Leita í fréttum mbl.is

Bloggfærslur mánaðarins, apríl 2021

Verður þetta toppað?

 

Vindurinn er auðlind sem má ekki bruðla með á seglskútum þegar hann má nota til að snúa vindmyllum.

Og er  eklki sjálf Gréta Thunberg að sigla?

Ekki veit ég hvernig á að toppa þetta og erum við þó ýmsu vön frá Svíþjóð?

 


Er vit í þessu?

sem virtir aðilar, Bjarni Bjarnason og Edda Sif Aradóttir, boða um nýtt ríkisapparat, Carbfix, með 600 störfum og milljarðakostnaði í Straumsvík?

Til að fást við brot af losun mannkyns á lofttegund lífsins CO2? 120 milljörðum tonna útblæstri CO2 á að að svara með því að Íslendingar kosti förgun á 3 milljónum tonna af þessari lofttegund?

Án jarðefnaeldsneytis myndi mannkynið svelta í dag. Án hinnar miklu  fjölgunar þess sem yfir stendur.

Orkuskipti eru ekki í augsýn nema kjarnasamruni takist, slík er þörfin fyrir orkuna. Stór ríki eins og Kína taka ekki þátt í að minnka útblástur á  CO2 eins og stendur og virðast heldur vera að gefa í með útblástur frá jarðefnaeldsneytisbrennslu.Gangsetja eitt kolakynt raforkuver í viku hverri.

Jörðin hefur grænkað við aukið CO2 í loftinu og auk Þess hefur magnið verið miklu meira fyrr á tíð.Loftslagsvísindin eru umdeild í besta falli og vísindalegur grunnur er mjög í efa dregin af mörgum málsmetandi mönnum https://co2coalition.org/wp-content/uploads/2020/12/Global-Mean-Temperature-Anomaly-Record_12.08.20.pdf.

Hverjir munu borga þessar draumsýnir? Einhverjir aðrir en íslenskir skattgreiðendur?

Þetta góða fólk skrifar svo:

"Loftslagsváin ágerðist á síðasta ári þrátt fyrir færri ferðalög og minni umsvif. Þetta kemur fram í nýútgefinni Loftslagsskýrslu Sameinuðu þjóðanna (SÞ). Antonio Guterres, aðalframkvæmdastjóri SÞ, sparaði ekki stóru orðin er hann sagði mannkynið standa á brún hyldýpis og að 2021 yrði að vera ár aðgerða. Loftslagsmarkmið munu ekki nást nema með kolefnisföngun og -förgun á gríðarstórum skala. Áætlanir gera ráð fyrir að farga þurfi um 120 milljörðum tonna of koldíoxíði (CO2) á heimsvísu til ársins 2060 með niðurdælingu í berglög. Þetta þýðir að meðalflæði af CO2 sem þarf að dæla aftur ofan í jörðina á næstu 40 árum til að ná loftslagsmarkmiðum er svipað og rennslið í Gullfossi.

Carbfix og leiðirnar þrjár

Orkuveita Reykjavíkur (OR) og HÍ hafa í samstarfi við erlenda aðila þróað Carbfix-niðurdælingartæknina. Koldíoxíð er leyst í vatni og dælt djúpt niður í basaltberglög þar sem náttúruleg ferli breyta því í stein á innan við tveimur árum. Steintegundin nefnist silfurberg en hún er hrein og ómengandi og verður náttúrulegur hluti af berginu um alla framtíð. Tækninni hefur nú verið beitt í Hellisheiðarvirkjun í sjö ár með afar góðum árangri sem hefur vakið athygli víða. Tæknin er sú eina sem breytir CO2 í stein og það eru góðar líkur á því að henni megi beita á mjög stórum skala. Unnið er að uppskölun Carbfixtækninnar eftir þremur samsíða leiðum svo hún geti nýst heiminum til að ná loftslagsmarkmiðum sínum. Í fyrsta lagi er unnið að staðbundinni hreinsun og förgun á CO2 frá orku- og iðnaðarframleiðslu. Í öðru lagi förgun á CO2 sem fangað er beint úr andrúmslofti með loftsugutækni en slík stöð er þegar risin við Hellisheiðarvirkjun. Í þriðja lagi er unnið að þróun á stórri móttöku- og förgunarmiðstöð fyrir CO2 og er undirbúningur nú að hefjast fyrir slíkt frumkvöðlaverkefni hér á landi.

