Er GAJA algert flopp ?

í Álfsnesi?.

Sorpa situr uppi með afurðirnar, moltu og metan, og Dagur B. kaupir rafmagnsstrætóa fyrir Borgarlínuna en gasinu er brennt út í loftið án arðgjafar.  Og moltan er bara dýrt bull í heilabúum vinstri manna á borð við umhverfisráðherrann sem enginn kaus og lúpínan getur leyst allstaðar fyrir langtum minni pening en að aka þessu skarni á hóla eins og gamli Njáll gerði.

Það hlýtur að koma sterklega til greina að breyta stöðinni í brennslustöð til orkuvinnslu og snúa af þeirri braut sem stöðin er núna á. Getur það kostað svo rosalega að breyta þessu yfir í brennslustöð að það megi ekki spyrja um kostnað af slíku? Er ekki KALKA lifandi dæmi um brennslustöð? 

GAJA er líklega hreint flopp í ranga átt sem bara hleður utan á sig milljarða tapi í framleiðslu á ónýtum afurðum sem afleiðingu af óskhyggju  vinstri manna eins  og fyrri daginn.

Skipulagt hópsmit

 Enska karlalandsliðið í knattspyrnu kemur hingað til lands daginn fyrir leik liðsins á móti Íslandi í Þjóðadeildinni sem fram fer 5. september. 

Til hvers er allt þetta vesen á  landamærunum ef Íþróttahreyfingunni er heimilað að flytja inn ótakmarkað magn af smiti þann 4 september?

Hvað bull er þetta? Er skipulagt hópsmit og nýr Kórónufaraldur í aðsigi vegna fótboltadellu fárra?

Umhverfisráðherrann

sem enginn kaus brosti gleitt í sjónvarpinu þar sem var verið að eyða milljónum að breiða eitthvað sem þeir kalla moltu á kostarýrt land.

Fyrir brot af þessu myndi lúpína græða þetta svæði á svona 5 árum og hylja það jarðvegi.Þessi spandans er enn ein dellan sem þessi ráðherra stendur fyrir þegar hann er búinn að moka ofan í framræsluskurði sem skapa landbúnaðarland í hungruðum heimi.

Af hverju ekki að fela lúpínunni að sjá um uppgræðslu landsins í stærri stíl? Hún sýnir þá á Kletthálsi að hún græðir jafnvel upp sprengda klöpp við veginn. Það þarf enga rándýra moltugerð. Það er nær að brenna sorpinu og hirða orkuna úr því.

Umhverfisráðherrann sprengjuglaði þarf ekki endilega að vera líka kostnaðarblindur. 

Önnur höndin bundin

fyrir aftan bak á öðrum Gladiatornum þótti ekki gott veganesti í bardaga.

Mér finnst að Dwmókratar séu að leggja upp í slíkan bardaga við repúblikanann Trump.

Ég á erfitt með að sjá  Joe Biden komast lifandi frá einvígi við Trump sem er bæði ósvífinn og vígfær. Trump mun ekki gera lítið úr braski Hunters Biden í Ukraínu og það verður ógaman fyrir Biden kallinn ef einhverjar vöflur eru á honum nú þegar vegna ellikrankleika .

Ég bara skil ekki hvernig Demókrötum dettur í hug að leggja í þessa orrustu með allt þetta á móti sér. Nema þeir sjái það fyrir sér að Biden verði ófær fyrir bardagann á einhvern hátt. Og það er þá engin von til þess að stelpan reynslulausa standi í hárinu á kallinum Trump. Svei mér þá ef ég botna upp né niður í þessari hernaðaráætlun Demmanna? 

Það er hamast á Trump úr  öllum áttum  nema frá Joe Biden. Þaðan kemur ekki neitt.Trump er kennt um allt sem aflaga fer vegna Covid19. Hvaða áhrif hefur þá hugsanlegt bóluefni ef slíkt kemur fram fyrir kosningarnar? Varla verður Biden þakkað það.

Ég hálf vorkenni Demókrötum að ana út í svona gersamlega tapað stríð með aðra höndina bundna fyrir aftan bak.

Þorir enginn í aðrar kosningar?

til að afgreiða málið í Belarus?

Lukasjenkó er ekki frábitinn því.

Hver segir að hann vinni ekki í opinni kosningu?

Það er ekkert gefið að stelpan vinni kallinn.

Þorir ESB elítan ekki að leggja þetta til heldur vill hún meiri óeirðir og vesen? alltaf söm við sig og svínaríið.

Borgarlínan í Medellín

virkar greinilega fínt.

