Jónas Elíasson

prófessor hefur rannsakað Borgarlínuhugmyndir meirihlutans í Borgarstjórn Reykjavíkur.

En í gildi hefur verið samsæri ríkisins og sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu frá 2012 að sveitarfélögin fái 1 milljarð á ári frá ríkinu gegn því að ríkið segi sig frá því að bæta þjóðvegakerfið í þéttbýlinu sem því annars bæri skylda til. Við það hefur verið staðið enda eru engar framkvæmdir á þessu tímabili sem miða að því að greiða fyrir bílaumferð.

Enda liggur fyrir yfirlýsing Hjálmars Sveinssonar um það að það sé tilgangslaust að bæta við akreinum því þær fyllst bara óðar af bílum. Og til viðbótar yfirlýsing Dags. B. Eggertssonar um það að tími mislægra gatnamóta í Reykjavík sé liðinn þó að hundruð milljóna séu tiltækar af lánsfé til að fegra Óðinstorg sem hækkar prívateign Dags B. verulega í verði. 

Það fylgdi með í þessu samsæri gegn almenningi að einhverju af fé þessu yrði varið til að fjölga farþegum með strætó úr 4 % í 12 % á tímabilinu. Árangurinn er hinsvegar sá að þetta hlutfall hefur fallið niður fyrir 4 %.

Jónas Elíasson skrifaði athyglisverða grein í Morgunblaðið 2, október s.l.

 

"Án Borgarlínu bætum við loftið og samgöngurnar

Eftir Jónas Elíasson

Andstæðingar einkabílsins trúa því að stækkun strætókerfisins minnki mengun og bæti umhverfið, en engar líkur eru á því. Mengun mun aukast.

Morgunblaðið er farið að skrifa ekki-fréttir og það á forsíðu.

Í fjögurra dálka fyrirsögn er
okkur tilkynnt 24/9: Borgarlína leysir ekki vanda. Þar til viðbótar kemur svo að hún skapar heilmikinn vanda, fjárhagsvanda, umferðarvanda og mengunarvanda. Vonandi kemur
eitthvað um það í næstu blöðum.

Eins og áður var getið (Mbl. 23.07. sl.) er lífsstílshópur – trúarhópur – sem trúir því að einkabíllinn sé af hinu vonda og vill útrýma honum. Þetta er réttlætt með að hreinleiki
andrúmsloftsins og loftslagsvandinn krefjist þess. Menn eigi að hjóla, ganga eða fara með strætó.

Strætó bs. hefur hlýðnast þessu og vill þétta kerfið svo helmingi fleiri séu innan 400 metra frá næstu stoppistöð (Ársskýrsla Strætó 2019, hér eftir nefnd Á19). Með þessu er strætó að ganga erinda hins pólitíska meirihluta í Rvk. Hann vill með borgarlínu þrefalda notendafjölda strætó, sem samkvæmt A19 er að bæta 24.000 við þá 12.000 manns sem nota
strætó nú þegar.

Trúarhópurinn fagnar þessu, hann hefur sömu afstöðu til einkabílsins og hjálpræðisherinn til brennivínsins, þótt þeir falli stundum sjálfir í freistni. Annað er varla hægt, með miklu fleiri bíla en brennivínsflöskur í kringum sig. Svo er syndin lævís og lipur eins og Jón Kristófer kadett í hernum fékk að reyna. En svo eru líka hinir vantrúuðu, þ.e. bíleigendur, þeir geta haft svo einbeittan brotavilja að þeir nota ekki strætó jafnvel þótt aðeins séu 4 metrar í
stoppistöðina en ekki 400. Svo spyrja má: Mun fjölgunin takast og kemur einhver umhverfisbót út úr þessu? 

Strætó rak 28 daglínur innanbæjar 2019, þar af má ætla út frá tölum í Á19 að meðalfarþegafjöldi yfir árið í þeim tólf vinsælustu hafi verið um 10 manns í vagni, 14 mest, 8
minnst, eftir línum. Hljómar lítið, en vandinn í rekstri áætlunarvagna er nákvæmlega þessi, þar sem álagið er mjög breytilegt í rúmi og tíma. Svo nýtingin á þessum 12 leiðum er alveg viðunandi, því Strætó er í gangi 16 tíma á sólarhring en álagstíminn er ekki nema um 6 tímar á dag, auk þess sem fjöldi stoppistöðva hefur minna en 60 farþega á dag, en þangað eru
sendir um 60 vagnar daglega.