Hvergi jafn ódýrt og öruggt að farga CO2

Kolefnisförgunarmiðstöðin, sem hlotið hefur nafnið Coda Terminal, verður væntanlega byggð í Straumsvík en þegar hún nær fullum afköstum er gert ráð fyrir að hún geti fargað allt að þremur milljónum tonna af CO2 árlega. Til samanburðar er heildarlosun Íslands nú um 4,8 milljónir tonna á ári. Koltvíoxíðið mun væntanlega koma frá Norður-Evrópu, flutt hingað með sérbyggðum tankskipum sem ganga munu fyrir vistvænu eldsneyti. Mikil áhersla er lögð á aukna föngun og förgun kolefnis innan Evrópu og samhliða þróun slíkra verkefna er flutningsnet tankskipa að taka á sig mynd. Ísland er meðal bestu staða fyrir kolefnisförgun enda er hvergi jafn ódýrt og öruggt að farga CO2 og með Carbfixtækninni hér á landi. Nágrenni Straumsvíkur, með gnægð af fersku basalti og öfluga grunnvatnsstrauma, felur í sér kjöraðstæður til varanlegrar og öruggrar kolefnisförgunar.

Innviðir sem byggja þarf upp fyrir starfsemina eru geymslutankar í nágrenni hafnarinnar, lagnir og niðurdælingarholur. Raforkuþörfin er lítil og flutningskerfi rafmagns er þegar til staðar. Áætlanir gera ráð fyrir að Coda-kolefnismiðstöðin verði byggð upp í þremur áföngum og mun undirbúningsfasi hefjast í ár með forhönnun og vinnu við leyfisferla.

Stefnt er að rannsóknarborun árið 2022, upphafi rekstrar árið 2025 og að fullum afköstum verði náð árið 2030. Auk förgunar á aðfluttu CO2 verður jafnframt hægt að farga CO2 frá nálægri iðnaðarstarfsemi í Coda auk CO2 sem fangað er beint úr andrúmslofti.

Ný og loftslagsvæn atvinnugrein

Coda Terminal verður fyrsta kolefnismiðstöð sinnar tegundar í heiminum. Ef vel tekst til verður grunnur lagður í Straumsvík að nýrri og loftslagsvænni atvinnugrein sem byggist á grænni nýsköpun og íslensku hugviti. Gert er ráð fyrir að um 600 bein og afleidd störf skapist með uppbyggingu Coda Terminal og að farga megi tugum milljóna tonna af CO2 á líftíma miðstöðvarinnar. Það er þó einungis byrjunin en von okkar er sú að í kjölfarið byggist upp sambærileg verkefni á jarðfræðilega heppilegum stöðum í heiminum þangað sem CO2 er flutt með pípum og skipum og steingert í stórum stíl. Þannig náum við Gullfoss-skala.

Þetta hljómar kannski svolítið eins og vísindaskáldskapur en öll tæknin sem til þarf er nú þegar fyrir hendi og hefur verið sannreynd. Eins og með fyrri frumkvöðlaverkefni þá er þetta bara skáldskapur."

Og þetta er að bresta á á næstu árum. Búið að ákveða að byrja 2022.

Er samstaða um þessar fjárfestingar opinberra aðila?

Ekki hef ég verið spurður í það minnsta.

Og hver segir að silfurberg í stað basalts undir álverinu í Straumsvik sé án aukaverkana?

Þetta verkefni virðist vera eins og Borgarlinan, óstöðvandi fjárfesting hugsjónafólks hvað sem hver segir annað.

En er endilega vit í þessu?


Armeníumórall Tyrkja

finnst mér yfirdrifinn og óþarfur.

 

Björn Bjarnason fjallar um þetta mál og móral Tyrkja,

"Undrun vekur hve stjórnvöld í Tyrklandi samtímans taka því illa þegar alls þessa er minnst. Reiði þeirra vegna þess sannast enn nú þegar Joe Biden, fyrstur Bandaríkjaforseta, vottar Armenum formlega samúð af virðingu fyrir þeim sem týndu lífi undir ógnarstjórn Ottómana og áréttar þann ásetning að koma í veg fyrir að slík grimmdarverk verði nokkru sinni framin að nýju. Forsetinn sagði þetta ekki gert til að varpa sök á einhvern heldur til að tryggja að það sem gerðist yrði aldrei endurtekið.