Hún er þar kláfakerfi sem krefst ekki götupláss og flytur fólkið milli staða eins og Dagur B. og Sigurborg Ósk ætla að gera en bara fyrir margfaldan kostnað og vandamál um leið og þau útrýma fjölskyldubílnum eins og hún Sigurborg Ósk boðar sem sitt æðsta pólitíska markmið.

Mér finnst ekki úr vegi að þetta fólk horfi aftur á þáttinn frá Medellín  sem sýndur var á RÚV í kvöld, sem gæti þýtt milljarða sparnað fyrir skattgreiðendur og mikið hagræði fyrir Borgarskipulagið.

Geggjunin heldur áfram á fullu

Þetta er  tekið af Kjarnanum:

Innlent

Styttist í meira „fóður“ fyrir upplýsta umræðu um Borgarlínu

Árið 2024 á hún að hálfhringa sig frá Hamraborg að Höfða, með viðkomu í miðborg Reykjavíkur. Þrettán kílómetra sérrými fyrir stóra fólksflutningavagna. Leiðirnar verða þó lengri en sem einungis því nemur. Borgarlínan nálgast og brátt fer að sjást í afurðir skipulagsvinnu sem ætti að verða fóður í upplýsta umræðu um verkefnið.

 

Stefnt er að því að fyrsti áfangi Borgarlínu komist í rekstur árið 2024, en þá á að vera búið að byggja sérrými fyrir strætisvagna frá Hamraborg í Kópavogi, út á Kársnes, yfir nýja Fossvogsbrú, framhjá háskólasvæðinu í Vatnsmýrinni, að Lækjartorgi og svo upp í gegnum miðborg Reykjavíkur að Hlemmi. Þaðan á svo sérrýmið að teygjast áfram eftir Suðurlandsbraut, í gegnum Vogahverfið sem er að rísa, yfir ósa Elliðaánna og upp á Höfða.

Í dag er gengið út frá því að borgarlínuleiðirnar sem feti sig um sérrýmið árið 2024 verði tvær talsins og einnig að leiðirnar sjálfar verði lengri en einungis sem nemur lengd sérrýmisins. Eins og áætlanir líta út í dag myndi önnur leiðin fara frá Lækjartorgi upp á Höfða og um Gullinbrú upp í Grafarvog, en hin frá ná Lækjartorgi að Hamraborg og svo áfram upp í efstu byggðir Kópavogs, að Vatnsenda. Vagnarnir verða því ekki í sérrými, aðskildir annarri umferð, alla leið.

Þetta útskýrðu þau Hrafnkell Á. Proppé og Lilja G. Karlsdóttir starfsmenn Verkefnastofu Borgarlínu nokkuð skilmerkilega fyrir blaðamanni Kjarnans nýlega. „Þó að þetta séu bara 13 kílómetrar sem eru undir í framkvæmdinni í fyrsta áfanga, þá erum við að tala um að það séu tvær borgarlínuleiðir sem myndu nota þessa innviði,“ segir Hrafnkell, en Lilja skýtur því inn að það sé reyndar til skoðunar hvort álitlegra væri að hafa borgarlínuleiðirnar í þessum fyrsta áfanga einungis eina, í stað tveggja. Verið er að meta hvort það geti verið fýsilegt, en á þessum tímapunkti er unnið út frá því að þær verði tvær.

Ekkert bendir til að kostnaður við Borgarlínu sé vanmetinn

Að undanförnu hafa ýmsir fullyrt að kostnaðurinn við uppbyggingu Borgarlínu verði mun meiri en kostnaðaráætlun frá árinu 2017 segir til um. Ekkert bendir þó til þess, segja starfsmenn Verkefnastofu Borgarlínu sem Kjarninn ræddi við í vikunni.

Það að láta borgarlínuvagnana, sem verða stærri en venjulegir strætisvagnar, fara umfram sérrýmið er ætlað til þess að reyna að lágmarka skiptingar í kerfinu og það mun útheimta einhverjar breytingar á götumyndinni utan sérrýmisins til þess að þeir geti farið um. Hringtorg, til dæmis, eru afar óhentug fyrir stóra strætisvagna. Nákvæmar útfærslur á þessu munu liggja fyrir þegar forhönnun lýkur, haustið 2021, segir Lilja.

Gagnast fleiri leiðum í almenningssamgöngukerfinu

Það verða þó ekki einungis fyrstu borgarlínuleiðirnar,  sem hefja akstur um sérrýmið þegar það verður klárt. Almennar strætóleiðir, sem geta nýtt sér sérrýmið til tímasparnaðar munu einnig gera sér það.