Tíu manns í vagni svarar til eldsneytiseyðslu 4,5 l/100 km á farþega. Tiltölulega svipað, e.t.v. heldur betra en sparneytinn einkabíll. Morgunblaðið I 2. október 2020 I Aðsent efni I 830 orð I 1 mynd

2
Við förum aftur í Á19, þar eru 16 línur af 28 eftir. Þar eru tölurnar meðalfjöldi 3, mest 5 minnst 1. Meðaleldsneytiseyðsla 15 l/100 km á farþega, sama og eyðslufrekustu bensínhákar.
Hætt er við að viðbótarfarþegarnir 24.000 sem sækja á með stækkuðu kerfi, verði eitthvað nær þessari eyðslutölu en hinni. Þá verður stækkun strætókerfisins ægivond fyrir umhverfið
og loftslagið.

Meðaleyðsla á farþega hjá strætó er 325 lítrar á ári. Sparneytinn bíll sem notar 325 lítra á ári í innanbæjarakstri í að fara með eigandann í vinnuna 250 sinnum á ári eyðir 1,3 l á ferð og kemst 13 km, sem verður að telja nálægt þeirri vegalengd sem meðal Reykvíkingur þarf að ferðast fram og til baka í vinnuna. Strætó og einkabíllinn eru þar nokkuð í jafnvægi hvað útblástursmengun varðar. 

Miðað við tölurnar að ofan gæti talan 325 farið upp í 350-380 lítra á ári ef ferðum er fjölgað. Þetta svarar til umframeyðslu jarðefnaeldsneytis, 1.400.000 lítra á ári, miðað við óbreytt ástand eða um 3,5 tonn á dag, sem bætist þá ofan á þá 10-20 tonna  umframeyðslu jarðefnaeldsneytis á degi sem fyrir er nú þegar. Hún er vegna umferðartafa sem 25 ára aðgerðaleysi í málefnum stofnbrautaumferðar í Reykjavík hefur orsakað.

Því miður er þetta ekki eina dæmið um að velmeinandi trúarhópar fari villur vegar í sinni
predikun. Hið erfiða í slíkum málum er hin trúarlega sannfæring predikaranna: Að það sé siðferðileg skylda þeirra að berja sína skoðun í gegn, hvað sem tautar og raular. Þeir ganga
einfaldlega út frá því að trúin sé rétt, stækkun strætókerfisins minnki mengun og bæti umhverfið. Eins og sjá má hér að ofan eru engar líkur á því. Nokkuð öruggt er að
útblástursmengun eykst.

Svipað má segja um rykmengun. Í því máli má Rvk. skammast sín
fyrir að þvo nánast aldrei göturnar. Trúin að mengun væri einkabílum að kenna átti ákveðinn rétt á sér fyrir 50-60 árum. Að sá trúarlegi kanon sem smíðaður var þá skuli lifa enn er e.t.v. ekki mikið, miðað við að Biblían var gefin út eftir kirkjuþingið í Nikeu 325 e. Kr. og lifir enn eftir nær 17 aldir. Það sem gera þarf er að draga nefið út úr erlendum trúar- og fræðibókum, vinna úr gögnum, leggjast yfir
ástand íslenskra samgöngumála, og finna út það sem gera þarf hér á Íslandi, með nýsköpun  og frjóa hugsun að vopni. Sem dæmi má nefna að engin raunveruleg rannsókn á mengunarástandi vegna almenningssamgangna hefur farið fram hér í Reykjavík. Þetta er þrátt fyrir að afkastamesta verkfræðistofan í skrifum á borgarlínuguðspjöllum, sem væntanlega verða gefin út í einni Biblíu á sínum tíma, á í sínum fórum nýjustu tækni og vísindi í
tölvuforritum til mengunarrannsókna. Þau voru á sínum tíma unnin fyrir Rvk. En í dag er það trúin sem gildir hjá borgarstjórn Rvk., ekki raunveruleikinn.

Höfundur er prófessor. [e-mail]"

 

Þessu til viðbótar er fremur auðvelt að geta sér til um hvað farmiðinn þurfi að kosta með Borgarlínunni.

Stofnkostnaður borgarlínu er talinn geta numið 150 milljörðum.Þessi fjárhæð er ekki fyrir hendi í Borgarsjóði sem þarf því að taka lán.                             

Vaxtakostnaður  verður kannski  15 milljarða/ári.

Afskriftir af mannvirkjum verða 30 milljarðar /ári.

Reksturinn kostar varla undir   30 milljörðum /ári 

Ferðafjöldi með strætó í dag eru liðugar 40.000 talsins/sólarhring (sbr.grein Þórarins Hjaltasonar og skýrslu COWI-Mannvit) Þennan fjölda á að minnst þrefalda fyrir 2040.

Hugsanlegur rekstrarkostnaður árið 2040( án hagnaðar) /ferðafjölda   = (15+30+30) x 10exp9/ 120.000 x 365  = 1.700 krónur.

Mistakist að fjölga ferðafjöldanum á þessum tíma eins og raunin hefur orðið á á síðasta fjölgunartímabili fer farmiðinn í 5.000 krónur.

Keppir þetta við leigubíla  frá dyrum til dyra? Engin ganga á stoppistöð? Ekkert veður á leiðinni eða biðtími?

