á sömu bókina lært. Þó að ríkisstjórnin hafi skipað starfshóp um aðgerðir í húsnæðismálum – sem eru bráðnauðsynlegar enda hefur þar skapast mikill ójöfnuður – þá gerir fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar ráð fyrir því að húsnæðisstuðningur minnki ár frá ári.

Sömuleiðis birtist dapurleg framtíðarsýn um kjör aldraðra og öryrkja í þessari sömu áætlun. Kjör þessara hópa voru mjög til umræðu fyrir kosningar en í fjármálaáætluninni birtist sýn ríkisstjórnarinnar: Miðað við fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar munu öryrkjar fá 288 þúsund króna mánaðarlaun árið 2022. Þetta er sýn ríkisstjórnarinnar á hvernig kjör þessa hóps eigi að vera.

Þetta er sýn sem byggist á því að viðhalda fátækt, auka misskiptingu og halda stórum hópum fólks í fátæktargildru. Og þannig hefur það auðvitað lengi verið, í bók Tryggva Emilssonar, Fátækt fólk, er bent á að réttlætið komi aldrei að ofan og sagan sýnir okkur að réttlætinu hefur sjaldan verið náð fyrr en eftir langa og stranga verkalýðsbaráttu.

Meira að segja í heilbrigðismálunum, sem ríkisstjórnin kynnti sem sérstakt forgangsmál, er fjarri því að staðið sé undir þeim væntingum sem gefnar voru fyrir síðustu kosningar um frekari lækkun á greiðsluþátttöku sjúklinga frá því sem samþykkt var á síðasta þingi þannig að við erum enn fjarri því markmiði að reka öflugt heilbrigðiskerfi þar sem sjúklingar þurfa ekki að bæta fjárhagsáhyggjum ofan á veikindi vegna of hárrar greiðsluþátttöku. Og að bíða með réttlætið jafngildir því að neita fólki um réttlætið – eins og Martin Luther King orðaði það í frægu bréfi.

Miklu fremur erum við í stjórnarandstöðunni að berjast við stöðugan þrýsting um aukinn þátt einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins alltaf með sömu tuggunum (um að við eigum ekki að vera hrædd við þessa umræðu) og svörum við mótbárum sem enginn hefur sett fram jafnvel þó að ítrekað hafi það komið fram í skoðanakönnunum að yfirgnæfandi meirihluti landsmanna vill félagslega rekið heilbrigðiskerfi sem sé nægjanlega fjármagnað þannig að það þjóni markmiðum sínum.

Og fyrirheit um samgöngubætur sem meðal annars voru samþykktar í síðustu samgönguáætlun eru skilin eftir, í staðinn er boðuð veggjöld á allar leiðir til og frá höfuðborginni. Notandinn á að borga, öll ókeypis þjónusta við almenning er andstæð þeim kreddum sem ríkisstjórnin aðhyllist.

Kæru félagar,

ekki er hægt að líta framhjá stöðunni í fjármálakerfinu þar sem eina útspil ríkisstjórnarinnar hefur verið að fagna í upphafi kaupum vogunarsjóða á hlut í íslenskum banka og gefa út eigendastefnu þar sem boðuð er umfangsmikil bankasala þó að engin framtíðarstefna hafi verið mótuð um fjármálakerfið Margoft höfum við bent á að við eigum að endurskipuleggja kerfið og til þess þarf að tryggja lagaumgjörð sem styður við heilbrigt fjármálakerfi áður en nokkrar ákvarðanir verða teknar um sölu á hlut ríkisins í bönkunum.

