Boris Biðukollu

Johnson var ég bara farinn að venjast nokkuð vel og hans sérkennilegu hárgreiðslu. 

Þá þarf kallinn endilega að fara að flækja sig í fréttum af gömlu fylleríi í Nr.10 til viðbótar við aulafréttir af innréttingum. Æ, Æ, geta þeir aldrei lært  um beinagrindurnar sem má ekki geyma í skápunum.

En hann virðist ekki hafa lag á fótgönguliðinu í flokknum. Sosum ekki sá fyrsti sem flækir sig í því og sérþörfunum.

En þetta Omicron virðist ætla að kála fleirum í pólitíkinni. Hollendingar eru að reka allt í lás og allt úr stáli.Fransmenn líka?

Hvert stefnir hérna sé ég ekki til fulls en mér líst andskotann ekkert á þetta sem mér sýnist.

Mér finnst að við slökum allstaðar alltaf of snemma og förum útaf.Kannski er veiran bara að vinna bardagann? Hvar verður skólakerfið okkar statt í Janúar? Eða búllukerfið og sleikurinn?

Okkar stjórnmálafólk hefur staðið sig nokkuð vel og fáa sóttvarnaskandala gert.Enda blásum við kannski léttar á biðukollur en Bretarnir gera?

Boris Biðukollu

Johnson var ég bara farinn að venjast nokkuð vel og hans sérkennilegu hárgreiðslu. 

Þá þarf kallinn endilega að fara að flækja sig í fréttum af gömlu fylleríi í Nr.10 til viðbótar við aulafréttir af innréttingum. Æ, Æ, geta þeir aldrei lært  um beinagrindurnar sem má ekki geyma í skápunum.

En hann virðist ekki hafa lag á fótgönguliðinu í flokknum. Sosum ekki sá fyrsti sem flækir sig í því og sérþörfunum.

En þetta Omicron virðist ætla að kála fleirum í pólitíkinni. Hollendingar eru að reka allt í lás og allt úr stáli.Fransmenn líka?

Hvert stefnir hérna sé ég ekki til fulls en mér líst andskotann ekkert á þetta sem mér sýnist.

Mér finnst að við slökum allstaðar alltaf of snemma og förum útaf.Kannski er veiran bara að vinna bardagann? Hvar verður skólakerfið okkar statt í Janúar? Eða búllukerfið og sleikurinn?

Okkar stjórnmálafólk hefur staðið sig nokkuð vel og fáa sóttvarnaskandala gert.Enda blásum við kannski léttar á biðukollur en Bretarnir gera?

Sturla Jónsson bílstjóri

skelleggur að vanda var á Útvarpi Sögu.

Hann benti á að dreifikerfi raforku á höfuðborgarsvæðinu myndi alls ekki ráða við raforkudreifinguna ef ætti í alvöru að fara að skipta út venjulegum bílum fyrir rafmagnsbíla.

Hann fór með sennilegar tölur í þessu sambandi sem ég náði nú ekki. En það má hver áætla fyrir sig. Meðalbíll 60 kw. 100.000 bílar. Allir að hlaða til viðbótar annarri notkun. 600.000 kw/h. 

Rafbílar sem eru að fara hækka stórlega í verði fljótlega meðan á að banna hina!

Er bullið ekki bara algert?

Ég held að það sé óhætt að hlusta eitthvað á Sturlu um leið og Katrínu.

Upplýsandi hugleiðing um sjávarútveginn

er að finna í grein Svans Guðmundssonar í Morgunblaðinu á laugardaginn 18. desember, Krókaflamark og rómantík í sjávarútvegi.

Svanur segir:

"Markaðs- og sölustarf er lykilþáttur í íslenskum sjávarútvegi í dag. Sjávarútvegurinn hefur í raun færst frá til þess að gera frumstæðu veiðisamfélagi í sérhæfða matvælaframleiðendur sem lofa að afhenda gæðavöru á fyrirframákveðnum tíma. Allt byggist það á því að geta afhent ferska vöru með tryggum hætti eins og samningar segja til um. Öll íslensk sjávarútvegsfyrirtæki vita þetta og hafa byggt upp starfsemi sína til að geta uppfyllt skilyrði sem nútímamatvælamarkaðir kalla á. Allt sem truflar þetta færiband, upp úr sjó og ofan í maga neytanda, hefur áhrif á verð og afkomu. Fyrirsjáanleiki og stöðugleiki er lykilþáttur í þessu ferli og kvótakerfið tryggir það. Skipstjóri sem siglir út á miðin í dag hefur „innkaupaseðil“ útgerðarinnar undir höndum og hefur um það bil tvo sólarhringa til að koma með vöruna og ætlast er til að litlu skeiki milli tegunda. Þetta er veruleiki sem margir hafa ekki náð að setja sig inn í. Í landi bíður hágæðavinnsla sem vinnur og flokkar fiskinn og pakkar honum í neytendaumbúðir. Nokkrum tímum eftir að fiskurinn kemur inn í vinnsluna er hann lagður af stað til neytenda. Kæling, ferskleiki, hraði og áreiðanleiki skiptir öllu.