„Þú ert þá að fá sérrými þar sem við erum að upplifa mestu umferðartafirnar. Þetta á tvímælalaust eftir að verða þjónustubæting og tímasparnaður fyrir mjög margar leiðir,“ segir Hrafnkell og bætir við að til dæmis Mosfellingur sem taki Strætó í átt að miðborg Reykjavíkur til vinnu á morgnana muni finna fyrir miklum breytingum, þrátt fyrir borgarlínuleið upp í Mosfellsbæ sé ekki innifalin í fyrsta áfanganum í framkvæmdinni.

„Þegar hann kemur niður á Höfða fer sú leið bara inn í sérrýmið og hann kemst miklu hraðar niður í miðborg heldur en með eldra kerfi,“ segir Hrafnkell. 

„Af hverju bætiðið ekki bara strætókerfið?“ segja sumir sem telja Borgarlínu óþarfa framkvæmd. „Við erum einmitt að því,“ segir Lilja.

 

 

Borgarlínuvagnarnir verða frábrugðnir hefðbundnum gulu strætisvögnunum sem aka um götur höfuðborgarsvæðisins í dag. Sumir verða stærri, en ekki liggur enn fyrir hvernig vagnar verða fyrir valinu. 

Vagnarnir sem verið er að tala um eru annars vegar 18 metra liðvagnar, svipaðir þeim stærstu sem Strætó bs. notar þar sem mestra afkasta er þörf í strætókerfinu í dag, en svo er líka verið að skoða 24 metra langa tvíliða vagna.

„Við erum að sjá að árið 2029 munum við þurfa tvíliða vagna allavega á einni leið,“ segir Lilja, en vagnaútboð tekur á bilinu 2-3 ár. Þau Hrafnkell segja mikilvægt að hugsa ekki of smátt þegar kemur að vagnakaupunum, enda séu dæmi um að borgir hafi byrjað með of litla vagna í rekstri hraðvagnakerfa sinna og hafi síðan neyðst til þess að fjárfesta í stærri vögnum nokkrum árum eftir að kerfið var tekið í notkun. Líftími vagna er um 10-15 ár og þess vegna þarf að kaupa inn vagna sem duga líka eftir 10 ár.

„Þetta á líka að vera „upgrade“ í þjónustu,“ segir Lilja og bætir við að í dag séu leiðar þar sem allt sé smekkfullt á morgnana. „Fólki finnst það ekki gott, sérstaklega ekki núna,“ segir hún og vísar til veiruástandsins.

COVID-kvíðinn

Og talandi um það. Ótti við nálægð sem oft fylgir almenningssamgöngum hefur gert ýmsa afhuga strætóferðum. Innstigum í strætó fækkaði um 30 prósent á milli ára í maí og enn meira þegar faraldurinn á vormánuðum stóð sem hæst, er margir strætónotendur tóku fram hjólið eða hreinlega unnu heiman frá sér.

Hrafnkell og Lilja segjast þó ekki telja að það verði langtímabreyting á vilja fólks til þess að nýta almenningssamgöngur og bendir Hrafnkell á að um leið og veiran var nær horfin úr samfélaginu hér á landi snemmsumars hafi fólk byrjað að streyma á kaffihús, veitingastaði og viðburði á ný. Þau vona þó eins og aðrir að veiran verði ekki meðal okkar til langrar framtíðar.

Þau Lilja og Hrafnkell segja að íbúar á höfuðborgarsvæðinu ættu að verða þess verulega varir að framkvæmdir verði farnar af stað síðla árs 2022. En framkvæmdirnar eru þó í reynd þegar hafnar, að því leyti að sérstaklega er byrjað er að gera ráð fyrir Borgarlínu á þeim stöðum þar sem hún á að fara um og aðrar framkvæmdir eru yfirstandandi.

Til dæmis er verið að huga að legu Borgarlínu í þeirri miklu uppbyggingu sem á sér stað á Landspítalasvæðinu um þessar mundir, en þar er passað upp á að bil á milli húsa sé nægilegt til að Borgarlínan geti farið um í framtíðinni.

 

Margir hafa miklar skoðanir á Borgarlínunni og undanfarin ár hafa hér á Kjarnanum og víðar birst pistlar og greinar þar sem hagkvæmni verkefnisins er dregin í efa og forsendur þess sagðar brostnar, eða þá að verkefnið sé orðið allt of víðfemt.

Í samhengi við það síðastnefnda minnir Hrafnkell á að verkefnið sé sameiginlegt verkefni allra sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu, sem styðji auk þess við þá stefnu sem ríkið hafi sett sér um að auka þurfi hlut vistvænna ferðamáta. Hann segir að það styttist í að hægt verði að varpa frekara ljósi á margt af því sem sætt hefur gagnrýni á umliðnum misserum, gagnrýni sem hefur bæði verið málefnaleg og ekki.

