Er þetta leið?

út úr loftslagsþversögbninni?

Fá orkugjafa sem ekki blæs út CO2?

Guðmundur Pétursson rafmagnsverkfræðingur skrifar merka grein fyrir mig í Morgunblaðið í dag. 

Þar segir hann:

"Metan er innlent og ódýrt eldsneyti og er kolefnishlutlaus orkugjafi.

Bensín er nú næstum 100% dýrara en metan til notkunar í farartækjum og munar um minna í rekstrarkostnaði. Tæplega 400 farartæki eru nú knúin metani á Íslandi.

Fyrir utan bensín og dísilolíu er metan (CH4) algengasta eldsneyti á Íslandi í dag. Metaneldsneytið sem í boði er hér á landi í dag er hreinsað hauggas frá Sorpu á Álfsnesi og nýju GAJA-gasgerðarstöðinni þar eða frá sorpstöðinni á Akureyri.

Mögulegt er hins vegar að nýta útblástur á koltvísýringi (CO2) frá jarðgufuvirkjunum og iðjuverum, t.d. kísilmálmverum, svo og „grænt“ vetni frá rafgreiningu vatns til framleiðslu á metanrafeldsneyti (CH4).

Jarðgufuvirkjanirnar losa talsvert mikið magn af CO2 auk annarra gastegunda, t.d. brennisteinsvetnis (H2S), og eru því í raun ekki eins hreinar og umhverfisvænar og yfirleitt er gefið í skyn. Þær losa nú samtals um 170 þúsund tonn af CO2 á ári, eða um það bil 20% af heildarlosun frá vegasamgöngum hér.

Þéttleiki CO2 í útblæstri frá jarðgufuvirkjunum er um 75%, frá kísilmálmverksmiðjum um 3,5%, álverum um 2% en í andrúmsloftinu aðeins 0,04 %. Það hlýtur því að vera tiltölulega umfangsmikið og dýrt að fanga og vinna CO2 úr andrúmsloftinu en það er hægt eins og Climeworks hefur sýnt. Ofangreint ferli nefnist á ensku „Power-to-Gas“ með Sabatieraðferð og hefur undirbúningur að slíkri framleiðslu hér á landi þegar staðið í nokkur ár á vegum svissneskra aðila, „Nordur Power SNG/ Swiss Green Gas International AG“.

Þessir aðilar eru í eigu öflugra svissneskra orkufyrirtækja en bakgrunnurinn að þessum fyrirætlunum er orkustefna og markmið Sviss fyrir árið 2030. Þá eiga 30% prósent af allri gasnotkun í Sviss að vera af endurnýjanlegum og kolefnishlutlausum uppruna. Því takmarki munu þeir ekki ná á heimavelli eingöngu og leita því til Íslands og Noregs (EFTA) þar sem góðir möguleikar eru fyrir hendi á slíkri framleiðslu.

Þessi tækni hefur þegar verið þróuð og reynd þar ytra með góðum árangri þótt í smærri stíl sé en hér er áformað. Stærðareining á hverjum stað hér væri 25-50 MW í rafafli með þörf fyrir 25-50 þúsund tonn af CO2 á ári. Rekstur og orkunotkun slíkrar framleiðslu er mjög sveigjanleg og gerir kleift að aðlaga sig einstaklega vel orkuframboði.

Þessi undirbúningur hefur átt sér stað í góðri samvinnu við öll stóru jarðvarmaraforkufyrirtækin á Íslandi svo og ýmsa aðra aðila og standa vonir til að bráðlega verði hægt að hefja raunverulega framleiðslu. Undirritaðar hafa verið viljayfirlýsingar og gerð samkomulagsdrög um ýmislegt varðandi samstarf á þessu sviði og er þetta mál vel kunnugt fjölmörgum aðilum hér og m.a. opinberum aðilum. Engir endanlegir samningar varðandi aðstöðu, orkuafhendingu og annað hafa þó verið undirritaðir enn.

Rafgert íslenskt metan (sem við höfum kallað megas, með fullri virðingu fyrir skáldinu) er skilgreint sem endurnýjanlegt grænt eldsneyti og getur því stuðlað að tilsvarandi minnkun á notkun jarðefnaeldsneytis og jarðgass í Sviss.

Svona tilbúið metangas má hæglega vökvagera hér en við það minnkar rúmmál þess 600-falt og þannig má auðveldlega flytja það út í tönkum. Mjög tryggur og stór markaður er fyrir slíkt endurnýjanlegt vökvagert gas í Sviss, bæði fyrir almenna gasdreifikerfið og áfyllistöðvar fyrir flutningabíla.

Tilfinnanlega vantar þó enn samræmda (evrópska) reglugerð hvað varðar viðurkennda skráningu á slíkri kolefnisnýtingu og tilfærslu (CCU: Carbon Capture and Utilisation). Einnig er stefnt að því að bjóða „megas“ til sölu hér á Íslandi eins mikið og markaður verður fyrir og þá einnig á vökvaformi fyrir farartæki til vöru- og fólksflutninga, svo og einnig fyrir skipin. 

Framleiðsla og notkun á metanrafeldsneyti er tvímælalaust mjög vænlegur kostur af mörgum ástæðum. Það sparar innflutning á jarðefnaeldsneyti og eykur orkuöryggi landsins. Það dregur verulega úr mengun og útblæstri.

Getur verið ábatasamur útflutningur – á raforku – og stuðlar að uppbyggingu á „grænum“ iðnaði hér. Tími er kominn til að hefjast handa á þessu sviði."

Eina sem ekki gengur upp í mínum huga og þekkingarbanka er vetnisframleiðslan.Rafgreiningin gengur víst ekki upp kostnaðarlega. Það vantar ódýrt vetni sem er ekki í boði. En finnist aðferð til þess þá væri björninn unninn.

Ég hef heyrt ávæning af við að  Pútin hafi gert eitthvað raunhæft til að vinna vetni úr gasi en brestur þekkingu til að ræða það.

Aðalatriðið er að mannkynið ferst án orku. Og orka kemur ekki án útblásturs. Og útblástur verður mestur við bruna jarðefnaeldsneytis, olíu, gass og kola.

Ef við finndum leið til að framleiða vetni á hagkvæman hátt  þá væri metanið líklega leiðin þó að Dagur B.kaupi rafmagnsstrætóa eftir sem áður.