Ný ríkisstjórn

er komin til sögunnar eftir þræturnar um talninguna í NV-kjördæminu.

Þessi stjórn er skipuð vitibornu fólki úr alvöru stjórnamálaflokkum en fulltrúar litlu ljótu flokkanna eru víðsfjarri sem betur fer.

Fólk getur hugsað sér ef semja hefði þurft við landsöluflokkana annan hvorn eða báða eða þá Pírata um einhverja úrslitahluti þegar næg erfið verkefni blasa við?

Það verður nóg tímaeyðsla og leiðindi  fyrir þingið og þjóðina að hlusta á þvæluna í þeim í vetur sem tefja fyrir úrlausn aðkallandi mála í besta falli ef draga á samanburð við liðinn tíma þeirra og frammistöðu í þingmennsku.

Nýrrar ríkisstjórnar bíða ærin verkefni og maður getur aðeins sent árnaðaróskir úr smæð sinni um farsæld í störfum.

 

Deilunni loks lokið

um NV-kjördæmið.

Þó að menn hafi haldiðað Björn Leví hafi reynt að starfa af einhverri ábyrgð í nefndinni varð það til lítils þegar hann fékk línurnar hjá baklandinu.Þá snérist vindhaninn snöggt á burstinni.

 

Svo segja Staksteinar Morgunblaðsins í dag:

"Þó að nokkrir þingmenn hafi fallið á fyrsta prófinu stóðst þingið í heild það með sóma og samþykkti einu tæku tillöguna sem borin var fram undir liðnum rannsókn kjörbréfs í fyrrakvöld.

Píratar þurftu eins og oft áður að sýna fram á að þeir geta ekki með nokkru móti starfað af alvöru og báru upp og studdu um það bil vitlausustu tillögu sem hægt var, að kosið yrði aftur á öllu landinu.

Jafnvel Samfylkingin treysti sér ekki til að elta þá út í þá vitleysu og ekki heldur þá tillögu nokkurra pírata að fyrri talning í Norðvesturkjördæmi yrði látin gilda.

Sú talning var bersýnilega röng, en samt töldu fjórir píratar réttast að hún stæði og að fólk sem engan rétt hefði til að sitja á Alþingi fengi þar sæti.

Tillaga um svokallaða uppkosningu í Norðvesturkjördæmi var einnig felld, en þó studdu hana sextán þingmenn. Það voru í meginatriðum þingmenn Samfylkingar, Pírata og Viðreisnar, en einnig þriðjungur þingflokks VG.

En drjúgur meirihluti þingheims, 42, greiddi atkvæði með því að seinni talningin í Norðvesturkjördæmi, sú sem hafin er yfir allan skynsamlegan vafa, væri gild. Sextán þingmenn sátu hjá, en fimm pírötum tókst að kóróna kvöldið með því að greiða atkvæði gegn því að kjörbréfum yrði úthlutað yfirleitt.

Ekki virðist fjarstæðukennt að spá því að atkvæðagreiðslurnar í fyrrakvöld verði fyrirboði þess sem koma skal á kjörtímabilinu . "

Þá er eftir að sjá hvort vitringurinn af Vestfjörðum, Guðmundur Gunnarssona muni kæra kosninguna til MDE. Það er ótækt að enda þessa deilu með allt of snöggum hætti og fækka fátæklegum viðfangsefnum stjórnarandstöðunnar með því. 

Þjónustuupplifun

í Fellsmúla.

 

Ég fór  í  Sundlaugarnar á laugardagsmorgni sem er ekki í frásögur færandi í sjálfu sér. Nema að ég er óvenjuseinn á ferðinni og kem út um 11:30 . Er.þá ekki hægra afturdekkið vindlaust. frost og kalt úti og ég að flýta mér í mat.

Ég er alltaf með 2 brúsa af kvoðu með í bílnum þar sem það er meiriháttar mál fyrr gamalt og gigtveikt hró að skipta um dekk. Ég þríf brúsana og skýt fyrst einum og sé að akki er nóg og sá næsti fer inn líka. Þá er klukkan alveg að verða 12 þegar ég legg af staða að keyra á lágu dekkinu. Hvar er nú dekkjaverksæði.  Er opið núna í  hádeginu þegar ég þarf að vera mættur annarsstaðar? Ég missi af matnum?

Ég er kominn niður á Grensásveg þegar ég man eftir Gúmmívinnustofunni í Skipholti. Það er jafn langt og til Sólningar í Kópavogi sem ég þekki vel.  Svo á ljósunum að Miklubraut rámar mig í dekkjaverkstæði í Fellsmúlanum sem er að baki. Ég tek samt ákvörðun og böðlast inn á Miklubraut og hringinn á Háaleitisbraut og niður Fellsmúlann.

 

Jú þar er Michelin á skilti yfir opnum  dyrum. N1 Dekkjaverkstæði er þetta.   Ég keyri framendann í gættina og þar fyrir innan er tómt . 3 strákar ganga þarna fyrir og byrja að benda mér inn.

Ég er kominn upp á lyftuna kl 12:05. Nú sýnist mér dekkið fullblásið en svo er auðvitað ekki.  Það er sprungið segi ég . Já við erum búnir að sjá það og bíllinn er byrjaður  að lyftast. Dekkið er komið undan áður en ég veit af og upp á affelgunarbekkinn. Þar er strákur byrjaður að athuga . Ég geri ráð fyrir að hann sé útlenskur eins og margir á dekkjaverkstæðum en seinna kemur í ljós að hann er íslenskur mér til undrunar. Úrskurður kemur fljótt, dekkið er  ónýtt.

 Nýtt nagladekk segi  ég. Og annar strákur er lagður af stað á loftið og kemur með nýtt dekk meðan hinn er að rífa dekkið af felgunni.

Það er gaman að sjá  handtökin. Hann er með vélar að hreinsa felguna  af drullu og svo fer dekkið á, þaðan í ballanséringu og blýjun og síðan undir. Borga þarna inni bendir hann á íslensku.

30 þúsund kall fyrir allt, þar af dekkið um 24.000 plús svo skatturinn.  Allt búið kl 12:25 þegar ég bakka út.

 

Ég hef nú séð mörg handtök við bílaviðgerðir um dagana og hef gaman af að sjá atvinnumenn vinna. Þarna voru sko slíkir strákar á ferð að það var unun að horfa á þá. Maður fær aukna trú á mannkynið að sjá svona.

Frábær þjónustuupplifun þarna í Fellsmúlanum og  takk fyrir mig.

Rétt greining

finnst mér vera hjá Birni Bjarnasyni á kjördæmadeilunni í Nv.kjördæmi.

Björn segir:

"Viðreisnarþingmaðurinn Guðbrandur Einarsson sagðist ekki í vafa um eigin afstöðu til afgreiðslu kjörbréfa á þingi í samtali við Morgunblaðið mánudaginn 22. nóvember: „Ég ætla ekkert að fela mig eða skammast mín fyrir það. Ég ætla að standa með seinni talningu.“ Í þessum orðum fólst að hann ætlaði að greiða atkvæði með tillögu meirihluta kjörbréfanefndar alþingis. Þegar á hólminn kom að kvöldi fimmtudags 25. nóvember sat Guðbrandur hins vegar hjá ásamt öðrum þingmönnum Viðreisnar. Flokksaginn undir stjórn Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur reyndist mega sín meira en sannfæring þingmannsins nokkrum dögum fyrr.