Fólkið hefur valið sér einkabílinn sem sinn ferðamáta. Fyrir hann þarf að leggja nýjar akreinar og mislæg gatnamót, Sama hvað Sigurborg Ósk Haraldsdóttir óskar sér.

Borgarlínan er bull frá upphafi til enda og hefur prófessor Jónas Elíasson sýnt fram á það í mörgum þörfum blaðagreinum.

 

 

 

 

Katrín Jakobsdóttir

vakti mig til umhugsunar meðan ég horfði á Kryddsíldina á Stöð2.

Við hjónin urðum sammála um að hún væri sá stjórnmálamaður sem hefði vaxið hvað mest að vizku og víðsýni í stjórnarsamstarfinu sem nú er að renna sitt skeið á enda. Vonandi verður því ekki slitið fyrr en í fulla hnefana í haust. Því ekki væri til bóta að hafa hestaskipti nú í miðju straumvatninu þegar svo margt er að breytast í samfélaginu.

Auðvitað erum við bæði með okkar uppáhald í stjórnmálunum sem er hann Bjarni Benediktsson. Við erum sannfærð um að hann hefur haft mikil og góð áhrif í öllum stjórnarmálum með sinni yfirvegun og yfirsýn. Rógurinn hefur sannarlega á honum dunið en hann hefur sett verkefnin fyrir þjóðina  ofar sinni persónu sem betur fer. Hann mun því væntanlega áfram leggja gott til mála til stjórnarslita og glefsandi búrtíkur á Alþingi munu ekki hafa þar erindi sem erfiði. 

Katrín Jakobsdóttir hefur sannarlega vaxið upp til þess að vera forystumaður í stjórnmálum þó að hún hafi orðið fyrir mörgum persónulegum árásum minniháttar fólks innan síns eigin flokks.

 

 

Landsöluliðið

skrifar sinn boðskap um áramótin.

Ömurlegt er það fyrir mig að lesa  þetta frá fólki sem ég áður studdi í Sjálfstæðisflokknum mínum gamla.

Þorgerður Katrín í Viðreisn er hreinskilin í afstöðu sinni til fullveldis Íslands. Hún segir :

"... Stöðugur gjaldmiðill er síðan helsta forsenda framleiðniaukningar. Sá mikli vöxtur í nýsköpun og þekkingariðnaði, sem við þurfum að reiða okkar á næsta áratug, verður því aðeins að veruleika að við fáum stöðuga mynt. Hér er til mests að vinna og engu einasta tækifæri má tapa.

Árlegur kostnaður almennings og fyrirtækja vegna krónunnar hleypur á tugum milljarða. Byrðin vegna skuldavandans verður einnig þyngri vegna krónunnar.

Viðreisn ætlar því að leggja til að án tafar verði leitað eftir formlegu samstarfi við Evrópusambandið, á grundvelli aðildar okkar að innri markaði þess, til þess að verja stöðugra verðgildi krónunnar.

Síðan verður að opna fleiri útflutningsmöguleika, efla samkeppni og menningarsamstarf með fullri aðild að Evrópusambandinu. " 

 

Skýrara verður það ekki. Jafnvel Logi Már í Samfylkingunni þorir ekki að tala með svo skýrum hætti þó stefnan sé sú sama í báðum þessum flokkum heldur blaðrar um allskyns sjálfsagða hluti án þess að segja nokkurn skapaðan hlut um sitt innsta eðli og innræti.

Svo drynur gömul rödd eins og úr draugsbarka í gömlum kirkjugarði þegar fyrrum formaður Sjálfstæðisflokksins Þorsteinn Pálsson skrifar sinn venjulega Evrópusambandstrúboðspistil í Fréttablaðið . Þar segir hann:

"...Samhljómur virðist vera milli ríkisstjórnarflokkanna og stjórnarandstöðunnar um þá skynsamlegu afstöðu að borga nýju skuldirnar hvorki með nýjum sköttum né niðurskurði hjá ríkissjóði. Þá eru bara tvær leiðir færar: Önnur er sú að þvinga stjórnendur lífeyrissjóðanna til að axla ábyrgð á því að framtíðarréttindi til lífeyris verði skert, eða í besta falli að þeim verði teflt í mikla tvísýnu með kaupum á ríkisskuldum. Hin leiðin felst í því að taka upp eða tengjast gjaldmiðli, sem geymt getur verðmæti, og tryggja þannig bæði ríkissjóði og lífeyrissjóðum jafna stöðu við grannlöndin.."

Um þetta verður kosið á nýju ári,

Vilja menn vera Íslendingar í eigin landi eða fela landsöluöflunum forræði okkar mála?

Ganga í tollbandalag 27 ríkja í gömlu Evrópu á móti afganginum af heiminum?

Eða vera frjálst og fullvalda ríki með verslunarfrelsi við jafningja um víða veröld?