Og ég verð að viðurkenna að það eru vonbrigði að tillaga okkar Vinstri-grænna um kolefnishlutlaust Ísland hafi ekki hlotið brautargengi á síðasta þingi þar sem við lögðum til að umhverfis- og auðlindaráðherra yrði falið að láta vinnu um stefnumörkun um aðgerðir sem miði að því að Ísland verði kolefnishlutlaust í síðasta lagi árið 2040. Í loftslagsmálum hefur það helst gerst að sex ráðherrar héldu blaðamannafund um aðgerðaáætlun í loftslagsmálum. Sum okkar héldu að tilefni blaðamannafundar væri þá að kynna ætti aðgerðaáætlun eða í öllu falli einhver leiðarljós á þessu sviði. Svo var ekki, tíðindi fundarins reyndust vera að gera ætti áætlun. Hins vegar munum við Vinstri-græn styðja allar aðgerðir umhverfisráðherra sem miða í rétta átt í umhverfis- og náttúruverndarmálum og vinna að framgangi þeirra, hvort sem um er að ræða aðgerðir í loftslagsmálum, miðhálendisþjóðgarð eða stjórnsýslu náttúruverndarmála. En stóra málið er að athafnir fylgi orðum. 
Ekki síður er alvarlegt að horfa upp á það ófremdarástand sem hefur myndast í gjaldtöku við náttúruperlur um land allt þar sem einkaaðilar og sveitarfélög eru í óða önn að taka gjöld sem eru mjög mismunandi og byggja á mjög mismunandi forsendum. Þetta hefur verið látið átölulaust af hálfu stjórnvalda sem sjálf hafa hafið gjaldtöku í þjóðgörðum áður en lokið hefur verið við vinnu um lagaákvæði um almannarétt sem átti að ljúka samkvæmt bráðabirgðaákvæði náttúruverndarlaga

Og það voru mikil vonbrigði að sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra skyldi ekki nýta tækifærið, þegar hún endurskipaði endurskoðunarnefnd um búvörusamninga, til að setja þar inn fulltrúa frá umhverfis- og náttúruverndarsamtökum sem þó sóttust eftir því að fá sæti við það borð og tryggja þannig að umhverfissjónarmið yrðu í hávegum höfð í stefnumótun í landbúnaði. Nei, stefnumótun ríkisstjórnarinnar í þeim mikilvæga atvinnuvegi snýst nefnilega ekki um umhverfi heldur að fá Costco-áhrif í innlendan landbúnað. Hvað það merkir nákvæmlega veit ég ekki enda lýtur smásala á matvöru allt öðrum lögmálum en sjálfbær landbúnaður þar sem ekki aðeins þarf að tryggja neytendum gæðavöru heldur einnig líffræðilega fjölbreytni, loftslagsmarkmið og umhverfi.

Sáttanefnd svokölluð var skipuð um veiðigjöld í sjávarútvegi. Eftir nokkra fundi í nefndinni ákvað formaður nefndarinnar að skrifa blaðagrein um að auðvelt væri að ná sáttum í sjávarútvegi ef ekki væri fyrir tvo mjög leiðinlega flokka, nefnilega Framsóknarflokkinn og okkur Vinstri-græn. Ég er ekki viss um að hann fái vinnu sem ríkissáttasemjari.

Þinghaldi síðasta vetrar lauk svo á umdeildri skipan dómara í Landsrétt þar sem ráðherra málaflokksins vék verulega frá tillögu hæfisnefndar. Allt var málið unnið í miklu flaustri og sá rökstuðningur sem lagður var fram var ekki nægjanlega vandaður og málsmeðferð þingsins hefði þurft mun lengri tíma. Við lögðum til að málinu yrði gefinn sá tími og fengum stuðning við þau sjónarmið frá þeim sérfræðingum sem komu fyrir þingnefndina sem fjallaði um málið. En meirihlutinn kaus að hlusta ekki, þrátt fyrir að einhverjir flokkar þar á meðal hafi markaðssett sig sérstaklega sem flokka sem vinni gegn fúski. Þá var rökstuðningur fulltrúa meirihlutans ekki heildstæður og týnd til óskyld rök í málinu til að verja sína afstöðu. Allt þetta verklag bar vott um að Alþingi var stjórnað af aflsmunum í þessu máli en ekki vitsmunum.

