Er hægt að geyma fisk í sjónum?

og veiða hann þegar hann hefur stækkað?

Íslendingar hafa lifað eftir þessu sem staðreynd allt frá upphafi kvótakerfisins í nær 4 áratugi.

Þetta hefur okkur verið sagt að sé vísindaleg aðferð sem skili aukinni arðsemi fiskveiðiauðlindarinnar.

En hefur þetta reynst rétt?

Útkomna þorskveiða á þessu tímabili bendir ekki til þessa. Þvert á móti virðist þorskveiði hafa minnkað og fiskur smættast. 

Jón Kristjánsson hefur lengi haldið því fram að þessi stefna, sem Hafró stjórnar, sé röng. Hann hefur um árabil rannsakað stofnstærðir silungs í ám og vötnum. Niðurstaða hans er sú að stór hrygningarstofn sé ekki endilega ávísun á mikið magn af fiski. Fiskurinn aféti og undanéti sig og einstaklingar nái ekki þroska.

Jón skrifar í Bændablaðið svofellda grein um þetta grundvallarmál í Bændablaðið 8.júlí 2021:

"Nýlega ráðlagði Hafró 13% lækkun þorskkvótans en að þeirra mati hefur þorskstofninn minnkað um 22% ára, ekki verði veitt meira en 222.373 tonn af þorski á fiskveiðiárinu 2021/2022. Sögðu að stofninn hefði verið vanmetinn undanfarin ár og nú þyrfti að bregðast við því. Stofnunin sagði að ef „sveiflujöfnun í aflareglu“ hefði ekki komið til hefði ráðgjöfin lækkað um 27%. Það er því útlit fyrir meiri lækkun næsta ár. Árátta Hafró að vera sífellt að endurmeta stofninn aftur í tímann er stórfurðuleg. Skil ekki að þetta skuli leyfilegt. Þessu má líkja við að birgðastjóri í vöruskemmu uppgötvi að birgðirnar hafa minnkað síðan í fyrra. Þá heldur hann því fram að hann hafi vanmetið þær árið áður þegar raunin var einfaldlega sú að það hafði verið brotist inn og stolið úr skemmunni.

Þrátt fyrir mikla gagnrýni á undanförnum árum tekur Hafró ekki tillit til vistfræðilegra breytinga eins og breytilegs fæðuframboðs, brotthvarfs makríls, mismunandi stærðar loðnustofns, afráns, sjálfáts og fleiri þátta, sem hafa áhrif á stofnþróun þorsks og annarra botnfiska, hvað þá að þeir taki tillit til aflabragða sem núna eru með eindæmum góð.

Þeir halda sig við reikniformúlur og nærri hálfrar aldar hugmyndafræði sem hafa valdið því að þorskafli er varla hálfdrættingur þess sem hann var áður en þeir tóku upp „vísindalega stjórnun fiskveiðanna.“

Ráðherra samþykkti nýlega þessar tillögur Hafró og rök hans vöktu mér óhug vegna þess að nú er svo komið að ráðherrann segist ekki geta farið á svig við Hafró vegna vottana frá erlendum aðilum sem hafa miklar þýðingar fyrir íslenskan sjávarútveg. Með öðrum orðum, þá ráðum við Íslendingar ekki lengur hvernig við nýtum okkar eigin fiskimið. Orðrétt var haft eftir ráðherranum: „...að það séu vonbrigði að þurfa að grípa til skerðinga, [...] „en ástæðan er meðal annars sú að tveir árgangur innan viðmiðunarstofnsins eru litlir. Við þær aðstæður kemur hins vegar ekki til greina að falla í þá freistni að láta skammtímasjónarmið ráða för og fara gegn hinni vísindalegu ráðgjöf með tilheyrandi óvissu um meðal annars vottanir sem hafa mikla þýðingu fyrir íslenskan sjávarútveg.“

Ég hef gagnrýnt aðferðir Hafró í gegn um árin og að þessu tilefni endurbirti ég hér 13 ára grein (Brimfaxi janúar 2008) þar sem farið er yfir árangur af fiskveiðistefnunni og kennisetningarnar að baki henni. Ekkert hefur breyst, stjórnmálamenn hlýða og fréttamenn eru hættir að spyrja spurninga.

