Víxlar & Tékkar !

Alger verkleysa stjórnmálamannanna við að auka peningamagn í umferð verður til þess að gamall maður fer að hugsa til baka.

Hvernig var þetta nú í gamla daga ?

Maður var ungur og gifti sig og fór að eignast krakka. Allir voru skítblánkir. Fullorðið fólk taldist efnað ef það bjó í eigin íbúð. Ríkt fólk átti kannske 3 íbúðir sem það leigði út. Stórríkt fólk átti fleiri íbúðir og leigðu út.

Maður þurfti að byggja. Hvernig ? Húsnæðislán voru veitt á fokhelt sem námu 1/3 af byggingakostnaði. Hvaðan átti restin að koma ? Það var til nokkuð sem hét eigin vinna. Menn unnu aukavinnudag eftir sinn venjulega við að slá upp, skafa timbur, steypa, múra. Sumir áttu ömmur og afa sem gátu lánað lítilræði af sparifé sínu. Sumir þekktu mann í J. Þorláksson & Norðmann og gátu fengið klósett og vask útá krít. Menn keyptu steypu á víxli sem menn börðust svo við að framlengja og borga af. Menn skrifuðu líka gúmmítékka fram í tímann til að kaupa byggingavörur. Það voru allskyns höfðingjar til eins og Snorri í Húsasmiðjunni sem voru hreinir velgjörðamenn fátæklinganna í vandræðum þeirra.

Það gekk allt hagkerfið á því sem fólkið gerði sjálft. Ekki pólitísku bankarnir. Jóhann Hafstein var einstakur í hópi bankastjóra, hann veitti aumingjunum stundum smávíxla. Flestir hinna fleygðu manni yfirleitt samstundis út.

Við vorum í steypubísnessnum frændurnir. Helmingurinn  gekk á víxlum og gúmmítékkum. Eilíft basl og vesen. Útborgunardagarnir í hverri viku voru terror og oft stóð tæpt.  Svo komu gengisfellingarnar og steypubílarnir tvöfölduðust í verði. Þegar þær voru í aðsigi komu menn með aleiguna sína í peningum og vildu fá kvittun hjá okkur um að þeir ættu inni steypu til næsta árs. Enga aðra tryggingu. Og byggingafélög komu líka með hrikalegar fjárhæðir og vildu fá bara kvittun fyrir steypuinneign.  Við rákum banka með betri peningum en Jóhannes Nordal í Seðlabankanum. Bara á traustinu.

Nú er eins og enginn geti gert neitt nema horfa upp í rass..... á ríkinu og bíði eftir því að það sk....

Fólk skilur ekki hvað ég er að tala um þegar ég tala um kreppuvíxlana. Það skilur ekki orðið traust. Það skilur ekki hagkerfi fólksins eins og það var hérna áður fyrr. Við bara kjöftum um stýrivexti og okurlán bankanna. Skilur ekki að það var líf á undan Visa og Júró. Drullusokkarnir 20 eru búnir að afsiða þjóðina. Það er ekkert skeytt lengur um skömm né heiður.

Mikið af vesaldómnum í dag á uppruna sinn í okkur sjálfum. Við trúum ekki á okkur sjálf lengur. Við vantreystum hvert öðru svo að við sitjum heldur heima og grenjum heldur en að gera eitthvað.Enda atvinnuleysisbætur orðnar svipaðar og þau laun sem bjóðast þeim verst settu á markaði.

Víxlar og tékkar voru námsgrein í skólum. Við lærðum að forvaxta víxla í Gaggó hjá Gunngeiri Péturssyni, þeim ógleymanlega reikningskennara og valmenni.

Nú veit enginn hvað víxill er eða gúmmítékki.

Við horfum bara upp í rass ...... ....

 

Athugasemdir

[Ómar Bjarki Smárason, 9.4.2009 kl. 13:21]

Frábær pistill hjá þér Halldór!!!  Kannski er lausnin bara að grafa upp gömlu tékkheftin og brenna eða klippa kreditkortin....

[Halldór Jónsson, 9.4.2009 kl. 16:36]

Takk fyrir þetta Ómar Bjarki. Og ekki gleyma banananum yfir Alþingishúsið í staðinn fyrir kórónu Aldinborgara.

[Kolbrún Hilmars, 9.4.2009 kl. 19:35]

Þeir gömlu góðu tímar, hvort ég man þá. Engir aurar til byggingarframkvæmdanna, þessum þriðjungi byggingarkostnaðar með húsnæðislánum var þrískipt; við fokhelt, tilbúið undir tréverk og síðasti skammturinn hálfu ári eftir íbúðarhæft.

Bilið var alltaf brúað með dýrum skammtímalánum, aðallega rándýrum víxlum.

Úttektarreikningur í byggingavöruverslun bjargaði efniskaupunum sem mánaðarlaun hjóna héldu í horfinu, allir frídagar voru nýttir í timbursköfun og naglhreinsun upp að fokheldu. Hjónin glerjuðu sjálf sitt hús, slípuðu veggi og gólf, grunnuðu og máluðu og fluttu svo að lokum inn á steininn eins og það var kallað. Hreinlætis- og eldhústæki höfðu forgang, en innréttingar, hurðir, gólfefni og annað fínerí tíndist svo smám saman til á næsta áratug.

Að koma sér upp þaki yfir höfuðið var ekki auðvelt, en ljósi punkturinn var að húsbyggingin var samvinnuverkefni sem þjappaði fjölskyldunni saman - börnin tóku þátt líka.

Það sem eftir stendur í minningunni er ánægjan yfir vel unnu verki - lyklaafhending að fullbúnu húsnæði á 100% lánum jafnast aldrei á við það.

Eins og Tómas sagði: "Sjáðu tindinn, þarna fór ég"

[Halldór Jónsson, 1.5.2009 kl. 15:01]

Takk fyrir þetta Kolbrún Hilmars,

Mikið vildi ég að þú og þínir líkar gætu miðlað einhverju af þessari reynslu til ungu kynslóðarinnar, þessarar sem nú er að flýja land vegna ráðleysis þeirra  gömlu og ráðalausu stjórnmálamanna, sem sjá engin úrræði nema að lemja dauða hestana í þeirri von að þeir rísi á fætur þeim til dýrðar og fari að borga skatta.