Þingmenn Sjálfstæðisflokks (17), Framsóknarflokks (13), Flokks fólksins (6) og Miðflokksins (2) stóðu óskiptir að baki meirihluta kjörbréfanefndarinnar undir formennsku sjálfstæðismannsins Birgis Ármannssonar. Þingflokkur VG klofnaði og studdu 4 þingmenn tillögu meirihlutans, alls 42. Fimm Píratar voru á móti. Hjá sátu þingmenn Samfylkingar (6), þingmenn Viðreisnar (5), þingmenn VG (4) og einn Pírati, samtals 16.

Birgir Ármannsson gerir grein fyrir áliti meirihluta kjörbréfanefndar 25. nóvember 2021 (mynd: mbl/Eggert Jóhannesson).

Sú skoðun bjó um sig innan þings og var umtöluð utan þess að þingmenn sem fengu jöfnunarsæti eftir lokatalninguna ættu ekki að taka þátt í atkvæðagreiðslunni, var því jafnvel fleygt að þeir væru vanhæfir til þess. Einn þessara þingmanna, miðflokksmaðurinn Bergþór Ólason, lét þetta tal réttilega sem vind um eyru þjóta. Hann hafði sama hæfi og aðrir þingmenn til að taka afstöðu og nýta atkvæðisrétt sinn.

Á vefsíðunni Kjarnanum var fimmtudaginn 25. nóvember haft eftir viðreisnarþingmanninum Sigmari Guðmundssyni að hann ætlaði ekki að taka þátt í atkvæðagreiðslunni um kjörbréfin. Sagðist hann hafa komist að þeirri niðurstöðu „að Sigmar Guðmundsson sé nokkurn veginn síðasti maður á landinu sem á að skera úr um gildi þess hvort Sigmar Guðmundsson skuli sitja á Alþingi.“

Þetta er furðulegt viðhorf sem með réttu hefði átt að leiða til þess að Sigmar segði af sér þingmennsku í stað þess að fela samþingmönnum sínum að ákveða hvort hann væri rétt kjörinn eða ekki. Í fyrstu rær Sigmar á mið almennra kjósenda og biður þá að kjósa sig (skyldi hann hafa setið heima?) síðan vill hann ekki bera ábyrgð á eigin þingsetu.

Birgir Ármannsson hlýtur almennt lof fyrir hvernig hann hefur haldið á þessu viðkvæma og erfiða máli. Allir í undirbúningsnefndinni sem rannsakaði gang mála fyrir útgáfu kjörbréfanna fyrir utan fulltrúa Pírata skrifuðu undir greinargerð um málsatvik og tillögur um nauðsynlegar umbætur. Lagalegu rökin fyrir niðurstöðu meirihluta kjörbréfanefndar voru skýr. Ekkert kom fram um að frávik frá lögbundnum vinnubrögðum hjá yfirkjörstjórn hefðu ráðið úrslitum kosninganna. Þess vegna lytu lagarök að því að lokatalningin úr úrslit hennar giltu.

Þórunn Sveinbjarnardóttir Samfylkingu blés á þessi rök í þingræðu og sagði að frekar ætti að huga að „ásýnd“ málsins og „trausti borgaranna“. Að þannig sé talað í ræðustól á löggjafarsamkundunni styrkir hvorki ásýnd né traust."

Ég reyndi með mínu takmarkaða paragraffaviti að lesa allt álit nefndarinnar hans Birgis yfir. Ég verð að segja að mér finnst þetta afrek í lögfræðilegri skýrslugerð sem þarna er borið fram og Birgi til mikils sóma að hafa leitt þetta svona til lykta.

Að sama  skapi er ömurlegt að sjá annars skynsamt fólk detta í að láta illa lesna  samflokksmenn sína taka ráðandi afstöðu fram yfir samviskusamlega vinnu þesara aðila í nefndinni. En svona er þetta bara í pólitíkinni. Flautaþyrlarnir ráða of miklu finnst manni oftlega.

En nú á ekert að vera að vanbúnaði að reyna að bjarga hinum með ráðum ráðleysingja og hinna. Rétt greining er fundin á undirstöðunni.

• 
  
  

Sebastian Rushworth

skrifar æsingalaust um pestina:

Hér fer á eftir þýðing höfundar þessa vefseturs (sem er BJARNI JÓNSSON verkfr.) á grein sænska læknisins Sebastians Rushworth, sem birtist á vefsetri hans 20.11.2021:

"Ég var undrandi í fyrstu, þegar margar fullbólusettar þjóðir urðu fyrir barðinu á nýrri bylgju C-19 í haustbyrjun [2021]. Ég var hissa, þ.e.a.s. þar til ég fór að sjá skýrslur um, að vörn bóluefnanna er mun minni en búizt var við og hrapar niður í lággildi að fáeinum mánuðum liðnum frá bólusetningu. 

Í þessu ljósi hef ég verið að bera saman tíðni covid dauðsfalla í mismunandi löndum til að reyna að skilja, hvað er eiginlega um að vera.  Tíðni dauðsfalla er ákjósanlegri en tíðni greindra tilvika, því að hún breytist minna með tímanum.  Tíðni greindra tilvika hefur sveiflazt gríðarlega síðan faraldurinn hófst, þar sem fjöldi sýnataka hefur verið breytilegur með breyttri skilgreiningu á sýkingartilviki og með breytingum á sýnatökuaðferðum.  Greind tilvik eru þess vegna ómögulegt tæki til að skilja, hvernig faraldurinn hefur breytzt með tímanum.  Þó að lönd hafi mismunandi skilgreiningar á covid dauðsföllum, þá virðast þau vera sjálfum sér samkvæm um það í tímans rás.  Tíðni dauðsfalla er þess vegna miklu áreiðanlegri en tíðni greindra tilvika og þess vegna mun gagnlegri til að átta sig á þróun faraldursins. 

Við sjáum á yfirliti um Svíþjóð, að upphafsbylgjan reið yfir um vorið 2020 með upphaflegu Wuhan-veirunni, þá kom fall niður í næstum 0 vegna sumarsins.  Nú orðið ætti öllum að vera ljóst, að covid-19 er mjög árstíðabundin veira, sem eins og aðrar vetrarveirur hverfur að mestu frá því síðla vors fram í haustbyrjun. 

Það, sem næst gerðist samkvæmt sænsku gögnunum er enduruppsveifla Wuhan-veirunnar um haustið 2020, sem byrjar að hjaðna eftir nokkra mánuði, þegar nægilegt lýð- eða hjarðónæmi hefur verið náð.  Þessi hjöðnun stöðvast þó, og við tekur enn örari aukning dauðsfalla fyrir tilstilli brezka alfa-afbrigðisins í Svíþjóð.

Hvernig gat alfa-afbrigðið orsakað aðra bylgju, ef hjarðónæmi hafði þegar verið náð, mætti spyrja ?  Það er vegna þess, að þröskuldur lýðónæmis er háður smitnæmi og dreifimöguleikum veirunnar.  Því meiri dreifimöguleikar, þeim mun hærri verður þröskuldur lýðónæmis.  Þannig var þröskuldi lýðónæmis gagnvart Wuhan-veirunni náð í desember 2020, en þegar alfaafbrigðið mætti á svæðið, hækkaði þröskuldurinn og nýr faraldur reið yfir. 