Tyrknesk stjórnvöld tóku þessum orðum mjög illa og höfnuðu með öllu fullyrðingum um þjóðarmorð. Tyrkir þyrftu ekki að læra neitt af neinum um eigin fortíð. Pólitísk tækifærismennska grefur mest undan friði og réttlæti, sagði Mevlut Cavusoglu, utanríkisráðherra Tyrklands, á Twitter.

Á sínum tíma notaði Ronald Reagan Bandaríkjaforseti orðið „þjóðarmorð“ um aðförina að Armenum án þess að það drægi dilk á eftir sér. Barack Obama gaf til kynna að hann mundi sem forseti stíga skref til Armena með viðurkenningu á þjóðarmorðinu sem hann gerði þó ekki. Joe Biden var varaforseti Obama og óttuðust margir Armenar í Bandaríkjunum að Biden segði eitt í kosningabaráttu um hlutskipti Armena en annað í Hvíta húsinu. Gleði þeirra er því einlæg þegar þeir fagna orðum Bandaríkjaforseta nú og telja langþráðu marki náð.

Að Biden stígi þetta skref nú er áfall fyrir Recep Tayyip Erdogan Tyrklandsforseta, endurspeglar minna vægi hans í Washington en áður var. Þótt Erdogan reyni að blása þetta upp sem árás á alla Tyrki staðfestir ákvörðunin nú dvínandi áhrif Erdogans sjálfs og skömm á framgöngu hans innan NATO og annars staðar.

Tillaga um að alþingi viðurkenni þjóðarmorð á Armenum árin 1915–1917 og virði minningu fórnarlamba þessa glæps gegn mannkyni hefur verið flutt á nokkrum þingum, síðast 2019-2020 án þess að hljóta afgreiðslu. Að málið falli dautt hér en njóti stuðnings meðal æ fleiri nágrannaþinga verður sífellt undarlegra."

Á ég að hafa móral yfir því hvernig Gizur fór með Sturlu á Örlygsstöðum? Eða hverng Flosi fór að Njáli?

Erdogan ber enga ábyrgð á einhverjum gömlum atburðum.

Af hverju segir hann ekki bara "Sorry Stína?" 

Er ekki einhver Armeníumórall Tyrkja út úr kortinu því allir málsaðilar  eru löngu dauðir eins og þeir Pílatus og Kristur eru líka? 

 


Veruleikinn

í íslenskri hagstjórn er nokkuð sérstakur. Honum er stjórnað að miklu leyti af þröngum hópum, sem byggja völd sín iðulega á litlum hópum sem taka sér alræðisvöld á grundvelli sérstakra félagslegra aðstæðna. Taka völd í fölmennum félögum með tíunda hluta atkvæða eða svo. Vinstri sinnað fólk er yfirleitt áhugasamara um félagsmál en hægri menn og því fer sem fer.

Ég er ekki sérlegur aðdáandi Fréttablaðsins sem ég sé sem málgagn fyrir inngöngu Íslands í ESB. Yfirleitt sé ég fátt greina sem til mín höfða í því blaði. Ég skal þó viðurkenna að ég les yfirleitt allar  greinar sem Hörður Ægisson skrifar mér til gagns. Og svo les ég yfirleitt Þorstein Pálsson til þess að koma mér í vont bardagaskap fyrir fullveldi landsins sem hann vill feigt innan ESB.

En Hörður skrifar í gær:

"Það eru að verða þáttaskil. Faraldurinn, sem hefur lamað allt samfélagið í meira en ár, er senn að baki og fram undan er tími efnahagslegrar endurreisnar. Mótvægisaðgerðir stjórnvalda hafa heilt yfir heppnast vel – beinn stuðningur í gegnum ríkisfjármálin hefur numið 10 prósentum af landsframleiðslu – og dregið mjög úr áhrifum áfallsins, bæði fyrir heimilin og atvinnulífið, og þannig komið í veg fyrir hrinu gjaldþrota.

Til marks um það hefur vanskilahlutfall fyrirtækjalána hjá bönkunum nánast staðið í stað frá því í árslok 2019. Vegna vægis ferðaþjónustunnar mælist atvinnuleysið hins vegar enn um 11 prósent en það ætti að minnka hratt þegar atvinnugreinin nær vopnum sínum á ný síðar á árinu.

