Nú er hún Snorrabúð stekkur?

 

Hvern hefði órað fyrir þessu hér í gamla daga?

Hér á velmektardögum gamla Borgarstjórnaríhaldsins í Reykjavík?

Reykjavík er tæplega að virka hjá Sjálfstæðisflokknum hvað sem hver segir.

Hvað er að þegar Snorrabúð er greinilega orðinn stekkur hjá því sem áður var?

Reykjavíkurbréf

Morgunblaðsins eru líklega þeir pistlar sem jafnmargir bíða með eftirvæntingu. Veldur aldur og reynsla höfundarins því þar sem vandfubndnir eru þeir Íslendingar hverra sögulega reynsla jafnast á við það sem samankomið er í þeim manni sem þar heldur á penna.

Bréfin eru auðvitað misáhugaverð en þegar vel tekst til eru þeir fáir sem sitja af sér að lesa.

Um þessa helgi vra einkar fróðlegt að lesa um kynni höfundar af sögulegum viðburðum úr samtíma hans.

Bréfið er svona í heild sinni og leyfir bloggari sér að feitletra það sem honum virðast punkti saliensi í textanum.

 

"Margur áhugamaður um það efni, hefur velt fyrir sér hvaða hæfileikar drægju lengst við að skipa mönnum í forystusæti í stjórnmálum og jafnvel svo að þeir eða sá fengi þann dóm að lokum að þar hafi farið fágætur stjórnmálaskörungur.

Dauðyfli sem drýpur af

Þekkt er sú kenning að ekkert eitt geti hjálpað meir þegar mjakast skal upp metorðastiga stjórnmála, en að hafið sé yfir allan vafa að maðurinn sem klifrar sé jafn leiðinlegur og hann sýnist, og bregðist sjaldan í því. Það sé óskeikult merki um alvörugefni og heilbrigða þrjósku sem öll gamansemi sem glittir í spillir. Og þetta styrkleikamerki stirðbusans hljóti að þurfa að vera afar fyrirferðarmikið hjá þeim sem fæst við alvörumál á hástigi, eins og það er að veita þjóð forystu eða leiðsögn lengur en aðrir eða á örlaga skeiði þar sem á forystuna reynir meira en endranær. Eitt er þó að vera leiðinlegur með traustinu sem slíku fylgir, og það jafnvel svo rækilega að það stafi frá viðkomandi langa leið og hitt að kímnigáfan sé í minna mæli.

Handtaskan skæðari en skriðdreki

Frú Thatcher hafði að mestu týnt kímnigáfunni eða fengið nauman skammt í vöggugjöf. En það þýddi ekki þar með að hún væri leiðinleg, öðru nær. Hún var mjög áhugaverð. Allir, landar hennar, sem erlendir starfsbræður sem stóðu á sama palli stjórnmála, urðu að hafa sig alla við. Hún vissi flest og einkum og sér í lagi þá vissi sú kona hvað hún vildi. Það er óumdeilt að fáir hafi skorið sig svo myndarlega úr og veitt breskri þjóð afgerandi forystu með öflugri hætti. Hefði hún tilkynnt hvert hún stefndi var rétt að gera sér grein fyrir því að allar líkur stóðu til þess að hún færi á leiðarenda. Það var eiginlega nýlunda í fari stjórnmálamanna. Og flest það sem hún hafði í gegn þegar handtöskunni var sveiflað sem handsprengja væri, reyndist vera til batnaðar fyrir þjóðina, sem hafði búið eilífan afturkipp um alllanga hríð. Að þessu bjó þjóðin og býr enn. Þess vegna var hún kosin á ný, aftur og aftur.

Og það herti sjálfstraust gamla heimsveldisins, sem hafði óneitanlega skroppið saman, að frúin knúði að auki fram hernaðarsigur í óvæntu stríði um Falklandseyjar, sem háð var í þúsunda kílómetra fjarlægð frá eyjunni norðan Ermarsunds. Þar var frú Thatcher lifandi komin.Og hún átti vin í Washington sem reyndist henni betri en enginn.

Frú Thatcher var spáð skammri valdatíð og kannanir fyrsta kjörtímabil virtust staðfesta þær væntingar. En hún blés á þær spár og út í buskann þær hurfu fyrr en síðar.

Dvergarnir sameinuðust gegn drottningunni

En það voru ekki pólitískir andstæðingar í öðrum flokkum sem bundu enda á tilkomumikla tíð. Þar voru einkum öfundarmenn í hennar eigin flokki og helst þeir sem töldu að frúin bugtaði sig ekki nægjanlega langt fyrir búrókrötum á meginlandinu.

Boris Johnson er með fyndnustu stjórnmálamönnum samtímans og hætt er við að frú Thatcher hefði þurft að fá sundurgreiningu á hvers vegna væri hlegið að einstökum efnistökum hans. Og þótt það yrði gert svo vel sem mætti, er alls ekki víst að hún hefði verið neinu nær. Kímnigáfan hafði gleymst þegar raðað var í hana mörgum og mikilfenglegum hæfileikum í öndverðu. En hún hefði hins vegar verið full aðdáunar á þessum snjalla eftirmanni sínum langt umfram aðra, sem gegnt hafa því starfi, fyrir það afrek að tryggja Bretum leið út úr ESB.

Edward Heath var lengi samsíða frú Thatcher í flokki þeirra og hún gegndi ráðherrastarfi í ráðuneyti hans. Hann þoldi hana hins vegar því verr sem lengri tími leið frá. Þó höfðu um hríð gengið sögur um að persónulegar tilfinningar hefðu kviknað þeirra á milli en ekki dugað í bál.