Stöldrum nú við; alfa afbrigðið herjar hratt á íbúana, og nægilegt lýðónæmi var náð gagnvart þessu nýja afbrigði um miðjan janúar 2021.  Aftur verður erfitt fyrir veiruna að finna ný fórnarlömb, og þá tekur daglegum smitum að fækka niður í umgangspestargildi árstíðarinnar og eru þar þangað til í sumarbyrjun.

Þeim, sem vilja tengja fækkun covid-dauðdaga í febrúar [2021] við bólusetningar, bendi ég á, að aðeins fá % íbúa Svíþjóðar höfðu þá verið bólusett, svo að bólusetningar geta ekki hafa leitt til neinnar fækkunar dauðsfalla. 

Að sumrinu [2021] liðnu hækka gildin að nýju upp í eðlilegri árstíðabundin gildi, en eru áfram lág, eins og búast má við af veiru, sem veldur nú orðið umgangspest, en ekki faraldri.  Jafnvel þótt hið afar smitandi delta-afbrigði hafi borizt til Svíþjóðar síðla vors [2021] og hafi um haustið verið ríkjandi, gat það ekki skapað nýja bylgju vegna þess víðtæka [náttúrulega] ónæmis, sem áður var komið á. 

 Við sjáum svipað mynztur annars staðar, þar sem harkaleg bylgja skall á vorið 2020, eins og í Svíþjóð.  Þar má nefna Nýju Jórvík og Langbarðaland á Norður-Ítalíu.  Þar myndaði Wuhan-afbrigðið fyrstu 2 bylgjurnar, og alfa-afbrigðið myndaði 3. bylgjuna, og síðan ekki söguna meir, þrátt fyrir tilkomu delta-afbrigðisins.  Getuleysi delta-afbrigðisins við að mynda nýja bylgju er hægt að útskýra á 2 vegu - annaðhvort er dreifingargeta þess ekki nægilega mikið meiri en alfa-afbrigðisins til að mynda nýja bylgju á svæðum, þar sem lýðónæmi var þegar komið á gagnvart alfa-afbrigðinu, eða bólusetningarnar gera sitt gagn enn þá.

Förum nú til Indlands út af ályktunum, sem draga má um delta-afbrigðið þaðan:

Snemma árs 2021 verður delta-afbrigðisins fyrst vart á Indlandi og geisar á meðal íbúanna.  Mótefnisprófanir á íbúunum leiddu í ljós, að 50 % íbúanna sýktust á aðeins fárra mánaða skeiði, svo að hlutfall íbúanna með mótefni hækkaði úr 20 % í 70 %, sem er nægilega hátt hlutfall til að mynda lýðónæmi, svo að veirudreifingin hrapar niður á lágt umgangspestarstig. Athugið, að bóluefnin léku greinilega ekkert hlutverk hér, því að aðeins fá % íbúanna á Indlandi höfðu verið bólusett á þeim tíma, þegar dánartíðnin hrapaði niður í lág gildi, eins og átti sér stað í Svíþjóð.

Nú skulum við snúa okkur að löndum, sem hafa orðið fyrir barðinu á 4. bylgju faraldursins í haust [2021], og reyna að finna skýringu.  Tökum Ísrael sem dæmi:

Ísrael tókst að forðast víðtæka dreifingu covid vorið 2020.  Um haustið skall Wuhan-afbrigðið á Ísraelum, og einmitt í þann mund, að lýðónæmið náði gildi, sem fær dreifinguna til að hægja á sér, varð landið fyrir árás alfa-afbrigðisins, sem leiddi til hámarks í tíðni dauðsfalla af völdum covid seint í janúar 2021.  Á þeim tíma var þegar búið að bólusetja 20 % íbúanna að fullu, svo að hér gætu bólusetningarnar hafa átt þátt í að fækka dauðsföllum.  Þær gætu verið skýringin á því, að dauðsföllum fækkar síðan mjög mikið í stað þess að hjakka í umgangspestargildum alveg fram í maí [2021], eins og í Svíþjóð (þar sem bólusetning gekk mun hægar). 

Tíðni covid-dauðsfalla var áfram lág allt sumarið, eins og búast mátti við.  Þá komum við að haustinu 2021 og hinni óvæntu 4. bylgju, eða ekki svo óvæntu, ef litið er á gögnin, sem sýna, að skilvirkni bóluefnanna dvínar hratt, einnig sá eiginleiki, sem átti að koma í veg fyrir alvarleg veikindi (sem á sérstaklega við um viðkvæma eldri borgara, sem raunar eru eini hópur samfélagsins, sem er í mikilli hættu út af covid-19). [Gerð er grein fyrir þessum gögnum í 

https://bjarnijonsson.blog.is/blog/bjarnijonsson/entry/2271869

og

https://bjarnijonsson.blog.is/blog/bjarnijonsson/entry/2271929   ]

Jæja, Ísrael mátti þola 4. bylgjuna, eins og mörg önnur lönd.  Hvers vegna eru svæðin, sem gerð var grein fyrir í upphafi pistilsins, Svíþjóð, Langbarðaland og Nýja Jórvík, ekki þolendur 4. bylgju núna ?

Frá mínum bæjardyrum séð eru 2 möguleikar fyrir hendi.  Sá fyrri er, að íbúar þessara svæða hafi myndað svo víðtækt náttúrulegt ónæmi, þegar þeir urðu fyrir mikilli dreifingu covid-19 nokkuð lengi fram á vorið 2020, að þeir hafi nú afgreitt þennan faraldur fyrir sitt leyti og fleiri faraldra [SARS-CoV-2] sé ekki að vænta.  Í Ísrael er bólusetning útbreidd, en hafði í haustbyrjun 2021 orðið fyrir covid-dreifingu í færri mánuði [en téð 3 svæði], og þar af leiðandi hafði lægra hlutfall íbúanna en á viðmiðunarsvæðunum 3  þróað með sér náttúrulegt ónæmi frá fyrri sýkingum.  Það hefur nú verið leitt rækilega í ljós, að ónæmi, sem rætur á að rekja til sýkingar, er miklu varanlegra en ónæmið, sem framkallað er með bólusetningu. Þetta er eðlileg kenning núna, þegar við vitum, hversu mjög á reiki ónæmið er, sem bólusetningar framkalla.

Það getur verið upplýsandi núna að líta til Austur-Evrópu.  Austur-evrópsku ríkin hafa orðið sérstaklega illa úti í haust [2021].  Þar má nefna Búlgaríu og Slóvakíu. 

 Mér finnst tvennt vera athyglisvert þarna. Í fyrsta lagi sluppu bæði löndin nánast alveg vorið 2020.  Í öðru lagi var hröð dreifing veirunnar í gangi, þegar sumarkoman olli mikilli fækkun smita.  Þessar þjóðir náðu þess vegna aldrei lýðónæmi gagnvart meira smitandi afbrigðum, og þess vegna hlaut veiran að taka sig upp aftur haustið 2021.

Jæja, fyrri mögulega skýringin mín á því, að sum landsvæði verða ekki tiltakanlega fyrir barðinu á 4. bylgjunni, er sú, að þar sé þegar fyrir hendi nægilegt náttúrulegt lýðónæmi, sem verndi íbúana.  Sú síðari er, að íbúar þessara svæða njóti nú tímabundinnar verndar á þeim grunni, að íbúarnir voru bólusettir seinna en t.d. íbúar Ísrael.  Sé sú skýring rétt, mun 4. bylgjan skella á þeim eftir einn mánuð eða tvo. 