Nýtt álit frá AGS í vikunni undirstrikar þann árangur sem náðst hefur en bendir um leið á hvað betur megi fara nú þegar við sjáum fram úr kófinu. Sterk staða þjóðarbúsins og ríkissjóðs, eftir að hafa nýtt góðu árin í að greiða niður skuldir, gerði okkur kleift að halda stórum hluta hagkerfisins í gjörgæslu á meðan faraldurinn hefur staðið yfir en núna þarf að fara að skipta um takt.

Í stað þess að áherslurnar séu á neyðaraðstoð til fyrirtækja og heimila, sem þær hafa réttilega verið, fer að verða mikilvægara að einblína á almennari aðgerðir sem miða að því að efla samkeppnishæfni og skapa ný störf.

Eigi það að takast þarf að horfa til þess, að mati AGS, að endurskoða vinnumarkaðslíkanið í því skyni að tengja betur saman launaþróun og framleiðni.

Þar er mikið verk fyrir höndum. Sögulega séð hefur Íslendingum ekki farnast að fara að fordæmi annarra þjóða á Norðurlöndunum og semja um launahækkanir sem taka mið af verðmætasköpun hagkerfisins.

Niðurstaðan af því er að á síðustu tveimur áratugum hafa launahækkanir hér verið um þrefalt meiri en á hinum Norðurlöndunum, verðbólga fjórfalt meiri og vaxtastig fimmfalt hærra. Margt gefur til kynna að við ætlum enn að fylgja þessari leið.

Launavísitalan hefur hækkað um ellefu prósent milli ára og verðbólga fer vaxandi og mælist yfir fjögur prósent. Hækkandi launakostnaður skiptir þar miklu, og mun hafa enn meiri áhrif á verðlagsþróunina – og þá um leið vexti – á komandi misserum.

Vandinn er sá, eins og Þorsteinn Víglundsson, forstjóri Hornsteins og fyrrverandi þingmaður Viðreisnar, nefndi í viðtali við Markaðinn í vikunni, að hin nýja forysta verkalýðshreyfingarinnar hafnar efnahagslegum veruleika. Staðan á vinnumarkaði er því tifandi tímasprengja.

Skiptir alþjóðleg samkeppnishæfni Íslendinga máli? Stundum mætti ætla að svo væri ekki, einkum nú á tímum farsóttar þegar búið er að telja mörgum trú um að þjóðin geti vel við unað í lokuðu hagkerfi – og eina sem þurfi að ákveða sé ráðstöfun gæðanna.

Staðreyndin er sú að þótt Ísland sé eyríki þá eigum við – fyrirtækin sem hér starfa og skapa verðmætasköpunina – í harðri samkeppni um vinnuafl og fjármagn og því getum við tæpast markað okkar eigin launastefnu óháð öðrum nágrannaþjóðum án afleiðinga.

Umbætur á þessu sviði eru forsenda meiri fjölbreytni í hagkerfinu með nýjum gjaldeyrisskapandi atvinnugreinum. "

Ekki hef ég töfralausnir á reiðum höndum. Ég minnist hinsvegar þess þegar ég kom til Þýzkalands ekki tvítugur að aldri að þar var maður áberandi sem hét Ludwig Erhardt og reykti sígarettur úr munnstykki. Hann prédikaði sífellt fyrir löndum sínum: "Masshalten", Stillið ykkur í hóf, spennið ekki bogana of hátt í kaupkröfunum.

Þjóðverjar brenndir af óðaverðbólgunni 1929 höfðu vit til að hlusta talsvert á þennan mann og foringjann Konrad Adenauer sem þá höfðu yfirstjórnina yfir þýzka efnahagsundrinu sem maður var að upplifa.

Þá sögðu góðar og guðhræddar konur við mann: "Svona getur þetta ekki gengið áfram í þessum brjálaða uppgangi." En það gekk. Sólveig Anna og Drífa Snædal eða Félög Flugumferðarstjóra og Ljósmæðra  voru ekki áberandi í þýsku þjóðlífi um þær mundir og hafa ekki orðið lengi síðan.

Líklega er langt í það að Íslendingar skilji það að að spöruð króna í dag getur orðið meira virði á morgun nema að gullregn berist til landsins erlendis frá.

Nú eru horfur á að  faraldrinum muni linna á næstu árum og líf færast í efnahagslíf Íslands jafnval á þessu ári.Þá er okkur boðið uppá að magna upp verðbólguna í nafni réttlætisins.

