Gettu betur BETUR !

hef ég verið að horfa á keppni í mér til ánægju.

ÉG heyri mjög illa og er seinna að fatta til viðbótar. Við Spurningunum veit ég yfirleitt ekki svörin. Það er þá ekki mér  til fróðleiks þegar einhver vizkubrunnurinn kann svarið og muldrar það í bringu sér. Spyrillinn segir hátt og snjallt: Það er rétt svar og gefur svo bara stig án frekara útskýringar. Ég er engu nær og engu vísari.

Getur spyrillinn ekki endurtekið rétta svarið hátt og snjallt þannig að ég fái að vita svarið? Eða birta spurningarnar og svörin sem texta á skjánum. Eitthvað sem getur aukið okkur ófróðum vizkuna?

Bara svona tillaga til endurbóta við að geta betur Betur.

Áminning vegna umferðar

er þörf grein Arnar Þórðarsonar borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík  sem birtist í Morgunblaðinu í dag:

Örn skrifar:

"Hve lengi ætlar ríkisstjórnin að láta meirihlutann í Reykjavík teyma sig á asnaeyrunum?

Nú hefur samgönguráðherra tilkynnt að framkvæmdir við mislæg gatnamót á Reykjanesbraut við Bústaðaveg, hættulegustu og slysamestu gatnamót í Reykjavík, verði ekki hafnar á árinu 2021 eins og samgöngusáttmálinn, sem undirritaður var í september 2019 og m.a. samgönguráðherra, fjármálaráðherra og borgarstjóri undirrituðu við mikil fagnaðarlæti, heldur verði það ekki fyrr en árið 2025.

Engar aðgerðir næstu fjögur ár við þessi hættulegustu gatnamót borgarinnar.

Í yfirlýsingu sinni minntist ráðherra ekki einu orði á borgarlínu og þá tugmilljarða króna sem á að eyða í þá framkvæmd á næstu mánuðum og árum. Þar er verið að leggja í vegferð upp á 150-200 milljarða króna, sem aðallega Reykjavíkurborg, ríkissjóður og bíleigendur bera kostnað af. Það ævintýri virðist eiga að halda áfram athugasemdalaust.

Er ekki nóg komið af aðgerðarleysi í mikilvægum samgöngubótum í Reykjavík? Eða er það ætlunin að kostnaður við borgarlínu hafi forgang en aðrar samgöngubætur verði látnar mæta afgangi. Borgarlínufarsi meirihlutans á greinilega eftir að halda áfram gagnrýnislaust af hálfu ríkisins, en stór hluti af kostnaði við þá framkvæmd verður greiddur af ríkinu og flestum sveitarfélögum á höfuðborgarsvæðinu, auk fyrirhugaðra veggjalda á bifreiðaeigendur.

Ekkert aðhafst í skipulagningu

Á tímabilinu 2019- 2021 hafði meirihlutinn í Reykjavik nægan tíma til að gera nauðsynlegar ráðstafanir í skipulagi mislægra gatnamóta á Reykjanesbraut við Bústaðaveg, en aðhafðist nánast ekkert í þeim efnum. Enda liggur fyrir að núverandi meirihluti í Reykjavík er andvígur mislægum gatnamótum þarna.

Þessi afstaða og vinnubrögð meirihlutans í samgöngumálum borgarinnar eru síður en svo með öryggi og hagsmuni tugþúsunda bíleiganda í Reykjavík í huga.

Markmið meirihlutans virðist vera að gera bíleigendum eins erfitt fyrir og kostur er.

Nauðsynlegt er að samgönguráðherra geri nánari grein fyrir þeirri ákvörðun sinni að fresta framkvæmdum við byggingu mislægra gatnamóta á Reykjanesbraut við Bústaðaveg um fjögur ár."

Það er greinilegt að brotavilji meirihlutans gegn þeim yfirgnæfandi meirihluta kjósenda sem hefur valið sér einkabílinn sem samgöngumáta er þvílíkur að torbætanlegt tjón mun af hljótast áður en hans amtstíð lýkur.

Það er sama hvert litið er, þá svífur umferðarskemmdarfýsn Sigurborgar Óskar Haraldsdóttur yfir vötnunum en hún vill vinna það tjón sem hún má á öllu sem tengist bílaumferð almennings þó hún noti einkabílinn sjálf ekki síður en Dagur B.við Óðinstorg

Örn Þórðarson á þakkir skildar fyrir þessa þörfu áminningu um svikasöguna og klúðrið sem ríkisvaldið og nágrannasveitarfélögin hafa látið teyma sig út í af þessum borgarstjórnarmeirihluta.

Fyrr en þeim meirihluta í boði Þórdísar Lóu  hefur verið komið frá eru allar bjargir bannaðar í bættri umferðarmenningu á höfuðborgarsvæðinu.

Frábært flugvallarstæði !

blasir við á þessari mynd af eldvörpunum sem liggja til suðausturs eftir Reykjanesskaganum.

Dagur þarf ekki nema að setja jarðýtu á gígana og slétta og þá er komin þessi fína upphleypta flugbraut og hann getur byrjað að selja lóðir á Reykjavíkurflugvelli í stíl við nýju Pólana sem Valsmenn eru búnir að kakka þar niður.Hugsanlega hristist fyllingin nægilega í næstu jarðskjálftahrinu þannig að það þurfi lítið að valta hana fyrir malbikun.Jafnvel verður pláss fyrir Borgarlínu til hliðar við flugbrautina

Það sjá allir að þarna blasa tækifærin við vinstrimönnum í Reykjavík.

Þarna er frábært flugvallarstæði sem bara bíður eftir því að verða nýtt af vinstri mönnum með nægilegt hugmyndaflug.

Forgangsröðun

veltir Vilhjálmur Bjarnason fyrir sér í afbragðs góðri grein í Morgunblaðinu í dag:

"Von er líklega með fegurstu orðum íslenskrar tungu. Þegar svo alvarlegur úrskurður um fegurð er kveðinn upp er rétt að staðsetja fallegt orð meðal annarra tilfinninga. Sá er þetta ritar staðsetur vonina sem þrá milli sársauka og sáttargjörðar, eftir atvikum með fyrirgefningu.

Á sama veg er spilling með neikvæðustu orðum íslenskrar tungu. Enn fremur er traust von um sanngirni. En sælir eru þeir sem aldrei festa von sína á einu framar öðru; þeim bregst fátt.

Þá má spyrja hvort lágir stýrivextir séu algildur mælikvarði á traust til seðlabanka. Lágir stýrivextir kunna að vera vísbending um aðstæður fyrir spillingu.

Úrskurður um spillt samfélag

Nýlega kváðu tveir huldumenn upp huglægan úrskurð um spillingu meðal okkar hinna. Það var hraustlega gert. „Sá yðar, sem syndlaus er, kasti fyrstur steini á hana.“

Svo segir í Jóhannesarguðspjalli að Frelsarinn hafi sagt þegar kona sem var talin hafa drýgt hór var færð fyrir hann. Almennt er talið að menn eigi einfaldan hór við samvisku sína. Það að klína hóri og spillingu upp á heila þjóð nálgast að bera ljúgvitni gegn náunga sínum.

Er það spilling hjá stjórnvöldum að staldra við stjórnarskrárbreytingar sem hafa farið í gegnum óskiljanlegt ferli og skoðanakönnun sem gerð var í opinberri þjóðaratkvæðagreiðslu?

Getur þráhyggja einhverra um stjórnarskrá verið tilefni til altæks úrskurðar um spillingu annarra í samfélagi? Það má einnig vera að sá sem treystir yfirvöldum sé ekki maður! Því verði mannsbragur á úrskurðum um spillingu!

Huglægt og hlutlægt

Það er erfitt að kveða upp huglæga úrskurði án þess að hafa hlutlæga mælikvarða. Tveir valinkunnir snillingar geta ekki lagt mat á verðþróun án hlutlægs mats. Það kunna að vera að skekkjur og bjögun í hefðbundinni verðbólgumælingu. En bjögunin minnkar verulega þegar breytingin er mæld á hlutlægan hátt. Sennilega er verðbólga nálægt því að vera hlutlægur mælikvarði á undirrót spillingar.

Fyrir utan það að óðaverðbólga getur af sér siðlausa stjórnarhætti eða siðlausir stjórnarhættir geta af sér óðaverðbólgu.

Spurningar um spillingu

Fyrir utan hlutlægan mælikvaða verðbólgu varðandi spillingu kann að vera rétt að leita svara við nokkrum spurningum áður en úrskurður um spillingu er kveðinn upp. 

Er algengt og einfalt að greiða lögreglu og dómurum við dómstóla „hagsmunafé“? 

 

Er aðgangur að almannaþjónustu, svo sem eins og læknisþjónustu, háður persónulegum duttlungum? 

Eru aðgangur að námi og mat á námsárangri háð persónulegum duttlungum? 

Er aðgangi að takmörkuðum gæðum úthlutað eftir duttlungum? 

Er tekið eðlilegt gjald af takmörkuðum gæðum? 

Er persónuleg friðhelgi almenn eða aðeins fyrir útvalda?

Auðvitað eru óteljandi mælikvarðar á spillingu við úthlutun takmarkaðra gæða til sérvalinna gæðinga. Biðraðamyndun er gott efni í úthlutun gæða eftir duttlungum. Þannig geta biðlistar eftir valkvæðum læknisaðgerðum orðið undirrót spillingar. Biðraðir í fjármálafyrirtækjum hurfu með eðlilegum raunvöxtum þegar ekki var lengur verið að úthluta gæðum og flytja eignir frá sparifjáreigendum til fyrirtækja og skuldara. Sparifjáreigendur eru einstaklingar, með beinum hætti og óbeinum með aðild að lífeyrissjóðum.