Gögn frá Þýzkalandi benda til, að fyrri skýringin sé líklegri, því að nú eru Þjóðverjar á leið inn í 4. bylgjuna.  Hafið í huga, að Þjóðverjar, eins og Ísraelar, urðu lítið varir við covid-19 um vorið 2020.  Hins vegar reið stór bylgja yfir þar veturinn 2020/2021 með Wuhan-afbrigðinu. Síðan kom smátoppur með alfa-afbrigðinu, sem myndaði meginálagið á Þýzkaland í apríl [2021].  Hins vegar komu hlýindi sumarkomunnar í veg fyrir myndun stórrar bylgju með alfa-afbrrigðinu. Á þessu skeiði voru Þjóðverjar bólusettir upp til hópa, og áttu flestar bólusetningarnar sér stað á tímabilinu marz-júní.  Þetta er ákaflega svipað bólusetningarferli og í Svíþjóð, þar sem flestir voru bólusettir í marz-júní [2021]. 

Hvers vegna verður Þýzkaland þá fyrir nýrri bylgju núna [haustið 2021], en Svíþjóð ekki ?

Ljóslega er skýringarinnar ekki að leita í, að Þýzkaland hafi orðið fyrri til við bólusetningar og íbúarnir hafi þess vegna misst sitt ónæmi fyrr, því að báðar þjóðirnar voru bólusettar á sama tíma.  Þess vegna hallast ég að réttmæti fyrri kenningarinnar, að Svíar hafi myndað náttúrulegt lýðónæmi með því, að covid hóf að breiðast mjög út í Svíþjóð vorið 2020, en útbreiðslan í Þýzkalandi hófst ekki að ráði fyrr en haustið 2020.  Þrátt fyrir að áhrif bóluefnanna hafi þegar rýrnað í báðum löndum, þá er Svíþjóð varin með sínu víðtæka náttúrulega ónæmi, en Þýzkaland ekki.  Ef þetta er rétt, mun Svíþjóð ekki verða fyrir barðinu á fleiri stórum bylgjum.  Eftir mánuð eða tvo [um áramótin 2021-2022] munum við vita sannleika þessa máls.    

 Mér hedur skilist á vinunm mínum í Florida að þar sé ástandið ekki sem verst.

Hefur hitafarið kannki meiri áhrif á veiruna?

Hitaveitan okkar gæti haft áhrif?

Bólusetningar eða ekki?

virðist vera hitamál víða.

Aðallega ýmsir kvenskörungar, án þekktrar sérmenntunar í fræðunum að baki hinum ýnsu kenninga, hafa sterkastar skoðanir á málinu.

Dr. Kári Stefánsson læknir grípur stundu til svo afgerandi orðfæris að menn staldra við. Honum finnst það afgerandi ábyrgðarleysi einstaklinga gagnvart samborgurunum að neita að láta bólusetja sig.

Á móti segir einn kvenskörungurinn ekki vilja slíkt nema hún fái að vita hvað er í sprautunni.

Við þeirri spurningu er liklega fátt um einföld svör. mRNA er ekki veikluð veira svo mikið er víst heldur ný aðferð. Aðeins hið rússneska Sputnik hef ég heyrt mun byggja á hinni aðferðinni en með ekki miklum árangri.

En hvað er til ráða í styrjöld? Í orrustunni um Bretland sýndu orrustuvélar Breta betri árangur en loftvarnabyssur. En hvað átti að gera ef flugvélar og flugmenn vantaði? Varð ekki að halda áfram með öllu sem til var?   

Það er erfitt að hætta í stríði vegna formsatriða. Það sem er í sprautunni virðist samt vera 5-10 sinnum áhrifameira til að varna veikindum og dauða heldur en að fá enga sprautu.

Hvað velja menn? Fullorðið fólk getur valið fyrir sig, En börn og unglingar eru í forsjá þeirra eldri. Hvenær eiga þau að velja sjálf?

Ef upp kæmi faraldur berkla í þjóðfélaginu, myndi þá verða spurt fyrst hvað væri í sprautunni? Eða lömunarveiki, bólusótt, mislingar eða holdsveiki?

Það er spurning hvar frelsi einstaklingsins endar og hvar frelsi þess næsta byrjar.

Bólusetning getur varla orðið einkamál mitt þegar líf annarra eru lögð að veði.              

Í alvöru?

virðist Guðmundur Gunnarsson telja að greiði Alþingi Íslendinga atkvæði á veg sem honum ekki líkar, þá stöðvi kæra hans til Mannréttindadómstóls Evrópu kjördæmamálið í NV endanlega?

Geta einhver þingstörf þá farið fram meðan hann er ekki sáttur við Alþingi Íslendinga?

Hvaðan kemur þessum manni þetta mikla vald og vit? 

"Áhugamál hans eru fjöll af öllum stærðum og gerðum, helst vestfirsk. Guðmundur brennur fyrir jafnrétti óháð búsetu og upprisu íslenska þorpsins."

Áður bæjarstjóri?

Það er ekki furða þó Björn Bjarnason spyrji:

"Telur Guðmundur Gunnarsson unnt að kæra niðurstöðu í atkvæðagreiðslu á alþingi beint til MDE í Strassborg? Vill hann láta á það reyna þar hvort alþingi sé í raun fullvalda í málum sem stjórnarskráin felur því að leiða til lykta?

Hvað hefur Guðmundur Gunnarsson fyrir sér þegar hann fullyrðir að „dómstólar erlendis“ muni „ekki fara um okkur mjúkum höndum“? Á hverju reisir hann þessa skoðun?"

Er þessi maður ekki máttarstólpi Viðreisnar á Vestfjörðum? Er ekki Viðreisn annar af tveimur alþjóðasinnuðum  íslenskra stjórnmálaflokka?

Í alvöru?

Er það versta eftir?

hvarflar að mér sem hættir oft til bölsýni.

Á veiran eftir að versna?

Hvað á eftir að dynja á okkur?

Enginn veit það.

Kannski sem betur fer.

En það getur svo sem margt versnað sem við blasir.

Dagur B. Eggertsson og/eða Reykjavíkurborg,  er að gefa út bók um sína 2 áratugi í stjórn Borgarinnar.

Í málgagninu er þessa tilvitnun að finna:

 

"„Að sumu leyti finnst mér ég enn vera í miðju verki.

Við náðum tímamótasamningum í samgöngumálum sem varða Borgarlínuna og hluta Miklubrautar og Sæbrautar í stokk.

Þetta eru risaverkefni og mikil lífsgæðamál, en þar fyrir utan má nefna Sundabraut, sem er komin í uppbyggilegan farveg. Ekkert af þessu er hins vegar komið í framkvæmd og einhver hluti af mér vill sannarlega sjá þetta til enda,“ segir Dagur og nefnir að auki að það sé magnað að fylgjast með Reykjavík verða líflegri og að meiri heilsuborg með hverju árinu, eftir því sem byggðin þéttist og þjónustan færist meira inn í hverfin."