Líklega verður Hörður Ægisson sannspár að einhverju leyti um hinn íslenska efnahagsveruleika. 


Navalny

er hættur við að drepa sig segir Sky News. Vonandi leysist eitthvað þarna.

Alveg furðulegt að hann skyldi vera dæmdur fyrir að rjúfa skilorð meðvitundarlaus í sjúkraflugvél til Þýskalands eftir að stjórnvöld geta ekki fundið út hver eitraði fyrir hann með Novichock sem er einhverskonar sparieitur þeirra fyrir austan.

Ég vona sannarlega að Navalny verði ekki gerður að píslarvotti Pútíns.

 


Heimshlýnunarbullið

er tekið fyrir af Páli Vilhjálmssyni sem rýnir tölur Trausta Jónssonar veðurfræðings:

"

Trausti veit, Biden ekki

Meðalhiti á Íslandi síðustu 200 ár hefur hækkað um 0,8 gráður á öld, segir Trausti Jónsson veðurfræðingur og byggir á tiltækum gögnum.

Hækkun á meðalhita um 1,6 gráðu á 200 ára tímabili er engin hamfarahlýnun heldur eðlileg náttúruleg sveifla.

Á þessu tveggja alda tímabili eru styttri skeið þar sem hiti fer ýmist hækkandi eða lækkar. Svona svipað og veðrið, sem breytist frá degi til dags. Trausti skrifar: ,,Hiti á kuldaskeiðinu 1965 til 1995 var lengst af lægri heldur enn hann var á hlýskeiðum 19.aldarinnar [við kölluðum það kuldaskeið sem nítjándualdarmenn hefðu kallað hlýskeið]."

Biden Bandaríkjaforseti og heimselítan vilja telja okkur trú um að náttúrulegar sveiflur á hitafari séu af mannavöldum. Biden og heimselítan eru fangar trúarbragða. Trausti talar vísindi.

Heimurinn myndi svelta ef ekki væri fyrir jarðefnaeldsneytið. Fæðuframleiðslan gengur á því en ekki heimshlýnunarbullinu úr fávitanum Grétu Thunberg og ámóta helvítisprédikara.


Milkilmennis minnst

í góðri grein Vilhjálms Bjarnasonar í Morgunlaðinu í dag:

"Það er erfitt að ímynda sér hvernig sagan hefði orðið ef hún hefði farið á annan veg. Sjálfur hef ég tekið öllum örlögum og tekið öllu sem óumflýjanlegu. Mennirnir vilja en guð ræður. Þannig er duglaus stjórn mikil blessun, því þá fer öllu fram á sem eðlilegastan máta. Stríð hefur sinn gang, með drápi og eyðileggingu. Þegar stríði lýkur skrifar sigurvegarinn söguna, sína sögu! Sá sem tapar er gjarnan hengdur. Þannig getur sá sem tapar aldrei sagt sína sögu.

Síðari heimsstyrjöldin

Í íslensku máli er talað um hina fyrri og hina síðari heimsstyrjöld. Sennilega er það af þrá til þess að ekki verði hin þriðja! Heimsstyrjöldum skuli lokið.

Endalok fyrri heimsstyrjaldarinnar urðu með friðarsamningum en hinni síðari lauk með skilyrðislausri uppgjöf. Friðarsamningar og stríðsskaðabætur, sem um var samið, urðu aldrei annað en pappír. Stoltur Þjóðverji réð landa sinn, Matthias Erzberger, af dögum fyrir að undirrita uppgjafarsamninga við Frakka.

Að loknum réttarhöldum í Nürnberg voru þeir sem gáfust upp fyrir hönd Þjóðverja hengdir. Það voru Alfred Jodl og Wilhelm Keitel. Sá er tók við uppgjafaryfirlýsingunni varð síðar Bandaríkjaforseti.

Japanskeisari var látinn koma um borð í bandarískt herskip til að undirrita uppgjafarskjal, en til að sameina japönsku þjóðina hélt hann keisaradómi sínum og afkomendur hans síðar.

Japanir höfðu þolað þau hörmulegustu örlög sem nokkur þjóð getur hlotið, með tveimur kjarnorkusprengjum.

Örlög Evrópu

Þegar síðari heimsstyrjöldinni lauk var álfan í rúst. Framleiðslugeta í verksmiðjum var lítil og kaupgeta á matvælum á sama veg.