Neikvæðir raunvextir eru tilfærsla frá einstaklingum til fyrirtækja. Hvernig má réttlæta skylduaðild að lífeyrissjóðum við þessar aðstæður? Með þessu er verið að gera launtaka að aulum. Það er gróðrarstía fyrir spillingu.

Ávöxtun lífeyrissjóða, er þar mælikvarði á spillingu?

Ávöxtun eigna lífeyrissjóða er þokkalegur mælikvarði á spillingu. Þokkaleg og eðlileg ávöxtun er mælikvarði á eðlilegan rekstur. Eðlilegur rekstur er ekki spilling. Greinarhöfundi er ekki ljóst hver þekking prófessoranna er á rekstri lífeyrissjóða.

Hvort er meira þarfaþing, öflugur lífeyrissjóður eða ný stjórnarskrá?

Það verður aldrei efast um þekkingu spillingarmatsmanna á stjórnarskrármálum. En er þekkingin á samfélaginu með slíkum yfirburðum og altækum hætti að prófessorarnir geti með huglægu mati og dómgreind dæmt um spillingu í heilu samfélagi?

Er það spilling að forsætisráðherra eigi erlendar eignir í landi með frjálsu flæði fjármagns? Svo er alls ekki! Það er dómgreindarleysi forsætisráðherra að greina ekki frá því að hann er einn kröfuhafa í þrotabú þar sem íslenska ríkið er samningsaðili. Slíkan einfaldan hór verður maðurinn að eiga við eigin samvisku. Dómgreindarleysi forsætisráðherra er á engan veg spilling heils samfélags. Jón Hreggviðsson vildi að drottinn sendi sér tóbak, brennivín og þrjár frillur! Jón taldi það ekki hór!

Sársauki og sáttargjörð

Brigsl um spillingu og vandlæting í frekjuköstum geta aldrei orðið annað en vísbending um hugarástand þess sem brigslar og vandlætir. Til eru fleiri mælikvarðar en verðbólga á gæði og gegnsæi samfélags. Hagstofa mælir margt og birtir víðtækar upplýsingar. Það kann að vera að sáttargjörð og von leynist í aðgengilegum opinberum upplýsingum þannig að huglæg túlkun ráði að lokum niðurstöðu.

Lagasetning

Hefur ákveðin lagasetning almennan eða sértækan tilgang? Lengi var það svo að lagasetning átti að þjóna hinum „þjóðlegu“ atvinnugreinum. Við hrun Sovétríkjanna varð lagasetning almenn á Íslandi, horfið var frá fyrirgreiðslu og möndli.

Ástæðan var ekki hrun Sovétsins, heldur nýir stjórnarherrar og aðild að EES.

Það var gert samkomulag við fjármálastofnanir um að draga úr útlánum til allra nema sjávarútvegs og landbúnaðar. Útlán til verslunar voru ekki „þjóðleg“. Sértæk lagasetning fyrir þjóðlega atvinnuvegi og þjóðlega starfsemi leiðir af sér „fyrirgreiðslu“. Fyrirgreiðsla er spilling. Almennar aðgerðir eru heiðarleiki og traust.

Vera má að lagasetning frelsi mann frá því að hugsa, nema lagasetningin sé sem spakmæli sögð á röngum stað og rangri stundu! Helst hvort tveggja! Þá reynir á dómgreind og dómgreindarbrest!

En eftir stendur: Íslendingar eru mjög fylgjandi spillingu, einkum ef þeir fá hlutdeild í henni sjálfir, og helst óskipt."

Það er fyrir löngu gengin fram af flestum vitleysan í kring um stjórnarskráruppkastið  sem nú er hampaða af þeim óspökustu sem nýrri fullgerðri stjórnarskrá.

Þorvaldur Gylfason og ámóta orðhenglar hafa enda farið mikinn og staðhæft að þarna hafi þeir og hans nótar skapað fullskapaða stjórnarskrá handa mér og þér  til að setja í stað stjórnarskrárinnar frá 1944. Sem okkur myndi auðvitað aldrei treysta neinum hlaupastrákum til að framkvæma fram hjá Alþingi

Engu að síður hamast margt af þessu liði með trumbur, borða og slagorð og krefjast gildistöku uppkastsins og styrkja sig með ásökunum um spillingu allra annarra en sjálfs sín.

En Vilhjálmur spyr hvað eigi að hafa forgang? Lífshagsmunir almennings og afkoma eða eitthvað stjórnarskrárplagg sem fáu skiptir í daglegu lífi.

Er ekki tímabært að spyrja sig hvað standi fólki næst?

Hvernig eigi að forgangsraða?

Þversögn

blasir við í útlendingamálum?

Eru ekki Skjónalögin í gildi þar sem ekki má einu sinni skoða uppí erlend ungmenni, hvað þá biðja um sannsögli eða passa? En svo á að tryggja að hælisleitandi sé ekki að koma í glæpsamlegum tilgangi til landsins?

"Lög­regla tel­ur að 15 skipu­lagðir glæpa­hóp­ar séu starf­andi í land­inu, en skipu­lögð brot­a­starf­semi hef­ur mjög færst í auk­ana und­an­far­in ár. Þeir eru af mörgu þjóðerni og starfa flest­ir inn­an lands sem utan.

Við því hef­ur verið brugðist, seg­ir Áslaug Arna Sig­ur­björns­dótt­ir dóms­málaráðherra og boðar frek­ari aðgerðir og fjár­fram­lög í því skyni á næst­unni, en sér­stakt 350 millj­óna króna fram­lag í lög­gæslu­sjóð verður veitt til þess að efla lög­regl­una á þessu sviði.

Þetta er meðal þess sem fram kem­ur í grein sem dóms­málaráðherra rit­ar í Morg­un­blaðið í dag. Hún seg­ir ekki nóg að horfa til glæp­a­starf­sem­inn­ar einn­ar, því marg­ir hóp­anna stundi jafn­framt lög­leg­an rekst­ur af ýmsu tagi, gagn­gert til þess að þvo illa fengið fé eða stuðla að frek­ari glæp­um. Hóp­arn­ir eru af ýmsu þjóðerni og starfa flest­ir bæði inn­an­lands og utan.

Fram kem­ur að rík­is­lög­reglu­stjóra hafi verið falið síðastliðið haust að efla sam­starf og sam­hæf­ingu inn­an lög­reglu gegn skipu­lagðri glæp­a­starf­semi, í þeirri bar­áttu þurfi að sam­nýta mannafla og búnað og lög­regl­an verði að hafa þekk­ingu og getu til að fást við um­fangs­mik­il, flók­in og þaul­skipu­lögð mál.

Sér­stak­ur stýri­hóp­ur hef­ur verið sett­ur á lagg­irn­ar til þess að koma því í kring, en í hon­um sitja full­trú­ar helstu lög­reglu­embætta."

Er ekki þversögn fólgin í svona haltu mér slepptu mér afstöðu landamæraeftirlitsins með því hverjir mega koma og hvernig?

Málsvörn

Jóns Ásgeirs í bók Einars Kárasonar var ég að renna í gegn um á hraðferð. Það er langt í frá að ég geti fellt einhvern dóm um verkið í heild. Enda er ég hlutdrægur þar sem Einar er einn af mínum uppáhalds skríbentum.

En þessi bók er byggðá mikilli heimildavinnu hvað sem tautar. Hvernig einstakar persónur koma út er sjálfsagt litað af viðhorfum Jóns og Einars. Ég á dálítið bágt með að sjá fyrir mér alla illsku og fautaskap Davíðs Oddssonar, þetta er einhver annar maður en ég taldi mig þekkja þó að ég viti að það þarf klof til að ríða röftum. Og margt er talað um skapferli Davíðs sem ekki allir þekkja, allavega ekki ég.En við sögu koma þvílíkur fjöldi af fólki um víða veröld að það er erfitt að fóta sig í atburðarásinn.

En mér fannst frásögnin af tilurð Bónusar og uppvexti Jóns mjög skemmtileg og fróðleg. Hvað sem annars verður sagt er þetta partur af sögu þjóðarinnar og einstöku framtaki feðganna.

Ég man að ég hitti Jóhannes á sýningu þegar hann er að undirbúa að opna Bónus. Hann var svo myljandi skemmtilegur þegar hann er að lýsa áformum sínum. Lágu verði, takmörkuðu framboði og að Bónus myndi ekki steypa sig fastan eins og gömlu kaupmennirnir, Axel í Krónunni ofl. gerðu, heldur myndi Bónusbúðin elta kúnnann og bara versla. Burt með alla milliliði og bara vera með lægsta verð-alltaf. 

Auðvitað breytist margt í áranna rás en ævintýri var þetta allt.

Jón Ásgeir bara kollsigldi sig þegar hann keyrði inn í kreppuna. Það hafa margir gert á undan honum en fáir í þvílíkum skala. Og Jóhannes átti í harðri baráttu við sjálfan sig alla tíð.

Barátta Jóns Ásgeirs við að halda lífi í réttarsölunum á árunum eftir hrun hefur ekki verið heiglum hent og hann á virðingu mína bara fyrir að hafa lifað af. Margt gerði Jón vel en frekur er auðvitað hver til fjörsins og eitthvað er dulið. En hann sleppur við að vera alvarlega sakfelldur fyrir auðgunar-og skattlagabrot, sleppur með smá skilorð.

Jón Ásgeir stækkaði einfaldlega uppúr stígvélunum sínum eins og Kaninn segir. Missti stjórnina á útþenslunni.