„Við þurfum bara að vera auðmjúk. Það verða allir framkvæmdaaðilar að vera það.“

„Við viljum bara eiga faglega umræðu. Nú eru að koma mjög mörg mikilvæg púsl að koma saman, það eru að koma niðurstöður úr umferðarlíkaninu, það er að koma félagshagfræðileg greining, það eru að koma frumdrög; skýrsla sem mun hjálpa fólki að skilja þetta og það er líka að koma ákveðin greining á því hvaða möguleika við höfum í innlendum vistvænum orkugjöfum. Það er alveg heilmikið skref, það er að koma fóður til að eiga upplýstari og betri umræðu, en það verða alltaf einhverjir sem kjósa að eiga umræðuna á einhverjum öðrum forsendum,“ segir Hrafnkell.

„Almenningssamgönguverkefni eru bara drulluflókin,“ segir Lilja og bætir því við að það helgist af því hvað verkefnið hafi marga snertifleti. Það er allt undir, umferð gangandi, hjólandi, einkabíla og annað, sem Lilja segir að ekki sé mikil hefð fyrir að rúmist allt innan sama samgönguverkefnisins hér á landi. 

„Við þurfum bara að vera auðmjúk. Það verða allir framkvæmdaaðilar að vera það. Við verðum alltaf að vera með ferli í gangi sem er samtal við samfélagið [...] og við verðum að geta gert ráð fyrir að það komi eitthvað „input“ úr því ferli sem gæti haft áhrif á lokaniðurstöðuna.“

Þetta væri sprenghlægilegt ef þetta væri ekki raunveruleg geggjun sem fjallar um að eyða hundrað milljörðum í að greiða samgöngur fyrir minna en þess tíundahluta almennings sem ekki nýtir sér einkabílinn.Fyrir þetta er öllum umferðarbótum fyrir bílaumferð fórnað og allt gert vísvitandi til að ergja þennan yfirgnæfandi meirihluta fólks. 

Allt þetta geta einstaklingar eins og Sigurborg Ósk og Dagur B. gert á óskiljanlegan hátt  og heilaþvegið með sér að öðru leyti normalt fólk í nágrannasveitarfélögunum . Nema á Seltjarnarnesi sem vilja hvorki heyra þessa geggjun né sjá og lof sé þeim fyrir.

Og þetta er sama fólkið sem á sama tíma kvartar sáran yfir því að ekki sé nægilega að gert í velferðarmálum þeirra verst settu. Tvískinnungurinn er yfirgnæfandi og óraunsæið.Á sama tíma þenur Dagur B. ut skrifstofu sína um 4 milljarða. Það er blindir og heyrnarlausir kjósendur sem halda svona öflum við völd.  

Borgarlínan er ekki lengur brandari. Hún er geggjun.

Kolbeinsey

er einn gleymdasti staður Íslands með úrslitaþýðingu fyrir efnahagslögsögu okkar.

En hugsanlega einn sá alþýðingarmesti sem við ættum að sinna betur.

Svo stendur í Mogga:

"Bandaríska utanríkisráðuneytið hefur opnað ræðisskrifstofu í Nuuk á Grænlandi og sagði DeHart að það væri eftirtektarvert skref í ljósi þröngs fjárhags ráðuneytisins.

Mike Pompeo utanríkisráðherra var í Kaupmannahöfn á dögunum og bar norðurslóðir hátt í samtölum hans við danska ráðamenn, hann hitti auk þess utanríkisráðherra Færeyja og Grænlands.

Bandaríski flugherinn birti norðurslóðastefnu sína í júlí 2020. Bandaríski norðurslóðastjórinn sagði að tvær meginástæður væru fyrir þessum þunga í norðurslóðastefnu Bandaríkjastjórnar nú: (1) auðveldara væri að nýta auðlindir og stunda siglingar á norðurslóðum en áður vegna umhverfisbreytinga; (2) geópólitískt umrót vegna herstyrks Rússa og norðursóknar Kínverja. „Þegar litið er til þess hvernig Kínverjar hafa staðið að fjárfestingu og viðskiptum annars staðar í heiminum held ég að við þurfum að sýna mikla aðgát og vera á verði vegna áhrifa sem þetta kann að hafa á þá vönduðu stjórnarhætti sem við öll viljum að einkenni norðurslóðir,“ sagði DeHart. Bandaríska utanríkisráðuneytið hefur opnað ræðisskrifstofu í Nuuk á Grænlandi og sagði DeHart að það væri eftirtektarvert skref í ljósi þröngs fjárhags ráðuneytisins.