Þetta mál reyndi hins vegar greinilega svo á ríkisstjórnina að hún hefur varla fundað síðan. Og í raun skilur enginn hvert er erindi þessarar ríkisstjórnar annað en að viðhalda hægrisinnaðri efnahagsstjórn, hægrisinnaðri skattastefnu og hægrisinnuðum viðhorfum í ríkisrekstri þar sem áhersla er lögð á sveltistefnu og einkarekstur. Það er límið sem heldur stjórninni saman. Um annað er hún ósammála og það er hlálegt að fylgjast með svokölluðum kerfisbreytingaflokkum skrifa greinar og gefa yfirlýsingar um alls konar, gjaldmiðilinn, landbúnað og sjávarútveg, án þess að því fylgi neinar aðgerðir og án þess að það virðist hafa áhrif á Sjálfstæðisflokkinn sem afgreiðir alla þessa gagnrýni sem skoðanir fólks úti í bæ. Kerfisbreytingarnar viku fyrir viljanum til valda. Gjaldið sem þjóðin greiðir er ríkisstjórn sem nennir ekki að vera til, nennir ekki að funda og nennir ekki að koma sér saman um neina framtíðarsýn. Á meðan ríkir biðstaða í ýmsum mikilvægum málaflokkum á tíma þar sem við ættum að vera að grípa til aðgerða í efnahagsmálum, tryggja undirstöður velferðarsamfélagsins og styrkja atvinnulífið til að byggja sig upp með sjálfbærum hætti.

Kæru félagar.

Þessi flokksráðsfundur markar upphaf vetrarstarfs Vinstri-grænna en okkar bíður mikið starf þennan veturinn. Okkar góði varaformaður sem bar fyrir kveðju inn á þennan fund hyggst ekki sækjast eftir því embætti áfram. Mig langar að nota þetta tækifæri til að þakka honum kærlega fyrir gott samstarf hingað til. Landsfundur er framundan í byrjun október en síðastliðið vor voru málefnahópar settir af stað sem munu skila vinnu sinni inn á landsfund og verður hún til umræðu hér á eftir. Þá er ekki nokkur vafi á því að þingveturinn verður viðburðaríkur en þingflokkur Vinstri-grænna er í baráttuhug núna fyrir veturinn. Síðast en ekki síst verða sveitarstjórnarkosningar í vor en þar verðum við öll að leggjast á eitt til að Vinstrihreyfingin – grænt framboð nái sem bestum árangri. Í sveitarstjórnum er iðulega tekist á um stórpólitísk mál á borð við menntastefnu, umhverfismál og skipulagsmál og þar skiptir öllu að sjónarmið okkar um aukinn jöfnuð, meira lýðræði og aukna sjálfbærni fái sem mestan hljómgrunn um land allt.

Hvort sem við ræðum málin hér á landsvísu eða í ólíkum sveitarfélögum þá eru sömu stóru spurningarnar uppi á borðum og þær snúast um það hvernig við rekum samfélag og hvernig við tryggjum almannagæðin í þágu okkar allra. Hvernig við ætlum að breyta samfélagi okkar þannig að við getum tekist á við loftslagsbreytingar og dregið úr losun og neyslu. Hvernig við ætlum að tryggja að allir fái jöfn tækifæri og njóti mannsæmandi kjara. Því samfélag er ekki aðeins bókhald sem þarf að stemma af.

Samfélag er sáttmáli sem á að grundvalla á réttlæti. Og ranglæti, hvar sem það finnst í samfélaginu, er ógn við réttlætið í samfélaginu og þess vegna megum við aldrei slaka á í baráttu okkar fyrir réttlátu samfélagi. Að bíða með réttlætið jafngildir því að neita fólki um réttlætið.. Það á við um fátækt fólk, öryrkja og aldraða, hælisleitendur og flóttafólk, alla sem eiga undir högg að sækja, meðal annars vegna ákvarðana stjórnvalda, eiga rétt á réttlæti. Eins og segir í góðu kvæði: Ef einstaklingurinn er virkur verður fjöldinn okkar styrkur – þá getum við breytt miklu, tekið okkur valdið sem þarf til að gera raunverulegar breytingar.“

Ég reyndi af öllum mætti að ná einhverjum pólitískum boðskap út úr þessari ræði Katrínar. Eitthvað sem hún hefði haft öðruvísi ef hún hefi gerst aðili að því að leysa stjórnarkreppuna sem myndaðist eftir síðurtu kosningar.