Svo er önnur lítil frétt af meirihluta mannúðarflokkanna í Borgarstjórn Reykjavikur:

"Tillaga sjálfstæðismanna um neyðarathvarf fyrir heimilislausar konur í Reykjavíkurborg náði ekki fram að ganga, heldur var málið sett í nefnd."

Kostnaðarhlutfall þeirra framkvæmda sem íhaldið lagði til, sjálfsagt bara af sýndarmennsku segir einhver,  og draumsjóna Dags Bé. kallar hugsanlega á notkun veldisvísa af tíu sem ekki eiga heima í þessu vesæla bloggi.

Það þarf stórhug til að sjá fyrir sér götustokkana og þéttingu byggðarinnar. En því lýsir Dagur svo:

"en það eru umbreytingarnar í borginni í græna átt, að betri borg fyrir hjólreiðarnar og húsnæðismálin,“ segir hann ákveðið, „og borgin er orðin miklu manneskjulegri fyrir vikið – og skemmtilegri.“ 

"Washington ain´t seen nothing yet!" sagði Reagan þegar illa horfði hjá honum í kosningum. "Íslands ógæfu verður allt að vopni" sagði íslenskur bölmóður í Kaupmannahöfn.

"Lengi getur vont versnað" getur maður freistast til að segja sjálfur. 

Umræðustjóri

í einn dag. Er það það sem ég þrái en af einhverjum sökum hefur  það reynst mér um megn?

Palli Vilhjálms bloggkóngur hefur fjórum sinnum meiri lestur en ég næ.Svo af hverju er ég að þessu veseni?

Ég var stundum í gamla daga að senda Morgunblaðinu pistla úttútna af speki að mér fannst.Á endanum svöruðu þeir með því að stofna handa mér bloggsíðu þar sem ég mætti skrifa eins og mig lysti. Einskonar sandkassi fyrir þá sem langaði að vera umræðustjórar að eigin vali.

Eftir umhugsun sá ég að þetta var rétt hjá þeim og hef eiginlega haldið mig þar síðan. Stórléttir fjárhagslega fyrir Mogga í pappir og prentsvertu og sömuleiðis fyrir ýmsa lesendur blaðsins sem deila ekki hrifningu sinni með mér á sjálfum mér þó stundum ratist víst kjöftugum satt á munn.

Einum vini mínum sagði ég fyrir hádegi á laugardegi að nú þyrfti ég að fara heims og lesa Reykjavíkurbréfið. Ertu frá þér maður sagði hann þá. Aldrei að lesa Reykjavikurbréfið fyrr en á Sunnudegi. Mér skildist að það væri einskonar helgistund á hans heimili.

Ég var að lesa Reykjavikurbréfið nú fyrir laugardagshádegið.Og það bilar ekki að æsa mig upp.

Höfundurinn tekur umsræðustjórana, sem eru aðallega af vinstri kantinum af augljósum ástæðum,  til bæna.

Hann segir m.a.:

"...Á meðan bréfritari hafði á fornri tíð greiðan aðgang að þinghúsinu mátti hann oft svara fyrir að hafa ekki virt aragrúa lagafyrirmæla sem hvergi fundust en sundurlaus texti,

oft í greinargerð, bæri með sér anda laganna og til hvers löggjafinn hefði ætlast.

Sú túlkun væri svo afgerandi að flokkaðist sem hrein ósvífni að andæfa slíkri niðurstöðu. Og í hita leiksins var því gjarnan bætt við að oft hefðu verið ríkuleg tilefni fyrir ráðherrann til að „íhuga sína stöðu“ og var þá átt við anda laganna þar sem ekki hefði náðst að vísa til beinharðra ákvæða.

Ekki man bréfritari glöggt hvort hann eða aðrir ráðherrar sem nutu þessara trakteringa væru í þessum tilvikum í stöðu þolanda eða geranda, eins og nú þykir hægast að hafa það.

En þeir hafa sjálfsagt verið í hlutverki ákærðra og hneykslaði hluti þingheims í hlutverki ákærandans.

Þetta var sem sagt fyrir tíma þess verklags, að ákveða strax í upphafi, óháð allri athugun, hvort sem það var hjá rannsakendum eða fyrir dómstólum, að niðurstaðan lægi jafnan fyrir löngu áður en málið hæfist. Ætti þessi nýja skipan að leiða til mikils sparnaðar fyrir dómstóla og huganlegt kannski að fækka megi saksóknurum niður í sýnishorn, fyrst svo glæstum árangri hefur verið náð. Í næsta áfanga má fækka persónum og leikendum réttlætisins úr tveimur í eina: Óþolandi gerandi.

Kannski mun þessi áfangi sjást í fjárlagatillögum þeim sem mest er saknað núna.

En það var og er ekkert sem hamlar ríkisstjórninni og þeim embættismönnum sem vinna verkin undir hennar leiðsögn, að einhenda sér í að setja saman fjárlög.

Kosningarnar breyttu engu. Þær staðfestu að flokkarnir þrír sem mynda ríkisstjórnina hafa enn sem fyrr góðan meirihluta á þingi. Ríkisstjórnin gaf það aldrei til kynna, flokkarnir saman eða einstakir stjórnarflokkar, að vilji stæði til þess að setja ríkisstjórnina af. Vilji kjósenda myndi svara slíkri spurningu.

Ríkisstjórnin sat því áfram daginn eftir kosningar, rétt eins og hún hafði gert á kjördag og árin þar á undan.

Formlega mátti vekja athygli forsetans á því hver staðan væri, en það hafði auðvitað ekki farið fram hjá honum. Engin vísbending hafði birst um að forysta ríkisstjórnar kynni að breytast. Forsetinn hafði því ekkert efni til að taka frumkvæði. Út frá hans bæjardyrum séð hafði ekkert gerst, sem kallaði á slíkt."

"...Kosið var 20. apríl 1991. Enginn forystumaður fékk stjórnarmyndunarumboðið fyrstu fjóra daga á meðan flokkarnir sem áttu aðild að ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar þreifuðu á vilja til að endurnýja þá stjórn.

Þegar útséð var um þá tilraun veitti forseti formanni Sjálfstæðisflokksins stjórnarmyndunarumboð, en sá flokkur hafði verið afgerandi sigurvegari í kosningunum. Aðeins 5 dögum síðar hafði ný ríkisstjórn verið mynduð og stjórnarsáttmálinn birtur og var hann aðeins örfáar blaðsíður, sem var algjör nýjung.

Forsætisráðherrann sem myndaði stjórn á fimm dögum fór ekki sem slíkur úr forsætisráðuneytinu fyrr en 13 árum og fjórum og hálfum mánuði síðar.

Það er fyndið að lesa svo ritgerðir stöku þingmanna Samfylkingar aðallega, um hvernig allt sé á heljarþröminni vegna skorts á fjárlögum vegna septemberkosninga sem aldrei geti gengið upp, hvað þá núna þegar ekki liggur fyrir hverjir séu eða verði  réttkjörnir þingmenn? Hvað skyldu þeir svo segja ef farið verður í uppkosningu?

"...Reynslan sýnir að ríkisstjórnum er iðulega nokkuð metnaðarmál að sitja út kjörtímabilið.

