75 ár frá upphafi skógræktar

í Haukadal í Biskupstungum,

Á stöplinum við innganginn að skógræktinni í Hakadal stendur að mig minnir svo:

Á 26 stjórnarári Christians X keypti danskur Íslandsvinur, Direktör Cand Polyt Kristian Kirk hið forna höfuðból Haukadal.

Girti, græddi, hefti sandfok, endurbyggði kirkju og gaf Skógrækt Ríkisins jörðina.

Eða svo er þetta í minningunni frá mínum ungdómsárum þegar ég fékk að vera þarna með foreldrum og ættingjum og svo seinna í snúningum með Kennaraskóla kandídötum sem komu til gróðursetningar á vorin með Brodda Jóhannessyni, Hákoni og fleirum. Nú kemur maður sjaldnar en áður enda margt breytt.  

Til stóð að Kristian Kirk kæmi í heimsókn til að líta á framkvæmdir og var byggt lítið hús með hverahitun til að taka á móti höfðingjanum. Innrás Þjóðverja í Danmörku batt enda á þær fyrirætlanir og leiddi til þess að ættjarðar-og Íslandsvinurinn Kristian Kirk verkfræðingur, sem hafði verið í forsvari við hafnargerðina í Reykjavík á árum áður, varð heltekinn af ólæknandi þunglyndi og komst því aldrei lífs til Íslands.

Minning hans lifir svo lengi sem stöpullinn góði stendur við innganginn að gömlu skógræktargirðingunaí Haukadal.

Fari nú hver sem betur getur í Haukadal og sjái með eigin augum það sem Hákon Bjarnason skógræktarstjóri sá með innri augum sínum í árdaga verkefnisins. Þá trúðu margir engu og gerðu greyp að Hákoni og sögðu hann ætla að rækta eldspýtur handa Íslendingum ,meira yrði það nú ekki. Sífellt var bent á fururnar við Rauðavatn sem sönnun þess að her gætu ekki þrifist barrtré. Hákon sótti ótrauður nýja stofna til Alaska, Sitka, Ösp, lúpínu.

Mér þykir vænt um að hafa fengið að vinna við það með honum Einari G.E.Sæmundsen, ógleymanlegum höfðingja og vini Hákonar að kaffæra þessar fyrstu dvergfurur Íslands í alvöru greniskógi sem þarna er núna. Þær gömlu eru samt á lífi ennþá þarna innan um hef ég séð. En nú talar enginn um eldspýtnarækt lengur.

Hákon barðist sem ljón við fordómana. Hann ferðaðist um landið jafnt í vinnutíma sem frítíma sínum, hélt vakningasamkomur um helgar sem rúmhelga daga, sýndi kvikmyndir,gerði kvikmyndir, skrifaði greinar, hélt fyrirlestra, kom fram í útvarpi og sjónvarpi, stofnaði skógræktarskóla, kenndi og var sískrifandi og þekkti marga andans menn um allan heim.

Hann Hákon var í rauninni trúboði sem praktíséraði það sem hann prédikaði sjálfur í frístundum sínum og sjá má við Hvaleyrarvatn hvernig hann  breytti örfoka argintætulegu sauðfjárbeitarlandi í stórskóga. Hann veiddi sálir til skógræktaráhuga og starfa. Hann var einskonar Johnny Applessed Íslands af holdi og blóði. Og svo var hann einn skemmtilegasti og besti frændi sem nokkur hefur átt.

Nú efast enginn um að Hákon hafði rétt fyrir sér. Landið okkar er að breyta um svip svo um munar og skógar rísa víða um land. Lúpínan klæðir nú eyðisanda, klappir og klungur. Sjáið holtin grænu í kring um Reykjavík þar sem birkið er farið að stinga sér hátt upp úr lúpínubreiðunum. Þarna verður skógur og berjamór þegar lúpínan dregur sig í hlé af sjálfu sér því hún unir ekki sambýli við æðri gróður. Í mínu ungdæmi voru þarna bara blásnir melar og urð og stöku rofabörð. Nú dundar allskyns lýður og vinstri vitringar  sér við að rífa upp lúpínur til þess að endurreisa hina gömlu eyðimörk til fornrar frægðar forfeðranna og rífa upp barrtré á Þingvöllum.

Það eru aðeins 75 ár síðan byrjað var í Haukadal. Hvernig verður útlits efir önnur 75 ár?

 

Ég held að maður getið undir mwð kallinum sem sagði: You ain´t seen nothing yet!