Bandaríkin höfðu þvælst inn í styrjöldina með hervernd á Íslandi og síðar af öllu afli þegar japanskar flugvélar réðust á Perluhöfn á Havaí. Með þessum tveimur atburðum, herverndarsamningi á Íslandi og óvinaárás á Havaí, var Monroe-kenningunni varpað fyrir róða að hálfu leyti. Bandaríkin hófu íhlutun í öðrum heimsálfum, í Evrópu og í Kyrrahafslöndum. Viðbrögðin eftir stríð voru öll önnur en eftir fyrri stríð. Nú skyldi sigurvegarinn hjálpa löndunum sem áttu í stríði við að byggja upp framleiðslugetu sína til að tryggja að öfgaöfl kommúnista, nasista og fasista næðu ekki fótfestu aftur.

Ræða George C. Marshalls hershöfðingja í hlutverki utanríkisráðherra

Ég hef oft velt því fyrir mér hvort ræða sú er utanríkisráðherrann hélt í Harvard-háskóla hinn 5. júní hafi verið óvænt, hvort gamli fimm stjörnu hershöfðinginn hafi kynnt áform sín um endurreisn Evrópu. Eða hvers var að vænta í þakkarræðu gamla hershöfðingjans fyrir heiður sem háskólinn veitti honum?

Af hverju flutti utanríkisráðherrann ræðuna en ekki Harry S. Truman forseti?

Í Morgunblaðinu segir daginn eftir ræðuna: „Bandaríkin vilja aðstoða Evrópulönd“ og „Marshall fer fram á samvinnu nauðstaddra ríkja“.

„Hver sú ríkisstjórn, sem er fús til að aðstoða í endurreisnarstarfinu, mun mæta algerri samvinnu Bandaríkjastjórnar. En hver sú stjórn, sem gerir tilraun til að hindra viðreisn annarra landa, getur ekki vænst hjálpar okkar.“

Daginn sem sagt er frá ræðu Marshalls segir Morgunblaðið: „Sama dag staðfesti öldungadeild Bandaríkjaþings friðarsamninga við Ítalíu, Rúmeníu, Búlgaríu og Ungverjaland. Einn öldungadeildarþingmaður varaði sérstaklega við því að ef friðarsamningur við Ítalíu yrði ekki staðfestur „myndi það hafa í för með sér algera upplausn þar í landi, en slíkt aftur opna leiðina til valdatöku kommúnista“.

Morgunblaðið segir einnig: „Í ræðu sinni benti Marshall einnig á, að þörf Evrópu fyrir matvæli og aðrar nauðsynjar næstu þrjú til fjögur árin væri svo mun meiri en núverandi greiðslugeta álfunnar, að hún yrði að fá aukna hjálp, eða ella horfast í augu við alvarlega efnahags- og stjórnmálakreppu. Það væri því ekki nema eðlilegt, að Bandaríkin gerðu allt, sem þau gætu, til að aðstoða við að koma á eðlilegu efnahagsheilbrigði veraldarinnar, enda væri friðurinn að öðrum kosti ekki tryggður.“

Ef tengja á Marshall-áætlunina við stefnu í efnahagsmálum yrði áætlunin tengd við Keynes, án þess að nokkur hafi nokkru sinni botnað í Keynes.

Hershöfðinginn og friður

Hershöfðinginn hefur skynjað það að hefðbundnar lausnir sigurvegara tryggðu ekki frið. Í raun var enginn samningsaðili til í Þýskalandi. Landið var hernumið og skipt í hernámssvæði.

Hvernig hefði Evrópa litið út ef ekki hefði komið til Marshall-aðstoðar?

Hershöfðinginn taldi nauðsynlegt að árangur uppbyggingarinnar yrði mældur með samræmdum hætti. Til þess yrði að mæla árangur og færa samræmda þjóðhagsreikninga. Efnahagssamvinnustofnun var falið það hlutverk. Sú stofnun heitir nú Efnahags- og framfarastofnunin, OECD.

Með því að byggja upp iðnað, innviði og atvinnulíf var komið í veg fyrir að öfgaöfl næðu fótfestu í hinu hersetna landi. Sambandsráð og sambandslýðveldi er stofnað 1949, tveimur árum eftir ræðu Marshalls. Adenauer og Erhardt unnu úr framlagi Marshall-áætlunarinnar og sköpuðu þýska efnahagsundrið.

