Ótrúlegur farsi

birtist manni við lestur á grein Vilhjálms Bjarnasonar varaþingmanns í Morgunblaðinu í dag. Vilhjálmur segir:

"Það er kunnara en frá þurfi að segja að það eru mannréttindi að vera svo heimskur sem maður vill. Það kann jafnvel að vera talið gott og gilt í réttarsal að bera fyrir sig óafsakanlega vanþekkingu. Stundum er það svo þegar dómara rekur í vörður í dómagerð sinni, þá búa þeir til hugtök sem löggjafanum eru ætluð en löggjafinn hefur hvorki skapað í löggjöf né ætlað sér að skapa.

Þar kemur greinarhöfundi í hug hugtakið »opinber persóna«. Til þess að verða opinber persóna þarf viðkomandi annaðhvort að vera kjörinn til trúnaðarstarfa ellegar að hafa sést oft á síðum menningartímarita eins og »Séð og heyrt« ellegar »Vikunnar«. Mannskepnan »opinber persóna« er að flestu loðið og teygjanlegt hugtak, svona eins og klám ellegar list.

 Fundur í stjórnskipunar og eftirlitsnefnd

 Það er alvarlegur misskilningur í gangi hjá sumum þingmönnum um eftirlitshlutverk sitt. Til þess að sinna eftirliti á tilteknu sviði þarf sá er eftirlitinu sinnir að hafa heimildir, mannafla og jafnvel tæki. 

Í 13. gr. laga um þingsköp Alþingis, tölulið 8, segir svo um stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd Alþingis: 

"Nefndin fjallar um stjórnarskrármál, málefni forseta Íslands, Alþingis og stofnana þess, kosningamál, málefni Stjórnarráðsins í heild og önnur mál sem varða æðstu stjórn ríkisins. Enn fremur fjallar nefndin um ársskýrslu og tilkynningar umboðsmanns Alþingis, svo og um skýrslur Ríkisendurskoðunar. Meti nefndin það svo að einstakar skýrslur Ríkisendurskoðunar eigi eftir efni sínu fremur að fá athugun í annarri nefnd vísar hún þeim skýrslum þangað. Nefnd sem tekur þannig við skýrslu Ríkisendurskoðunar skilar þá áliti til þingsins eftir athugun sína á skýrslunni en um aðrar skýrslur fjallar stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd og skilar áliti um þær.

 "Nefndin skal einnig hafa frumkvæði að því að kanna ákvarðanir einstakra ráðherra eða verklag þeirra sem ástæða þykir til að athuga á grundvelli þess eftirlitshlutverks sem Alþingi hefur gagnvart framkvæmdarvaldinu. Komi beiðni um slíka athugun frá a.m.k. fjórðungi nefndarmanna skal hún fara fram.«

 Þann 19. október sl. var haldinn opinn fundur í stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd um »vernd tjáningarfrelsis«.

 Til fundarins voru boðaðir gestir til að kenna þingmönnum um vernd tjáningarfrelsis. Til fundarins var boðað af lögfræðingi og lögvitringi í þingflokki Pírata og sennilega fulltrúa Vinstri grænna Allra Handa í þessari þingnefnd.

 Stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd hefur aðeins eftirlit með framkvæmdavaldinu, þ.e. ráðherrum, en ekki með einstökum stofnunum og þaðan af síður dómstólum.

 Fullt tilefni til fræðslufundar fyrir lögvitring

 Þegar til fundarins kom reyndist fullt efni til að halda fræðslufund fyrir suma fulltrúa í nefndinni. Til fundarins komu nokkrir þekkingarmenn og -konur. Það kom fram í upphafi fundarins að lögvitringur Pírata þekkti alls ekki muninn á lögfræðingi og lögmönnum. Þannig er að aðeins sumir lögfræðingar eru og verða lögmenn, og jafnvel hætta að vera lögmenn með því að leggja inn réttindi sín.