Hernaðurinn gegn sjávarútveginum

Aðförin að sjávarútveginum heldur áfram, því enn berast neikvæðar niðurstöður frá Hafró um þorskstofninn. Niðurstöður haustralls voru kynntar í byrjun desember og reyndist vísitalan hafa minnkað um 20% frá í fyrra. „Þetta er svipað og við bjuggumst við,“ sögðu snillingarnir. Ekki hafa verið veidd nema tæp 200 þús tonn, svo vöxtur í stofninum er enginn. Hann nær ekki að framleiða nóg til að standa undir veiðinni við þessa litlu sókn, hvað þá að vaxa.

Ein skýringin er sú makalausa setning að „nú eru lélegir árgangar að bætast í veiðistofninn“! En hvað með hina árgangana sem voru þar í fyrra? Maður skyldi halda að þó lítið bættist við eitthvað ætti það samt að stækka.Vöxtur þess sem var til áður en lélegu árgangarnir bættust við er því minni en enginn. Svona röksemdir eru endaleysa.

Furðulegast af öllu er að ráðamenn skulu leyfa Hafró að halda þessari niðurrifsstarfssemi áfram endalaust. Nú sitja í ríkisstjórn 2 ráðherrar sem áður hafa lýst mikilli vantrú á ráðgjöf Hafró, en þeir hafa nú snúist um 180 gráður og beygja sig í duftið. Annar er ráðherra sjávarútvegs en hinn ráðherra byggðamála.

Þetta vekur upp spurningu um hvað valdi þessari hlýðni við "vísindin" og hver RAUNVERULEGA stjórni þessu. Það er ekki aðeins verið að valda tjóni á Íslandi heldur riðar sjávarútvegur til falls víðast í hinum vestræna heimi. það er verið að búa til hungursneyð með því að banna mönnum að sækja sjó.

Sagan

Það er búið að gera tilraun til að byggja upp eða stækka þorskstofninn með því að draga úr veiðum.

Tilraunin hefur staðið í 30 ár. Árangurinn er að afli á næsta fiskveiðiári verður aðeins fjórðungur af því sem hann var þegar tilraunin hófst. Í byrjun var lofað skjótum árangri, 400 - 500 þús tonna jafnstöðuafla úr stofninum.

Í stórum dráttum var farið eftir ráðgjöfinni, möskvi var stækkaður og það leiddi til mjög minnkaðs veiðiálags á smáfisk, sem var ætlunin. Sérstakar aðgerðir til verndar smáfiski, sem unnt var að fara í þegar Bretar yfirgáfu miðin 1976, reyndust mjög vel. Þannig var veiðistofn í byrjun tilraunar miðaður við 3 ára fisk og eldri en þegar frá leið breyttist þetta í að vera 4 ára og eldri. Þarna tókst vel til, afli fór vaxandi. Þrátt fyrir s.k. skrapdagakerfi sem tekið var upp til að hemja af þorskaflann, fór hann í 465 þús. tonn 1981.En galli varð á gjöf Njarðar því fljótlega dró úr vexti og afli féll um tæp 200 þús. tonn milli áranna 1981 og 1983.

 

Þegar þarna var komið hefðu menn átt að sjá að tilraunin hafði misheppnast og hugsa sinn gang. Mikil gagnrýni á þessum tíma fólst í að í stað þess að skera niður, ætti að auka veiðarnar til að koma á jafnvægi í fæðubúskapnum.

En sérfræðingarnir voru staðfastir, niður skyldi skera og ráðherrann stóð með þeim. Kvótakerfið sett á svo unnt væri að takmarka enn betur aflann því menn skýrðu aflabrestinn með ofveiði. Fyrstu árin var farið nokkuð fram úr ráðgjöf og afli fór aftur vaxandi, stofninn hafði minnkað og fæða aukist. Tveir mjög stórir árgangar fæddust upp úr þessu stofnhruni, árgangarnir 1983 og 84, tveir stærstu samliggjandi árgangar sem fram hafa komið í sögunni.