Mike Pompeo utanríkisráðherra var í Kaupmannahöfn á dögunum og bar norðurslóðir hátt í samtölum hans við danska ráðamenn, hann hitti auk þess utanríkisráðherra Færeyja og Grænlands.

Bandaríski flugherinn birti norðurslóðastefnu sína í júlí 2020. Bandaríski norðurslóðastjórinn sagði að tvær meginástæður væru fyrir þessum þunga í norðurslóðastefnu Bandaríkjastjórnar nú: (1) auðveldara væri að nýta auðlindir og stunda siglingar á norðurslóðum en áður vegna umhverfisbreytinga; (2) geópólitískt umrót vegna herstyrks Rússa og norðursóknar Kínverja. „Þegar litið er til þess hvernig Kínverjar hafa staðið að fjárfestingu og viðskiptum annars staðar í heiminum held ég að við þurfum að sýna mikla aðgát og vera á verði vegna áhrifa sem þetta kann að hafa á þá vönduðu stjórnarhætti sem við öll viljum að einkenni norðurslóðir,“ sagði DeHart"

Steingrímur Erlingsson athafnamaður og eldstólpi kom með þá hugmynd fyrir nokkrum árum að fá gamlan olíuborpall sem hægt er að fá fyrir slikk og leggja honum við Kolbeinsey og gera þar SAR miðstöð fyrir Norðurslóðir.

Hví ekki að vekja athygli Pompeo og DeHart á þessu möguleika. Gera þarna flugvöll líka?

Næg akkerisfesta er í Kolbeinsey fyrir þjónustu við Norðurslóðir án aðkomu Kínverja sem eru að þvælast þarna óboðnir.

 

Ferðamálafanatík?

óþarflega mikil vegna skimunar á landamærum.

Hvað þýðir hún fyrir vel stæðan ferðamann td. Stuttgart eða Chicago sem hyggur á 3 vikna ferð til Íslands á bílaleigubíl? Í sunnudagskvöldsstað leggur hann á stað á finmtudegi og heldur þá sínu upphaflega ferðaplani. Þessa sóttkvíardaga getur hann farið í gönguferðir og bílferðir innan laganna. Hann fær skimun í eigin þágu sem sker úr um heilsu hans. Er þetta ekki einhvers virði fyrir hann?

Hælisleitandanum er auðvitað sama og gott betur því hann fer beint á lúxushótel og þarf ekkert að borga. Honum er sama þótt aðrir fái ekki að kaupa sig inna á sjúkrahótel meðan hann lifir frítt á okkur helst árum saman með hjálp Helgu Völu lögfræðings Samfylkingarinnar og góða fólksins sem lifa á að tefja málsmeðferð hælisleitenda.

Getur ekki verið að við fáum bara betur stæða ferðamenn og fleiri til landsins, alvöru fólk sem virkilega hugsar? 

Og þetta ástand varir ekki að eilífu.Bóluefnin nálgast með hverjum degi. "There be bluebirds over, the white cliffs of Dover, when the world is free" söng hún Vera Lynn svo yndislega þegar frjálsu þjóðirnar þurftu á kjarki að halda gegn morðóðum einræðisöflunum.

Ferðamálafanatíkin má ekki yfirskyggja allt hið jákvæða.

Greining á vandanum viðblasandi

er grein Bjarna Benediktssonar fjármálaráðherra og formanns Sjálfstæðisflokksins á því sem við blasir í veráttunni við Kínapestina.

Bjarni skrifar svo í Morgunblað dagsins:

"Frá fyrstu aðgerðum rík­is­stjórn­ar­inn­ar vegna heims­far­ald­urs­ins hafa skila­boð okk­ar verið skýr: Við mun­um beita rík­is­fjár­mál­un­um til að hjálpa fólki og fyr­ir­tækj­um í vanda og skapa skil­yrði fyr­ir vöxt efna­hags­lífs­ins á ný. Lík­lega má full­yrða að eng­inn sé ósnort­inn af af­leiðing­um far­ald­urs­ins, en af­leiðing­arn­ar væru meiri og þung­bær­ari ef ekk­ert væri aðhafst.

Hvað rík­is­fjár­mála­stefn­una varðar hef­ur hún bein og óbein áhrif, sem miserfitt er að meta. Bein áhrif fel­ast t.d. í fjár­fest­ingar­út­gjöld­um rík­is­sjóðs og óbein áhrif m.a. í greiðslum al­manna­trygg­inga og at­vinnu­leys­is­bóta, sem auka ráðstöf­un­ar­tekj­ur og eft­ir­spurn heim­ila og leiða þannig til fram­leiðslu­starf­semi sem ella hefði ekki átt sér stað.