Ef það er einhver maður sem mér finnst koma illa út eins og Davíð Oddsson þá er það Gunnar Smári Egilsson. Mér finnst þessi maður ekki vera mikilmenni sem mest lifði í eigin peningaþágu og algerrar eigingirni. Hann launaði Jóni Ásgeiri illa ofeldið.

Hugsjónabarátta hans um þessar mundir sem sósíalista gengur gersamlega fram af mér og trúi ég varla einu orði af hugsjónavaðli hans. Mér finnst hann gæti verið andlega skyldur  Hvamm-Sturlu sem enginn maður frýði vits en var meira grunaður um græsku. Jafnan reiðubúinn að veita ágang lifandi fólki og þó Sturla skirrist við þegar Þorbjörg var ekki lengur lífs, þá er ég ekki viss um hvort Gunnar Smári þekkir nokkur slík takmörk miðað við það sem frá honum streymir.

Þessi bók er betur skrifuð en óskrifuð þó hún skipti líklega engu máli í sögunni. Gert er gert og aðeins framtíðin skiptir máli.

Ég hef aldrei hitt Jón Ásgeir enda ætti hann líklega lítt vantalað við vesaling minn. En ég finn til virðingar fyrir honum fyrir hans óhemju dugnað án þess að ætla að stimpla einhver siðferðisvottorð fyrir hann.

Það hefur Einar Kárason hinsvegar gert með ágætum í sinni málsvörn hver sem allur sannleikurinn er og ekkert nema sannleikurinn.

Alex Epstein

ritaði bók 2014 sem hann nefnir: "The Moral Case for Fossil Fuels."

Í þeirri síbylju sem yfir heiminn dynur um nauðsyn grænnar orku úr vindi og rafmagni er þessi bók góð til að opna augun fyrir einni staðreynd.

Aðalástæðurnar fyrir því að tekist hefur að forða heiminum frá daglegri hungursneyð í skjóli skefjalausrar fjölgunar bjargarlausasta hluta mannkynsins, eru breytingar í erfðum í landbúnaði, oft kenndum til Borlaug sem jók framleiðni nytjaplantna, og að orkan úr jarðefnaeldsneytinu, kolum, olíu og gasi knýr fæðuöflun og flutninga á jörðinni. Almennar tækniframafarir í nýtingu orkugjafanna koma svo til viðbótar.

Það er ekki kolefnissporið sem skiptir máli heldur nauðsynin. Við getum ekki verið án orkunnar frá jarðefnaeldsneytinu. Ef það þrýtur sem ekki er í sjónmáli er það aðeins ný tækni og kjarnorkan sem mun geta leyst orkuvandamál mannkynsins.

Hvernig sem við ólmumst og Al Gore flýgur vítt um heim á einkaþotu sinni eða hversu langar Borgarlínur verða lagðar, þá getum við ekki án jarðefnaeldsneytis verið. Kolefnislosunin verður með okkur um langt skeið.

Alex Epstein hefur bent okkur á óþægilegar staðreyndir sem við getum ekki látist ekki sjá.

Kagað og ragað

af Viðreisnarvörðunni í grein Þorsteins Pálssonar fyrrum formanns Sjálfstæðisflokksins í Fréttablaðinu:

Þorsteinn skrifar:

"Samtök atvinnulífsins birtu nýlega á heimasíðu sinni afar skarpa aðvörun um veikleika ríkisfjármálanna. Það er mikil alvara á ferðum þegar þau segja að forsendan, sem lántökustefnan byggir á, standist ekki. Sú kenning er nú nokkuð óumdeild að ríki geti tekið gífurleg lán til þess að brúa bilið fyrir launafólk og fyrirtæki í kreppunni og vikið hefðbundnum fjármálareglum til hliðar um tíma.

Forsendan sem brást

En hér eins og annars staðar byggir kenningin á því að hagvöxtur verði meiri en vextir og að lánin séu í eigin gjaldmiðli. Bregðist þessar forsendur þarf að grípa til skattahækkana eða niðurskurðar. Ríkisstjórnin hefur staðhæft að til þess komi ekki af því að vextir verði lægri en hagvöxtur. Nú koma Samtök atvinnulífsins og segja hins vegar umbúðalaust: „Ekki er því sérstök ástæða til að ætla að hagvöxtur verði vel umfram árlegan vaxtakostnað á tímabili fjármálaáætlunar.“ Rauða spjaldinu verður vart lyft hærra. Fótunum er algjörlega kippt undan fjármálaáætluninni. Ganga má út frá því sem vísu að Samtök atvinnulífsins reiði ekki hærra til höggs gegn fjármálaráðherra en efni standa til.

Stefnubreytingin dýpkar vandann

Þannig taka Samtök atvinnulífsins ekki með í reikninginn nýjustu stefnubreytingu ríkisstjórnarinnar í peningamálum. Ríkisstjórnin fór af stað fyrir tæpu ári með fyrirheit Seðlabankans um aðgerðir til að tryggja ríkissjóði innlent lánsfé eins og þyrfti. Það var skynsamleg ráðagerð. Þegar á reyndi kom í ljós að krónan var ekki brúkleg til peningaprentunar. Ríkisstjórnin kúventi því stefnunni og hefur nú hafið erlendar lántökur í stórum stíl. Þó að ávöxtunarkrafan af þeim lánum sé lægri en vextir af innlendum lánum er gengisáhættan þeim mun meiri. Þessi stefnubreyting stóreykur þá áhættu, sem Samtök atvinnulífsins vara við.

Pólitíska staðan

Síðustu skoðanakannanir benda til þess að ríkisstjórnin muni halda velli jafnvel þó að hún fái ekki meirihluta atkvæða. Samkvæmt mati Samtaka atvinnulífsins á fjármálaáætlun hennar er útlitið því býsna dökkt bæði fyrir launafólk og fyrirtæki. Í þessu ljósi er skiljanlegt að Samtök atvinnulífsins kalli í áliti sínu á þverpólitíska sátt um aðhald í rekstri hins opinbera og niðurgreiðslur skulda. Vandinn er aftur á móti sá að stjórnarandstöðuflokkarnir virðast fram til þessa hafa byggt útgjaldatillögur sínar á því að þær fullyrðingar ríkisstjórnarinnar stæðust að vextir verði mun lægri en hagvöxtur og gengisáhætta sé ekki í spilunum.

Tveir möguleikar

Stjórnarandstöðu flokkarnir þurfa því einnig að fjalla um stöðuna í ljósi þessara nýju upplýsinga. Pólitíska hliðin á því er aftur á móti sú að nánast er útilokað að aðrir f lokkar leggi til minni útgjöld en Sjálfstæðis flokkurinn hefur þegar ákveðið fyrir næstu fimm ár með VG. Það leiðir okkur að þeirri niðurstöðu að sátt um þann útgjaldaramma er að líkindum það lengsta sem hægt er að komast í aðhaldi. Fjármagnskostnaðurinn verður því óhjákvæmilega of mikill, nema ný pólitísk hugsun komi til. Samkvæmt mati Samtaka atvinnulífsins leiðir óbreytt stjórnarstefna til hærri skatta eða niðurskurðar. Stjórnarandstaðan getur valið að ganga þá leið með ríkisstjórnar flokkunum og rífast svo eftir kosningar um það hvort hækka eigi skatta eða skera niður. Hinn kosturinn er að taka upp gjaldmiðil, sem tryggir okkur jafn lága vexti og önnur Norðurlönd njóta án gengisáhættu.

Skjótvirkasta leiðin

Það eru engir aðrir kostir í boði. Samtök atvinnulífsins segja réttilega í umsögn sinni: „Það verða engir erlendir kröfuhafar með djúpa vasa til þess að leysa okkur úr snörunni í þetta sinn.“

Öruggasta leiðin er að taka upp evru. Það tekur tíma. Skjótvirkasta leiðin er að leita strax eftir samningum við Evrópusambandið um gjaldmiðlasamstarf til þess að tryggja stöðugleika krónunnar. Flest bendir til að það myndi tryggja að vextir af lánum ríkissjóðs verði til muna lægri en hagvöxtur.

Það eykur líkurnar á að unnt verði að verja velferðarkerfið án skattahækkana. Sagan sýnir að við höfum aldrei komist út úr kreppum nema með kerfisbreytingum af einhverju tagi."

Hagfræðiforsendur Þorsteins um vexti og hagvöxt þurfa alls ekki að vera algildar enda kemur margt annað þar til álita.

Það er furðuleg fullyrðing sem Þorsteinn dregur fram í lok greinarinnar um nauðsyn róttækrar kerfisbreytingar. Það var krónan íslenska sem kom okkur út úr vandanum eftir hrunið. Ekkert annað .Engin Evra eða gjaldmiðlatenging heldur aðeins gengisfrelsið sem keyrði útflutninginn upp og leysti málið ásamt ferðamannasprengjunni sem réðist á okkur.

Það er þó að met það hversu einlægur Þorsteinn er í að afskrifa möguleika Íslands á að standa á eigin fótum sem frjálst og fullvalda ríki og ganga til liðs við tollabandalag hagsvaxtarlausra gamalla 27 Evrópuríkja gegn afganginum af heiminum.

Hvaða kjósendur munu ekki hafa meiri metnað en þennan fyrir hönd ættlands síns. Þessari vantrú fylgir auðvitað vantrú á fólkið sjálft og því stuðla þessir flokkar að sem mestri fjölgun innflytjenda sem leiðir til útskipta á þjóð í landinu. Hvað verður um íslenskan menningararf þegar helmingur þjóðarinnar verður fæddur annarsstaðar. Fyrir hvern mun Njála eða eða Passíusálmar lesin  í útvarp. Hvað mál mun verða talað í landinu nái þessi öfl undirtökum í þjóðlífinu?