Ekki eitt einasta atriði gat ég fundið sem mér finnst vera annað en almenntar vangaveltur um prívat óskalista  sem getur spannað allt svið óraunveruleikans í heiminum hvort eð heldur er hérlendis eða erlendis. Blind trú að á loftslagsvísindin og kolefnisjöfnunina er lýsandi um barnaskap þess sem aðeins sér einn möguleika sem svar við margræðum spurningum. Barnalegar kvartanir yfir skorti í heiminum. Kröfur um viðtöku fleiri flóttamanna sem hafi ekki áhrif á stöðu íslenskra fátæklinga er  ekki einu sinni barnaskapur heldur vanhugsuð einfeldni.

Ég spyr enn: Til hvers er að kjósa óraunsæi í pólitík? Er ekki pólitík viðleitni til að i að finna lausnir á vandamálum?  Það er ekki lausn á vandamálum okkar þjóðfélags að að lýsa einhverri óskatilveru í Shangríla. þegar fólk  býr á Íslandi.og þarf að leysa vandamál þar. Það er óskiljanleg afstaða að vilja ekki koma með tillögur til lausna þegar stjórnmálaflokki gefst til þess tækifæri. Katrín Jakobsdóttir sýndi sig óhæfa til ákvarðanatöku þegar mest á reið. Í því ljósi skoða ég að minnsta kosti alla þessa ritgerð.

Ég skil hvorki upp né niður í þessari ræðu Katrínar Jakobsdóttur né hvaða pólitiskan tilgang eða þjóðamálaáhrif svona buna hefur í tíma eða eilífð.

Athugasemdir

[Sigurður Kristján Hjaltested, 21.8.2017 kl. 03:18]

Halldór minn.

Katrín Jakopsdóttir, er ein af þessari nýju stétt

stjórnmálamanna, þ.e.a.s. sem aldrei hafa unnið þarft

handtak í þágu þjóðar.

Heldur hefur hún setið alla sína ævi, á jötu þjóðarinnar

trúandi því, að með sinni setu og kjaftæði, sé hún að vinna

þjóðinni eitthvert gagn.

Hún er því miður, ein af þessum vonlausu

pólitíkusum sem við höfum í dag, sem aldrei hafa þurft

fyrir því að fara út í skóginn til að vinna.

Hún þekkir ekki skóginn og heldur í sinni barnatrú,

að allir geti verið vinir, sama hvað á bjátar.

Hún er ein af þeim einföldu pólitíkusum, sem eru

að keyra okkar þjóoðfélag til andskotans vegna

reynsluleysis og skort á því að vita hvað það

kostar að vinna til að hafa í sig og á.

Með svona fólk í stjórnmálum, fer bara illa.

Það þarf miklu meiri reynsulu en svo, að geta

sett sitt CV sem áskrifenda af launum frá

menntaskóla og verið sjálfkrafa góður pólitíkus.

En hún hefur fallegt bros.

Það má hún eiga.

[Halldór Jónsson, 21.8.2017 kl. 13:31]

Þekkjandi þig Siggi vinur þá veit ég að þér dettur ekki í huga að leita ráða hjá svona fólki. Brosið hennar sem skellur á fyrirvaralaust við öll tækifæri þegar maður síst á von á er svo sem nógu fallegt en hefur það einhverja aðra merkingu? Ekki var ráðherraferillinn henar neitt sem maður man eftir að hafi breytt einhverju. Hún opnaði tónlistarsafn í Kópavogi sem ég held að hafi verið einn skandall og sé búið að loka núna eða breyta verulega, tóm vitleysa frá byrjun auðvitað að byggja musteri á kostnað skattgreiðenda yfir gamla bítlagítara?