Kjósum við virkilega þessa þröngsýni yfir okkur á þessu ári að maður ekki tali um enn fáránlegri kosti sem í framboði verða?

Landsöluliðið talar þó skýrt að minnsta kosti en blekkir ekki með hálfsannleika eða hjali um ekki neitt.  

 

Hver orti?

"Hin gömlu kynni gleymast ei

 er glóir vín á skál.."

Var það Árni Pálsson eða Ágúst H. Bjarnason?

En textinn birtist víst fyrt í Iðunni sem Ágúst gaf út en það var eitthvað á reiki með höfundinn að þýðingunni á textanum hans  Roberts Burns.

Hver veit best hver orti þýðinguna? 

Hættulegt fólk

eru Ragnar Þór Ingólfsson í VR og Sigríður Anna Jónsdóttir sem hafa komist til valda í stórum félögum á minnihluta atkvæða.

Ís skjóli þeirra embætta vinna þau gegn hagsmunum félagsmanna sinna og koma þau áhrif fram víða því að ofstæki þeirra í skoðunum litar þeirra afstöðu í málum sem snúa að félögum þeirra.

Svo segir um Ragnar Þór í Fréttablaðinu:

"Ákvörðun stjórnar LIVE um að taka ekki þátt í útboði Icelandair valin verstu viðskipti ársins 2020. Dómnefndin fer hörðum orðum um „skuggastjórnun“ formanns VR. Snýst ekki um hækkun bréfanna heldur að pólitík hafi ráðið meiru en hagsmunir sjóðfélaga.

Sú ákvörðun stjórnar Lífeyrissjóðs verzlunarmanna að taka ekki þátt í hlutafjárútboði Icelandair í haust hlaut yfirburðakosningu sem verstu viðskipti ársins. Dómnefndarmenn sem tilnefndu ákvörðunina eru á einu máli um að hækkun á verði hlutabréfa í Icelandair frá því að útboðið átti sér stað sé ekki aðalástæðan heldur það að stjórn LIVE hafi látið undan þrýstingi frá stjórn VR undir forystu Ragnars Þórs Ingólfssonar formanns.

„Það að virði Icelandair hafi svo aukist eins mikið og raun ber vitni, og aðrir lífeyrissjóðir hafi innleyst á því verði, gerir ákvörðunina enn verri,“ nefnir einn af álitsgjöfum Markaðarins og vísar til þess að gengi bréfa Icelandair standi í 1,65 krónum samanborið við útboðsgengið 1. „En það er samt ekki röksemdin heldur það að stjórnarmenn í lífeyrissjóðum skuli hafa látið undan þrýstingi.“

Nánari umfjöllun má finna í áramótablaði Markaðarins um það sem hæst bar í íslensku viðskiptalífi á árinu.

Stjórn VR sendi frá sér yfirlýsingu 17. júlí síðastliðinn þar sem þeim tilmælum var beint til stjórnarmanna sem VR skipar í stjórn Lífeyrissjóðs verzlunarmanna að greiða atkvæði gegn þátttöku í hlutafjárútboði Ice­landair. Var það gert vegna óánægju stjórnar VR með það hvernig Ice­landair hefði staðið að kjaraviðræðum við Flugfreyjufélag Íslands. Tilmælin voru síðan dregin til baka.

Tillaga um að lífeyrissjóðurinn myndi skrá sig fyrir 2,5 milljarða króna hlut í útboðinu féll á jöfnum atkvæðum þar sem fjórir stjórnarmenn á vegum atvinnurekenda greiddu atkvæði með og fjórir á vegum VR greiddu atkvæði gegn. Ef tillagan hefði verið samþykkt hefði Lífeyrissjóður verzlunarmanna verið með rúmlega 11 prósenta hlut í Icelandair í kjölfar útboðsins.

„Algjör skandall að svona molbúaháttur tíðkist enn á meðal stærstu íslensku fagfjárfestanna.“

 

„Málið snýr ekki bara að hækkun á gengi, þó að sjóðurinn eigi að horfa til þess í fjárfestingum sínum, heldur má bæta við því að standa ekki með félaginu sem þeir hafa fylgt í áratugi, né þeim fjölda sjóðfélaga sem unnu hjá félaginu, auk annarra þátta, svo sem samfélagsins í heild sinni. Þessi fjárfesting er ekki áhættumeiri en margar aðrar hjá þeim,“ segir annar álitsgjafi.

Í aðdraganda hlutafjárútboðsins sagði Stefán Sveinbjörnsson, framkvæmdastjóri VR og formaður stjórnar Lífeyrissjóðs verzlunarmanna, í samtali við Fréttablaðið að stjórn sjóðsins myndi meta þátttöku í útboði Icelandair með sama hætti og aðrar fjárfestingar. Sjóðfélagar gætu treyst því að stjórnarmenn létu ekki undan utanaðkomandi þrýstingi.