Heath var ákafamaður um samruna Breta við Evrópustússið. Hann var öflugur maður en varð bitur, óánægður og argur, sem hann gat helst ýtt dálítið frá sér er hann naut tónlistar, en hann var fær maður og áhugasamur á því sviði.

Sú saga er sögð að í forsætisráðherratíð Thatcher hafi Elísabet önnur boðað til fundar í nefnd sem átti undir krúnuna og í lok hans hafi verið ákveðin myndataka. Heath fyrrum forsætisráðherra, sem var í þessum hópi, var að leita að sínu plássi þegar hin stjórnsama, fyrrum gamla vinkona hans, benti honum á og sagði „þú átt að vera hægra megin við mig.“ Heath svaraði svo aðrir máttu heyra: „Það getur nú orðið erfitt.“

Nokkrir viðstaddra réðu ekki við sig, þótt virðulegir væru og orðum skrýddir og skelltu ósjálfrátt upp úr. „Nei,“ sagði frú Thather og benti enn ákafar „það er nóg plass þarna hægra megin við mig.“ Og þá losnaði um fleiri bönd og nær allur mannskapurinn hló hærra en vant var við slík tækifæri.

„Sagði ég eitthvað fyndið?“ spurði forsætisráðherrann og þá hækkaði enn í hlátrinum. „Ekki svo að Vér heyrðum,“ sagði Elísabet II. og datt þá allt í dúnalogn.

Hirðmeistari hrekktur

En allir sem þekkja til drottningarinnar vita að hún er glaðlynd og hefur ágætt skopskyn. Bréfritari hefur hitt hana nokkrum sinnum, en aðallega þó tvívegis sama daginn. Þá kom hún ásamt Philip prins, manni sínum, til að heilsa upp á borgarstjórn og æðstu embættismenn í Höfða, sem var þáttur í opinberri heimsókn hátignanna til Íslands. Þau stoppuðu sennilega svo sem 45 mínútur í Höfða og heilsuðu upp á hvern gest og spjölluðu við marga. Myndir sem til eru af atburðinum sýna að gestirnir voru með gleðibrag og mætti síðar segja sögur af því þegar það er við hæfi.

Um kvöldið var boðið til veislu um borð í flaggskipi Drottningar, Britannia, sem lá við bryggju í Gömlu höfninni í Reykjavík, glæsilegt skip og frægt. Þegar gestirnir höfðu fengið fordrykk barst út að gestgjafarnir kæmu fljótlega í hátíðarsal skipsins. Hirðsiðameistari, eða eitthvað því um líkt, kynnti að hátignirnar myndu heilsa gestunum í virðingarröð og hann og aðstoðarmenn hans tóku að raða innfæddum upp. Bretar eru frægir fyrir að elska það að standa í röð. Í borgum þar mega ekki tveir menn bíða eftir stætó án þess að skipa sér í röð! Slíkt myndi virka skrítilega á Íslendinga. En hvað sem því líður gekk vel að stilla upp röðinni í Britanniu og ljóst að þá væru aðeins um 10 mínútur eftir í að gestgjafar birtust. Ólafur biskup og borgarstjórinn voru saman í röð, góðir og gamlir kunningjar og tóku tal og skiptust á sögum og fréttum. Þá var slegið í bjöllu og allt þagnaði. Drottningin og maður hennar komu inn í fylgd hirðmeistara, sem kynnti hvern gest með titli. Þegar kom að Ólafi Skúlasyni biskupi sagði hirðmeistari: Borgarstjórinn í Reykjavík, herra Oddsson. „Er það virkilega,“ sagði drottningin, „hann hefur þá bæði lengst og grennst síðan í dag!“

Okkur Ólafi biskupi hafði tekist að rugla tveggja manna röð, sem er ekki auðvelt. Borgarstjórinn stakk krulluðu höfðinu fram fyrir bol biskupsins og þau hjón skelltu bæði upp úr og drottningin sagði, „það var það sem Vér héldum.“

En hirðmeistarinn horfði manndrápsaugum á borgarstjórafíflið og hefði örugglega látið kasta því í dýflissu í Tower of London hefði hann enn haft vald af því tagi.

Margt líkt með hinum ólíku mönnum

Árið 2005 kom út bókin Greatness, Reagan, Churchill & the making of extraordinary leaders. Ólafur Arnar læknir, heiðurskonsúll í Minnesota, og góður vinur, var svo elskulegur að senda mér bókina á sínum tíma. Og fyrir minn hatt má mæla með henni. Hún gamlast ekki mikið, því hún er að mestu bundin við fastan tíma, sem er ekki svo langt undan.

Bréfritari hitti Reagan og Gorbatsjev stuttlega saman í Höfða 1986 sem var mjög eftirminnilegt og er myndin af því atviki við vinstri öxl hans þegar þetta er skrifað. Það gafst svo dýrmætt tækifæri til að hitta Gorbatsjev á ný og ræða við hann í góðum tíma þegar fundum okkar bar saman í New York og þar sem við vorum að auki sessunautar í myndarlegum kvöldverði. Var þetta sérlega eftirminnilegt og styrkti álitið á þessum sögufræga manni. Ekki hefur vantað áhugann á Churchill. Varla er farið til London án þess að fá sér göngutúr til 28 Hydepark Gate sem er götustubbur, en í húsinu númer 28 dó Churchill, sama dag, en 50 árum síðar en að faðir hans lést. Sé tíminn nægjanlegur er skotist í Churchill-safnið, við hlið The War Rooms (örskot frá Downingstræti 10), þar sem forsætisráðherrann var þegar loftárásirnar dundu á London. Þar stendur allt óhreyft. Ríkisstjórnarherbergið, litla svefnherbergið hans og símaklefinn með beinu línunna til Roosevelts forseta í Hvíta húsinu.