Í lögum segir: „Almennar reglulegar alþingiskosningar skulu fara fram eigi síðar en við lok kjörtímabils. Upphaf og lok kjörtímabils miðast við sama vikudag í mánuði, talið frá mánaðamótum, þó að einstöku kosningar hafi ekki farið fram á þeim degi. Skal ráðuneytið auglýsa hvenær almennar reglulegar alþingiskosningar skulu fara fram. Kjörtímabilið er fjögur ár.“

Því er mönnum rétt að ganga út frá því að kosningar fari fram seint í september, nema aðstæður, og þá einkum pólitískar, gefi tilefni til annars."

Finnst mönnum í alvöru að umræðustjórnun vinstrimanna  hafi verið með vitrænum hætti alla dagana síðan á kosningum?

 

 

Skarpskyggni

þarf til að skrifa grein um peningakerfið eins og Vilhjálmur Bjarnason gerir í Morgunblaði dagsins:

Það er eiginlega nauðsynlegt að hafa alla greinina fyrir framan sig ef maður ætlar að skamma stjórnmálamenn og verkalýðsrekendur landsins í svo miklum mæli sem þetta er ekki orðið sama tóbakið.

Villi skrifar:

"Skammdegið og réttlætið eru af sama toga; maður skilur það best á vorin þegar sólin skín að þau eru bæði vond. Sérstaklega skilur maður illa réttlæti peningastefnu í skammdeginu. Það er oftar en ekki í skjóli myrkurs í skammdeginu sem rán eru framin.

Tilefni þessarar greinar er að svo virðist sem börn og gamalmenni eigi að greiða fyrir Covidráðstafanir Seðlabanka Íslands. Víst er að innlán í bankakerfinu eru ekki lengur athvarf fyrir sparifé, innlánin eru fyrst og fremst hluti af lausafjárstýringu fyrirtækja og heimila.

Reyndar er það svo að innlán lífeyrissjóða standa sem næst undir lausafjárkröfu innlánsstofnana hjá Seðlabankanum. Eftir því sem næst verður komist eru innlán lífeyrissjóða hjá íslenskum fjármálafyrirtækjum ekki á neinum sérkjörum. Þannig greiða lífeyrisþegar fyrir laust fé fjármálafyrirtækjanna.

 

Þróun innlána

 

Frá því Covid-faraldur hófst hafa innlán í íslenskum innlánsstofnunum aukist sem hér segir, sjá mynd: Þessar tölur segja aðeins þriðjung sögunnar því til hliðar stendur verðbólguþróun og innlend vaxtaþróun. Verðbólga rýrir fjáreignir að öðru óbreyttu. Síðustu þrjú ár hefur verðbólguþróun verið döpur: Ársverðbólga frá upphafi til loka árs 2019 2,03% 2020 3,59% Frá okt. ’20 til okt.’21 4,52% Verðbætur eru sérstakt skattaandlag án þess að vera tekjur. Reyndar berjast stjórnvöld gegn frjálsu sparifé með skattastefnu. Þriðji þátturinn; vextir hafa lækkað í öfuga átt við verðbólgu. Hinn 16. janúar 2020 voru meginvextir Seðlabankans 4,5% en eru núna 2%. Almennt er talið að börn og eldri borgarar eigi sparifé í bönkum. Veltiinnlán einstaklinga eru sennilega mjög dreifð eign, enda þurfa allir laust fé til að þrauka mánuðinn.

 

Lífeyrisstoðir og sparifé

 

Þegar stjórnmálamenn tala um lífeyriseign landsmanna, þá er eignin oftar en ekki talin spilafé þeirra.

Eitt sinn töldu snillingar að hægt væri að bjarga glæpavæddu bankakerfi með því að lána bönkunum erlendar eignir lífeyrissjóðanna.

Aðrir snillingar töldu að það væri „siðferðileg skylda“ lífeyrissjóða að standa undir hagvexti á komandi árum.

Þar sannaðist það sem Guðbjartur sagði; „er nokkrum of gott að vera fífl“, en menn hafa ekki rétt til að fífla eignir annarra.

 

 

Það verður aldrei nógsamlega lögð áhersla á að lífeyrissjóðir hafa aðeins eina skyldu. Hún er að greiða sjóðfélögum lífeyri þegar lífeyrisaldri er náð.

Lífeyrisstoðirnar eru fimm talsins: .

Almennir lífeyrissjóðir .

Viðbótarlífeyriseign .

Bætur almannatrygginga .

Frjálst sparifé .

Íbúðarhúsnæði

Bætur almannatrygginga greiðast með sköttum af launum vinnandi fólks.

Því á það að vera hagsmunamál verkalýðsrekenda, sem þykjast verja hagsmuni launtaka, að bætur almannatrygginga verði sem lægstar og að lífeyriskerfið sé að mestu sjálfbært.

 

Það er undarleg rörsýn hjá verkalýðsrekendum að telja lága vexti til hagsbóta fyrir sína skjólstæðinga.

 

Verkalýðsrekendum er falið að verja hagsmuni lífeyrisþega með setu í stjórnum lífeyrissjóða.

Þrátt fyrir böl og alheimsstríð hefur ávöxtun lífeyrissjóða á liðnum þremur árum verið þolanleg. Þó kann að vera að lífeyrissjóðir séu komnir að hættumörkum í innlendri verðbréfaeign vegna einsleitni og samþjöppunar.

Í raun ættu lífeyrissjóðir að eiga að lágmarki 50% af eignum sínum í erlendum eignum en ekki að hámarki eins og nú er.

 

 

Raunávöxtun eigna sjóðanna árið 2019 var 11,8%. Í reikniforsendum sjóðanna er reiknað með 3,5% ávöxtun eigna til að sjóðirnir geti staðið við skuldbindingar sínar.

Nýlega skilaði Lífeyrissjóður verslunarmanna hagstæðri ávöxtun til sjóðfélaga með auknum réttin

Lífeyrir og kaupmáttur lífeyris

 

Landssamtök lífeyrissjóða áætla að lífeyrissjóðir landsmanna hafi skilað að meðaltali rúmlega 9% raunávöxtun allra eigna sinna á árinu 2020.dum til þeirra.

Í raun þurfa lífeyrissjóðir að ávaxta eignir um 2,2% umfram 3,5% til að halda í við kaupmáttarþróun launa á almennum vinnumarkaði, þar sem kaupmáttur launa á liðnum 30 árum hefur vaxið um 2,2% á ári.

 

Vissulega tók í þegar glæpavætt bankakerfi náði að sólunda 10-15% af eigum lífeyrissjóða í hruni fjármálakerfisins 2008.

 

 

Peningastefna og sparifé

 

Árið 1974 var talið nauðsynlegt að hækka vexti verulega. Þá sagði í fréttatilkynningu Seðlabankans:

„Með vaxtahækkun þessari er fyrst og fremst stefnt að því að bæta hag sparifjáreigenda, en innstæður þeirra hafa rýrnað verulega að verðgildi vegna þeirra miklu verðhækkana sem orðið hafa undanfarna mánuði.“

Þegar þessi vaxtabreyting var ákveðin sat starfsstjórn.

Forsætisráðherra sagði þessa vaxtahækkun í andstöðu við meirihluta ríkisstjórnarinnar.

Þessi sami forsætisráðherra keyrði í gegnum Alþingi löggjöf um almenna heimild til verðtryggingar fimm árum síðar. Þá var tilgangurinn ekki sagður að bæta hag almennra sparifjáreigenda heldur að tryggja að framlög vinnandi fólks til lífeyris yrðu ekki að engu á báli verðbólgu. Vissulega fara hagsmunir lífeyrisþega og sparifjáreigenda saman.