Þannig er nefnilega kagað af fullveldisframsalsöflunum og valkostir þjóðarinnar ranglega ragaðir. 

Merk grein

frá 2011 um íslensku krónuna eftir Gunnar Rögnvaldsson birtist í Þjóðmálum veturinn 2011.

Mér finnst þetta vera ein skarpasta greining á myntmálum heimsins sem ég hef lesið lengi og vera í rauninni sígild. Hún marfletur röflið í hinum sjálfskipuðu evruspekingum úr Samfylkingarflokkunum að maður ekki tali um kjósendur litlu fíflaflokkanna sem engar skoðanir né vit hafa á nokkrum hlut.

Þó liðin sé áratugur síðan greinin var skrifuð er hún algerlega sjálfstæð í dag og jafnsönn

Gunnar segir þarna árið 2011:

"

Gunnar Rögnvaldsson

Áhlaupið á íslensku krónuna

Íslenska krónan er undir áhlaupi. Þetta áhlaup er hið fyrsta og eina sem krónan hefur orðið fyrir. Áhlaupið kemur ekki frá fjármálamörkuðum. Það kemur frá skynsemi manna, eða réttara sagt, frá skorti á skynsemi og heilbrigðri hugsun. Það kemur frá stjórnmálamönnum, hagsmunasamtökum og hópum sem vilja leggja íslensku krónuna niður og gera „eitthvað annað“ án þess að gera sér grein fyrir afleiðingunum. Veruleikafirringin varðandi myntmálin á Íslandi er hættuleg sjálfstæði, fullveldi og framtíð Íslands.

Misstu skipin, misstu gengið, misstu myntina, sjálfstæðið og fullveldið

Nokkrum árum áður en fullveldi, sjálfstæði og lýðræðislegri sjálfsstjórn Nýfundnalands og 380 þúsund íbúa þess sjálfstæða ríkis var hent sem endanlegu veði inn í bankahólfin í sambandsríki Kanada árið 1949, hafði landið misst allt bankakerfi sitt til útlendinga. Það sama gerðist með fragtskipaflotann og alla vinnu þjóðarinnar við hann. Það sama gerðist í myntmálum Nýfundnalendinga. Þeir höfðu álpast til að bindast við og taka síðar upp Kanadadal.

Ein afleiðing þess að bankakerfi Nýfundnalands komst alfarið á erlendar hendur, og gengið hvarf með gengisbindingu Nýfundnalandsdals við Kanadadal, varð sú að Evrópa og Bretland versluðu frekar við Íslendinga, því þeir voru skyndilega komnir með vélknúin gufuskip og gátu afhent fiskinn á samkeppnishæfu verði samkvæmt stundaskrá. Þetta gátu Nýfundnalendingar ekki því að þeir réðu ekki lengur yfir samkeppnishæfum skipaflota, gátu ekki endurnýjað hann, því að þeir höfðu misst gengið, bankakerfið og þar með markaðina. Þeir gátu lítið annað gert en það sem Grikkland, Spánn, Portúgal og Írland hafa nú orðið fyrir — að deyja lokuð inni innan eigin landamæra við umsátur þeirra sem ráða orðið alfarið peningamálum þessara landa.

Undir myntum annarra ríkja á Íslandi yrði erfitt að starfrækja alvörubankakerfi sem þjónað gæti íslenska hagkerfinu eins og er frómasta hlutverk alvörubankakerfa. Nýfundnaland missti bæði fullveldi og sjálfstæði sitt sem ríki árið 1949 vegna skulda. Í aðdraganda ferlis, sem hófst með þátttöku Nýfundnalands í heimsstyrjöldinni fyrri og í kjölfar mikillar skuldsetningar landsins vegna hennar, lenti Nýfundnaland í svipuðu skuldafangelsi og Grikkland og fleiri myntbandalagslönd Evrópusambandsins eru nú komin í. Þá var óhugsandi að þjóð í heimsveldi bresku krúnunnar yrði leyft að fara í nauðsynlegt ríkisgjaldþrot. Þvinguð björgunaraðgerð, sem bjarga átti mannorði breska heimsveldisins, kostaði hins vegar Nýfundnaland tilveru sína. Það hætti að vera til sem ríki.

Firrt umræða á Nýfundnalandsnótum

Til marks um þá umræðu sem fram fer á Íslandi þessi árin og sem náð hefur fótfestu í þjóðmálaumræðunni í kjölfar stríðsþátttöku og ævintýramennsku íslenska bankageirans, er gagnlegt að rifja upp það liðna. Í tímaritinu Vísbendingu 11. ágúst 1997 birtist athyglisverð grein eftir íslenskan hagfræðing, sem nokkrum árum síðar varð yfirmaður greiningardeildar Kaupþings banka. Í greininni kom eftirfarandi fram:

Kanada hefur frá 1987 verið með staðfasta peningastefnu og verðbólgu á svipuðu róli og gerist í Bandaríkjunum, en það gildir einu. Landið er lítið og fylgdi áður óstöðugri gengisstefnu og á gjaldeyrismarkaði er gjaldmiðli þess aldrei treyst, sama hversu góðri efnahagsstjórn er fylgt. Kanadamenn greiða nú um 1 % hærri í vexti en Bandaríkjamenn, sem er e.k. aukaálag fyrir þann munað að slá sína eigin mynt. Þannig er einungis sá ávinningur sem felst í lægri vöxtum umtalsverður fyrir utan það hagræði að fá gjaldmiðill sem nýtur alþjóðlegrar viðurkenningar.

Tíu árum síðar eru Kaupþing, Landsbanki, Glitnir, Baugur og allar Groups horfin, evra Evrópusambandsins komin í upplausn og Kanadadalur álitinn vera ein besta mynt veraldar. Getur firringin orðið meiri? Ég leyfi mér að efast. Alltaf má fyrirgefa ungum og óreyndum hagfræðingum, svo lengi sem þeir þroskast, ráða ekki neinu, ráðleggja ekki stjórnmálamönnum og eru ekki í pólitík. Litla myntin frá Kanada, sem var svo lítil að hún átti ekki að geta staðið ein, er orðin skínandi borg á hæstu hæð. Kletturinn margumtalaði í hafi forystu Alþýðusambands Íslands ásamt forystu Samfylkingar og Vinstri grænna, evran, er komin í upplausn. Það kann að vera að hún sé að hverfa af yfirborði jarðar. Eftir standa íslenska krónan sem bjargaði Íslandi í gegnum bankahrunið og þessi of litli Kanadadalur vestanhafs. Án fullveldis- og sjálfstæðiskrónu Íslands hefðu neyðarlögin aldrei getað orðið til og lýðveldi okkar væri orðið Nýfundnaland. Við værum búin að vera, en gengið væri hins vegar og hugsanlega allhátt, engum til gagns en öllum til ógagns.

Enginn hefur né getur sýnt fram á að íslenska krónan sé í eðli sínu gölluð mynt. Reyndar er íslenska krónan í eðli sínu hin fullkomna mynt. Nú þarf enginn að efast lengur um að myntvafningurinn evra, sem gefin er út af seðlabanka án ríkis, er í eðli sínu meingölluð mynt, því að löndin, sem nota hana, geta hvorki látið myntina endurspegla fullkomleika né ófullkomleika hagkerfa sinna. Löndin, sem nota evruna sem lögeyri, eru höfnuð í tilvistar- og myntáhættu í stað gengisáhættu. Myntáhættan er síðan að brjótast út sem ríkisgjaldþrotsáhætta og fullveldisáhætta. Þessu gerðu aðeins fáir sér grein fyrir þegar myntin var steypt. Sjálf myntin evra er komin í upplausnarferli og þau lönd sem búa við hana búa nú við mynt sem er að leysast upp. Það er markaðurinn sem er að leysa myntina evru upp. Hann hefur, eftir aðeins 12 ára reynslutíma, gert sér grein fyrir hinum eðlislæga ófullkomleika þessarar myntar. Sambærilegt getur aldrei gerst þegar um mynt eins og íslensku krónuna er að ræða, því að hún er mynt sem fer aldrei í upplausnarferli nema að hún verði fyrir áhlaupi stjórnmálamanna og verði lögð niður með löggjafarvaldi eða tilskipunum frá Brussel.

Eftir að markaðurinn fékk loks skilið hinn eðlislæga ófullkomleika evrunnar munu flest ríkin sem búa við hana, það sem eftir er líftíma hennar, þurfa að búa við háa raunvexti, fötluð bankakerfi, djúpa kreppu, hátt atvinnuleysi og skort á fjárfestingum, áratugum saman.

Evran varð til við áhlaup á skynsemi stjórnmálamanna í Evrópu. Hún er pólitísk mynt og var hönnuð til að gegna ákveðnu pólitísku hlutverki. Efnahagslega hefur hún verið skaðvaldur því að hún hefur stöðvað hagvöxt og valdið miklu langvarandi atvinnuleysi sökum skorts á frelsi í spennitreyju Evrópusambandsins, sem aðeins hefur þýtt stóraukin ríkisafskipti af öllu, stóru sem smáu. Og nú er þessi mynt sem sagt í upplausn. Öll áframhaldandi tilvist hennar krefst þess sem fyrrverandi seðlabankastjóri Þýskalands, Hans Tietmeyer, varaði við áður en myntin var steypt og hleypt í umferð. Tietmeyer sagði:

Myntbandalag ESB verður eins og lokaður hraðsuðuketill án útöndunar. Þegar gengið er farið og möguleikinn á að laga verð og vexti gjaldmiðilsins að þörfum hagkerfisins er horfinn, þá þarf að sjóða samfélagsleg og fagleg réttindi almennings og verkalýðshreyfinga í graut og helst í mauk. Svo þarf að auglýsa andlát lýðræðisins. Stjórnmálamenn ættu að skilja að frá og með þessari stundu verða þeir komnir algerlega undir vald, náð og miskunn fjármálamarkaða.