Á vor- eða sumardegi er upplagt að skjótast suður til Chartwell, seturs Churchill og fjölskyldu hans, sem er ríflega klukkutíma keyrsla frá London. Og í hina áttina, í námunda við Oxford, er vel varið degi til að fara í Blenheim-kastala, þaðan sem Churchill átti svo ríkulegar bernskuminningar. Og örstutt frá glæsilegum kastalanum er litli sveitakirkjugarðurinn þar sem bjargvættur Bretlands er jarðsettur undir látlausum stórum steini, nærri föður sínum, konu og fjölskyldu.

Bréfritari var staddur vestra þegar Ronald Reagan lést og var boðið að vera við jarðarförina frá dómirkjunni í Washington. Þar var gamla vinkona forsetans, Margaret Thatcher, að fylgja mikilvægasta samstarfsmanni sínum og vini, nokkuð við aldur, en lét sig hafa að fljúga svo með kistunni til Kaliforníu og þar var hún viðstödd lokapunkt jarðarfarar forsetans, í félagskap frú Nancy Reagan, aðstandenda og vina. Allt var þetta eins og það átti að vera.

Því lengur sem blaðað er í fyrrnefndri bók styrkist myndin af því hvað þeir Reagan og Churchill áttu margt sameiginlegt, þótt hvergi sé dregið af að gera hinu, sem ólíkt var, góð skil.

Gæti lagast

En bæði austan hafs og vestan er ekki laust við að núverandi samanburður við þennan liðna þátt kalli á nokkurt vonleysi og dálitla undrun. Um alllanga hríð hefur verið rætt um Angelu Merkel sem „öflugan leiðtoga“. Hvernig lýsti það sér? Hún er þegar gleymd! Hún skildi Þýskaland eftir í vaxandi mæli orðið háð Kína, og auðvitað sífellt háðara Rússlandi Pútíns og með svokallað ESB í hálfgerðri klessu.

Ursula von der Leyen og einhver C. Michel eru sögð stjórna því. Seinasta stóra fréttin af þeim tveimur var um pínlegan slag þeirra um það, hvort þeirra fengi stól á fundi með Erdogan forseta Tyrklands!

Margoft er minnt á, að hvert ESB-land þurfi að samþykkja stefnu þess, til merkis um hina styrku stöðu lýðræðis innan sambandsins. En þegar eitthvert „smáríkið“ (Ungverjaland núna) hlýðir ekki strax þá er því eftir fáeina daga hótað að styrkir sem það gat vænst verði teknir af því!!!

Er allt í lagi í þessari ESB-veröld? Von der Leyen, sem þarna hikaði ekki við að hóta litla landinu, er fyrrum háttsettur ráðherra Þýskalands, sem vann hörðum höndum að því að gera land sitt algjörlega háð rússneskri olíu. Það er vandi dagsins. Á sama tíma þóttist Þýskaland hafa verið með harðar efnahagsþvinganir við Rússa frá 2014 til að ná Krímskaga aftur. Hvern er verið að plata? Og því miður gera íslensk yfirvöld sig að börnum þegar þau monta sig af því að hafa verið með efnahagsþvinganir við Rússa í átta ár. Halda þeir á Rauðarárstíg að við ein getum náð Krímskaga aftur? Hvar hefur þetta fólk haldið sig síðan 2014? Hefur enginn bent því á að Þjóðverjar og Frakkar voru í þykjustuleik í efnahagsþvingunum allt fram til miðs apríls síðstliðins? Og eru að mestu enn.

Þess vegna fengu leiðtogar þeirra að skríða undir langa borðið Pútíns í Kreml, sem sífellt lengdist, eins og nefið á Gosa.

Var það þess virði?"

Það eru ekki margir núlifandi Íslendingar sem hafa kynnst fyrirmönnum eins og ritari Reykjavíkurbréfsins þegar hann fer í minnisskjóðuna.Vonandi hættir hann hvergi í bráð að segja frá kynnum sínum af mönum og málefnum í Reykjavíkurbréfum sínum.

Íhaldið tapar á Englandi

Orkan of dýr hjá enskinum?

Stýrivextir of háir hjá Englandsbanka.

Rússagasið fæst ekki lengur.

Hvað þolir heimurinn Úkrainustríðið lengi?

Engin vandamál i Afganistan!

Nú skulu allar konur klæðast búrkum frá toppi til táar samkvæmt tilskipun æðstaklerks.

Einfalt, ódýrt og auðvelt.

Efaðist einhver um hvað yrði ofaná þar í sveit eftir brotthvarf Ingibjargar Sólrúnar og Ameríkanans?

80.000 manna klíka tók völdin yfir 40 milljónum.

Er fátæktin eina vandamálið í vandræðunum í Afganistan? 

 

Framtíðin er á morgun

ef marka má fréttir af undirskriftum Dags B. Eggertssonar.

En varla er opnaður fjölmiðill ef ekki blasa við myndir af Degi B. við að undirrita framtíðarloforð.

"Svo segir í  Mogga:

"

Stefnt er að því að fram­kvæmd­um við bygg­ingu þjóðar­hall­ar í inn­an­hússíþrótt­um í Laug­ar­dal ljúki árið 2025.

Þetta kem­ur fram í vilja­yf­ir­lýs­ingu sem Katrín Jak­obs­dótt­ir for­sæt­is­ráðherra, Ásmund­ur Ein­ar Daðason mennta- og barna­málaráðherra og Dag­ur B. Eggerts­son borg­ar­stjóri und­ir­rituðu í dag.