 Lögvitringurinn, sem er þingmaður og þar með einn af handhöfum löggjafarvaldsins, taldi eðlilegt að um lögbannsgerðir væri fjallað á grundvelli einhverra fréttatilkynninga Öryggis- og samvinnustofnunar Evrópu, en ekki á grundvelli þeirra laga sem Alþingi hefur sett. Sem kunnugt er, eru fréttatilkynningar ekki réttarheimildir og tæpast lögskýringargögn í íslenskum rétti.

 Lögvitringnum var alls ókunnugt um að lögbann er lagt á samkvæmt málsmeðferðarreglum í lögum um kyrrsetningu og lögbann frá 1991. Lögvitringurinn greiddi ekki atkvæði um þá löggjöf, með lögmætri fjarvist.

 Þágufallssjúkur lögfræðingur

 Næstur til að fræðast af sýslumanni og lögfræðingum hans var lögfræðingur sem sagði »mér langar að spyrja«. Að öðru leyti voru spurningarnar óskiljanlegar. Spurningarnar báru með sér að lögfræðingnum, sem er jafnframt einn af fulltrúum löggjafarvaldsins, var alls ókunnugt um allt er snerti lögbann.

 Það kom fram í spurningu lögfræðingsins að það kunni að vera ástæða til að taka tillit til ástands í stjórnmálum þegar lögbann er sett. Með góðum vilja mátti skilja spurningu lögfræðingsins á þann veg að sýslumaður ætti að kveða upp úrskurð með pólitískri niðurstöðu. Með öðrum orðum pólitísk réttarhöld! Það kom einnig fram hjá öðrum nefndarmönnum að tillit skyldi tekið til stjórnmálaástands í gjörðum sýslumanns.

 Þá kom einnig fram hjá lögfræðingnum, án þess að réttarheimildar væri getið, að blaðamenn og ritsóðar hefðu meiri rétt til tjáningarfrelsis en aðrir þegnar þessa lands, og þar með að skerða persónuvernd og æru fólks án nokkurrar ábyrgðar á gjörðum sínum.

 Lögmaður Blaðamannafélagsins

 Meðal þeirra sem til þessa fræðslufundar komu var lögmaður Blaðamannafélags Íslands. Fávís þingmaður spurði lögmanninn einnar spurningar; hvort það væri svo að málefni sem vörðuðu þagnarskyldu í ótilgreindum 142 lagabálkum væru ekki háð þagnarskyldu ef þau kæmust í hendur blaðamanna. Svar lögmannsins var stutt og laggott: »Já.« Það var án nokkurra útskýringa ellegar tilvísunar í réttarheimildir sem afléttu slíkri þagnarskyldu. Með öðrum orðum þá er það skilningur þessa lögmanns að blaðamönnum sé frjálst að valsa um og birta þjófstolin trúnaðargögn. Eina viðmiðunin er að »gögnin eigi erindi við almenning« og um »opinbera persónu« sé að ræða. Hvort tveggja að mati viðkomandi blaðamanns. Tekið skal fram fyrir lesanda að meðal þeirra lagabálka um þagnarskyldu sem um ræðir er öll löggjöf um heilbrigðismál, þar með sjúkraskýrslur einstaklinga.

 Þegar svar þessa mikilsvirta lögmanns var komið fram taldi fávísi þingmaðurinn að fundur í stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd væri kominn út fyrir öll mörk þess sem lög um þingsköp kvæðu á um. Fundurinn var ekki lengur til upplýsingar eða eftirlits. Fávísi þingmaðurinn sagðist ekki sitja undir svona bulli og gekk af fundi.

 Viðtal við dósent í fjölmiðlafræði og álitsgjafa

 Fyrir nokkru var viðtal í sjónvarpi við dósent í fjölmiðlafræði við Háskólann á Akureyri.

 Formáli fréttamanns sjónvarps og spurning var þessi:

 <ská>Í 58. grein laga um fjármálafyrirtæki segir að starfsmenn fjármálafyrirtækja, endurskoðendur og aðrir sem taki að sér verk í þágu fyrirtækisins séu bundnir þagnarskyldu um allt sem þeir fá vitneskju um og varðar viðskipta- og einkamálefni viðskiptamanna. Þá segir í annarri málsgrein lagagreinarinnar að sá sem veiti slíkum upplýsingum viðtöku sé sömuleiðis bundinn þagnarskyldu.