Það sem er um að vera á evrusvæðinu þegar þetta er skrifað er einmitt þetta og enn meira. Líklega miklu meira en Hans Tietmeyer gat ímyndað sér á árunum áður en evran fór í umferð þegar hann talaði um hraðsuðuketilinn, sjá hér að ofan. Það sem raunverulega þarf til svo að evran geti lifað áfram er að sjálf þjóðríkin verði leyst upp. Setja þarf sjálf löndin í hraðsuðuketilinn og sjóða þau saman í einn graut.

En jafnvel upplausn þjóðríkja myntbandalagsins og samruni þeirra í eitt ríki eða ríkisfjárlagasvæði er ekki nóg. Fljótlega eftir að fjármálamarkaðir heimsins gerðu sér grein fyrir slíkum fyrirætlunum, myndu þeir fara að óttast þá ófriðarhættu sem  óhjákvæmilega skapaðist á myntsvæðinu vegna einmitt þannig tilrauna. Þjóðir myntbandalagsins, sjálft fólkið, vill hvorki leggja niður þjóðríki sín né lúta yfiráðum annarra yfir skatta- og ríkisfjármálum sínum. Stjórnmálamenn evrulanda og embættismannaverkið í Brussel eru þó nægilega heimsk til að reyna þetta. Hjá þeim er „meiri Evrópa“ alltaf svarið við öllu. Úr vandamálum evrunnar geta allir sem sjá og vilja lesið hversu gríðarlega mikilvægur hluti sjálfstæðis og fullveldis þjóðríkja sjálf myntmálin eru.

Það eru yfirleitt aðeins vanþróuð eða styrjaldarhrjáð ríki, nýlendur og bananalýðveldi sem taka upp myntir annarra ríkja. Næsta skref þeirra á þróunarbrautinni er eigin mynt undir fullu sjálfstæði. Þegar það skref hefur verið tekið, verður ekki aftur snúið án þess að afsala sér um leið stórum hluta þeirra sigra sem náðst hafa. Ágætt er að muna að viðskiptabönn á þjóðir geta náð til afhendingar mynta og seðla sem þau ríki ráða yfir sem setja slík bönn. Slíkt hefur gerst. Afhending seðla og mynta til myntbandalagsríkja er einnig hægt að stöðva eftir geðþótta.

Já, en Bandaríkin? er þá spurt

Þegar hingað er komið í umræðunni um gjaldmiðilsmál er oft gripið til þeirra raka, að fyrst myntbandalag Bandaríkjadals virki mjög vel að þá eigi myntbandalag evru Evrópusambandsins að geta virkað álíka vel. Þetta er mikil vanhugsun. Best er að útskýra málið með því að snúa því á haus. Hvernig getum við búið til evrusvæði úr Bandaríkjunum? Það er reyndar mjög auðvelt: fyrst fjarlægjum við forsetaembætti Bandaríkjanna, vald þess og sjálfa ríkisstjórn forsetans. En við skiljum seðlabanka Bandaríkjanna eftir. Ásamt með forsetanum og ríkisstjórninni hurfu sameiginleg ríkisfjárlög Bandaríkjanna sem nema næstum því 30 prósentum af allri landsframleiðslu þeirra. Þarna höfum við búið til bandarískt evrusvæði. Frá og með þeirri stundu þurfa 50 fylki Bandaríkjanna að koma sér saman og samþykkja hvern einasta dal sem sameiginlegur seðlabanki þeirra gefur út. Sjá menn fyrir sér að 50 fylkisstjórar Bandaríkjanna hefðu getað tekist á við öll þau verk og vandamál sem Bandaríkin hafa staðið frammi fyrir og sem þau hafa leyst síðustu 237 árin frá því að þau lýstu yfir sjálfstæði sínu? Nei, svo sannarlega ekki. Það sem gerði Bandaríkin að stórveldi var sameining þeirra í eitt ríki. Bandaríkin eru eitt land, eitt ríki. En það var fyrst þá, eftir stofnun þeirra, að þau fengu þann sameiginlega gjaldmiðil sem heitir Bandaríkjadalur.

Þetta er ástæðan fyrir því að 50 fylki Bandaríkjanna geta búið við sömu myntina, eina stýrivexti og eitt gengi. Þegar áföll ríða yfir í Nevada eða Flórída sökum fjármálabólu svipaðri þeirri sem reið yfir Spán, Írland, Grikkland og fleiri ríki ESB undir yfirumsjón m.a. seðlabanka Evrópusambandsins, þá gerir það ekki svo mikið til, því að heilbrigðis- og félagsmálin eru fjármögnuð af alríkisstjórninni í Washington. Þess utan þá hefðu laun og kostnaður ekki farið svona úr böndunum í Nevada eða Flórída því vinnuaflið hefði einfaldlega flutt þangað sem hlutirnir voru að gerast og þannig minnkað áhættuna á bólumyndun frá byrjun. Þetta þekkjum við vel frá Íslandi. Hér bera menn sig eftir björginni og flytja þangað sem atvinnu er að fá. Þannig reis minn gamli heimabær, Siglufjörður. Þegar áföllin dynja yfir í landshlutum hér á landi þá eru það sameiginleg ríkisfjárlög íslenska ríkisins sem koma til bjargar í formi útgjaldaliða. Öll vandamálin lenda ekki á sveitarstjórnum landsins.

Gengisbinding: afneitun veruleikans

Það peningapólitíska fyrirbæri sem á undan evrunni kom og sem hélt Evrópu í greipum sams konar stöðnunar og háu atvinnuleysi til langs tíma, var fyrirbærið „gengisbinding“. Fyrirbærið var kallað ERM eða „Exchange Rate Mechanism“ og var hluti af því gengis- og peningafyrirbæri Efnahagsbandalagsins sem kallaðist EMS eða „European Monetary System“, áður en sjálft myntbandalag Evrópusambandsins kom til sögunnar. ERM fólst í bindingu gjaldmiðla margra landa Evrópu gagnvart hver öðrum. Þetta var innbyrðis gengisbinding, annaðhvort sem gagnkvæm binding eða einhliða binding. ERM endaði sem stórslys árið 1992, en þá hrundi þetta gengis- og gjaldmiðlasamstarf Evrópusambandsins svo að segja til grunna. Það eina sem stóð eftir var óbreytt gengi á milli mynta Hollands og Þýskalands. Í Bretlandi var ERM-fyrirkomulagið oft uppnefnt sem „the Extended Recession Mechanism“ eða „hið framlengjandi kreppufyrirkomulag“, því að ERM-bindingin hafði valdið miklum búsifjum í efnahag Bretlands og atvinnuleysi varð þar hrikalegt.

ERM reyndist þarna vera slæm tilraunastarfsemi ESB með líf þegnanna í þeim löndum sem áttu aðild að samstarfinu og jafnframt víðar í Evrópu. Þetta fyrirkomulag kemst einna næst því að geta kallast útópía Evrópusambandsmanna. Það er alltaf jafn ótrúlegt að hugsa til þess nú að þetta fyrirbæri skyldi ná að komast í tísku hjá mönnum með fyrsta flokks hagfræðimenntun, á þessum tímum. En það eru þó einungis 19 ár síðan stjórnmálamenn, seðlabankastjórar og hagfræðingar  margra landa ESB trúðu á þetta ERM/EMS-fyrirkomulag. Þegar áhlaup markaða á ERM stóð sem hæst árið 1992 náði sænski seðlabankinn að hækka stýrivexti hjá sér upp í fimm hundruð prósent til að verja bindingu sænsku krónunnar við ERM. Það ferli var svona:

 

• 10. janúar: Fjárlög Svíþjóðar kynnt og reynast vera með 71 milljarða sænskra króna halla.

• 26. ágúst: Sænski seðlabankinn hækkar stýrivexti í 16 prósent til að verja einhliða bindingu sænsku krónunnar gagnvart ERM.

• 8. september. Sænski seðlabankinn hækkar stýrivexti í 24 prósent, bindingin skal varin fram í rauðan dauðann.

• 9. september: Sænski seðlabankinn hækkar stýrivexti í 75 prósent.

• 16. september: Sænski seðlabankinn hækkar stýrivexti í 500 prósent.

• 23. september: Sænska ríkisstjórnin gefur út ábyrgð fyrir alla banka í landinu, „enginn banki má verða gjaldþrota“.

• 30. september: Enn einn áfallapakkinn frá ríkisstjórninni kynntur.

• 19. nóvember: Alger uppgjöf. Skynsemin nær völdum á ný. Klukkan 14:28 er einhliða fastgengi sænsku krónunnar gagnvart gengis- og gjaldmiðlasamstarfi EB lagt niður og á sömu stundu fellur sænska krónan 10 prósent.

Í heild hrundi ERM-gengisbinding landanna svona:

• 14. nóvember 1991: Finnska markið er fellt með 12,3%.

• 8. september 1992: Finnland gefst upp á einhliða ERM-bindingu.

• 17. september 1992: Bretland gefst upp og getur ekki lengur varið gagnkvæma ERM-bindingu, pundið flýtur aftur.

• 17. september 1992: Ítalía gefst upp á ERM-bindingunni, líran flýtur aftur.

• 17. september 1992: Spánn gefst upp á þröngri ERM-bindingu.