Óvissu er, eðli máls­ins sam­kvæmt, erfitt að mæla, en hún get­ur haft veru­leg áhrif á fram­vindu efna­hags­mála. Í mars og apríl var framtíðin óráðin. Ekki var hægt að úti­loka að óviss­an, gríðarleg­ur sam­drátt­ur í neyslu og tíma­bund­in stöðvun til­tek­inn­ar at­vinnu­starf­semi ylli al­var­leg­um greiðslu­vand­ræðum í hag­kerf­inu. Hjá því var kom­ist og þótt ekki verði sett ná­kvæm tala á þátt stjórn­valda, er ljóst að skýr mark­mið rík­is­stjórn­ar­inn­ar um að beita rík­is­fjár­mál­un­um til að milda áfallið og stuðning­ur Alþing­is við aðgerðirn­ar hafa haft áhrif á vænt­ing­ar fólks, aukið bjart­sýni og eflt fram­kvæmda­vilja. Þannig hafa ákv­arðanir stjórn­valda stuðlað að þrótt­meira efna­hags­lífi.

 

Aðgerðir þegar skilað 80 millj­örðum

Ætla má að halli á rík­is­sjóði á þessu ári verði hátt í 300 millj­arðar króna. Þetta er stór­felld breyt­ing á rík­is­fjár­mál­un­um, frá jafn­vægi yfir í gríðarleg­an halla, og er ein birt­ing­ar­mynda af­leiðinga heims­far­ald­urs­ins. Breytt af­koma rík­is­sjóðs í ár vegna COVID-19 skýrist með tvenn­um hætti. Ann­ars veg­ar eru að verki hinir svo­kölluðu sjálf­virku sveiflu­jafn­ar­ar, þar sem skatt­tekj­um er leyft að lækka veru­lega sam­hliða minni um­svif­um í hag­kerf­inu og út­gjöld vaxa vegna meira at­vinnu­leys­is. Þessi sjálf­virku viðbrögð skýra ríf­lega helm­ing hall­ans. Hins veg­ar skýrist halli rík­is­sjóðs af sér­tæk­um aðgerðum sem gripið var til í þeim til­gangi að verja störf og verðmæti. Helstu efna­hagsaðgerðir stjórn­valda hafa nú þegar skilað tæp­um 80 millj­örðum króna út í efna­hags­lífið, en sjálf­virkt viðbragð rík­is­fjár­mála gæti numið um 120 millj­örðum. Því fer þess vegna fjarri að þessi mikli til­kostnaður sé glatað fé.

 

Þjóðhags­leg­ur ávinn­ing­ur til lengri tíma

Ýmsar aðgerðir sem við höf­um gripið til eru skamm­tíma­úr­ræði til að koma í veg fyr­ir að fólk og fyr­ir­tæki gef­ist upp í þess­um tíma­bundnu erfiðleik­um og verðmæti fari í súg­inn að óþörfu. Lok­un­ar­styrk­ir, stuðningslán, aðstoð við að greiða laun á upp­sagn­ar­fresti, frest­un skatt­greiðslna og rýmri regl­ur um greiðslu­skjól eru m.a. úrræði sem falla að þessu mark­miði og eiga líka að skapa svig­rúm til að bregðast við og aðlag­ast breytt­um aðstæðum. Segja má að framtíðin sem blas­ir við sé allt önn­ur en hún var og við þurf­um að finna takt­inn í nýj­um veru­leika.

Fjár­fest­ingar­átak og stuðning­ur við ný­sköp­un miðar hvort tveggja að því að auka um­svif á sam­drátt­ar­tím­um og skapa viðspyrnu fyr­ir vöxt til framtíðar. Rann­sókn­ir á tengsl­um rík­is­fjár­mála­stefnu og hag­vaxt­ar benda til þess að stuðning­ur rík­is­fjár­mála við efna­hags­lífið hafi sér­stak­lega mik­il áhrif á meðan at­vinnu­leysi er mikið, en í lok júlí voru 17 þúsund á at­vinnu­leys­is­skrá eða 7,9% vinnu­afls­ins. Sam­tals voru 21 þúsund ein­stak­ling­ar á hluta­bót­um og at­vinnu­leys­is­skrá, eða 8,8%, en hæst fór það hlut­fall í tæp 18% í apríl. Talið er að inn­spýt­ing með halla­rekstri rík­is­sjóðs í ár geti aukið lands­fram­leiðslu um allt að 200 ma.kr. (~6-7% af lands­fram­leiðslu) á næstu miss­er­um. Efna­hags­leg áhrif hall­ans, eða með öðrum orðum, auk­inn­ar skuld­setn­ing­ar, væru aðeins brot af þeirri fjár­hæð við hefðbundn­ari efna­hagsaðstæður.

Halla­rekst­ur rík­is­sjóðs fel­ur því við þess­ar aðstæður ekki í sér þjóðhags­legt tap í sjálfu sér, þótt hann end­ur­spegli efna­hags­legt tap vegna út­breiðslu veirunn­ar. Hall­an­um er öll­um varið til að styrkja fjár­hags­lega stöðu ein­stak­linga og fyr­ir­tækja, skapa störf, koma í veg fyr­ir að verðmæti glat­ist að óþörfu og örva hag­kerfið til að gera okk­ur kleift að vaxa út úr þessu gríðarlega áfalli sem heims­far­ald­ur­inn er. Við eig­um eng­an val­kost ann­an en að sækja fram, skapa meiri verðmæti, fram­leiða, auka skil­virkni og stækka þjóðar­kök­una. Án vaxt­ar bíður ekk­ert annað en harka­leg aðlög­un sem mun kosta okk­ur mikið í lífs­kjör­um.

Þegar hag­kerfið hef­ur tekið við sér þarf að vinda ofan af stuðningi og koma rík­is­sjóði aft­ur í þá stöðu að geta tek­ist á við þreng­ing­ar. Gleym­um því ekki að við þurft­um að skapa for­send­ur fyr­ir því að geta tek­ist á við þetta áfall með þeirri stefnu sem nú er rek­in. Góður ár­ang­ur síðustu ára, mark­viss skulda­lækk­un og ábyrg stjórn rík­is­fjár­mál­anna er ein­mitt for­senda þess að við höf­um getað spyrnt kröft­ug­lega á móti efna­hags­leg­um áhrif­um far­ald­urs­ins.

 

Mesti vöxt­ur inn­lendr­ar neyslu frá 2007

Talið var að lands­menn myndu bregðast við óvissu­ástandi nú með aukn­um sparnaði og spáði Seðlabank­inn að einka­neysla á öðrum árs­fjórðungi myndi hrynja um allt að 20% frá sama árs­fjórðungi fyrra árs. Þeir hag­vís­ar sem liggja nú fyr­ir benda til þess að sam­drátt­ur­inn hafi verið minni en 10%. Um leið og ár­ang­ur sást af sótt­varnaaðgerðum og unnt var að slaka á þeim tók inn­an­landsvelta við sér.

Fólk hef­ur verið dug­legt að ferðast um landið í sum­ar, nýta sér ým­iss kon­ar þjón­ustu og ráðast í fram­kvæmd­ir, eins og sjá má af mik­illi fjölg­un um­sókna um end­ur­greiðslu virðis­auka­skatts vegna vinnu. Korta­velta Íslend­inga á Íslandi í júní jókst um 17% milli ára, sem er mesti vöxt­ur velt­unn­ar síðan í ág­úst 2007. Vöxt­ur­inn í júlí var einnig mjög sterk­ur, eða 13%.

Neysla Íslend­inga nær ekki að vega upp fram­lag er­lendra ferðamanna, sem yfir sum­ar­mánuðina hef­ur verið um 30% af heild­ar­neysl­unni. Einka­neysla hef­ur eigi að síður orðið mun kraft­meiri en gert var ráð fyr­ir. Hún veg­ur um helm­ing í lands­fram­leiðslu og því ljóst að hagþróun á öðrum árs­fjórðungi varð mun hag­felld­ari en all­ar spár reiknuðu með í vor.

 

Or­sak­ir kröft­ugri um­svifa

Ætla má að ástæður kröft­ugra efna­hags­lífs og meiri neyslu en reiknað var með séu margþætt­ar. Þyngst veg­ur lík­lega ár­ang­ur í sótt­vörn­um í vor og sú staðreynd að fá smit greind­ust frá miðjum maí og fram til loka júlí. Það styður við þá ákvörðun að grípa til aðgerða á ný til að draga úr út­breiðslu COVID-19. Hag­felld­ari aðstæður á vinnu­markaði skýra einnig hluta þró­un­ar­inn­ar. Þrátt fyr­ir að þátt­taka í ýms­um úrræðum stjórn­valda hafi hingað til reynst minni en bú­ist var við má reikna með að snögg viðbrögð fjár­mála­stefn­unn­ar og skýr vilji stjórn­valda til að styðja við hag­kerfið hafi vegið á móti óvissu um efna­hags­horf­ur og þannig stuðlað óbeint að meiri um­svif­um en ella væri raun­in.