Dómnefnd Markaðarins telur hins vegar engan vafa leika á því að þrýstingur af hálfu Ragnars Þórs, formanns VR, hafi haft áhrif. Einn dómnefndarmaður tekur fram að mikil meðvirkni á meðal fjárfesta hafi einkennt útboð Icelandair og áhættan hafi verið mikil. Hitt sé þó verra að vita til þess að stjórnarmenn VR hafi haft áhrif á ákvörðunartöku Lífeyrissjóðs verzlunarmanna um fjárfestingu í útboðinu undir því yfirskini að það væri of áhættusamt.

„Enginn trúði þeim. Ekki nokkur sála. Og þetta er fólk sem fer fyrir annarra manna fé. Sem betur fer erum við flest komin á annan stað þegar kemur að kröfu um heilindi og fagmennsku á þeim slóðum. Þess vegna er þessi ákvarðanataka alverstu „viðskipti“ ársins 2020.“

„Sem betur fer erum við flest komin á annan stað þegar kemur að kröfu um heilindi og fagmennsku á þeim slóðum. Þess vegna er þessi ákvarðanataka alverstu „viðskipti“ ársins 2020.“

 

Annar álitsgjafi tekur í sama streng. Ákvarðanir sem byggi á öðrum sjónarmiðum en skynsamlegri eignastýringu hljóti að rata ofarlega á listann yfir verstu viðskipti ársins. „Algjör skandall að svona molbúaháttur tíðkist enn á meðal stærstu íslensku fagfjárfestanna,“ bætir hann við.

Álitsgjafar Markaðarins fara nokkuð hörðum orðum um háttsemi Ragnar Þórs í aðdraganda útboðsins, „skuggastjórnun“ hans og pólitíkina sem einkenndi ákvörðunartöku LIVE.

„Sorglegt að sjá hversu miklum peningum margir lífeyrissjóðir eyddu í ráðgjöf í tengslum við útboðið, eingöngu til þess að láta verkalýðspólitík ráða ferðinni. Mjög dapurt og vond vinnubrögð,“ segir einn af álitsgjöfunum. Annar segir pólitík hafa ráðið meiru en hagsmuni sjóðfélaga LIVE, sem munu „sitja eftir með sárt ennið“. Þá er Ragnar Þór sagður vera kominn í hóp „meintra lífeyrissjóðaníðinga sem honum er gjarnt að fjalla um“.

Það er illt þegar persónulegt ofstæki einstakra manna fá að rýra hagsmuni jafn margra og á sér stað í verkalýðsfélögum.

Það þarf að losna við þessi skötuhjú úr forystu þessara stóru félaga.Þau eru hreinlega hættulegt fólk fyrir heildina.

 

Háspennumöstrin á Hellisheiði

lífga sannarlega upp á landslagið á vetrardegi eins og í gær.

Þar koma saman 3 háspennulínur sem bera framförum og tækni íslensku þjóðarinnar fagurt vitni. Þau sýna að hún hefur virkjað náttúruöflin í sína þágu og bera þeirri staðreynd fagurt vitni.

Gufumekkir stíga til himins á þessu glóandi eldfjalli frá borholum og síðan vísvegar um svæðið lengra en til Hveragerðis ef að rignir, vitni um hversu stutt er niður á glóðina í iðrum jarðar.

Þetta lyfti andanum sannarlega meðan ég hlustað á viðtal Arnþrúðar Karlsdóttur við malbikarann í flokki Pírata, Jón Þór. Hann þvældi fram og aftur um pólitík af svo milli afspyrnu heimsku og vandþekkingu að mér næstum því ofbauð og vissi ég þó ýmislegt þegar um þennan þingmann og hans flokk.

Meðal annars þvældi hann langt mál um einhverja nýfrjálshyggju sem væri stefna Sjálfstæðisflokksins sem gerði það að verkum að sá flokkur væri óstjórntækur og hann myndi aldrei geta starfað með í stjórnmálum.

Það þýðir líklega ekki að spyrja svona bjálfa um það, hvenær Sjálfstæðisflokkurinn hefði breytt sjálfstæðisstefnunni frá 1929 sem hljóðaði svo, að flokkurinn ætlaði í innanlandsmálum að vinna að víðsýnni og frjálslyndri umbótastefnu á grundvelli einstaklingsfrelsis og athafnafrelsis með hagsmuni allra stétta  fyrir augum auk til viðbótar að standa vörð um sjálfstæði Íslands? 

Þetta getur svona maður eins og þessi Jón Þór auðvitað ekki skilið frekar en hann veit hvað einhver nýfrjálshyggja er eða hver hafi fundið hana upp.