Rómantíska kerfið

Fyrir utan þetta kerfi er annað kerfi sem lýtur eigin lögmálum. Það kerfi er umlukt ákveðinni rómantík og er afrakstur pólitískra hrossakaupa, miklu fremur en hinnar vísindalegu og hagrænu uppbyggingar sem er grunnur kvótakerfisins. Smábátakerfið er í raun andstaða við þau sjónarmið að stunda ábyrgar veiðar með hámörkun arðsemi að leiðarljósi en nýtur þrátt fyrir það hylli margra. Það er í raun andstaða við allt það sem var nefnt hér að framan þar sem það tryggir aðeins hráefni þegar auðveldast er að sækja sjó og hefur því beinlínis áhrif til lækkunar hráefnisverðs. Auðvitað væri hægt að veiða allan þorskkvótann á smábátum yfir sumarið en hvaða áhrif myndi það hafa á útflutningstekjur landsmanna? Jú, markaðurinn myndi drukkna í hráefni á stuttum tíma, sem myndi þýða verðfall, og stöðug fiskvinnsla allt árið væri liðin tíð. Um leið myndi hagkvæmni þess að veiða aðrar tegundir en þorsk hverfa þar sem veiðar þeirra byggjast á því að vera sóttar með þorskinum. Með slíkum veiðum væri forsendum kippt undan fiskvinnslu eins og við þekkjum hana í dag. Hafa verður í huga að aflamark er tvenns konar, þ.e. almennt aflamark, sem nýta má með veiðum með öllum leyfilegum veiðarfærum, og krókaaflamark, sem einungis er heimilt að nýta með krókaveiðarfærum (handfæri og línu). Bátar sem stunda veiðar á grundvelli krókaaflamarks þurfa að vera minni en 15 brúttótonn og er þeim einungis heimilt að stunda veiðar með línu og/eða handfærum. Þetta er kjarninn í aðskilnaði smábátakerfisins/krókaveiða frá „stóra kerfinu“.

Draumsýn og veruleiki

En draumsýn og veruleiki er sitt hvað. Margir í smábátakerfinu hafa teygt sig langt, skuldsett sig með kvótakaupum og þurfa að sækja sjóinn í vályndum veðrum. Það er allt í lagi að hafa allt þetta í huga þegar við ræðum veiðar smábáta en það er rík tilhneiging til þess að færa þeim anga sjávarútvegsins stærri og stærri aflahlutdeild. Þegar sú hlutdeild er sótt rýrnar hlutur annarra. Á milli þessara tveggja kerfa – hins vísindalega og hins rómantíska – er stöðugur núningur því annar aðilinn hefur keypt sínar veiðiheimildir en hinn reynir stöðugt að sækja sér stærri hlut með pólitískum þrýstingi. Í dag er óheimilt að flytja aflaheimildir úr krókaaflamarkskerfi í aflamarkskerfi en hinir rómantísku smábátamenn eiga þá draumsýn helsta að komast inn í „stóra kerfið“ til þess eins að geta síðan selt sig út úr því. Er ekki tímabært að skoða í alvöru hvort kerfið hentar betur hagsmunum þjóðarinnar allrar?"

Bloggari viðurkennir fúslega hversu hann er skiptur milli aðdáunar á virkni kvótakerfisins og þeim leiðindum sem sem núningurinn við "sjálfstæðisstefnuna frá 1929 veldur honum þar sem tala'er um atvinnufrelsi og einstaklingsfrelsi. Hvernig réttlætirðu þetta í huganum?

En er ekki hægt að segja að þessi tvö kerfi í núverandi mynd séu málamiðlun sem komið hafi til vegna takmarkaðs framboðs af fiski í sjónum? Salomonsdómur í nauðvörn?

"Þegar sú hlutdeild er sótt rýrnar hlutur annarra. Á milli þessara tveggja kerfa – hins vísindalega og hins rómantíska – er stöðugur núningur því annar aðilinn hefur keypt sínar veiðiheimildir en hinn reynir stöðugt að sækja sér stærri hlut með pólitískum þrýstingi"

Er þetta ekki staðan í  dag? Stöðugur núningur milli öfundar og hagsmunavörslu? Viðurkenningar á kostum og göllum og status quo? If it works, d´ont fix it segir Murphy . Og þar við situr, aðeins algerir bjálfar leggja til kollvörpun á kerfinu.

