Besserwissers

finnast mér þeir vera sem standa að nýjum tillögum til skotvopnalaga. Af því tilefni setti ég skrifelsi í Morgunblaðinu:

"Til umsagnar eru nú hjá innanríkisráðuneytinu drög að frumvarpi að nýjum lögum um vopn, sprengiefni og skotelda sem koma eiga í stað vopnalaga nr. 16/1998. Reynslan af gildandi lögum hefur ekki verið að öllu leyti góð en af þeim hefur hlotist nokkur óvissa og ágreiningur.«

Þessi fullyrðing er sett fram sem almenn yfirlýsing af hálfu ríkisvaldsins án þess að rökstuðningur fylgi. Af hvaða mannanna lögum er að öllu leyti góð reynsla? Hvaða slæma reynsla liggur fyrir af núgildandi lögum? Hvað er að öllu leyti gott?

»Sjálfvirk og hálfsjálfvirk skotvopn, að undanskildum hálfsjálfvirkum eða handhlöðnum fjölskota haglabyssum með skothylkjahólfum fyrir aðeins tvö skothylki, verða með öllu bönnuð.«

Hvað reynsla af núgildandi lögum verður þess valdandi að þetta ákvæði er sett inn?

Er þetta vegna þess að í Noregi voru framin skelfileg voðaverk með hálfsjálfvirkum vopnum? Var ekki líka áburður notaður í sprengjur? Er þetta vegna þess að fréttir berast af því að útlend glæpagengi, sem eiga hingað greiðan aðgang vegna EES- og Schengen-samningsins, eru sögð vera farin að bera vopn? Er það næg ástæða til að banna öllum heiðarlegum Íslendingum sem ekkert hafa af sér brotið að eignast slík vopn með þeim skilyrðum sem gilt hafa?

Það eru hundruð af byssuáhugamönnum, skotíþróttamönnum og söfnurum á Íslandi sem fara með byssur eins og sjáaldur auga síns. Byssusmíði er listgrein sem menn hafa áhuga á af sömu ástæðum og öðrum fögrum listum. Menn eru að skjóta úr þessum gripum sínum í íþróttaskyni, á hátíðarstundum í skotfélögum sér til ánægju og til veiða. Sumar byssur eru sjaldnar eða aldrei notaðar. Aðrar eru oft á íþróttaæfingum skotfélaga. Við Íslendingar eigum afburða íþróttamenn í skotfimi. Eigum við að leggja stein í þeirra götu? Treystum við þeim ekki?

Dettur einhverjum í hug að banna olíuliti þó að í þeim sé svo mikið blý að það geti verið hættulegt. Á sérsveit lögreglunnar eða Landhelgisgæslan að takmarkast við aðrar vopnategundir en hálfsjálfvirkar? Hvað hefur breyst allt í einu sem fær innanríkisráðherra til að ryðjast fram með úrelt mál sem þetta frumvarp til nýrra vopnalaga?

Hvert er verið að fara með þessari tillögu? Er hún unnin af þekkingu á skotvopnum? Álítur semjandinn hálfsjálfvirka 22 cal byssu, riffil eða hlaupstutta skammbyssu, jafngilda 45 calibera byssu? Er ekki tvíhleypt haglabyssa mun hættulegri í návígi en skammbyssa? Hvers vegna koma svona tillögur upp með reglulegu millibili hér á Íslandi? Hvers vegna eiga svona tillögur svona auðvelda og órökstudda leið upp í efstu lög stjórnsýslunnar? Hverjir er höfundar að þessum endurteknu tillögum?

Hérlendis stundar fjöldi manna Ólympíuskotfimi með skammbyssum. Allar keppnisbyssur þeirra íþróttamanna verða að vera hálfsjálfvirkar þar sem keppandi tekur ekki alltaf niður byssuna þegar hann er búinn að miða af ýtrustu einbeitingu. Þetta eru oft sérsmíðuð tæki og svo klunnaleg að það yrði hlegið að þeim í hasarmynd eftir Baltasar. Skotíþróttamenn stunda keppnir með margvíslegum byssum. Ekki er mér kunnugt um vandræði vegna þessa og hef þó verið viðriðinn skotíþróttir í áratugi. Og kynnst mörgu úrvalsfólki og íþróttamönnum og konum innan þeirra raða.

»Skotvopn og sprengiefni eru hættuleg og almenningur verður að geta treyst því að óhæfir einstaklingar fái ekki leyfi skv. frumvarpinu.«

Hvaðan kemur svona almennt slagorð? Hvaða rök liggja að baki? Er þetta ástand eitthvað öðruvísi núna en verið hefur?

Hefur orðið tjón af byssusöfnurum eða skráðum hálfsjálfvirkum vopnum? Í mínu næsta nágrenni var eitt sinn framið óhugnanlegt morð með skrúfjárni. Á að banna skrúfjárn? Var ekki líka klaufhamar notaður sem morðvopn? Á að banna þá? Því miður er illskan ekki alltaf vönd að meðölum. Því miður eru til vondir menn. En þeir góðu eru sem betur fer mun fleiri.

Glæpamenn verða alltaf til. Meðal okkar er í dag því miður núna fólk sem á eftir að fremja morð. Við vitum ekki hvaða aðstæður munu leiða til þess. En því miður getum við ekki afstýrt framtíðinni. Þaðan af síður breytt fortíðinni. Flest verða þessi morð ekki framin nema í hita augnabliksins. Menn afla sér yfirleitt ekki sérstakra vopna í þeim tilgangi að fremja morð. Og ef einhver vill ná sér ólöglega í hálfsjálfvirkt skotvopn, þá er er það ekki óleysanlegt mál og hefur aldrei verið. Líka eiga Íslendingar góða smiði sem geta smíðað næstum hvað sem er. Sumir þeirra hafa sérstakt yndi af því að smíða byssur.

Hvort er betra að byssur séu skráðar á ábyrga einstaklinga og litið sé eftir geymslu þeirra og meðferð eða að byssueign verði neðanjarðar? Hvaðan kemur þessi trú á höft og bönn?

Er eitthvað sérstakt annað sem réttlætir þessar tillögur hæstvirts innanríkisráðherra?"

ER þetta ekki enn eitt dæmi hvernig lög verða til fyrir það eitt að einhverjum "útí bæ" finnst eitthvað og segir það í almemnnum orðum að eins og að reynslan "sé ekki að öllu leyti góð". Og Alþingi skrifar undir í hugsunarleysi vegna sjálfvirkarar trúar sinnar á þessa "Besserwissara"