Merkilegt nokk fóru tillögur Hafró hækkandi þrátt fyrir að farið væri fram úr ráðgjöf á hverju ári. Árið 1987 var séð hvert stefndi. Flóar og firðir fyrir Norðurlandi fylltust af horuðum svöngum smáþorski sem m.a. hreinsaði rækjuna úr Skagafirði, Öxarfirði og Húnaflóa á einum vetri. Silunganet sem lögð voru í Fljótavík fylltust af þorski en enginn veiddist silungurinn. Horaður smáþorskur sem minnti helst á skiptilykla, var uppistaðan í togaraaflanum við Vestfirði, þrátt fyrir stækkaðan möskva í trolli.

Þessir árgangar, 83- og 84- entust illa í afla, komu ekki fram sem stórfiskur m.v. hve þeir mældust stórir sem ungviði. Skýring Hafró var að þeir hefðu verið veiddir gegndarlaust, stútað með ofveiði. Miklu sennilegri skýring er að þeir hafi drepist úr hungri. Sem dæmi um magnið má nefna að árgangur 1983 mældist 6 sinnum stærri en meðaltal árganga 19862003 sem 2 ára fiskur. Saman mældust 83- og 84- árgangarnir, þegar þeir voru 2 ára svipað stórir og þeir 11 árgangar samanlagðir sem eftir komu! (tafla 3.1.11. í Ástandsskýrslu 2007). Summan af þeim 3 ára var stærri en summa næstu sex árganga þar á eftir. En þeir hurfu út í myrkrið, brunnu upp í hungri sem stafaði af vanveiði.

Kenningarnar

Hafró hefur komið sér upp nokkrum kennisetningum fram og heldur í þær dauðahaldi. Þegar að er gáð standast þær hvorki nánari skoðun né heldur reynslu. Segja má að hugmyndafræði Hafró brjóti í bága við náttúrulögmál, almenna vistfræði og reynslu.

Skoðum kennisetningar þeirra nánar:

1. Hrygningarstofninn þarf að vera stór til þess að hann gefi af sér góða nýliðun

Sé stærð hrygningarstofns og nýliðun þorskstofnsins er sett upp í tímaröð kemur annað í ljós.

Þegar hrygningarstofninn vex þá minnkar nýliðun. Þegar hrygningarstofn fer minnkandi þá vex nýliðun.

Þetta er í hróplegu ósamræmi við það sem Hafró heldur fram. Þetta öfuga samband má skýra þannig að þegar hrygningarstofn er stór, er heildarstofn einnig stór og hvorki þörf, pláss né matur fyrir ungviði. Það hefur takmarkaða möguleika til uppvaxtar og er oft étið af stærri fiski. Þetta er hin sjálfvirka stjórnun stofnsins á sjálfum sér.

2. Mikilvægt er að friða smáfisk svo hann nái að stækka og fleiri verði stórir

Reynslan hefur leitt í ljós að þetta hefur ekki gengið eftir.

Friðun smáfisks veldur auknu beitarálagi á fæðudýr, þau eru étin upp áður en þau ná að gagnast stærri fiski. Stærri fiskur þarf því að velja um að svelta eða éta undan sér. Hvort tveggja virðist gerast. Árið 1998 var ástandið svona, horaður fiskur með lítið annað en eigin ungviði í maga. Enda minnkaði stofninn þá snögglega, þvert á væntingar því á þessum tíma taldi Hafró að uppbyggingin væri að skila sér og bætti í kvótana. Eftir að stofninn minnkaði var þetta skýrt með „ofmati“ í fyrri mælingum. Einkennilegt hjá heimsliði í ralli eins og þeir mátu sjálfa sig á þeim tíma.

Mikið var veitt hér af smáþorski allt fram að því að útlendingar fóru af miðunum og unnt var fara að „stjórna“ veiðunum. Dæmi um þetta er veiði Breta á sjöunda áratugnum en þá voru rúm 50% afla þeirra að fjölda til við eða undir núverandi viðmiðunarmörkum.

3. Fiskurinn þarf að fá frið til að hrygna

Stuðlað er að þessu með s.k. hrygningarstoppi, þ.e að veiða ekki á hrygningarslóð um hrygningartímann og til öryggis kringum allt land í einhverjar vikur.