Maður þarf tíðum að hlusta á allskyns erkifífl á opinberum vettvangi þvæla um einhverja nýfrjálshyggju sem geri þennan Sjálfstæðisflokk óstjórntækan. Fyrir mín  parta get ég ekki litið þennan mann réttu auga fyrir svona málflutning og annað misjafnt sem eftir hann liggur.Í mínum augum er hann sjálfur gersamlega óstjórntækur og prýðir ekki Alþingi Íslendinga.Ekki vildi ég eiga nótt undir exi hans í stjórnmálum.

En það er í tísku að æpa um að háspennulínur séu ljótar og trufli útsýni einhverra sem leið eiga um landið. Hvaðan kemur því liði eignarréttur á því hvað megi horfa á og hvað ekki? Hvað megi sjást og hvað ekki? Á það að ráða öllu um nýtingu landsins?

Háspennumöstrin á Hellisheiði eru mikið augnayndi fyrir mig  en leitt hversu mengunin frá Hellisheiðarvirkjun er búin að leika þau grátt.

 

 

Hógvær hollvinur

almennings er Ásgeir Jónsson Seðlabankastjóri sem vert er að gleyma ekki. Margt af hans viðfangsefnum ratar ekki í fjölmiðla.

Beinir hagsmunir almennings af því að gengi krónunnar veikist sem minnst þegar  á móti blæs eru miklir. Allt verðlag innanlands og lífskjör okkar eru beintengd þessu.

Mér þótti því athyglisvert að lesa um aðgerðir Ásgeirs í áliti matsnefndar um viðskiptamenn ársins í Fréttablaðinu þar sem Ásgeir lenti í 3. sæti á eftir Boga Nils og Davíð Helgasyni úr hópi margra verðugra.

Þar sagði:

"3. Ásgeirs Jónsson hefur látið til sín taka í starfi sínu sem seðlabankastjóri. Vaxtalækkanir og tilþrif á gjaldeyrismarkaði urðu til þess að Ásgeir hafnaði í þriðja sæti í vali dómnefndar Markaðarins á manni ársins í viðskiptalífinu.

„Kom eins og stormsveipur inn í bankann og þorði að taka ákvarðanir í miðju COVID sem forveri hans hefði aldrei lagt í,“ segir einn af álitsgjöfunum. „Það má með sanni segja að hann hafi verið sá sem bjargaði hruni á fasteignamarkaði með lækkun vaxta auk þess sem mörg fyrirtæki og heimili landsins eiga honum að þakka nýjan íslenskan veruleika með vaxtastig.“

Annar segir Ásgeir hafa sýnt að hann hafi næmt auga fyrir tækifærum í samningum. „Samningur Seðlabankans við bandaríska eignastýringarsjóðinn Bláaflóa [Bluebay Asset Management] um kaup á krónum að fjárhæð a.m.k. 40 milljarðar króna á fáeinum brettum í september og október batt snöggan enda á veikingu íslensku krónunnar og þar með óvissu og óheillaþróun fyrir fjölmörg fyrirtæki og heimili,“ segir í rökstuðningi álitsgjafans. „Einstakt framtak og frumkvæði sem hafði veruleg áhrif á hagsmuni tugþúsunda landsmanna.“

Ásgeir hefur sjálfur sagt að hann hafi þurft að hafa bein samskipti við erlenda eigendur ríkisskuldabréfa. „Við höfðum ekki val um annað en að taka þennan erlenda aðila út og enduðum á því að tala við hann beint,“ sagði Ásgeir.

Annar álitsgjafi nefnir hvernig Ásgeir tók á erlendu sjóðunum. „Hann lét þá ekki knýja sig, ekki frekar en innlenda spákaupmenn sem gerðu mikinn aðsúg að bankanum fyrir að halda ekki betur við krónuna og kaupa ekki skuldabréf, þegar þeim hentaði,“ segir hann. „Nú er krónan að styrkjast og búið er að taka út veikustu aðilana á markaði, með afslætti. Öllum landsmönnum til heilla.“

Enn annar álitsgjafi fagnar að Ásgeir hafi sett umræðuna um 3,5 prósenta lögbundið viðmið lífeyrissjóða á dagskrá. „Boltinn er farinn að rúlla og nánast engin viðskipti í landinu ósnert af tilkomu Ásgeirs í stól seðlabankastjóra,“ segir enn fremur í rökstuðningnum.

Þá er Ásgeir sagður hafa byggt upp traust og trú á Seðlabankanum sem skipti miklu fyrir atvinnulífið. „Ekki gallalaus, en hver vill vera það?“ veltir álitsgjafinn fyrir sér."

Almenningur ætti að virða þá meira sem stuðla hógværir að jafnvægi í efnahagslífinu heldur en baráttuglaðar hagsmunahetjur sem vilja spenna bogann sífellt hærra í kröfugerð án tillits til afleiðinga fyrir aðra.

ásgeir Jónsson er einmitt slíkur hógvær hollvinur almennings.

Þórarinn Hjaltason

ritar frábæra vísindalega greiningu á almenningssamgöngum í Morgunblaðið í dag.