 

Þversagnir

 

Þær voru aldir þegar menn trúðu því að Búlandstindur væri ljótur, og að andstyggilegur staður eins og Mývatn hefði orðið til af því fjandinn mé á móti sólinni, en draugar sendir í Gullfoss. Nú þykir Búlandstindur snotur, Mývatn og sveit þess falleg og Gullfoss helgisögn. Eins verður það talið rétt og eðlilegt þegar þessi öld og sú síðasta verða gerðar upp að leggja mat á það hvernig stoðum lífeyris hefur verið sinnt. Það mun þykja ljóður á ráði þeirra sem um hafa vélað að þeim stoðum hafi verið fórnað fyrir stundarhagsmuni. Ef til vill er það að bera í bakkafullan læk að fjalla um slíkt grundvallaratriði þegar hégóminn einn ræður för. "

 

(Ritvinnslan er að gera mér glennur sem ég kann ekki breyta)

Villi talar réttilega um glæpavætt bankakerfi sem hér ríkti þar sem banksterarnir náðu að sleppa frá refsingum að mestu. 

Nú geta menn prófað að setja "ríkisvætt bankakerfi" í staðinn fyrir glæpavætt.

Hver er þá útkoman gagnvart almenning?

Raunvextir í boði?

 

Skattlagning verðbólgunnar?

 

Já hún gengur á fullu hvaða stjórn sem annars situr.

Fjármagnstekjuskattur þykir nefnilega göfugri en aðrir skattar.

 

Tala verkalýðsforingjar fyrir lægri vöxtum í lífeyrisjóðum? 

 

En vaxtir Seðlabanka mega ekki hækka segja þeir allir í kór.

Það þarf skarpskyggni masnns eins og Villa Bjarna til að sjá í gegn um þokuna og þjóðlygina um göfugleika stjórnmálamanna.

Eru vanskil græn á litinn?

Manni dettur helst í hug eftir umræðunni að 580 milljarðar i grænum skuldabréfum séu bara fyrirfram tapaðir eigendum lífeyrissjóðanna sem eru víst ég og þú þótt óvirkir séum.

En hvað eru þessi grænu skuldabréf? Eru þau tóm vinstri vitleysa?

Svo segir í Viðskiptablaðinu nú í Nóvember:

"

Græn skuldabréf eru í eðli sínu einföld skuldabréf (e. vanilla bond) sem uppfylla auknar kröfur varðandi gagnsæi og hvernig fjármagn er nýtt. Útgefandi slíkra bréfa verður að nýta söluandvirði skuldabréfanna í fyrirfram skilgreind verkefni sem draga úr útblæstri gróðurhúsalofttegunda eða öðrum mengandi áhrifum og greina þarf umhverfislegan ávinning af verkefninu.

Einnig er mögulegt að gefa út skuldabréf þar sem fjármagn skal nýtt í félagslega þætti, s.s. aðgengi að félagslegu húsnæði (e. social bonds). Þau hafa verið gefin út í mun minna mæli, eða um 5% af stærðargráðu grænna skuldabréfa, m.v. heildarútgáfu árið 2017.

Nasdaq bendir á að þrjú skilyrði þurfa að vera til staðar svo skuldabréf fáist skráð sem grænt skuldabréf. 1) Fjármagn skal nýtt í verkefni sem hafa umhverfislegan ávinning, t.d. dragi úr skaðlegri mengun, 2) þriðji aðili skal rýna í verkefnið sem er fjármagnað, t.d. að ganga úr skugga um að þau hafi sannarlega verið greind og sýnt sé fram á að verkefnin dragi í raun úr mengun og 3) framvinduskýrslur skuli vera aðgengilegar þar sem sýnt er fram á t.d. hversu mikið verkefnið hafi dregið úr útblæstri eða mengun eða önnur ESG áhrif þess. Hér þarf að passa sérstaklega uppá eftirfylgni með alþjóðlegum viðmiðum.

CICERO, norsk samtök sem veita umsögn þriðja aðila um græn skuldabréf, benda á að lífsferilsgreining (LCA) sé sú aðferðafræði sem helst eigi að horfa til þegar umhverfislegur ávinningur verkefna er greindur.

Á Íslandi mætti fjármagna ýmis verkefni sem gjarnan eru nefnd í almennri umræðu. Hér má helst nefna t.d. uppsetningu hraðhleðslustöðva fyrir rafbíla, rafknúnar almenningssamgöngur og orkuver sem notast við endurnýjanlega orkugjafa líkt og Landsvirkjun hefur gert. Einnig má fjármagna innviði fyrir orkuskipti, bæði fyrir almenning og iðnað (t.d. sjávarútveg) og byggingar séu þær orkunýtnari eða stuðla að auknu framboði fyrir lágtekjuhópa.

Útgáfa grænna skuldabréfa hefur farið ört vaxandi, og eru áætluð verðmæti útgefinna bréfa árið 2017 um 160 milljarðar USD. Kauphallir eru einnig farnar að skapa sérstaka lista tileinkaða slíkum skuldabréfum, t.d. Osló árið 2015, Stokkhólmur, London, Mexíkó, Lúxemborg, Ítalía, Sjanghæ, Suður-Afríka og nú síðast Tokyo í janúar 2018.

Fjárfestar spyrja gjarnan hvort fjárfesting í grænum skuldabréfum gefi betri ávöxtun en hefðbundin skuldabréf. Nýleg rannsókn við Erasmus School of Economics, og sú fyrsta sem ber arðsemi grænna skuldabréfa saman við hefðbundin skuldabréf, virðist benda til að græn skuldabréf gefi fjárfestum í raun að jafnaði betri ávöxtun. Þetta eru gríðarlega mikilvægar upplýsingar sem ætti að skoða nánar.

Hér má mögulega sjá hvers vegna eftirspurn er mikil eftir grænum skuldabréfum. Bréfin hafa ekki einungis möguleg jákvæð umhverfisáhrif heldur virðist ávöxtun af slíkri fjárfestingu ekki endilega síðri og á stundum betri en af hefðbundnum skuldabréfum.

Landsvirkjun gaf út grænt skuldabréf fyrst íslenskra fyrirtækja. Það skuldabréf ber 4,14% vexti sem greiddir eru út tvisvar á ári. Eftirspurn eftir bréfi Landsvirkjunar var sjöföld miðað við upphaflega 100 milljóna USD útgáfu. Landsvirkjun tekur fram að fjármagnið skuli nýtt í byggingu Þeistareykjavirkjunar og stækkun Búrfellsvirkjunar.

Ørsted, stærsta orkufyrirtæki Danmerkur, gaf einnig út grænt skuldabréf að verðmæti rúmlega 1,4 milljarðar USD og býður fyrirtækið því upp á fjölbreyttari fjárfestingaleiðir en einungis kaup hlutabréfa, sem snúa á mismunandi hátt að sjálfbærni í rekstri Ørsted.

Hvað gerði Apple?

Árið 2016 gaf Apple út grænt skuldabréf að verðmæti 1,5 milljarðar USD. Apple endurtók svo leikinn rétt eftir að tilkynnt var að Bandaríkin myndu draga sig frá Parísarsamkomulaginu og gaf út annað grænt skuldabréf að verðmæti 1 milljarður USD.

Vextir seinna skuldabréfsins eru 2.85%, greiddir út á 6 mánaða fresti og gaf Moody’s bréfinu einkunnina Aa1 og S&P gaf því AA+.

Áhugavert er að geta þess að 44% fjárfesta græna skuldabréfs Apple tilheyra hópi sem einungis fjárfesta í grænum fjármálaafurðum. Samkvæmt Apple var markmiðið að ná til breiðari hóps sem hefur sérstakan áhuga á grænum fjárfestingum. Það var því árangursrík stefna hjá fyrirtækinu að standa að slíkri útgáfu.

Apple gefur reglulega út skýrslu þar sem ávinningur af grænu skuldabréfunum er sýndur. Þar kemur fram að verkefni sem fjármögnuð voru með fyrra bréfinu (gefið út árið 2016) dró úr útblæstri gróðurhúsalofttegunda sem nemur 439.100 tonnum. Seinna bréfið sem gefið var út árið 2017 hefur nú þegar dregið úr útblæstri sem nemur 15.100 tonnum.

Það er því ljóst að útgáfa grænna skuldabréfa til fjármögnunar verkefna er mjög áhugaverður kostur. Ekki bara fyrir útgefendur til að stuðla að jákvæðum breytingum heldur líka fyrir fjárfesta sem í auknum mæli vilja beinlínis fjárfesta í slíkum fjármálaafurðum."

Það er hægt að vanda valið ópólitískt þó að villta vinstrið muni seint geta gert slíkt.

Vanskil þurfa ekki endilega að vera græn á litinn. 

 

H.....og harkan sex!

eru jafngildi svara Ragnars Þórs og verkalýðsforkólfanna við hagstjórnartilraunum seðlabankastjórans Ágeirs.

 

Svo segir á RÚV:

 Ragnar Þór Ingólfsson formaður VR segir að seðlabankastjóri ráðist á launafólk og verkalýðsforystuna til að breiða yfir eigin hagstjórnarmistök. Hann gagnrýnir harðlega ákvörðun bankans um að hækka stýrivexti.

 

Forseti Alþýðusambands Íslands segir að ákvörðun Seðlabankans um að hækka stýrivexti hleypi meiri hörku í komandi kjaraviðræður. Formaður Bandalags háskólamanna telur að vaxtahækkunin skili sér beint út í verðlag og bitni verst á ungu fólki sem er nýkomið inn á fasteignamarkað.

 

Mikil áhersla var lögð á lækkun stýrivaxta við gerð kjarasamninga á almennum vinnumarkaði fyrir tveimur árum. Samningarnir renna út í haust og viðbúið að hækkanir síðustu mánaða hafi áhrif á komandi kjaraviðræður.

Drífa Snædal forseti Alþýðusambandsins segir að vaxtahækkunin í morgun þurrki út kjarasamningsbundnar launahækkanir.

„Það er ágætt að tala mjög skýrt, að Seðlabankinn tekur þá ákvörðun í morgun að hafa af launafólki svona eins og eina umsamda launahækkun á kjarasamningstímabilinu. Það er mjög alvarlegt mál. Seðlabankinn fór mjög bratt í að lækka vexti, gaf væntingar um það að fólk gæti endurfjármagnað og gæti nýtt aukið svigrúm þannig. Síðan hefur fólk gert ráðstafanir út frá því. Hugsanlega endurfjármagnað til þess að koma til móts við tekjutap út af atvinnuleysi eða einhverju slíku. En síðan þessar bröttu vaxtahækkanir sem við erum að sjá núna munu að sjálfsögðu kalla á það að við förum með töluvert meiri hörku inn í kjarasamningana næstu en við var búist,“ segir Drífa.

Friðrik Jónsson formaður BHM telur að þessi hækkun bitni verst á ungu fólki og dugi lítið til að vinna gegn verðbólgu.

„Við erum í hagkerfi sem er mjög viðkvæmt fyrir vaxtahækkunum. Þetta mun skila sér beint út í verðlag má gera ráð fyrir. Þorri fyrirtækja á Íslandi eru lítil og meðalstór sem eru með háa skuldsetningu þannig um leið og þú hækkar þeirra lánskostnað þá ertu að hækka rekstrarkostnað og hann skilar sér út í verðlag. Ég hef áhyggjur af því hvaða áhrif þetta hefur á ungt fólk sem er skuldsett og tiltölulega nýkomið út á fasteignamarkað. Þetta er ekki jákvætt inn í kjaraumhverfið,“ segir Friðrik. 

 

Seðlabankinn hækkaði í morgun stýrivexti um 0,5 prósentustig, upp í tvö prósent. Þetta er fjórða stýrivaxtahækkunin frá því í maí. Í yfirlýsingu peningastefnunefndar bankans kemur fram að verðbólguhorfur hafi versnað meðal annars út af auknum launakostnaði.

Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri sagði í hádegisfréttum útvarps að launahækkanir á almennum vinnumarkaði væru ekki í takt við efnahagslegan veruleika.

Ragnar Þór Ingólfsson formaður VR gagnrýnir þennan málflutning.

„Hann er einfaldlega ekki boðlegur, að reyna að skella skuldinni á aðra fyrir eigin mistök og í rauninni þá ábyrgð sem að seðlabankastjóri hefur, og Seðlabankinn sem ber ábyrgð á því að halda hér verðstöðugleika en hefur algjörlega brugðist hlutverki sínu og ætlar núna að fara að skella skuldinni á vinnandi fólk. Hér er verið að keyra upp meðal annars stýrivexti og hækka vexti út af ytri áhrifum. Út af hrávöruverðshækkunum, olíuverði og ýmsum öðrum þáttum sem stýrivaxtahækkanir hafa ekkert nema verri áhrif á,“ segir Ragnar. 

Hann segir að bankinn hafi ekki nýtt sín tól og tæki til að bregðast við miklum hækkunum á fasteignamarkaði þegar vaxtalækkunarferlið hófst á sínum tíma. Þetta hafi haft mikil áhrif á verðbólguþróun.

„Seðlabankinn hafði öll þau tól til þess að bregðast við þessu ástandi sem hann er núna að kenna verkalýðshreyfingunni um,“ segir Ragnar.

Hann segir viðbúið að húsaleiga og afborganir af fasteignalánum hækki á komandi mánuðum, jafnvel um tugi þúsunda króna á mánuði.

„Við munum sækja hverja einustu krónu sem er búið að leggja núna á okkar félagsmenn í næstu kjarasamningum. Það eru skilaboðin og það er svar okkar við þessum endalausu hótunum sem við erum að fá frá Seðlabankanum og seðlabankastjóra,“ segir Ragnar."

Hvað skyldi hann gera ef hann réði hér öllu ? Lækka vexti og hækka kaupið?

Ragnar Þór er  líklega hagspekingur á heimsmælikvarða og ekki klikkar klappliðið að baki honum. Þetta er allt svo gegnsósa af góðmennsku og greiðasemi við unga fólkið að það má ekkert vera að því að hugsa um eigin hag. 

En að hugsa um unga fólkið og hvernig verðbólgan fer með það er en anden sag. Unga fólkið er ekki búið að borga upp lánin sín eins og þetta gamla sett sem stjórnar kröfugerðinni af tómri fórnfýsi. Bara ekki að beita skynsemi eða reynslunni á neitt. 

H....og harkan sex !