Ólíkar skoðanir eru uppi um hvernig skuli túlka seinni málsgreinina, það er hvort bankaleyndin eigi aðeins við um starfsmenn fjármálafyrirtækja. Dósent í fjölmiðlafræði segir að það hafi verið mat Fjármálaeftirlitsins árið 2009 að bankaleyndin næði líka yfir blaðamenn í tilfelli lánabókar Kaupþings, en aldrei hafi verið tekist á um lagatúlkunina fyrir dómstólum.

 Svar dósentsins var eftirfarandi:

 <ská>Og um þetta var nú bara skrifuð heil greinargerð um svipað leyti þar sem þessi íslensku lög voru borin saman við lög erlendis og þetta ákvæði á Íslandi stendur svolítið út úr og er einna svipaðast, samkvæmt þessari greinargerð Dóru Guðmundsdóttur, ákvæðinu í Danmörku. Niðurstaða greinargerðarinnar var hins vegar sú að þetta ákvæði myndi trúlega verða túlkað eins og það hefur verið túlkað í Danmörku, það er að segja að þessi bankaleynd næði ekki til fólks úti í bæ, næði ekki til blaðamanna.

 Seint trúi ég að Dóra frænka mín sé svo skapandi í lagatúlkun sem dósentinn ætlar henni.

 Þagnarskylda verður einungis afnumin með lagaákvæðum ellegar úrskurði dómstóla á grundvelli lagaákvæða sem löggjafarvaldið ákveður.

 Skapandi lagatúlkun

 Sú skapandi lagatúlkun sem lögfræðingur og lögvitringur pírata og lögmaður Blaðamannafélagsins bjóða í heyranda hljóði er dæmi um siðrof. Það er skelfileg tilhugsun að mega eiga von á að dómar og úrskurðir verði kveðnir upp á pólitískum forsendum eins og væntingar þingmanna hljóðuðu á þessum undarlega fundi í stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd þann 19. október sl. Fundurinn í stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd var haldinn á grundvelli óafsakanlegrar vanþekkingar. Þessi grein er skrifuð til verndar tjáningar- og persónufrelsi sem kann að felast í persónuvernd.

 Verð íslenskri þjóð að góðu."

Einar heitinn Magnússon Menntaskólarektor talaði í mín eyru um það "niðuraáviðsnobberí" sem væri farið að ríða húsum í þjóðfélaginu eftir miðja síðustu öld.Vankunnátta í þéringum og lufsulegur klæðaburður í Menntaskólanum væri ein birtingarmyndin á þessu fyrirbæri sem allir sáu að kom í tengslum við upp-og yfirgang vinstrimanna. 

Þessi afsiðun hefur smám saman breiðst yfir allt þjóðfélagið og mesta áfallið hlaut Alþingi með kjöri Þórs Saari og hans nóta sem fyrir utan almennt menningarstig sitt lagði af að ganga með slifsi eins og þingmaður en fór að mæta á rúllukraga.Virðing Alþingis hefur ekki borið sitt barr síðan sem svo birtist í uppgangi skringihópa og afkára eins og Pírataþingmanna sem hafa átt stóran hlut í að afsiða þingið.

Vilhjálmur lýsir því ágætlega niður á hvaða plan opinber umræða er sokkin vegna pópúlisma niðuráviðsnobbaranna. Jón Steinar Gunnlaugsson er einmitt líka að lýsa því hvernig þessi sama afsiðun er komin inn í Hæstarétt þar sem rétturinn er farinn að dæma eftir pópúlískum sjónarmiðum í stað laga.

Einar Magnússon var glöggur maður og vís.Ég spurði hann að því hvað hann héldi um hvernig Kristni Ármannssyni myndi ganga að stjórna skólanum eftir hörkutólið Pálma Hannesson. "Vel" sagði Einar, "Kristinn Ármannsson er sjentilmaður og það rífur enginn kjaft við séntilmann" Sem og varð.

Stór hluti núverandi þingmanna skilur ekki hugtökin sem Einar Magnússon notaði eins og sést af þeim ótrúlega farsa sem Vilhjálmur Bjarnason  lýsir.