• 19. nóvember 1992: Svíþjóð gefst upp á einhliða ERM-bindingu eftir að hafa hækkað stýrivexti í 500% til að verja hana.

• 23. nóvember 1992: Spænski peseta og portúgalski escudos eru felldir um 6%.

• 10 desember 1992: Noregur gefst upp á einhliða ERM-bindingu.

• 2. ágúst 1993: aðeins Þýskaland og Holland halda uppi +/- 2,25% gagnkvæmri ERM-bindingu.

Sænska krónan: bjargvættur

Í kjölfarið á þessu hruni og bankakreppu þeirra sem í Svíþjóð geisaði sökum bólu á fasteignamarkaði atvinnuhúsnæðis, var sænska krónan sett á flot og gengi hennar gagnvart öðrum gjaldmiðlum leyft að falla þar til sænska krónan náði botni með um það bil 33 prósent gengisfalli gagnvart þýska markinu á fyrri hluta ársins 1995. Það var þessi gengisfelling sem bjargaði Svíþjóð. Hjól atvinnulífsins héldu áfram að snúast og skattatekjur ríkissjóðs þornuðu því ekki upp sökum óbærilegs atvinnuleysis. Greiðslugeta og þar með alþjóðlegt lánstraust ríkissjóðs var því varðveitt. Hér á landi hefur því verið haldið fram að innganga Svíþjóðar í Evrópusambandið árið 1994 hafi bjargað efnahag Svíþjóðar. Það er ekki rétt. Til samanburðar er hægt að nefna það hér, að í aðdraganda og í kjölfar bankahrunsins á Íslandi féll íslenska krónan um tæplega 48 prósent gagnvart evru og er fallið í dag í kringum 40 prósent. Við höfum nú í tímarúmi fengið svipað ráðrúm og Svíþjóð fékk. 

Finnska markið: bjargvættur

Í Finnlandi hafði á sama tíma gengið mikið á vegna bankabólu á fyrirtækjamarkaði sem leiddi til ofurskuldsetningar fyrirtækja, of mikilla launahækkana og of hás gengis finnska marksins sem meðal annars var afleiðing bindingar þess við ERM. Ofan í þetta kom upplausn Sovétríkjanna sem leiddi til hruns útflutningstekna. Áföllin voru margþætt og komu hvert ofan í annað. Finnland gafst upp á einhliða bindingu finnska marksins gagnvart ERM þann 8. september 1992, eftir að hafa fyrst fellt gengið um rúmlega 12 prósent þann 14. nóvember árið áður. Finnska markið var sett á flot í september 1992 og verðbólgumarkmið tekin upp. Finnska markið féll þá rúmlega 35 prósent gagnvart þýska markinu og botnaði fyrri hluta ársins 1993. Finnland gekk í Evrópusambandið árið 1995. Hið frjálsa flot finnska marksins endaði í október 1996 þegar landið rann inn í myntbandalag Evrópusambandsins. Síðustu fréttir af upptöku evru í Finnlandi eru meðal annars þær að árið 2009 féll landsframleiðsla Finnlands um 8,2 prósent, sem er mesta hrun hennar á einu ári frá upphafi mælinga árið 1918 og útflutningur dróst saman um fjórðung. Til samanburðar féll landsframleiðsla á Íslandi um 6,7 prósent árið 2009 og útflutningur jókst. Í dag þarf finnska ríkið að greiða tvöfalt hærri vexti en sænska ríkið fyrir lán til 10 ára á alþjóðlegum fjármálamörkuðum. Þetta er m.a. verðið fyrir að kasta sjálfstæðri mynt Finnlands fyrir róða.

Dönsk króna bundin í hafti

Frá árinu 1985 hefur dönsk króna verið bundin við gengisskráningu þýska marksins og síðar evru. Danska krónan fylgir því verðlagi evru á mörkuðum. Gagnvart öllum öðrum gjaldmiðlum heimsins hoppar og skoppar danska krónan á degi hverjum. Þá útflutningsmarkaði Danmerkur sem eru í vexti er ekki endilega að finna í Evrópu lengur. Mark de Broeck, fulltrúi sendinefndar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins í Danmörku, sagði í viðtali við fréttaveitu Bloombergs í nóvember 2010, að þessi binding dönsku krónunnar við evru hefði ekki skilað neinum árangri, væri kostnaðarsöm, krefðist sífelldra breytinga og oft óþægilegra hækkana á stýrivöxtum umfram þær sem gerast hjá öðrum seðlabönkum. Bindingin krefst einnig daglegra aðgerða af hálfu danska seðlabankans og de Broeck sagði enn fremur að bindingin hefði ekki verndað Danmörku gegn áföllum fjármálakreppunnar. Þetta var auðvitað sagt þá til þess að reyna að þrýsta Danmörku inn á evrusvæðið. Staðan er hins vegar öll önnur í dag því að þökk sé sjálfstæðri mynt verðlauna nú fjármálamarkaðir Danmörku fyrir að hafa eigin mynt — sem þó getur rifið sig lausa frá evrunni — með lægri vöxtum en ríkissjóður Þýskalands nýtur nú á mörkuðum. Þó ekki eins lágra vaxta og sænska ríkið nýtur með sænsku flotkrónuna. Röksemdafærsla AGS gildir þó enn, en bara á hinn veginn.

 

Árið áður gaf danski hagfræðiprófessorinn Jesper Jespersen við háskólamiðstöðina í Hróarskeldu út rit dönsku hugveitunnar „Ny Agenda“, sem bar yfirskriftina: „Dönsk peningamálastefna síðustu 10 árin í ljósi efnahagsmála myntbandalags Evrópusambandsins“. Mikilvægustu niðurstöður skýrslunnar eru þær að séu efnahagsmál myntbandalags Evrópusambandsins skoðuð í ljósi síðustu 10 ára hafa þau lönd sambandsins, sem tekið hafa í notkun sameiginlega mynt Evrópusambandsins, notið minni hagvaxtar og efnahagslegra framfara en þau lönd sem haldið hafa sinni eigin mynt. Skýrslan bendir sérstaklega á þann æskilega möguleika að Danmörk taki upp sömu peningastefnu og Svíþjóð og Bretland, þ.e.a.s. að Danmörk rjúfi bindingu dönsku krónunnar við evru og láti mynt sína fljóta frjálsa á gjaldeyrismörkuðum.

 

Höfundurinn kemur inn á ýmsar tegundir peningamálastefnu og nefnir m.a. að myntir, sem fljóta frjálsar, séu stundum gerðar að skotmarki spákaupmennsku ef það eru fyrst og fremst færslur alþjóðlegrar banka- og fjármálastarfsemi sem eru ráðandi á markaði myntarinnar. En höfundur nefnir þó að þetta eigi nær eingöngu við um stórar myntir sem séu m.a. notaðar í gjaldeyrisforða á alþjóðamarkaði. Þetta eigi því fyrst og fremst við um myntir eins og dollar, evru og yen. Þessar stærri myntir geti því sveiflast mjög kröftuglega, sem á tíðum hefur neikvæðar afleiðingar fyrir skipulagningu innflutnings og útflutnings á vörum og þjónustu. Litlar myntir minni landa eiga ekki við þetta vandamál að stríða nema alveg sérstakar aðstæður séu ríkjandi, eins til dæmis þær sem voru á Íslandi, með ofvöxnu, áhættusæknu bankakerfi í dauðateygjunum haustið 2008. Fáir gera sér grein fyrir hversu háa bankavexti neytendur þurfa oft að greiða í Danmörku og mörgum evrulöndum. Sem dæmi má nefna að dönsk bílalán hjá Danske Bank bera 8,3 til 12,6 prósent vexti í 2,7 prósent ársverðbólgu nú í nóvember 2011. Vextir fara mikið eftir því hversu miklar eignir menn eiga enn eftir óveðsettar. Innlánsvextir eru oft engir og eignalaust fólk greiðir hæstu vexti.

Sjálfstæð mynt er verkfæri fullvalda ríkja

Munurinn á myntmálum Finnlands í dag miðað við finnsku kreppuna í lok síðustu aldar er gífurlegur því að Finnland á enga mynt lengur. Landið tók upp evru og er komið í órjúfanlega læst gengissamband við öll önnur evrulönd. Frá því að Finnland rann inn í myntbandalag Evrópusambandsins hafa Þjóðverjar ekki fengið launahækkun í 13 ár. Þýskaland hefur á þessum tíma stundað það sem kallað er „innvortis gengisfelling“ því að það hefur stanslaust lækkað kostnað og laun í hagkerfi sínu miðað við öll önnur lönd myntbandalagsins. Frá því að fjármálakreppan skall á í byrjun 2008 hefur Þýskaland fellt innra gengi sitt miðað við önnur lönd myntbandalagsins um heil 6 prósent. Og nú krefst Þýskaland þess að hin löndin bjargi sér úr ógöngum sínum í myntbandalaginu með því að gera það sama og Þýskaland hefur gert; lækka laun og skera niður kostnað. Og hvað halda menn svo að Þýskaland geri ef svo ólíklega skyldi vilja til að hin löndin nái sér niður á þýskt launa- og kostnaðarhlutfall? Jú, Þýskaland mun þá bara lækka laun og kostnað enn meira hjá sér og draga þannig enn meira úr eftirspurn innan myntbandalagsins. Þetta er skrúfa án enda og frekar kapphlaup niður á botn samfélagsins en allt annað. Löndin í myntbandalaginu eru komin inn í vítahring. Það eina sem lönd eins og Þýskaland skilja er gengisfelling beint í andlitið. Löndin, sem eru í myntbandalagi með Þýskalandi, munu aldrei geta keppt við það án sinnar eigin myntar. Í þýskri þjóðmenningu þýðir hugtakið ábyrgð aðeins eitt; sparnaður. Hann liggur djúpt og dýpra í þýsku þjóðarsálinni en hjá flestum öðrum þjóðum.