Frétt af mbl.is

Und­ir­rita vilja­yf­ir­lýs­ingu um þjóðar­höll

Þjóðar­höll­in mun upp­fylla kröf­ur fyr­ir alþjóðlega keppni í inn­an­hússíþrótta­grein­um og stór­bæta íþróttaaðstöðu fyr­ir skóla og íþrótta­fé­lög í Laug­ar­dal, að því er kem­ur fram í til­kynn­ingu.

Þar seg­ir að ríki og Reykja­vík­ur­borg muni tryggja fjár­mögn­un á stofn­kostnaði í lang­tíma­áætl­un­um sín­um. Kostnaðarmat muni liggja fyr­ir eft­ir frum­at­hug­un og end­an­lega hönn­um.

Kostnaðar­skipt­ing taki mið af nýt­ingu mann­virk­is­ins sem og þeim kröf­um sem hvor aðili hef­ur. Ann­ars veg­ar ríkið vegna þarfa sér­sam­banda og alþjóðlegra krafna til keppn­isaðstöðu landsliða og hins veg­ar Reykja­vík­ur­borg vegna þarfa íþrótta­fé­laga og íþrótta­kennslu.

Frétt af mbl.is

Geta ekki beðið í fimm ár eft­ir þjóðar­höll

„Þegar liggja fyr­ir grein­ing­ar á þörf­um sér­sam­banda Íþrótta- og Ólymp­íu­sam­bands Íslands (ÍSÍ) fyr­ir æf­ing­ar og keppn­ir landsliða og á þörf­um Reykja­vík­ur­borg­ar vegna íþrótta­fé­laga og íþrótta­kennslu skóla,“ seg­ir í til­kynn­ing­unni.

„Sér­stök fram­kvæmda­nefnd verður stofnuð um þjóðar­höll í inn­an­hússíþrótt­um sem mun sjá um frum­at­hug­un og und­ir­bún­ing á fyr­ir­komu­lagi bygg­inga­fram­kvæmda, s.s. vegna hönn­un­ar, tækni­legr­ar út­færslu, rekstr­ar­forms og hvernig staðið verður að fjár­mögn­un. Notk­un­ar­mögu­leik­ar mann­virk­is­ins verða kannaðir til hlít­ar.“

Einnig kem­ur fram að ríki og borg ætli að standa sam­an að hug­mynda­sam­keppni um hönn­un mann­virk­is­ins og út­lit.

Framundan eru mestu framkvæmdir Íslandssögunnar í Reykjavík og nágrenni. Allt á að gera.

Bara á morgun.

 

Græðir Gunnar?

Smári og flokkurinn hans og Sólveigar Önnu?

Er ekki einhver tenging þarna?

Af­koma stétt­ar­fé­lags­ins Efl­ing­ar var mun betri á sein­asta ári en á ár­inu á und­an og var já­kvæð um 543 millj­ón­ir króna sam­an­borið við 48 millj­óna króna tap á ár­inu á und­an. Þetta kem­ur fram í árs­skýrslu Efl­ing­ar sem lögð var fram á dög­un­um.

„Iðgjalda­tekj­ur árs­ins námu 2,4 millj­örðum króna og juk­ust um 12,9% en þær dróg­ust sam­an um 6,7% milli 2019 og 2020. Rekstr­ar­gjöld lækkuðu milli ára um 435 millj­ón­ir eða um 15,2% en út­greiðslur úr Vinnu­deilu­sjóði námu 461 millj­ón króna árið á und­an og að teknu til­liti til þeirra hækka rekstr­ar­gjöld um 26,7 millj­ón­ir eða um 1,1%,“ seg­ir í um­fjöll­un um rekst­ur og af­komu stétt­ar­fé­lags­ins. Hrein eign fé­lags­ins í árs­lok 2021 var rúm­lega 13,5 millj­arðar króna og hækkaði um 547 millj­ón­ir á milli ára. „Eig­in­fjárstaða Efl­ing­ar er sterk, eign­ir fé­lags­ins eru að mestu leyti bundn­ar í traust­um skulda­bréf­um, bundn­um bankainn­stæðum, or­lofs­hús­um, fast­eign­um og lóðum. Heild­ar­eign­ir fé­lags­ins eru tæp­ir 14 millj­arðar króna. Skuld­ir nema 411 millj­ón­um króna og er eigið fé fé­lags­ins því 13,5 millj­arðar króna í árs­lok 2021.“

184 millj­ón­ir úr sjúkra­sjóði

Eigið fé Vinnu­deilu­sjóðs Efl­ing­ar­fé­laga nam tæp­um þrem­ur millj­örðum króna í árs­lok 2021 og hækkaði um 7,4% á ár­inu. Alls voru greiðandi fé­lags­menn á sein­asta ári 37.979 eða 851 fleiri en árið áður. Þar af voru 20.910 karl­ar og 17.069 kon­ur en bent er á að þar sem sum­ir greiða ein­ung­is hluta úr ári reikn­ast meðal­fjöldi þeirra á ár­inu 26.058.

Í skýrsl­unni kem­ur einnig fram að í fyrra fengu 929 fé­lags­menn greidda sjúkra­dag­pen­inga og nam heild­ar­upp­hæð þeirra 787 millj­ón­um króna. Lækkuðu greiðslur vegna sjúkra­dag­pen­inga um 4,5% á milli ára. Greidd­ir voru 9.163 styrk­ir úr sjúkra­sjóði Efl­ing­ar í fyrra til 5.475 fé­lags­manna, alls tæp­lega 184 millj­ón­ir króna, og hækkuðu greiðslur um rúm 17% á milli ára.