Endanlegar sættir Þýskalands og Frakklands komu með Élysée-sáttmála Adenauers og de Gaulles 1963.

Marshall og Ísland

Íslenskir innviðir biðu ekki tjón af hernaðarátökum. En íslenskir sjómenn fórust í siglingum, oft vegna hernaðarátaka. Íslenskir framleiðsluatvinnuvegir voru ekki í merkilegu standi fyrir stríð. Eftir stríð áttu Íslendingar eignir í erlendum bönkum og áttu þeir að fara í „nýsköpun“. Sú „nýsköpun“ var að mestu fólgin í endurnýjun á togaraflota landsmanna, með gufuvélum þegar díselvélar voru að halda innreið sína.

Gjaldeyriseign þjóðarinnar hvarf á tveimur árum!

Fyrsta þátttaka íslenskra stjórnvalda í Marshall-aðstoðinni var að reyna að selja fisk til hinna stríðshrjáðu landa. Áður en langt um leið var landið komið í þá stöðu að vera í þörf fyrir aðstoð til uppbyggingar innviða.

Sú uppbygging beindist að raforkuverum, áburðarverksmiðju og sementsverksmiðju. En það var einnig nokkur hluti aðstoðarinnar sem fór til að viðhalda óbreyttu ástandi í sveitum, þótt landbúnaður hafi á engan hátt staðist sjávarútveginum snúning.

Deila má um það hvort hlutur Íslendinga í Marshall-aðstoðinni hafi verið of rausnarlegur í ljósi þess að herseta Breta og Bandaríkjamanna hafði afar góð áhrif á efnahagslífið og margir töluðu um „blessað stríðið“ í gamni og alvöru. Hvað sem því líður þá var hér um mikið fé að ræða. Í hlut Íslands komu um 0,2% heildarfjárhæðarinnar eða 29,3 milljónir dollara sem lætur nærri að hafi verið 10-12% af árlegri landsframleiðslu á árunum eftir stríð. Miðað við núverandi verðlag og stærð hagkerfisins gæti þessi fjárhæð verið yfir 300 milljarðar íslenskra króna.

Síldarverksmiðja og listamiðstöð

Ein síldarverksmiðja var byggð fyrir Marshall-fé. Sú var í Reykjavík, kölluð Faxaverksmiðjan, í Effersey. Mjölvinnsla varð minni en að var stefnt. Verksmiðjuhúsið stendur enn sem minnisvarði um Marshall-aðstoðina, hornstein hagsældar í Evrópu. Húsið er listamiðstöð. Það er öruggt mál að hershöfðinginn og utanríkisráðherrann sá ekki fyrir að hús í hans nafni stæði við Vesturhöfnina í Reykjavík og efldi listir.

Eftir stendur að George C. Marshall var sennilega einn áhrifamesti einstaklingur síðustu aldar. Hann er eini hershöfðinginn sem hlotið hefur friðarverðlaun Nóbels."

Á veggnum hangir mynd sem við stúdentar í MR 1957 færðum veitingahúsinu að gjöf til minningar um þennan merka mann.

Það sem ég hef lesið eftir Harry S. Truman Bandaríkjaforseta er að frumkvæðið að Marshalláætluninni kom frá hershöfðingjanum. Truman var nógu stór til að segja að áætlunin yrði kennd við hann en ekki sig sem lá þó beinast við.

Truman var óvenjulegrar gerðar sem sagði eitt sinn: "Sá sem efnst í stjórnmálum er "Crook". Hann kom blankur til Washington og fór þaðan aftur til heim til Independence jafn blánkur.

Eisenhower er ekki myrkur í máli um hæfileika Marshalls í bók sinni "Crusade in Europe."

George_Marshall_1947Hvernig við Íslendingar fórum með gjaldeyri okkar eftir stríðið er kannski útskýrt með oftrú á Bretton Woods fastgengiskerfið sem okkar sósíalismi stóðst auðvitað ekki frekar þá en nú.

Hinu skulum við ekki gleyma hvernig framsýni og vizka mikilmennisins George C(atlett.) Marshall(myndin er frá 1947 og það er eftir að koma ein stjarna á öxlina) færði heiminum

Pax Americana

umfram margt annað og án hans framlags hefði margt farið á annan veg.


Samskandall

er í frétt í tvítugu Fréttablaðinu.