 

Skýr mark­mið draga úr óvissu

Tals­verð umræða hef­ur verið und­an­farið um nauðsyn þess að meta hagræn áhrif aðgerða, bæði efna­hags­legra úrræða og sótt­varn­aráðstaf­ana. Mat af þessu tagi verður aldrei ná­kvæmn­is­vís­indi. Útkom­an verður ekki upp á gramm úr kílói. Eigi að síður er mik­il­vægt að við dýpk­um umræðuna um þessa þætti. Á und­an­förn­um mánuðum hafa safn­ast upp­lýs­ing­ar til að vinna með og við höf­um gert minn­is­blöð sem stuðst hef­ur verið við í ákv­arðana­töku en vilji okk­ar stend­ur til þess að gera dýpri grein­ing­ar og von­andi byggja þannig und­ir upp­lýst­ari, ná­kvæm­ari og enn betri ákv­arðana­töku.

Hér hef­ur verið nefnt að það hafi skipt máli fyr­ir inn­lend um­svif að ná tök­um á út­breiðslu veirunn­ar og má þar horfa til at­vinnu­starf­sem­inn­ar en einnig á áhrif til skemmri og lengri tíma á t.d. skólastarf og al­menna virkni í sam­fé­lag­inu. Hér ber einnig nefna þann sjálf­sagða grund­vall­arþátt í okk­ar sam­fé­lagi að ekki sé gengið lengra en nauðsyn kref­ur í aðgerðum sem skerða frelsi fólks til dag­legs lífs og at­hafna sem við telj­um sjálf­sagða þætti nú­tíma­sam­fé­lags.

Það er öll­um ljóst að við get­um átt fyr­ir hönd­um erfiðan vet­ur, en þá er gott að hafa í huga að við höf­um sagt að viðbrögð stjórn­valda myndu taka mið af aðstæðum hverju sinni. Ef þörf yrði á harka­legri sótt­varnaviðbrögðum með til­heyr­andi efna­hags­leg­um af­leiðing­um þyrfti sam­hliða að end­ur­skoða aðgerðir til að tryggja að við náum þeim skýru mark­miðum sem að er stefnt: Að verja fé­lags­lega og efna­hags­lega vel­sæld og stöðug­leika um leið og við setj­um líf og heilsu fólks­ins í land­inu í önd­vegi og tryggj­um aðstæður fyr­ir meiri verðmæta­sköp­un. Þessi vinna stend­ur yfir og var málið á dag­skrá rík­is­stjórn­ar­inn­ar í vik­unni.

 

Náum ár­angri með sam­stöðu

Við erum í ákveðnum skiln­ingi í stríði gegn ytri ógn. Nú þegar hafa marg­ar orr­ust­ur verið háðar og við get­um sagt að út­kom­an hafi verið vel viðun­andi miðað við aðstæður. Höf­um hug­fast að þetta stríð get­ur varað enn um sinn og við þurf­um áfram að byggja ár­ang­ur okk­ar á sam­stöðu.

Með sam­stöðunni, sterkri innri stöðu, ákvörðunum sem byggðar eru á þekk­ingu og reynslu, og með óbilandi trú á framtíð lands­ins mun okk­ur tak­ast að sigr­ast á öll­um erfiðleik­um. Ekk­ert seg­ir að við get­um ekki komið stærri, sterk­ari og öfl­ugri sem sam­fé­lag enn nokkru sinni fyrr út úr þess­ari stöðu. Þangað skul­um við stefna."

Höf­und­ur er fjár­málaráðherra og formaður Sjálf­stæðis­flokks­ins.

[ Morgunblaðið 20.8.20, bls. 33 

 

Getur nokkur séð fyrir sér að einhver þingmaður litlu ljótu flokkanna á Aþingi væri fær um að draga upp jafn skýra mynd af staðreyndum vandmálsins sem Bjarni leggur hér fyrir og því hvernig ríkisstjórnin hyggist ráðast gegn erfiðleikunum?

Þingstjörnur Pírata, Samfylkingarflokkarnir beggja eða Flokks Fólksins? Hver trúir því að þessir flokkar gætu komið sér saman um eitt eða neitt? 

NÚNA því þörfin er núna en ekki seinna. 

Nefna  þingmenn þessara flokka yfirleitt nokkurn tímann nokkrar tölur máli sinu til stuðnings? Dreifa þeir ekki heldur um sig um sig gamla pópúlistaglamrinu  um "að efla ber og styrkja ber og auka stórlega framlög" til lausnar vandmálinu?

Vandamálinu sem er  nefnilega bara hérna og núna en getur ekki beðið eftir því að málin sé tekin til umræðu og  gerðar séu fyrirspurnir.

Bjarni greinir hvar vandinn er viðblasandi í efnahagslífinu og hvern ig skuli ráðast að rótum hans.