Styrk­ir vegna lík­ams­rækt­ar voru al­geng­ast­ir en þar á eft­ir eru styrk­ir vegna viðtalsmeðferða sem juk­ust um 28%."

Var ekki verið að auglýsa eftir  ritsnillingi á sínum tíma?

Var Gunnar ráðinn?

Vanmetinn kostnaður

er af Borgarlínustokkagerð á Ártúnshöfða að mati Bjarka Jóhannessonar skipulagsfræðings sem fram kemur í grein hans í Morgunblaði dagsins:

"Lítið hefur verið fjallað um skipulagsstöðu borgarlínu sem er ekki góð og áhrif hennar óviss. Svæðisskipulag höfuðborgarsvæðisins sýnir ekki legu hennar, aðeins hluti hennar er sýndur í aðalskipulagi Reykjavíkur, í aðalskipulagi Kópavogs og Garðabæjar er hún aðeins sýnd eftir Hafnarfjarðarvegi og hvergi í aðalskipulagi Hafnarfjarðar eða Mosfellsbæjar. Afgangurinn er aðeins línur á blaði í skýrslum um borgarlínuna. Skipulag borgarlínu uppfyllir ekki kröfur til aðalskipulags að liggja fyrir í heild sinni sem áætlun þar sem fjölmargir samfélagsþættir eru lagðir til grundvallar. Aðalskipulag skal auglýsa, taka afstöðu til athugasemda og hvort gera skuli breytingar á því. Eftir staðfestingu Skipulagsstofnunar er það lögbindandi. Skipulag borgarlínu hefur ekki hlotið lögboðna meðferð sem heild.

Í umhverfismati svæðisskipulags höfuðborgarsvæðisins og aðalskipulags Reykjavíkur er nokkuð fjallað um áhrif borgarlínu, en minna í aðalskipulagi Kópavogs og Garðabæjar. Nær eingöngu er fjallað um áhrif bílaumferðar á loftmengun, en samkvæmt lögum um umhverfismat skal meta áhrif skipulags í heild, m.a. á íbúa, heilbrigði, landslag, jarðveg, loftslag og efnisleg verðmæti. Í þessu felst náttúrulegt og byggt umhverfi, ásýnd, félagslegt umhverfi, fjárhagslegt og hagrænt umhverfi. Flest af þessu vantar í umhverfismat borgarlínu og hvergi er fjallað um heildaráhrif af henni.

Áhrif á loftslag

Í umhverfismatinu er talið að bílaumferð og loftmengun muni minnka. Loftmengun mun þó hvort eð er minnka með aukinni notkun rafbíla. Allir armar borgarlínu liggja að miðborginni og líklegt er að notkun hennar miðist mest við ferðir þangað til og frá vinnu og skóla kringum kl. 9 og 16. Skrifstofustörfum og þjónustu- og afgreiðslustörfum í miðborginni mun enn fækka með aukinni tölvuvæðingu og fjarvinnu og undirlag fyrir borgarlínuna minnka.

Umferðarkerfi eru þjónustukerfi sem flytja fólk til og frá vinnu, til innkaupa, þjónustu, náms og fleira. Borgarlínan hentar ekki vel fyrir allar þessar ferðir. Reynslan sýnir að fólk gengur almennt ekki lengra en 200 metra að biðstöðvum og finnst neikvætt að skipta um vagn. Það tekur því tæplega strætó til að komast í borgarlínuna. Auk þess er ekki auðvelt að fara milli strætisvagna og borgarlínu með innkaupapoka og börn í leiðinni og ekki verður allt leyst með verslun á netinu. Fyrirtæki flytja hráefni, vörur og fleira og borgarlína hentar ekki heldur fyrir þær ferðir. Í forsendum borgarlínu er reiknað með að 12% samgangna á höfuðborgarsvæðinu fari um hana. Það er ofmetið, langmestur hluti ferða með henni verður til og frá sjálfri miðborginni, sem er aðeins lítill hluti allra ferða á höfuðborgarsvæðinu. Samgönguskipulag á að miða að því að skapa rýmd í kerfinu, forðast þrengsli og umferðarteppur og bæta aðgengi. Borgarlína mun aftur á móti þrengja að götum og auka umferðarteppur með aukinni mengun. Það kemur ekki fram í umhverfismatinu. Óvíst er hvort umferð bíla muni minnka og áhrif borgarlínu á loftslag eru óviss.

Við umhverfismat á samgönguleiðum þarf einnig að skoða áhrif á þá sem ferðast eftir þeim. Með borgarlínunni á að setja Miklubraut í stokk eða jarðgöng á 1,5 km kafla. Þar eru meiri líkur á mengun, ökumenn og farþegar horfa aðeins á veggi og áhrifin yrðu þau sömu og að aka Hvalfjarðargöngin, sem engum finnst víst jákvæð upplifun.

Rask af framkvæmdum

Mikið rask verður þar sem byggð á að víkja. Í Ártúnshöfðanum þarf t.d. að kaupa og rífa iðnaðarhúsnæði sem margt er heilt og í fullri notkun. Af niðurrifi húsanna hlýst loftmengun og kolefnislosun, farga þarf byggingarefninu, sem er líklega mengað, hreinsa mengaðan jarðveg og farga. Skipta þarf um jarðveg í breyttu gatnakerfi og flytja allar lagnir með tilheyrandi kolefnislosun. Umhverfisáhrifin eru hér verulega neikvæð. Fjárhagslegur ávinningur af nýbyggingum lendir á höndum verktaka og fjárfesta og ólíklegt er að þeir fari í slík verkefni án verulegs hagnaðar. Íbúðarverðið verður tæplega í lægri kantinum og ekki er víst að tekjulítið fólk hafi efni á húsnæðinu. Félagsleg áhrif verða því hugsanlega neikvæð.