"FLUTNINGAR „Að draga úr notkun og losun vegna eldsneytis er mikilvægt næsta skref fyrir skipaflutningageirann,“ segir Katarin van Orshaegen, viðskiptastjóri hjá GoodShipping, en fyrirtækið hefur gert samning við Samskip sem felur í sér að hluti f lota Samskipa verður knúinn með lífeldsneyti, sem minnkar kolefnisspor starfseminnar verulega.

Samningurinn var tilkynntur á degi jarðarinnar. GoodShipping er fyrsta sjálf bæra skipaflutningaframtakið í heimi sem gefur fyrirtækjum um allan heim og af öllum stærðum kost á að draga úr mengun vegna flutninga.

Boðin er leið til að skipta jarðefnaeldsneyti út fyrir hreint, kolefnishlutlaust og sjálfbært eldsneyti 800 gámaeininga f lutningaskip Samskipa, Endeavour, sem alla jafna hefur notað hefðbundið eldsneyti, hóf notkun sjálf bærs lífeldsneytis.

Með því að nota lífeldsneyti minnka farmeigendur kolefnisfótspor sitt í aðfangakeðjunni umtalsvert. Til að byrja með er gert ráð fyrir að notkun lífeldsneytis minnki útblástur koltvísýrings um allt að 45 prósent en stefnt er að því að minnka útblástur í hverri ferð um allt að 80 prósent síðar á árinu.

Lífeldsneytið er búið til úr úrgangi af sjálf bærum uppruna og hefur sannað sig í siglingum Endeavour milli Hollands og Írlands. – bb"

Síðasta klausan er hrein lygi því að tekinn er ræktaður mais frá sveltandi Afríkubúum til að búa til þetta drull hálfvitans Grétu Thunberg til dýrðar án þess að neitt sé skeytt um afleiðingarnar fyrir sveltandi börn.

Vonandi sefur Ólavíus vært í silkinu sínu á þessum Samskipa-skandal og dreymir tærðu börnin sem svelta vegna framleiðslu lífeldsneytisins.


Katrín óraunhæf

í annars góðri ræðu í Hörpu  sem ég bara dáðist af vegna augljósra framafara -.

"

Tvær vik­ur tek­ur að fá vörn gegn kór­ónu­veirunni eft­ir fyrsta skammt bólu­efn­is og því þarf að hliðra áætl­un stjórn­valda um til­slak­an­ir inn­an­lands í sam­ræmi við það, að sögn Jó­hönnu Jak­obs­dótt­ur, aðstoðarpró­fess­ors í líf­töl­fræði við Há­skóla Íslands.

Þetta seg­ir hún á twitter-síðu sinni þar sem hún seg­ir einnig að vegna þess að bólu­sett er eft­ir ald­urs­röð hér á landi, verði hjarðónæsmiþrösk­uldi ekki náð þegar 65% lands­manna hafa fengið einn skammt bólu­efna. Það sé vegna þess að hjarðónæmi verður að hluta til ekki jafndreift og þarf til þess að hjarðónæmi fá­ist."

Kári segir október en ekki júlí.Þetta færist því hans hugsun nær.

Katrín er því líklega óraunhæf í sinni áætlun og þar með vonir um afléttingar snemmsumars.


Verður maður ekki hugsi

yfir sumum fréttum af stórmennum?

Þetta les ég hjá Páli Vilhjálmssyni bloggkóngi:

"

Banatilræði Jóhannesar

Jóhannes uppljóstrari Stefánsson hefur ,,mátt þola hót­an­ir og jafn­vel bana­til­ræði," segir í meðfylgjandi frétt.

Banatilræðið skyldi þó aldrei vera þetta hér?


mbl.isJóhannes verðlaunaður fyrir uppljóstranir sínar
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

 

Svei mér ef ég er ekki hugsi.


« Fyrri síða | Næsta síða »

Höfundur

Halldór Jónsson
Halldór Jónsson

verkfræðingur, flugdellukall, tennis-og badmintonspilari

-ekki góður í neinu af þessu-

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (28.3.): 1
  • Sl. sólarhring: 9
  • Sl. viku: 48
  • Frá upphafi: 3417956

Annað

  • Innlit í dag: 1
  • Innlit sl. viku: 45
  • Gestir í dag: 1
  • IP-tölur í dag: 1

Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar

Eldri færslur

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband