Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra fól í nóvember í fyrra þeim Sveini Runólfssyni landgræðslustjóra og Jóni Gunnari Ottóssyni, forstjóra Náttúrufræðistofnunar Íslands, að gera áætlun um aðgerðir til að stemma stigu við útbreiðslu alaskalúpínu og uppræta hana þar sem hún sé óæskileg. Niðurstaða þeirrar vinnu var kynnt á blaðamannafundi í umhverfisráðuneytinu í gær. Einnig var fjallað um plöntuna skógarkerfil sem eins og lúpínan reyndist útbreiddari á hálendinu og friðlýstum svæðum en áður var talið. Skýrsluhöfundar leggja til að setja þessum tegundum strangar skorður til að takmarka neikvæð áhrif þeirra en jafnframt nýta lúpínuna á völdum svæðum til landgræðslu og ræktunar.
Meðal annars er lagt til að gerð verði lagabreyting þannig að ræktun lúpínu verði algerlega bönnuð í yfir 400 metra hæð yfir sjó í stað 500 metra áður. Skipa á sérstaka aðgerðastjórn vegna baráttunnar við þessar plöntur sem fyrst voru fluttar til Íslands í kringum árið 1900 og eru nú farnar að drepa niður annað plöntulíf.
"Á ári líffræðilegrar fjölbreytni þarf að huga sérstaklega að þeim þeim þáttum sem varða ágengar tegundir. Þar hefur farið fremst í flokki alaskalúpínan," sagði Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra.
Sigurður H. Magnússon frá Náttúrfræðistofnun Íslands sagði áhrifaríkustu leiðina til að eyða lúpínu vera að úða hana með eitri. Sveinn Runólfsson landgræðslustjóri sagði aðspurður á fundum að sú aðferð væri ítarlega rannsökuð og myndi ekki valda skaða ef rétt væri staðið að verki. Sauðfjárbeit og sláttur lúpínunnar eru tvær aðferðir sem einnig voru nefndar. Báðir vildu Sveinn og Sigurður þó fyrst og fremst höfða til almennings að vera meðvitaðan um óæskileg áhrif lúpínunnar.
"Lúpínan hefur alltaf fengið blóðið til að renna í fólki, einhverra hluta vegna," svaraði Svandís spurð hvort hún ætti jafnvel von á pólitískum deilum vegna hinnar nýju stefnu ráðuneytisins. "Bæði náttúruverndarsinnar og landgræðslusinnar hafa haft á þessu miklar skoðanir - eðlilega vegna þess að þarna er um mjög kraftmikla plöntu að ræða sem er frábær landgræðsluplanta en um leið mjög ógnandi við náttúrulegt umhverfi. Það sem ég er að freista þess að gera með þessari vinnu og þessari skýrslu er að leiða þessi sjónarmið saman og leita leiða til að stemma stigu við lúpínunni þar sem hún á alls ekki heima."
Þetta er ekki fyrsta atlaga sem fólk af vinstra vængnum gerir atlögu að þeirri jurt sem frekar en nokkur önnur verðskuldar nafnið þjóðarblóm Íslendinga. Nýbúinn, Alaskalúpínan, sem Hákon Bjarnason flutti til landsins eftir seinna stríð hefur klætt örfok þessa lands gróðurteppi. Himinbláar breiður bylgjast í blænum þar sem áður voru hrjóstur ein. Mýrdalssandur er orðin hættulaus bílum þar sem sandurinn hefur verið bundinn af þessari einstöku jurt. Á Haukadalsheiðum hefur sandfok stórlega verið minnkað á sama hátt. Engin rök hafa komið fram af hálfu landeyðingarmanna um skaðleg áhrif lúpínu. Allur málatilbúnaður ráðherrans og skósveina hans er því ómerkur og staðlausir stafir. Meint tjón er aðeins huglægur smekkur sérvitringa en ekki vísindaleg rannsókn.
Það er illt til þess að vita að Jón Gunnar Ottósson skuli standa að frásögn um að lúpínan hafi verið flutt inn um 1900 án þess að geta fóstra síns Hákonar Bjarnason. Sjaldan launar kálfur ofeldið. Hernaður Svandísar gegn framfaramálum þjóðarinnar er orðinn ærinn og það tjón sem hún er þegar búin að valda þó að hún ráðist ekki líka fram til að vinna spjöll líka á gróðurfari landsins. Nóg var samt.
Ég er ekkert viss um að lúpínan kæri sig mikið um að vaxa fyrir ofan 400 metra hæð eða 500. Að undirbúa eiturefnahernað gegn landinu á boðaðan hátt fyrir skattfé almennings yfirgengur mann gersamlega. Ingibjörg Sólrún sendi útrýmingarsveitir í Öskjuhlíð fyrir skattfé Reykvíkinga til að rífa upp lúpínu. Ingibjörg Sólrún er orðin pólitísk þátíð en lúpínan er fegurri en nokkru sinni fyrr. Bráðum verður Svandís líka orðin þátíð í íslenskum stjórnmálum, því fyrr því betra, og þessi vitleysa verður gleymd og grafin. Lúpínan mun lifa hana af og halda áfram að klæða landið.
Lúpínan er ekki ræktuð nema rétt fyrst þegar hún er flutt á nýjan stað.Síðan ræktar hún upp landið. Hún víkur af sjálfu sér fyrir skógi og öðrum gróðri þegar hún hefur skapað jarðveginn.
Það er auðvelt mál að gera átak í því að dreifa fræjum þjóðarblómsins yfir klungur þessa lands sem allra víðast. Ég er fús að starfa að slíkum málum. Ég held að eiturmenn og upprífarar muni tapa þeirri baráttu fyrir vinum landsins ef þeir færu að beita sér. Það verður aldrei nóg af gróðri í þessu landi sem ætti að höfða til kolefnisjöfnunarsinna eins og maður hélt að kommatittirnir væru flestir. Þeim mun meiri gróðurþekja, þeim mun meiri útblástur þolum við samkvæmt þeirra Kyotoreikningsbókum.
Stöndum vörð um Alaska-lúpínuna Íslendingar ! Þetta er góður nýbúi landsins sem það þarf svo skelfilega mikið á að halda til að bæta fyrir misgerðir og rányrkju feðranna á fósturjörðinni í 1100 ár. Heiðrum minningu Hákonar Bjarnason skógræktarstjóra sem færði okkur hana.
Leggjumst ekki í eiturefnahernað gegn himinbláum breiðum Alaskalúpínunnar. Hún er sannkölluð þjóðargersemi.
Sannkallað þjóðarblóm Íslands.