Þýskaland myndi svelta sig til að viðhalda samkeppnishæfni útflutningsgreina landsins. Vert er að minnast þess að meira en helmingur þýskra kjósenda eru orðinn sextugur eða eldri. Í öldrunarhagkerfi eins og því þýska hefur neysla þjóðarinnar að miklum hluta þegar farið fram og þjóðinni fækkar hratt vegna lítilla barnsfæðinga áratugum saman. Þetta er gjörólíkt því sem Íslendingar eiga að venjast. Hvað ætti Ísland að gera með mynt, peningapólitíska stefnu og stýrivexti eins stærsta ellihagkerfis heimsins? Það sama á við um Íra. Þessi tvö hagkerfi eru gjörólík því þýska. Ég endurtek: það eina sem lönd eins og Þýskaland skilja er gengisfelling.

Það er engin algild og eina-heilaga-sannleiks-ástæða til að ætla að verðbólga yrði svo miklu lægri á Íslandi þó að við værum með evru eða aðra erlenda mynt. Það er veðmál sem enginn ætti að hætta sér í. Ég er handviss um að verðbólgan yrði ekki til muna lægri, því að Ísland er svo ólíkt flestum löndum ESB og sérstaklega löndum evrusvæðis. En ef Ísland væri með evru sem gjaldmiðil er ég hins vegar 100 prósent viss um að Ísland myndi mjög hratt verðleggja sig út úr myntbandalaginu og reyndar heiminum öllum og gæti ekki lengur selt svo mikið sem einn fisksporð til útlanda sökum innri verðbólgu sem ekki væri lengur hægt að lagfæra gegnum gengið.

Hér er ekki um 77 sardínur í 28 Bandaríkjadala dós á mann að ræða, eða 2000 tonn á ári eins og aflinn er t.d. á Möltu. Hér er um að ræða 1,3 milljónir tonna af fiski á hverju ári. Þetta eru þeir fjármunir sem notaðir eru til að byggja íslenska hagkerfið upp með, grunnur efnahagslegrar tilveru Íslendinga. Sjávarútvegur er mun mikilvægari atvinnugrein fyrir Ísland er allur iðnaður er fyrir Þýskaland. Eina leiðin til að nýta landhelgi og auðæfi sjávar Íslands væri þá að láta útlendinga um að veiða fiskinn okkar. Þeir einir gætu keppt á mörkuðunum með því að borga lág laun, lítinn kostnað, miklu lægri skatta og með því að sigla um íslensku landhelgina í ryðdöllum. Þetta yrði ekki skínandi falleg útgerð, heldur þrælakista. Þá myndu Íslendingar brátt þurfa að flytja inn fisk sér til matar, einungis vegna ógæfulegrar framtíðarsýnar heimskra stjórnmálamanna og hagsmunasamtaka sem myndu banna Íslendingum að fella gengið, því þá væri ekki lengur til neitt gengi sem hægt væri að fella. Það væri horfið. Horfið um alla eilífð til Þýskalands og kæmi aldrei þaðan aftur. Það er því sannarlega mikið í húfi hér fyrir land okkar og þjóð. Sjálf tilvera þjóðarinnar er hér í húfi. Var það þetta sem árið 1944 snerist um? Snerist það um afsal á framtíð Íslands? Mynt önnur en okkar eigin króna hefði oft og iðulega hindrað framkvæmdir og uppbyggingu á Íslandi eftir að fullt sjálfstæði vannst árið 1944. Bandaríkin væru getu- og varnarlaus og hefðu aldrei orðið stórveldi ef þau hefðu orðið að evrusvæði. Ísland hefði aldrei orðið svo ríkt land sem raun ber vitni án sjálfstæðrar myntar. Við hefðum aldrei getað nýtt auðlindir okkar án eigin myntar. Samanlagðar beinar erlendar fjárfestingar á Íslandi eru sem dæmi enn stærra hlutfall af landsframleiðslu en í t.d. Danmörku. En beinar erlendar fjárfestingar eru hins vegar að vissu leyti óæskilegar því að þær loka á eignarhlutdeild Íslendinga nema að þær séu skráðar á hlutabréfamarkað opnum almenningi. Og það verða fjárfestingar fyrrverandi yfirmanns úr áróðursráðuneyti Kína líklega aldrei.

Umgangast þarf sjálfstæða mynt með virðingu

Vegna þess að íslenska krónan er ekki enn alþjóðlegur gjaldmiðill — og það á reyndar við um flesta gjaldmiðla heimsins — þá getur íslenska ríkið ekki alfarið haft allar sínar skuldir í eigin gjaldmiðli. Þetta þýðir að íslenska ríkið mun ávallt skulda hluta heildarskulda sinna í mynt sem það getur ekki prentað né stýrt sjálft, eins og Bretland, Bandaríkin og Japan geta. Við þessari staðreynd og annmarka er aðeins eitt svar; íslenska ríkið má aldrei skulda hærra hlutfall af landsframleiðslu þjóðarbúsins í erlendri mynt en sem nemur um það bil 30–50 prósentustigum. Við verðum að geta sýnt erlendum lánardrottnum fram á að við höfum skilið eftir svigrúm fyrir áföll og að það sé aldrei fullnýtt nema til styttri tíma litið. Þetta er svigrúmið fyrir gengisáhættuna sem erlendir lánardrottnar vita ofurvel að alltaf er til staðar þegar um minni sjálfstæðar myntir er að ræða. Að við skiljum ávallt aukagreiðslugetu eftir til að mæta áföllum með gengisbreytingum því það er einmitt þetta svigrúm til gengisbreytinga sem byggir upp lánstraustið. Lánardrottnar vita að greiðslugeta ríkisins verður áfram sterk undir áföllum vegna þess að tekjulindir þess, sem allar renna frá atvinnurekstri í landinu, þorna ekki upp sökum þess að þá yrðu of margir atvinnulausir. Lánardrottnar vita sem sagt um gengisáhættuna sem þeir geta ávallt lagt mat sitt á. Í staðinn fá þeir mynt sem leysist ekki upp; þeir losna við myntáhættuna. Evruríkin geta nú boðið lánardrottnum hvorugt. Sú er staða þeirrar myntar í dag.

Staðan á fjármálamörkuðum heimsins er orðin þannig að fjárfestar vilja helst ekki lengur fjárfesta í löndum sem þurfa alfarið að reiða sig á alþjóðlega fjármálamarkaði hvað varðar líf eða dauða ríkissjóða og bankakerfa landa sinna. Þau lönd sem þurfa að reiða sig alfarið á alþjóðlega fjármálamarkaði eru löndin sem geta ekki prentað sína eigin peninga því að þau eiga ekki þá mynt sem þau nota. Og þau skulda alfarið í mynt sem þau eiga ekki sjálf. Engin evrulönd eiga sína eigin mynt.

Íslendingar ættu ekki að horfa til Evrópusambandsins eftir lausnum í mynt- og efnahagsmálum. Þessa djarflegu staðhæfingu treysti ég mér til að standa við eftir 25 ára samfellda búsetu og atvinnurekstur í Evrópusambandinu. Evrusvæði ESB er að minnsta kosti hálfglatað, svo að ekki sé meira sagt.

Þegar þetta er skrifað er ekki vitað hvort verja þurfi íslensku krónuna mikið lengur gegn evruáhlaupi íslenskra stjórnmálamanna. Enginn veit hvort evran verður enn á lífi við næstu sólarupprás. En eins og áður er sagt, þá virðast nýjar hugdettur íslenskra gjaldmiðlamanna fæðast á hverjum degi. Best er því að standa vörð um krónuna áfram og það fast. Það er gott að búa í landi sem á sína eigin mynt. Íslensk króna er í senn bæði sverð og skjöldur fullveldis íslenska lýðveldisins. Umgöngumst hana því með virðingu.

Skorradal, haustið 2011

© Gunnar Rögnvaldsson

 

Nokkrar heimildir

• Tímaritið Vísbending: 14. tbl. 15. árgangur.
• Financial Times/Alphaville 22. júlí 2011: Joseph Cotterill, "Doing a Newfoundland".
• The International Economy, sumar 2003: David Hale; "The Newfoundland Lesson".
• Ny Agenda 2009: "Dansk valutakurspolitik i et EU-økonomisk perspektiv".
• Rebecca Wilder, Roubini Economonitor, nóvember 2011: European Policy Makers Don’t Understand But Markets Do.
• The Research Programme of the Academy of Finland, nóvember 2001: "Down from the heavens, up from the ashes". The Finnish economic crisis of the 1990s in the light of economic and social research.

Það er þýðingarmikið fyrir Íslendinga sem eru farnir að treysta eigin Seðlabanka Íslands fyrir sínum peningamálum sem aldrei fyrr, að kynna sér stöðu myntarinnar íslensku í alþjóðlegu heimi síbreytileika og sviptinga.

Allar sögulegar röksemdir Gunnars eru í fullu gildi enda breytist sagan ekki þó að pólitískir lukkuriddarar vilji endurskrifa hana sér í hag til atkvæðakaupa og blekkinga og birti langhunda í blöðum því til stuðnings. 

Myntir eru mælieining sem sveiflast hver um aðra af eðlilegum orsökum. Það skyldu menn vita sem hafa úthald til að lesa þessa merku grein Gunnars Rögnvaldssonar frá 2011. 