"Í svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins 2015-2040 er gert ráð fyrir því að auka hlutdeild ferða með strætó úr 4% upp í 12%. Í umræðunni er oft talað um að þrefalda eigi hlut strætó á skipulagstímabilinu. Þegar sveitarfélögin á svæðinu sömdu við ríkið árið 2012 um að fresta stórframkvæmdum í uppbyggingu þjóðvega á höfuðborgarsvæðinu til ársins 2022 var ákveðið að sveitarfélögin fengju um einn milljarð á ári til að gera átak í þjónustu strætó. Sveitarfélögin settu sér það markmið að auka hlutdeild strætó í ferðum á höfuðborgarsvæðinu úr 4% í 8% á tímabilinu 2012-2022. Það hefur vægast sagt gengið mjög brösuglega. Hlutur strætó virðist vera óbreyttur frá 2012.

Ferðavenjukönnun 2019

Í fyrra létu samgönguráð og SSH framkvæma umfangsmestu könnun á ferðavenjum Íslendinga sem gerð hefur verið. Ein af niðurstöðum könnunarinnar var sú að hlutdeild ferða með strætó á höfuðborgarsvæðinu væri 5%. Í ferðavenjukönnun 2017 var hlutur strætó 4%. Þetta þóttu mér mikil tíðindi og ástæða til að sannreyna þetta með því að glugga í ársskýrslur Strætó bs.

Samkvæmt ársskýrslum Strætó bs. var heildarfarþegafjöldinn 11,7 milljónir á árinu 2017 og tæpar 12,2 milljónir á árinu 2019. Aukning um hálfa milljón farþega var nú allt og sumt. Eins og öllum er kunnugt hefur bílaumferð aukist mikið á höfuðborgarsvæðinu síðustu árin. Ég efast því um að hlutdeild ferða með strætó hafi aukist milli 2017 til 2019. Niðurstöður ferðavenjukannananna 2017 og 2019 voru ekki gefnar upp með aukastaf. Það var því hugsanlegt að hlutdeild ferða með strætó hefði t.d. verið 4,4 % árið 2017, afrúnnað niður í 4%, og 4,6% árið 2019, afrúnnað upp í 5%.

Nærtækasta skýringin er þó e.t.v. tölfræðileg óvissa, einfaldlega vegna þess að farþegar með strætó eru lítill hluti af þátttakendum í þessum könnunum. Fróðlegt væri að sjá hlutdeild farþega með strætó gefna upp með einum aukastaf ásamt tölfræðilegu öryggisbili. Þannig mætti auðveldlega sjá hvort munur á hlutdeild ferðamáta milli ára sé tölfræðilega marktækur.

Raunveruleg hlutdeild ferða með strætó

Í ársskýrslum Strætó bs. er sett samasemmerki milli farþegafjölda og fjölda innstiga. Hingað til hefur fjöldi ferða með strætó verið talinn jafn mikill og fjöldi innstiga. Það er fjarri sanni. 25% innstiga eru farþegar að skipta um vagn til að komast milli a og b. Fjöldi ferða með strætó er því fjöldi innstiga margfaldaður með 0,75. Þegar samgönguyfirvöld segja að hlutdeild ferða með strætó á höfuðborgarsvæðinu sé 4% af öllum ferðum, þá er raunveruleg hlutdeild ferða með strætó aðeins 4 x 0,75 = 3%.

Í umdeildri skýrslu Cowi & Mannvits um félagslega ábatagreiningu fyrir fyrstu framkvæmdalotu borgarlínu eru niðurstöður byggðar m.a. á tveimur umferðarspám í nýju samgöngulíkani fyrir höfuðborgarsvæðið. Báðar spárnar eru reiknaðar fyrir árið 2024. Önnur spáin er reiknuð fyrir ástand án borgarlínu og með óbreyttu strætókerfi, þannig að gera má ráð fyrir að spá um hlutdeild ferða með strætó sé svipuð eða hærri en árið 2019 (ekki lægri ef við trúum á breyttar ferðavenjur!). Þessi spá gerir ráð fyrir 1.204.875 ferðum með fólksbílum og 41.492 ferðum með strætó á sólarhring. Í samgöngulíkaninu eru ferðir með strætó skilgreindar á réttan hátt, þannig að ég beið spenntur eftir útkomunni. Ferðir íbúa með vélknúnum ökutækjum eru samtals 1.204.875 + 41.492 = 1.246.367 ferðir á sólarhring. Hlutdeild ferða með strætó er (41.492/ 1.246.367) x 100 = 3,3% af ferðum með vélknúnum ökutækjum.

Þá á eftir að taka ferðir gangandi og hjólandi með í reikninginn. Í samgöngulíkaninu er spáð 79.844 ferðum á reiðhjóli á sólarhring. Hins vegar eru ferðir gangandi ekki með í líkaninu. Í svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins 2015-2040 er gert ráð fyrir að hlutdeild gangandi og hjólandi sé 20% af öllum ferðum 2015 og markmiðið er að sú tala hækki í 30% 2040.

Ef við gerum ráð fyrir óbreyttri hlutdeild gangandi og hjólandi áður en borgarlínan og breytt strætókerfi eru tekin í gagnið verður hlutdeild ferða með strætó aðeins 3,3 x 0,8 = 2,66% af öllum ferðum.

Ef við trúum á aukna hlutdeild gangandi og hjólandi af öllum ferðum og hún verði t.d. 23% árið 2024, þá verður hlutdeild ferða með strætó af öllum ferðum aðeins 3,3 x 0,77 = 2,54%.

Ég trúði vart mínum eigin augum.

Með fullri virðingu fyrir hinu nýja samgöngulíkani kann að vera einhver ónákvæmni í líkaninu sem gerir hlutdeild ferða með strætó minni en hún er í raun og veru. Rétt er að taka fram að þessar umferðarspár voru ekki gerðar með endanlegri útgáfu af líkaninu.

Við skulum því leyfa strætó að njóta vafans og gera ráð fyrir að hlutdeild ferða með strætó af öllum ferðum á höfuðborgarsvæðinu árið 2019 sé 3%. Þá vaknar spurningin hvort markmið um þreföldun á hlutdeild ferða með strætó á tímabilinu 2015-2040 muni leiða til þess að markmiðið verði 9% í stað 12%."

Höfundur er umferðarverkfræðingur og fv. bæjarverkfræðingur í Kópavogi. [e-mail]

Þarna sýnir Þórarinn Hjaltason fram á það hversu mjög meirihluti Borgarstjórnar Reykjavíkur hefur fegrað forsendur almenningssamgangna og þar með forsendur þess að hafa fengið sveitarstjórnir ´höfuðborgarsvæðinu og ríkisvaldið til að veita risavöxnum fjárhæðum í gæluverkefni sitt Borgarlínuna. Til viðbótar því að hafa valdið afturför í gatnakerfinu í þéttbýli sem mun taka mörg ár að vinna upp. 

Þórarinn sýnir að talnaturnar meirihlutans eru reistir á sandi og miklar efasemdir eru um það að þær fjárfestingar skili sér nokkurn tímann nema sem risavaxið tjón almennings á öllu höfuðborgarsvæðinu vegna þeirra blekkinga sem beitt hefur verið.

Fólkið hefur fyrir löngu valið sér einkabílinn sem sitt samgöngutæki svo sem allstaðar er raunin á og lífskjör leyfa vestan hafs og austan. Meirihlutinn er því besta falli að reyna að láta vatn streyma upp í móti sem engum hefur tekist til þessa. 

Þórarinn Hjaltason á miklar þakkir skilið fyrir þessa verkfræðilegu athugun á staðreyndum samgangna á höfuðborgarsvæðinu. 

Ekki hlusta bara á Jóhannes

sem heimtar niðurfellingu á landamæraskimun. Hann segir að það sé alger forsenda þess að ferðamenn komi til landsins.

Það er hinsvegar ekki hægt að fella þá skimun niður þar sem við getum ekki tekið áhættuna af að sleppa veirunni lausri þó að búið sé að bólusetja meirihluta þjóðarinnar.Heldur verðum við að sætta okkur við einhverja minnkun í bókunum til landsins sem verður ekki alger þó að Jóhannes haldi því fram.

Hann Jóhannes er óþarflega bölsýnn á bókanirnar og það má ekki hlusta bara á hann.

Bíómyndir Bobs

https://www.youtube.com/watch?v=Hr54IoDk1Y8

Bob Hirschberg was a Veterinarian based at Naval Air Station Keflavík in the early 1950s. He shot this film around Reykjavík and the Icelandic southwest during his stay, probably in 1954.

Merkilegar myndir dýralæknisins frá miðri síðustu öld. Meðal annar svifflugi á Pratt-Reed á Sandskeiði frá tíma Helga Filipussonar þar, þess mikla hugsjónamanns og öðlings, sem ég man svo vel eftir.HJá honum var ég á ógleymanlegu námskeiði þar sem valinn hópur lá við á loftinu í flatsængum um nætur en naut flugkennslu Helga um daga.Þvílíkur eldstólpi var hann Helgi að kenna okkur unglingunum. Óli úr sælgætisgerðinni Freyju var svo mikill vexti að Schulgleiterinn tók hann ekki. Helgi leysti hans vanda með því að kenna honum prívat  á Pratt-Reed-inn. Ekki veit ég hvað varð um hann Óla eftir þetta en hann var hinn mesti ljúflingur sem og allir námsmennirnir voru. Ég held að þetta hafi verið 1952.

Fleira er fróðlegt frá gamla tímanum í bíómyndum hans Bobs.