Niðurstaða

Skipulag borgarlínu í heild sinni er án lögbundinnar stöðu, það uppfyllir ekki skilyrði þess að kallast aðalskipulag og hefur ekki hlotið lögboðna meðferð. Það er sett fram í bútum í aðalskipulagi sveitarfélaganna án þess að allir hlutar þess séu sýndir í neinu þeirra og íbúum hefur aldrei gefist kostur á að tjá sig um það í heild sinni né afleiðingar þess. Notkun þess, arðsemi og áhrif þess að draga úr notkun einkabílsins virðast mjög ofmetin. Ekki hafa öll áhrif á samfélagið verið metin eða sýnt fram á jákvæð umhverfisáhrif og það þarf verulega auknar rannsóknir á heildaráhrifum borgarlínunnar. Skipulag má ekki setja fram í bútum með óljósum áhrifum, heldur þarf það að vera birt íbúum í heild sinni með fullunnu umhverfismati. Borgarlínuskipulagið uppfyllir það ekki og er því aðeins hálfklárað í núverandi mynd."

Afleiddur kostnaður vegna niðurrifs og breytinga á fyrirliggjandi mannvirkjum vegna draumóra um Borgarlínu er án ef mjög vanmetinn allstaðar eins og Bjarki bendir á.

Vilhjálmur Bjarnason

skrifar skarpa athugun á peningamálum Íslendinga í Morgunblað dagsins.

"Þjóðin stendur á öndinni nokkra morgna á ári og bíður eftir erkibiskupsboðskap um stýrivexti seðlabanka. Hvað ákveður peningastefnunefnd Seðlabankans í dag? Hagspekingar um allar koppagrundir veðja um niðurstöðu peningastefnunefndar. Fleiri en færri hafa meiri áhyggjur af fráviki sínu frá niðurstöðu peningastefnunefndar en þjóðarhag.

Þorpsidjótar eiga bestu ágiskanir.

Markmið seðlabanka

Markmið seðlabanka er að viðhalda stöðugu verðlagi og öryggi í fjármála- og greiðslukerfi. Til að viðhalda öryggi í greiðslukerfi er innlánsstofnunum ætlað að eiga laust fé til að mæta þörfum viðskiptavina sinna. Innlánstofnanir hafa ekki yfirdráttarheimildir hjá seðlabanka.

Að auki hefur seðlabanki það hlutverk að vera banki ríkissjóðs. Ríkissjóður hefur ekki yfirdráttarheimildir hjá seðlabanka. Seðlabanki varðveitir gjaldeyrisvarasjóð. Tilgangur með því að halda gjaldeyrisvarasjóð er að tryggja greiðsluskil á erlendum lánum ríkissjóðs. Seðlabanki heldur ekki gjaldeyrisvarasjóð til þrautavara fyrir önnur fjármálafyrirtæki, enda þótt fjármálafyrirtækjum sé ætlað að halda gjaldeyrisjöfnuði í efnahagsreikningi sínum. Af þessum ástæðum er ekki jöfnuður á gjaldeyriseignum og skuldum.

Við gengissig, þ.e. lækkun á gengi krónu gagnvart erlendum gjaldmiðlum, verða til tekjur hjá seðlabanka. Ógæfa þjóðar verður að tekjum hjá seðlabankanum. Þær tekjur eru í raun verðleiðrétting (e. inflation adjustment), sem kemur tekjum ekkert við, ekkert fremur en verðbætur á bankainnistæðum barna og eldri borgara.

Kostnaður

Til þess að halda fjármálakerfi gangandi þarf tekjur. Og að auki þarf ásættanlegan hagnað fjármálafyrirtækja. Tekjur fjármálafyrirtækja samanstanda af vaxtamun útlána og innlána auk tekna af þóknunum.

Við einfalda skoðun virðast útlán bera vexti sem eru ívið hærri en verðbólga. Þau eru því verðtryggð og bera einhverja raunvexti. Öðru máli gegnir um innlán. Þau bera neikvæða raunvexti. Jafnvel verðtryggðir innlánsreikningar bera oftast neikvæða raunvexti eftir að „fjármagnstekjuskattur“ (þ.e. fjáreignatekjuskattur) hefur verið dreginn frá. Innlán í fjármálafyrirtækjum eru um 2.500 milljarðar. Um 45% innlána eru í eigu heimila en að auki eru um 6% innlána í eigu lífeyrissjóða.

Innlán fyrirtækja eru fyrst og fremst ætluð til að standa undir daglegri fjárþörf, þ.e. ekki eiginlegt sparifé. Innlán lífeyrissjóða standa nokkurn veginn undir lausafjárkröfum sem gerðar eru til fjármálafyrirtækja.

Þau innlán einstaklinga, sem nálgast raunvexti, eru svo skattlögð þar sem verðleiðréttingin, verðbætur, er skattlögð sem tekjur. Verðbætur eru ekki tekjur fremur en gengisbreytingar! Þeir stjórnmálaflokkar, sem telja sig berjast fyrir réttindum launafólks, vilja ganga lengst í skattlagningu á verðbótum. Fulltrúar þessara flokka mæla af einna minnstri þekkingu um eðli fjáreignatekna. Að samanlögðu virðist mér sem heimilin í landinu standi undir kostnaði við peningastefnu sem nú er framfylgt.

Hagsmunasamtök peningastefnu með gjafvöxtum

Það eru nokkrir sjálfskipaðir seðlabankastjórar að störfum í dag. Sumir eru verkalýðsrekendur, sem hafa hlotið kosningu með atkvæðum fárra félaga í verkalýðshreyfingunni. Þessir nýju verkalýðsrekendur hafa skoðanir á öllu og láta álit sitt í ljós við flest tækifæri.

„Hagsmunasamtök heimilanna“ telja sig vernda hagsmuni heimila með því að láta börn og eldri borgara borga fyrir áhugamál sín, rétt eins og bankarnir gera. Hagsmunir heimila eru sanngjarnir raunvextir. Því miður þarf einhver að greiða og það kunna að vera önnur heimili um sinn. Feitir auðhyggjumenn eiga ekki sparifé í bönkum. Þeir eru njótendur gjafvaxta í bankakerfinu. „Hagsmunasamtök heimilanna“ gæta hagsmuna þeirra.

Vakningarsamkomur

Samningafundir verkalýðs- og atvinnurekenda um kaup og kjör líkjast fremur vakningarsamkomum hjá frelsunarsöfnuði en samskiptum milli fólks í alvarlegri vinnu.

Það vill til að verkalýðsrekendum og atvinnurekendum er falin umsjón með eignum lífeyrissjóða, en lífeyrissjóðir hafa eina skyldu og hún er sú að greiða þeim sem hafa haft þá skyldu að greiða af launum sínum til að tryggja sér laun eftir að starfsaldri lýkur.

Réttindi í lífeyrissjóðum eru ekki til að semja um í kjarasamningum, nema ef til vill að semja um iðgjaldahlutföll til réttindaávinnslu.

Covid og Úkraína

Mestan hluta þess tíma, sem Covid-19 gekk um land, var verðbólga ekki úr hófi. Með Úkraínustríði virðist sem verðbólga verði úr hófi. Jafnvel svo að Seðlabanki spáir 8% verðbólgu, en það er tala, sem einhver segir sagða með varúð. 8% spá Seðlabanka um verðbólgu þýðir tveggja stafa verðbólgutölu. Og í framhaldi af því fylgir aukin skattlagning á sparifé.

Innflutt verðbólga af völdum hækkana á eldsneytisverði og af völdum hækkana af verði á hrávöru er nýlegt vandamál í hagstjórn. „Gulvestungar“ geta ekki barið slíkar verðhækkanir í rot. Stríðsverðbólga er nýtt vandamál hjá þeirri áhöfn sem nú stýrir Seðlabankanum. Nú reynir á tæki og tól bankans.

Það kann að vera að einstaklingar, sem ekki hafa eyðsluelement, eigi sín „safe haven“ í íslenskri steinsteypu. Þeir einstaklingar virðast stundum gleyma því að til eru verðbréfamarkaðir í öðrum löndum til að koma sér undan eignabólu á Íslandi.

Siðað fólk og skrælingjaháttur

Það er lenska meðal skrælingja og undirmálsfólks að búa til andstæðinga. Slíkir andstæðingar þurfa að þola ofsóknir og einelti. Alvarlegustu dæmin um slíkt einelti eru þjóðernishreinsanir. Þjóðernishreinsanir eru taldar sérlega hentugar þegar í hlut eiga efnaðir minnihlutahópar. Dæmi um slíkt er helför gegn Gyðingum. Það eru ýmis samtök, sem hafa greint sparifjáreigendur, ungt fólk og eldri borgara, til að vera sérstakt efnahagsvandamál og heppilegan andstæðing.

Fjárhagslegt frelsi einstaklinga er efnahagmarkmið. Verkalýðsrekendur og „Hagsmunasamtök heimilanna“ eru vondir greinendur á efnahagsvanda og virðast vinna að hagsmunum öndverðum hagsmunum skjólstæðinga sinna."

Það er fengur að  því að maður eins og Vilhjálmur skuli leggja á sig að skrifa svo upplýsandi um jafn víða misskilin málaflokk og fjármál Íslendinga. Ef fleiri vildu leggja sig eftir skilningi á samhengi hlutanna yrði ekki eins auðvelt fyrir gasprara með verkalýðsvöld að slá ryki í augu kjósenda og  byrgja þeim sýn.

Söguklerkurinn

Geir Waage skrifar þarft yfirlit yfir gang mála í A-Hluta Úkrainu í Morgunblað dagsins.

Lesi maður það í gegn sést hversu óhemju flókin valdamálin eru þarna fyrir austan og erfitt að finna einhverjar vitrænar málamiðlanir á deilunum þar í sveitum.

Sr. Geir skrifar:

Rússar viðurkenndu sjálfstjórn Luhansk og Donetsk í byrjun þessa árs. Árið 1999 stóðu Serbar í sporum Úkraínumanna, þegar Albanir í Kósóvó-hjeraði lýstu yfir sjálfstæði. Serbnesk stjórnvöld brugðust við til að varðveita einingu ríkisins. Af hlutust hrottaleg átök og morðvíg. Þrátt fyrir fátkennd afskipti Evrópusambandsins lauk þeim ekki fyrr en Bandaríkin beittu sjer fyrir hernaðaríhlutun NATO. Samkvæmt þágildandi samþykktum bandalagsins var aðgerðin ekki heimil. Fram að þessu hafði bandalagið verið varnarbandalag vestrænna þjóða, en breyttist nú í hreinræktað hernaðarbandalag. Að loknum kosningum í Kósóvó í boði bandalagsins varð hjeraðið sjálfstætt ríki.

Síðan hefur NATO verið beitt til árása á Afganistan og Líbíu og „hin viljugu“ ríki herjað í Írak, allt löndum utan Evrópu. BNA og NATO hafa borið hróður Vesturveldanna á vettvangi þjóðanna í afkastamikilli eyðileggingu þessara landa og tæknivæddum morðvígum sem raunar tekur fram framferði Rússa í Tjetseníu og Sýrlandi og nú í Úkraínu.

Fljótlega eftir fall Sovjetríkjanna leystist Varsjárbandalagið upp. Friðarsinninn Gorbasjof bannaði valdbeitingu til að halda saman hrynjandi Sovjetríkjum, treysti fyrirheitum um, að NATO kæmi ekki upp herstöðvum í ríkjum Varsjárbandalagsins, enda hafði hann fallizt á sameiningu Þýzkalands upp á þau fyrirheit. Einar forsetakosningar vestan hafs þurfti til að þetta liði hjá.

Árið 1999 gengu Pólland, Tjekkneska sambandsríkið og Ungverjaland í NATO. Eistland, Lettland og Lithaugaland, Rúmenía og Búlgaría gengu í hernaðarsamtökin árið 2004 í boði Bandaríkjanna. Rússar ljetu þetta yfir sig ganga, enda við ærin verkefni að etja heima fyrir.

Á fundi NATOríkjanna í Búkarest hinn 3. apríl árið 2008 bauð Bandaríkjaforseti Albaníu og Króatíu aðild og fagnaði áhuga Úkraínu og Georgíu á að eignast hlutdeild í Vesturevrópska ríkjabandalaginu og inngöngu í NATO. Frakkar og Þjóðverjar mölduðu í móinn, en þrátt fyrir það var þeim boðuð aðild. Viðbrögð Rússa voru skýr: Pútín kallaði þessa aðgerð NATO beina ögrun við öryggi Rússlands. Örvaðir af hinu nýja vinfengi afnámu Georgíumenn heimastjórn Suður-Ossetíu, sjálfstjórnarhjeraðs þjóðarminnihluta innan Georgíu, og rjeðust á þá.

Rússar brugðust við með því að viðurkenna sjálfstæði Suður-Ossetíu og Abkasíu. Úkraína fór sjer hægt að sinni. Bylting var gerð í Úkraínu í febrúar árið 2014. Aðdragandinn var sá, að Evrópusambandið bauð fúlgur fjár til endurreistar landsins. Rússar lögðu til alþjóðlegt átak í þessu skyni með aðkomu sjálfra sín og hjetu háum lánum.

Hinn 21. nóvember 2013 afþakkaði Janúkóvits Úkraínuforseti lán Evrópusambandsins. 1. desember hófust uppþot gegn ríkisstjórn landsins. 17. desember bauð Pútín 15 milljarða dollara lán. 22. janúar 2014 urðu uppþot í Kænugarði. Mannfall varð. Í febrúarmánuði drápu leyniskyttur um sjö tugi manna í Kænugarði. Rússum var kennt um manndrápin. Í ljós kom síðar, að úkraínskir aðgerðasinnar myndu hafa staðið að þeim.

Þetta mun utanríkisráðherra Eista hafa staðfest. Varð þá hljótt um ásakanir um hríð. Á sama ári brenndu úkraínskir aðgerðasinnar, kenndir við Azov, tugi manna inni í Odessa. Enginn hefur fylgt þeim glæp eftir. Hins vegar bauð forsetinn, að flýtt yrði forsetakosningum. Yrðu þær haldnar í maí. Valdarán varð í landinu og forsetinn flúði land hinn 22. febrúar.

Bráðabirgðastjórn, sem þingið kaus, tók við stjórn landsins. Var skammt að bíða þess, að látið var til skarar skríða gegn Rússum í austurhjeruðum landsins sem notið höfðu heimastjórnar um ýmis málefni svo sem sveitarstjórn og skólamál. Stjórnarskrá landsins var breytt og heimastjórn þeirra afnumin. Þetta gerðist í maí.

Síðan 2014 hafa Azov-liðar barið á Rússum í Luhansk og Donetsk. Rússneskir aðgerðasinnar með stuðningi Rússa hafa svarað í sömu mynt. Stríð hefur staðið þarna æ síðan. Friðarsamningunum frá Minsk var aldrei fylgt eftir. Hinn 7. marz höfðu íbúar Krímskaga kosið um það, hvort þeir vildu heldur vera hluti Rússlands eða Úkraínu. Þorri kjósenda vildi vera Rússar. Daginn eftir sameinaðist Krím Rússlandi á ný.

Íslendingar studdu sjálfsákvörðunarrjett Eista, Letta og Litháa til sjálfstæðis; höfðu vitaskuld áður stutt Albanina í Kósóvó til hins sama. Eru Rússarnir á Krím og í austurhjeruðum Úkraínu óverðugri til þess að ráða sjer sjálfir en þeir?  "

Treystir sér einhver til að að kveða niður innanhéraðaátök þarna austur frá.  Eitthvað sem öllum líki?

Pútín eða ekki Pútín?

Manni sýnist fátt framundan annað en meiri ógæfa eftir því sem söguklerkurinn lýsir af svo mikilli þekkingu.

 

Ekki steinn yfir steini

stendur af áróðri Borgartjórnaríhaldsins í Reykjavík þegar Þórdís Lóa er búin að fletta ofan f þeim í grein,

 

Hvílík lygi frá upphafi til enda? Reykjavík skuldar ekki 400 milljarða heldur minnst af öllum sveitarfélögum á Reykjavíkursvæðinu.

 

Hvað var Eyþór að segja okkur allan tímann?

Hvaðan fékk hann allar þessar tölur?

 

Stendur steinn yfir steini hjá íhaldinu um skuldirnar hjá Reykjavík?