Til er að svara að fiskur hrygnir hvort sem hann fær „frið“ eða ekki. Fiskur í slíkum hugleiðingum er yfirleitt ekki að hugsa um hvað gerist í kringum hann. Þeir sem hafa fengist við lax- eða silungsveiðar þekkja slíkt vel. Tíðkast hefur frá alda öðli að herja á hrygnandi fisk, m.a. vegna þess hve auðvelt er að ná honum þegar hann safnast saman til hrygningar og er lítt var um sig. Áður fyrr var djöflast á hrygningarfiski án þess að það hefði nokkur áhrif en nú er floti netabáta sem áður stunduðu þessar veiðar að nær engu orðinn.

Áður fyrr var á vertíðinni einni veitt tvöfalt það magn sem nú er leyfilegt að veiða allt árið. Ekki er að sjá að þessi aðgerð hafi nokkru skilað. Því meiri friðun, þeim mun lélegri árgangar, það er reglan. (þetta má auðveldlega skýra, þegar stofninn er stór er ekki þörf á ungviði.)

4. Með því að veiða minna mun stofninn stækka

Reiknimeistararnir á Hafró trúa því að veiðar séu sá þáttur sem mest áhrif hefur á stofninn, hann stækki og minnki í hlutfalli við það sem úr honum er veitt.

Til þess að þjóna þessu hafa þeir búið til „lögmál“ sem er að gera alla áhrifaþætti að fasta, setja náttúruleg afföll 20% á ári. Svo er leitast við að mæla afföllin og allt sem er umfram 20% er skrifað á veiðar. Þetta heitir nú á mannamáli að stinga höfðinu í sandinn og þykir ekki gæfulegt.Sannleikurinn er sá að náttúruleg afföll eru mun meiri en veiðarnar, enda sýna rannsóknir á hrefnu að hún étur tvöfalt meira úr þorskstofninum en Hafró gefur sér sem öll náttúruleg afföll. Þeir sögðu sjálfir frá útreikningum á áti hrefnunnar en settu það ekki í samhengi.

Merkilegt.

 

 

 

Þrátt fyrir svona upplýsingar um þversagnir í „vísindum“, ásamt þeirri bláköldu staðreynd að þorskafli hafi minnkað um 2/3 á tímabili tilraunarinnar gerist ekkert.Stjórnmálamenn virðast alveg hafa tapað glórunni því þeir mæla með auknum fjárveitingum til Hafró. Þarna liggur e.t.v. hundurinn grafinn; allt í fári, meiri rannsóknir, meiri peninga.

 

Stofnanir þurfa nefnilega að viðhalda sjálfum sér. Fróðlegt verður að fylgjast með framhaldinu, því líklegt er að mikil fiskgengd verði á vertíð í vetur – en engir mega veiða.

Jón Kristjánsson fiskifræðingur"

Á kenningar Jóns hefur ekki verið hlustað enda ganga þær þvert á kenningar Hafró um að stór hrygningarstofn sé ávísun á stóran stofn fiska. Jón segir að þessu sé öfugt farið og niðurstaðan um minnkun þorskstofnsins um 2/3 á tímabili kvótakerfisins viðist benda frekar í þá átt frekar en aðra. 

Í gegnum aldir hefur veiðum verið stýrt með sókn. Menn róa meðan það gefur afla en draga síðan úr sókninni ef ekkert veiðist. Þá nær stofninn sér og afli glæðist á ný.

Leikmanni finnst að tímabært sé að þeirri spurningu sé svarað hvort og hversvegna óbreytt aflamagnsstýring skuli viðhöfð eða hvort megi gera tilraun um kenningar Jóns Kristjánssonar.Hver væri áhættan við þær aðstæður sem ríkja á miðunum þó að til dæmis strandveiðar yrðu auknar tímabundið og varlega að öllu farið?

 

 

Er hugsanlega þrýstingur frá og ánægja með eigendum stærstu kvótanna að ekki skuli veitt meira en gert er til þess að halda uppi verði á kvótanum?  Hagsmunir fjármálakerfisiins. vegi þarna inn í?. 

Albert Einstein sagði að aðeins óskynsamur maður gerði sömu tilraunina tvisvar og byggist við annari niðurstöðu.Niðurstaða fjögurra áratuga tilraunar um að geyma fisk í sjónum til að leyfa honum að stækka áður en hann er veiddur hefur ekki skilað árangri.

Það er greinilega ekki hægt.

 

 

Athugasemdir

[Vagn (IP-tala skráð) 22.7.2021 kl. 22:49]

Albert Einstein sagði aldrei að aðeins óskynsamur maður gerði sömu tilraunina tvisvar og byggist við annarri niðurstöðu. Rétt eins og Abraham Lincoln sagði aldrei að varast bæri að trúa öllu sem maður læsi á internetinu.

Stofn vex ekki mikið þegar oftar en ekki er látið undan þeim þrýstingi að fá að veiða meira úr en ráðlagt er. Og þyngist lítið þegar sjómenn snúa sér að því af krafti að veiða frá honum fæðuna. Bókhaldið verður einnig bjagað þegar menn missa góð pláss ef þeir kjafta frá þúsunda tonna brottkasti smáfisks sem átti að verða viðbót þegar fullvaxinn. Og hver reiknaði með því fyrir 40 árum síðan að hlýnun veðurs og sjávar mundi færa okkur hinn grimma ránfisk Makríl í leit að varnarlausum plastfullum smáþorski. En Hafrannsóknarstofnun er auðvelt skotmark þegar maður nennir ekki að taka tillit til óútreiknanlegrar hegðunar sjómanna, stjórnvalda, mengunar og náttúru. Enda hvorki alvitur né óskeikul, bara það besta sem stendur til boða.

[Heiðar Þór Leifsson (IP-tala skráð) 23.7.2021 kl. 02:09]

Ef eitthvað samrýmist ekki náttúrunni þá reynist mannkynið á glapstigum, ekki satt?

Skilaboð á naglapakka hvers vegna menn voru ekki á staðnum að byggja hús sem þeir voru þvingaðir til að byggja getur varla verið náttúrulega siðsamlegt.

Er það?

Líkt og útgerð heimtar að áhöfn taki þátt í olíkostnaði, kvótakaupum og taki þátt í ótal kostnaði sem hafa fallið á óbreytta sjómennn. 

Með SKATTSVIKUM!

Með kostnaði sem sjómenn hafa GREITT fyrir!!!!

[Ómar Geirsson, 23.7.2021 kl. 08:20]

Blessaður Halldór.

Hafðu þökk fyrir að vekja athygli á þessum góðum skrifum Jóns Kristjánssonar, þau eru vel kunn, það hefur verið vitað í um þrjá áratugi að Hafró á ekki mótrök, svo þar er svarað með þögninni einni.

En samfélagið þegir líka, og á því er ein og aðeins ein skýring. 

Hagsmunir fjársterkra sem hafa hag af núverandi kerfi, og hafa innvinklað allt kerfið inní þessa hagsmuni sína.

Háskólaprófessorar fá styrki um að þegja um staðreyndir, Hafró fær sín fjárframlög ef stofnunin spilar með.  Fjölmiðlar og stjórnmálamenn lúta síðan þessum hagsmunum, í því samhengi þurfum við að átta okkur á því að sértækir hagsmunir tengjast saman með ósýnilegum þráðum um allt þjóðfélagið og þó þeir berjist innbyrðis, þá standa þeir saman um það grundvallaratriði að þeir ráði, aðrir lúti.

Eftir að kvótinn varð gerður að eign, þá skiptir það í sjálfu sér litlu máli hve mikið er veitt, ef eitthvað er þá hækkar verðmæti hans þegar dregið er úr veiðum.  Í raun ættu menn að spyrja hvort eitthvað ári illa hjá Gvendi vinalausa, að skuldsetningin sé orðin það mikil að hann hafi pantað niðurskurð til að auka veð á móti.

Veðin hans eru jú prósentan hans í aflaheimildum, verðmæti hennar eykst við hinn boðaða niðurskurð.

Vísindi!! segja menn, ef þetta væru vísindi þá ættu menn rök gegn rökum Jónasar, ræddu þau, og spyrðu sjálfir spurninga.

En þá verða menn ekki forstjórar Hafró, og þá verða menn áfram fátækir háskólaprófessorar, í fötum frá Dressmann í stað Armani, keyrðu um á japanskri druslu í stað eðaljeppa frá Bens.

Og Halldór, það er ekki kommúnismi að benda á þessa spillingu.

Kveðja að austan.