Hugmyndafræði Sjálfstæðisflokksins

Sjálfstæðisflokksins er þarflegt fyrir okkur gamla flokkshesta að rifja upp öðru hverju. Okkur finnst oft bera af leið og flokkurinn ekki fara eftir okkar óskum sem við vildum.

Það er því þarft þegar Óli Björn Kárason, sem er einn styrkasti hugmyndafræðingur flokksins rifjar upp sögu okkar og stefnumál.

Óli Björn skrifar í dag í Morgunblaðið:

"Ég leita reglulega í skrif og ræður forystumanna og hugsuða Sjálfstæðisflokksins á síðustu öld. Við getum sagt að ég sé að leita til upprunans til að skerpa hugmyndafræðina. Í aðdraganda kosninga er er gott að sækja þangað skotfæri. Eftir því sem árin líða hef ég sannfærst æ betur um hversu nauðsynlegt það er, ekki síst fyrir stjórnmálamenn samtímans og kjörna fulltrúa Sjálfstæðisflokksins sérstaklega, að þekkja söguna og öðlast þannig betri skilning á eigin hugmyndum og hugsjónum – fá tilfinningu fyrir þeim jarðvegi þar sem ræturnar liggja.

Þótt aðstæður breytist og viðfangsefnin séu oft önnur og jafnvel flóknari, hafa grunnatriði hugsjóna Sjálfstæðisstefnunnar ekki breyst. Það hefur verið gæfa Sjálfstæðisflokksins að hafa átt öfluga hugmyndafræðinga og forystumenn sem hafa haft burði til að marka stefnuna og meitla hugsjónirnar. Og aðeins þannig geta kjósendur fengið það á hreint fyrir hvað Sjálfstæðisflokkurinn stendur; takmörkuð ríkisafskipti, lága skatta og aukið frelsi einstaklinganna. Allt samtvinnast þetta í áherslu á fjárhagslegt sjálfstæði einstaklinganna, öflugt almannatryggingakerfi og traust heilbrigðiskerfi þar sem þarfir hinna sjúkratryggðu eru í forgrunni.

Í hugum sjálfstæðismanna er uppbygging menntakerfisins besta verkfærið til að tryggja jöfn tækifæri án þess að loforð um jafna útkomu fylgi. Baráttan fyrir atvinnufrelsi gegn höftum er inngróin og að baki liggur sannfæring um „undramátt frelsisins“ svo vitnað sé til orða Bjarna Benediktssonar (eldri).

Afnám allra sérréttinda

Á fundi Heimdallar 1939, áratug eftir að Sjálfstæðisflokkurinn var stofnaður, flutti Jóhann Hafstein erindi um sjálfstæðisstefnuna. Þar lagði hann áherslu á að þjóðskipulagið eigi að verða til þess að lyfta hverjum og einum, en ekki kæfa einstaklingana. Lýðræðið sé byggt á hugsjón jafnréttis, þ.e.: „1. afnámi allra sérréttinda, sem bundin eru við aðal, nafnbætur, fjármagn eða annað slíkt, 2. jöfnum lífsmöguleikum, 3. hlutfallslega jöfnum áhrifum á þjóðfélagsmálefni með almennum kosningarétti.“ Til þess að lýðræðið geti notið sín var það augljóst í huga Jóhanns „að einstaklingarnir verða að geta notið þjóðfélagslegs frelsis, sem greinist aðallega í tvennt; athafnafrelsi og skoðanafrelsi, er aftur skiptist í ritfrelsi og málfrelsi samfara fundafrelsi“.

Jóhann var aðeins 24 ára gamall þegar hann flutti erindið en varð síðar forsætisráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins. Hann benti á að ekki þurfi „víðsýna hugsun til þess að sjá, að einmitt þar, sem hlúð er að persónuleika og sjálfstæði einstaklinganna, hlýtur jarðvegurinn að vera frjósamur fyrir lýðræði. Í slíkum jarðvegi getur hvorki einræði né ofbeldiskennt flokksræði fest rætur.“

Frelsið er frumréttur

Rauði þráðurinn í hugmyndafræði Sjálfstæðisflokksins hefur því frá upphafi verið sjálfstæði einstaklingsins, atvinnufrelsi, eignaréttur og sú sannfæring að ríkið sé til fyrir borgarana og starfi í þeirra þágu og í umboði þeirra. Í tveimur ritgerðum sem birtust árið 1958 í Stefni, tímariti SUS, segir Birgir Kjaran að sjálfstæðisstefnan „byggist á trúnni á manninn, þroskamöguleika hans, hæfni til þess að stjórna sér sjálfur, til að velja og hafna og til að leita sjálfur að eigin lífshamingju án þess að troða öðrum um tær eða þurfa á fyrirsögn eða handleiðslu annarra manna að halda um eigin mál“.

Í krafti þessarar trúar eigi einstaklingurinn að njóta mannhelgi – frumréttur hans sé frelsið, andlegt frelsi og efnahagslegt frelsi. Þess vegna sé það æðsta takmark samfélags að veita einstaklingnum allt það frelsi sem hann þarfnast til þess að fá að fullu notið hæfileika sinna og mannkosta án þess að þrengja eða óvirða rétt annarra einstaklinga eða tefla öryggi þjóðarheildarinnar í hættu. Birgir orðaði þetta svo:

„Sérhver einstaklingur er því verðmætasta eining þjóðarfélagsins, en ekki sérhver stétt eða aðrar félagseiningar, eins og sumar aðrar þjóðfélagsstefnur vilja láta í veðri vaka.

Ríkið hefur engan tilgang í sjálfu sér, og síst af öllu eru þegnarnir til vegna ríkisins. Ríkið er aðeins rammi utan um þjóðfélagið. Ríkið er til vegna þjóðarinnar og aðeins vegna hennar. Engu að síður er ríkið þýðingarmesta tæki þjóðarinnar sökum þess fjölbreytilega hlutverks, er það getur gegnt.“

Báknið burt – opin stjórnsýsla

Eyjólfur Konráð Jónsson – Eykon – var óþreytandi að minna félaga sína á að hlutverk Sjálfstæðisflokksins í atvinnumálum sé fyrst og síðast að „innleiða meira frjálsræði, minni ríkisafskipti, öflugra einkaframtak, minni ríkisumsvif“ – auka svigrúm fyrir athafnir og tryggja framtaksmönnum frelsi. Í ræðu á Varðarfundi 1977 sagði Eykon: „Hlutverk flokka og stjórnmálamanna er ekki að fyrirskipa hvað eina og skipuleggja allt. Það er hlutverk þeirra, sem beina aðild eiga að atvinnurekstri. Þeim ber að sjá um samkeppnina og arðsemina.“ Sama ár hófu ungir sjálfstæðismenn baráttu fyrir minni ríkisumsvifum undir kjörorðinu „Báknið burt“.

Sú barátta tónaði vel við landsfund fjórum árum áður þar sem ungt fólk markaði stefnu Sjálfstæðisflokksins um aukið atvinnufrelsi, opnara samfélag og um opna stjórnsýslu og aðgengi allra að upplýsingum. Frjálslynd íhaldsstefna með róttækri markaðshyggju með áherslu á valddreifingu, frelsi einstaklingsins, opna stjórnsýslu og upplýsingafrelsi hefur átt samhljóm með Íslendingum, jafnt þeim eldri en ekki síður þeim yngri. Hér skal fullyrt að í engum íslenskum stjórnmálaflokki hefur ungt fólk verið áhrifameira en í Sjálfstæðisflokknum. Það hefur rutt brautina með nýjum hugmyndum sem allar eru reistar á grunngildum flokksins. Og ungu fólki hefur verið treyst.

Bjarni Benediktsson (eldri) varð borgarstjóri aðeins 32 ára. Geir Hallgrímsson var tveimur árum eldri þegar hann tók við sem borgarstjóri. Davíð Oddsson var á sama aldri þegar hann settist í stól borgarstjóra og 43 ára varð hann forsætisráðherra. Gunnar Thoroddsen varð borgarstjóri 37 ára. Friðrik Sophusson tók við embætti varaformanns 38 ára. Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir var þrítug þegar hún varð ráðherra og 31 árs var hún kjörin varaformaður Sjálfstæðisflokksins. Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir settist í ráðherrastól 29 ára gömul.

Í krafti trúarinnar á einstaklinginn hefur ungt fólk verið áhrifamikið innan Sjálfstæðisflokksins, þar sem hver og einn á að njóta hæfileika sinna en er ekki dæmdur út frá aldri, kyni, trú, kynhneigð, stétt eða uppruna. Rætur sjálfstæðisstefnunnar liggja í þessum jarðvegi. Í aðdraganda kosninga er gott fyrir yngri jafnt sem okkur eldri sjálfstæðismenn að vökva ræturnar."

Þetta er þörf yfirferð hjá Óla Birni sem er holl fyrir okkur Sjálfstæðismenn að rifja upp fyrir okkur.Grunnstefnu flokksins hefur aldrei verið breytt frá stofnun 1929.Sjálfstæðisstefnan er hefur staðið af sér alla storma tíðanna og stendur enn óhögguð. Þrátt fyrir stöðugar árásir allskyns mýrarljósa og beturvitenda í Samfylkingarflokkunum og þaðan af vitlausari samtaka, þá er það ljóst að flokkurinn ætlar að "vinna í innanlandsmálum að víðsýnni og þjóðlegri umbótastefnu á grundvelli einstaklingsfrelsis og atvinnufrelsis með hagsmuni allra stétta fyrir augum."

Einfaldari eða skýrari getur hugmyndafræði Sjálfstæðisflokksins varla orðið fyrir þá sem honum vilja fylgja.