Mér finnst Svanur fara nálægt frumkostum og deilum um kerfin tvö.

Veiðigjöld og krókaveiðar eru aðskilin í pólitík og verða það áfram í hugleiðingum um sjávarútveginn okkar.. 

 

Hlutfall okkar í heiminum

hefur stundum valdið mér heilabrotum. Einkum þegar forsætisráðherrann okkar boðar kostnaðarsamar ráðstafanir á Íslandi ti að draga úr útblæstri CO2 sem ósannað er hverju valdi um hlýnun jarðar eftir hundrað ár eða svo.

Werner Ívan Rasmussen veltir þessu fyrir sér í fróðlegri grein í Morgunblaðinu á föstudaginn 17.desember.

Hann segir svo:

Ekki er laust við að upp í hugann komi orðið „sýndarmennska“ þegar hlustað er á umræðurnar um loftslagsmál hér á landi. Trúa menn því í raun að við Íslendingar höfum einhver áhrif á lofthjúp jarðar?

  Íslenskir ráðamenn héldu til Parísar á 25. loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna árið 2015. Í framhaldinu skuldbundu þeir þjóðina til þess að draga úr mengandi útblæstri um 44% fyrir árið 2030. Reyndar bætti Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra um betur og jók magnið í 55%, sennilega til þess að fylgja ESB.

  Eitthvað skolaðist jafnræði ríkjanna til. Við eigum að hafa náð markmiði okkar fyrir árið 2030, en þá ætla þær þjóðir, sem mest menga í heild, að hefja niðurskurðinn. Á Indlandi og Kína búa 2.800.000.000, tvö þúsund og átta hundruð milljónir. Hvað haldið þið að þær þjóðir hefðu verið búnar að draga mikið úr útblæstri = mengun ef þær hefðu byrjað við sama rásmark og við árið 2015? Ég er nærri því viss um að þá hefðu mælingar á mengun sýnt jákvæðari niðurstöður.

   Ég á erfitt með að skilja hvernig ráðamenn okkar hugsa. Hvaða tilgangi þjónar það að okkar litla samfélag, með 0,4 milljónir íbúa, sé að rembast við að draga úr mengandi útblæstri allt síðan 2015 til þess að „bjarga“ jörðinni á meðan 7.000.000.000, sjö þúsund milljónir, manna virðast lítið sem ekkert vera að vinna að niðurskurði á útblæstri og þær þjóðir nota enn 93% af jarðefnum til orkuvinnslu? Milljónaþjóðum hentar best að reikna mengun á einstakling en náttúrunni hentar það ekki. Hún verður varla vör við mengun frá 0,4 milljónum manna en alveg örugglega þegar fjöldinn er orðinn átta þúsund milljónir. Dæmið er því miður ekki rétt sett upp. Hvernig væri að reikna t.d. hve mörgum sinnum meira súrefni 8.000.000.000 menn taka úr sameiginlega lofthjúpnum til öndunar og menga svo með útöndun en 0,4 milljónir manna? Við erum lánsöm þjóð, búum við nægt vatn og vistvæna orku. En það réttlætir ekki að okkur sé refsað fyrir það, því við erum ekki vandamál jarðarinnar, svo fá sem við erum. Misskiljið mig ekki, ég hvet auðvitað til þess að við höldum áfram að byggja upp vistvænan lífsstíl en ég er ósáttur við að einhver loftslagssjóður ætli að sekta okkur ef við náum ekki umræddum árangri. En það munar um mengun frá – hvað eigum við að segja – 7.000.000.000 manns.

   Nýlega er lokið 26. ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Glasgow. Frá okkur mættu 50 fulltrúar með umhverfisráðherra í fararbroddi. Ekki heyrðist mér annað en þeir væru sáttir við samkomuna.

   Ungi umhverfissinninn Greta Thunberg gaf ráðstefnunni einkunnina blablabla og skyldi engan undra. Þar upplýstist að ekkert hefði dregið úr mengandi útblæstri frá lokum Parísarráðstefnunnar árið 2015 og að Indverjum og Kínverjum hefði tekist að bjarga kolaiðnaði sínum frá banni og olíuríkin náð sama árangri.

   Í Evrópu búa 750 milljónir manna, sem flestir eru upplýstir um mengandi orkunotkun. Vandamálið er að þar eru aðeins fimm lönd sem hafa vistvæna orku svo nokkru nemi. Það eru Ísland, Noregur, Svíþjóð, Austurríki og Sviss. Íbúar þeirra landa eru hins vegar aðeins um 30 milljónir þannig að lóð þeirra vega ekki þungt til lausnar málinu.

   Ekki má gleyma heimsálfunum Asíu, Ástralíu, Afríku og N- og S-Ameríku, sem flestar eru meira og minna óskrifað blað, eins og loftgæðamælingar frá ráðstefnunni 2015 bera vott um. Í þessum álfum búa um 90% jarðarbúa eða um 7.000 milljónir manna.

   Hinn manngerði hagvöxtur krefst aukinnar neyslu til vaxtar, annars hrynja samfélög manna, og það gengur ekki, enda þótt það kalli á aukna neyslu, sem aftur kallar á meiri framleiðslu, sem skapar meiri mengun. Svo er það hlýnun jarðar, sem þvert á móti vill minni framleiðslu og minni mengun.

   Já, það er erfitt tveim herrum að þjóna.

   Við Íslendingar erum aðeins peð á taflborði heimsins og kannski væri okkur hollt að horfast í augu við þá staðreynd. Sem dæmi má nefna að Kanada tók á móti 24.000 flóttamönnum frá Afganistan. Ef miðað væri við fólksfjölda ættum við að taka við tveimur.

   Mikil umræða fer nú fram um orkubreytingu fiskveiðiflota okkar, með ærnum tilkostnaði. Af hverju spyrjum við ekki hvenær ESB ætli að orkubreyta í flota sínum, sem telur bæði veiðiskip, flutninga- og farþegaskip auk herskipa, og verðum samferða þeim? Og hvað með allan herskipaflota heimsins og ekki má gleyma flugflotanum, sem enginn veit hvað menga mikið og stórveldin passa að nefna ekki, því sú umræða hentar þeim ekki. Finnst ykkur ekki annars orðið „sýndarmennska“ eiga nokkuð vel við?"

 

   Núlifandi Íslendingar eru að lifa sitt blómaskeið sem kannski stendur yfir í aratug eins og oft er á mannsævi.

   Hversvegna á á þetta fólk. 400.000 talsins,  að skattleggja sig núna til 2030 til að milda heildaráhrif mengunar umhverfissóðanna sem telja 7.000.000.000?

   Ég sé ekki tenginguna og get því ekki fylgt slíkri stjórnmálalegri forsögn Katrínar Jakobsdóttur og VG.En ég á ekki annars úrkosti vegna stjórnarsáttmálans. Hrosskaupin eru ráðandi á þeim markaði.

En Werner Ivan á mitt hrós fyrir þessa grein og hugleiðingu um hlutfall okkar í heimsmenguninni.

Er hepplegt fyrir Pútín að Ukraína gangi í Nató?

eins og herra John Bolton segir að sé hennar réttur að gera vilji hún það?

Hverju myndi Herra John Bolton svara aðspurður samskonar  spurningar um Kúbu og Rússland?

Réttur eða pólitík?

Heppilegt eða  æskilegt?

Af hverju að  pína bara Pútín?

Aðkallandi mál

Fyrir nokkru hratt undirritaður af stað nokkurri  umræðu  um sorpmál á almannavettvangi.

Hann birti frásagnir og greinar eftir málsmetandi kollega sína í blaðinu Sámur fóstri sem út  kom á þeim árum.meðal annars ítarlega grein eftir prof. dr. Júlíus Sólnes í 2.tbl.3.árg. Sáms Fóstra í Nóvember 2017 og einnig hefur hann oftlega fjallað um stöðina á Amager Bakke inn í miðri  Kaupmannahöfn  sem vakið hefur heimsathygli fyrir orkuvinnslu og hreinan útblástur.

Prof.dr.Julius Solnes hefur ritað ýmislegt um sorphirðu sem vert er að staldra við:

"Sorporka

Inngangur

 

Sorphirða, það vill segja móttaka úrgangs frá heimilum og iðnaði
og förgun hans, hefur reynzt sveitarfélögum á Íslandi erfitt
viðfangsefni. Ekki er svo langt síðan, að öllu sorpi var ekið á
sorphauga í nágrenni byggðar. Þar hrúgaðist það upp, og reynt var
að brenna það sem hægt var. Af þessu stafaði mikil mengun. Bæði
loftmengun vegna brunareyks og útgufunar ýmiss konar
lofttegunda svo og jarðvegs- og grunnvatnsmengun frá haugunum
sjálfum.

Enn finnast gamaldags sorphaugar, eins og sá sem þetta
skrifar þekkir frá æskuárum sínum á Akureyri. Þangað fórum við
unglingarnir með smárifla og reyndum að skjóta rottur, sem þar
voru í miklum mæli, innan um brennandi ruslið ofan á jörðinni.

Þegar umhverfisráðuneyti var stofnað á Íslandi í febrúar 1990, voru
sorphirðumál landsmanna í miklum ólestri og förgun sorps langt að
baki því sem gerðist í nágrannalöndum okkar og flestum
vestrænum ríkjum. Töluvert hefur áunnizt í þessum efnum síðan þá. Munar þar mest um tilkomu
Sorpu 1991, byggðasamlags sveitarfélaganna sex á höfuðborgarsvæðinu um móttöku og förgun sorps
með kerfisbundnum og umhverfisvænni hætti en áður.

Starfsemi Sorpu hefur orðið til þess að stórbæta sorphirðu á höfðuborgarsvæðinu, orðið hvati til flokkunar sorps, endurvinnslu þess og um leið vitundarvakning um að farga beri úrgangi á
umhverfisvænan hátt. Sá ljóður er á, að valið var að urða langmestan hluta þess sorps, sem fellur til á höfuðborgarsvæðinu á Álfsnesi. Þótt urðunarstaðurinn hafi verið gerður eftir ströngustu umhverfisstöðlum, verður að telja, að urðun sorps sé úrelt förgunaraðferð. Sorpa hyggst nú leggja afurðun úrgangs með þessum hætti. Fyrirhugað er að útbúa smærri urðunarþrær fyrir sorp, þar semauðveldara er að safna metan og öðrum loftgösum, sem gufa upp frá þrónum og eru nýtanleg.

Hægar hefur gengið hjá hinum ýmsu sveitarfélögum úti á landi. Víða er þó búið að koma upp
móttökustöðvum fyrir flokkaðan úrgang, þar sem almenningur getur losað sig við ýmiss konar rusl og aflóga hluti. Heimilssorp er hins vegar sótt til íbúa. Förgun sorps og úrgangs er engu að síður víða ábótavant.

Það er því hægt að fullyrða, að Íslendingar hafi sofið á verðinum gagnvart því að meðhöndla
heimilissorp og annan úrgang á umhverfisvænan hátt. Samkvæmt nýjustu tölum Umhverfisstofnunar fór heildarúrgangsmagn á landinu í fyrsta sinn yfir milljón tonn á síðasta ári (2016) og fer sífellt vaxandi. Endurvinnsla úrgangsefna hefur bæði reynst kostnaðarsöm og erfið. Mikill hluti úrgangs hefur því verið urðaður á nokkrum völdum stöðum víðs vegar á landinu. Sumir þessara urðunarstaða eru nú komnir á undanþágu, og hjá öðrum rennur starfsleyfi þeirra út innan fárra ára.

Nýlega var samþykkt tilskipun hjá Evrópusambandinu (9. júní 2016) sem gerir ráð fyrir, að 2030 megi sveitarfélög á Evrópska efnahagssvæðinu ekki urða meira en sem nemur 10% af tilfallandi heimilisúrgangi. Jafnframt er gert ráð fyrir, að um 65% úrgangs skuli endurunninn. Samkvæmt upplýsingum frá Umhverfisstofnun mun þessi tilskipun brátt fá ígildi reglugerðar á öllu Evrópska efnahagssvæðinu og taka því gildi á Íslandi. Sveitarfélögin fá þannig einhvern gálgafrest, ekki mjög langan, til þess að minnka urðun í 10% af heimilisúrgangi. Mynd 1 sýnir gróflega hvernig heimilissorpi og öðrum úrgangi er fargað eða eytt á Íslandi. Mikill hluti hans er urðaður, eða um þriðjungur alls árið 2011. Endurnýting hefur hins vegar farið vaxandi, og eru 56% úrgangs endurnýtt með einhverjum hætti. Þessi þáttur hefur verið töluvert gagnrýndur, bæðivegna mikil kostnaðar og þess, að flokkaður úrgangur hefur verið fluttur til útlanda til vinnslu þar með ærnum tilkostnaði og í einhverjum tilvikum einfaldlega urðaður.

Á tíunda árartugnum voru byggðar nokkrar litlar sorpbrennslustöðvar á landsbyggðinni, en með
tilkomu þeirra vonuðust menn til þess, að fundin væri hagkvæm lausn á förgun heimilissorps og annars úrgangs. 2010 voru alls sex slíkar brennslustöðvar í rekstri á landinu
Þessar stöðvar voru mjög litlar á alþjóðlegan mælikvarða og reyndust óhagkvæmar í rekstri.
Brennsluhiti var altof lágur til að koma í veg fyrir loftmengun. Voru starfsleyfi þeirra byggð á undanþágu frá viðurkenndum EES reglum um slíkar stöðvar. Upp úr aldamótunum 2000 fór að bera á mikilli díoxínmengun frá sumum þessara stöðva. Að lokum voru þær allar sviptar starfleyfi og hefur þeim verið lokað. Hafa sorpmál viðkomandi sveitarfélaga verið í miklum ólestri síðan og þau gripið til þess ráðs að láta aka sorpi og úrgangi langar leiðir til förgunarstöðva, oftast til urðunar.

Aðeins ein sorpbrennslustöð er enn starfandi á Íslandi, þ.e. Kalka á Suðurnesjum. Hún verður þó að teljast frekar ófullkomin í samanburði við sorporkustöðvar nágrannalandanna, og hefur henni verið gert að uppfylla hertar kröfur um takmörkun á mengun, sem gerir reksturinn enn erfiðari. Hér gildir hagkvæmni stærðarinnar sem svo víða annar staðar.
Tillögur til úrbóta
Mörg sveitarfélög ásamt Fjórðungssambandi Vestfjarða hafa um nokkurt skeið verið að athuga
tillögur um allsherjarlausn sorphirðumála landsmanna, sem settar voru fram í skýrslu fyrr á þessu ári,unninni af Braga Má Valgeirssyni, vélstjóra og iðnfræðingi ásamt Stefáni Guðsteinssyni,skipatæknifræðingi og Júlíusi Sólnes, fyrsta umhverfisráðherra Íslands. Verkís verkfræðistofa hefur einnig komið að verkefninu. Í skýrslunni er gert ráð fyrir, að byggð verði fullkomin sorporkustöð við Ísafjarðardjúp, sem taki á móti allt að 100 þúsund tonnum af brennanlegum úrgangi frá öllum sveitarfélögum landsins.

Sorporkustöð

Stöðin yrði mjög tæknilega fullkomin, byggð skv. ströngustu reglum Evrópusambandsins í líkingu við þær stöðvar, sem nýlega hafa verið teknar í notkun á Norðurlöndunum, m.a. á Amager nærri miðborg Kaupmannahafnar (sjá mynd 2). Um er að ræða háhitabrennslu (um 1200°C) með mjög fullkomnum mengunarvarnabúnaði, þannig að loftmengun er nánast engin.

Vestfjarðastöðin mun framleiða um 10 MW af raforku og 30 MW af hitaorku, eða um 312
gígavattstundir af orku á ári. Með henni yrði raforkuþörf Vestfirðinga, umfram núverandi framleiðslu í fjórðungnum, fullnægt, og nægt heitt vatn fengist til húsahitunar í öllum byggðarlögum við Djúp,ásamt til margs konar atvinnustarfsemi.

 

Mynd 1. Þróun förgunar heimilissorps og annars úrgangs á Íslandi 1995–2011. 1995 voru yfir þrír fjórðu hlutar alls úrgangs urðaðir á Íslandi. Sextán árum síðar 2011 var þetta hlutfall komið niður í 31%. Á sama tíma hefur hlutur endurvinnslu farið ört vaxandi og er orðinn 56%.

Frumstæðum brennslustöðvum hefur verið lokað (6% úrgangs var brennt í þeim 1995), en
háhitabrennsla með orkunýtingu, þ.e. í sorporkustöðvum, er enn mjög lítill hluti förgunar eða aðeins 4% árið 2011. (Úr Landsáætlun um meðhöndlun úrgangs 2013–2024, 86 bls., Umhverfis- og auðlindaráðuneyti 2013.)

Stöðin kæmi til með að veita um 15 manns atvinnu beint, og að auki yrði um einhver afleidd störf að ræða. Talið er, að hún muni kosta um 10–12 milljarða króna með tengdum mannvirkjum, skip og hafnaraðstaða um 5,5–7 milljarða króna, þannig að heildarkostnaður þessa risaverkefnis gæti numið
tæplega 20 milljörðum króna. Næsta skref verður að gera nákvæmar rekstrar- og kostnaðaráætlanir.Við brennslu á sorpi í háhitaofnum, þar sem hitastig er vel yfir 1000°C, eyðast öll lífræn efni. Úrgangur sem venjulega er ekki gott eldsneyti, eins og t.d. hræ og sláturhúsaúrgangur, verður ágætt brennsluefni við þessar aðstæður, en í honum er mikil fita og trefjar sem brenna vel. Annar brennanlegur úrgangur skilur eftir sig skaðlaus steinefni sem liggja eftir á brunaristinni og nota má sem fyllingarefni við byggingarframkvæmdir. Einnig verður til umtalsvert magn af fínösku, sem Norðmenn hafa viljað taka á móti. Það sem fer upp með reykgasinu er leitt gegnum margs konar hreinsisíur, sem skilja frá efni eins og þungmálma og önnur eiturefni. Þess ber að geta, að ekkert „díoxín“ lifir af brennslu við hitastig sem er yfir 800°C.

Sorpflutningar

Allt sorp og allur úrgangur fyrir utan gler og steinefni, sem nota má í uppfyllingar, yrðu flutt frá flokkunarstöðvum sveitarfélaga í gámum til næstu hafnar. Gámarnir yrðu síðan fluttir með tveimur
sérútbúnum gámaskipum frá öllum aðgengilegum höfnum umhverfis landið (25–30 talsins) til
áfangastaðar, brennanlegur úrgangur til sorporkustöðvar, en annað til móttökustöðva fyrir t.d.málma og endurvinnslu. Skipin gætu einnig flutt hvers konar annan varning í gámum milli hafna,meðal annars olíu og benzín ásamt frystigámum (fiskafurðir).Skipin þurfa að vera grunnrist til að geta lagzt að bryggju á minni stöðum, þar sem aðdýpi er
takmarkað. Þau verða útbúið með stórum krana, þannig að ekki sé þörf fyrir mikla landaðstöðu
(krana) til að umskipa gámum í hverri höfn. Skipin geta því komið og farið aftur hvenær sem er sólarhringsins, og áhöfn þeirra afgreitt sig að mestu sjálf.

Stefán Guðsteinsson skipatæknifræðingur hefur unnið frumteikningar fyrir smíði sérstaks gámaskips,sem fyrir utan sorpgámana, getur einnig flutt almennan varning í gámum. Skipið ristir innan við fimm

 

Mynd 2. Sorporkustöð í Hørsholm, Danmörku.

metra og er því vel til þess fallið að sigla inn á margar minni hafnir landsins. Skipin yrðu mjög umhverfisvæn, knúin þremur aflvélum, sem geta notað lífrænt gas, t.d. metan. Til fróðleiks má geta þess, að öll fyrirhuguð metanframleiðsla Sorpu í Álfsnesi mun rétt nægja til þess að knýja annað gámaflutningsskipið.

Með skipunum mætti taka upp almenna strandflutninga á nýjan leik. Það myndi hafa veruleg jákvæð umhverfisáhrif, þar sem t.d. losun koltvíoxíðs er talin sjö sinnum minni við að flytja eitt tonn af
varningi einn kílómetra sjóleiðina en landleiðina með flutningabílum. Einnig myndi slit á þjóðvegum landsins minnka verulega, en einn stór flutningabíll er talinn valda sambærilegu sliti á vegum landsins og 9000 einkabílar.

Lokaorð

Að lokum er rétt að nefna aðrar helztu mögulegar lausnir á förgun á þeim úrgangi, sem ekki verður endurnýttur eða telst nothæfur til endurvinnslu, og geta hentað hér á landi, þar sem fámennið gerir alla endurvinnslu mjög erfiða. Það vart raunhæft, að hægt verði að endurvinna 65% af úrgangi á Íslandi. Svo fámenn þjóð getur ekki ráðist í mikinn endurvinnsluiðnað. Í lögum um meðhöndlun úrgangs frá 2003 með áorðnum breytingum er eftirfarandi forgangsröðun um förgun hans: 1)

Dregið
skal úr myndun úrgangs með öllum tiltækum ráðum,

2) endurvinnsla,

3) lífræn vinnsla úrgangs,

4)
endurnýting, m.a. með orkuvinnslu, og að síðustu

5) urðun.

Að lokum er í þessari lagagrein ákvæði,

sem segir, að víkja megi frá þessari forgangsröðun út frá hagkvæmnisjónarmiðum (endurvinnsla
óhagkvæm!).

Moltugerð (3) er alltaf möguleg eftir mjög vandaða flokkun. Það þarf að hreinsa burt alla þá hluti/efni

sem geta valdið mengun, ef þau eru óvarin gegn veðri og vindum, þannig að regnvatn geti skolað óæskilegum efnum niður í jarðveg. Moltugerð er frekar viðkvæmt ferli og verður að vanda til verks,en rétt er að taka fram, að moltugerð getur verið æskileg aðferð samhliða öðrum lausnum.

Lífræn orkuvinnsla (3).

að að vinna lífrænt eldsneyti eins og metan úr lífrænum úrgangi,

t.d. úr heimilissorpi og sláturhúsaúrgangi, hefur sýnt sig vera góð lausn, þar sem næg aðföng eru af úrgangi sem henta til vinnslunnar. Bannað er þó að nota margvíslegan lífrænan úrgang til slíkrar vinnslu. Ber þar helzt að nefna alla taugavefi úr klaufdýrum og öll sýkt dýr sem hefur verið slátrað. Hér sem fyrr er spurning um hagkvæmni. Metanvinnsla í fámennum byggðarlögum getur varla verið raunhæf.Að þessum aðferðum ólöstuðum hefur fullkomin sorpbrennsla náð hvað mestri útbreiðslu í flestum
ríkjum Evrópusambandsins og raunar mjög víða um heim allan. Ástæðan er sú mikla varmaorka sem skapast í brunaferlinu og hægt er að nýta. Þá er umtalsverða raforku framleidd í slíkum stöðvum.Nútíma sorporkuver eru hvað minnst mengandi miðað við allar aðferðir við að eyða eða farga sorpi.Og skipaflutningar á sorpgámum hafa umtalsvert minni mengun í för með sér en flutningar á þeim landleiðina. Það sem kemur upp um reykháfinn frá slíkum orkuverum eru einungis vatnsgufur og koltvíoxíð (CO 2 ). Þess ber að geta, að allar aðferðir við eyðingu lífrænna efna, sem innihalda
koltvíoxíð, skila frá sér sama magni af því við eyðingu. Einnig er vert að nefna, að umframhitaorku í slíkum orkuverum er hægt að nýta til þess að safna saman CO 2 frá útblæstrinum, koma því á fljótandi form, setja það á þrýstikúta og nota til dæmis í gróðurhúsum.Það er nokkuð ljóst, að erfitt verður að bregðast við hinum nýju reglum ESB, um að aðeins 10%
heimilisúrgangs verði urðað eftir 2030. Gera má ráð fyrir, að margir urðunarstaðir muni verða notaðir áfram einhver ár fram yfir 2030, þar sem víðast hvar er ekki farið að vinna að öðrum viðurkenndum lausnum.Að byggja fullkomna sorporkustöð á Vestfjörðum, þar sem orkuskortur hefur verið viðvarandi ogleysa sorphirðuvandamál landsmanna í leiðinni, svo að ekki sé talað um að koma strandflutningum á að nýju, hlýtur að vera áhugaverður kostur."

 

Hér voru vinstri mönnum faldar framkvæmdir og lausnaval í sorpmálum.

 Þær mistókust auðvitað herfilaga þar sem þeim eru vitræmar lausnir í tækni-og fjármálum lokuð bók.

Moltugerð í Álfsnesi  mislukkaðist auðvitað algerlega og metangasinu er brennt á meðan þeir kaupa rafmagnsstrætóa   og ekki er búið að ákveða hverju Borgarlínan  á að brenna.

 Það er eins og vinstri mönnum séu allar bjargir bannaðar í stjórnmálum nema að stofna til taps og hallreksturs.

Milljarðabruninn í Álfsnesi er orðinn að alþjóðarathlægi  nema hjá þeim sem fá að borga hallann.

 

 

Dr. Júlíus er nokkuð fastu í dreifbýlnu með sína lausn. En ég vil líta á málið frá öllu landinu. Þá eru fáir staðir sem taka Álfsnesinu fram um staðsetningu eins og er og hafa aftur komið á borðið núna bráðum  hálfum áratug síðar. En betra er seint en aldrei og ekki seinna vænna að breyta stöðinni í Álfsnesi úr tapi  í gróða.

Á mrðsm hrlddur sorpið áfrsm að hrúgast upp og vandamálið að vaxa.

Vinsti menn eru gersamlega ófærir um að finna nokra lausn á málinu  þannig að þessu máli verður enga lausna að finna fyrr en eftir meira en ár ef tekst að kjósa þetta fólk frá í sem flestum sveitastjórnum sem ekki hugsar um margt annað en woke, brú yfir Fossvog með einni akrein fyrir hæghjólandi og einni akrein fyrir hraðhjólandi og einni fyrir strætó og allskyns önnur afbriðilegheit en auðvitað ekki raunvandamál.  

 

Íslendingar reka þegar góða sorpbrennslustöð á Suðurnesjum Kölku og geta dregið á ýmsa góða reynslu þaðan.

Kollegar Jón Erlendsson og Þórður Þorbjarnarson komu mikið að rannsóknum á sorpmálum á sinni tíð Þannig að mikill feóðleikur liggur þegar fyrir og rannsóknir sem hægt er að byggja á. Fleira menn og skoðanir mætti rifja upp sem verður trúlega núna þegar aðstæður virðast ætla að þvinga menn til að taka ákvarðanir á vitrænan hátt en draga eitthvað úr sífellda félagslega-og kyngreiningar- bullinu sem á víst að keaupa Hótel Sögu undir sem umræðugrundvöll undir þau aðkallandi mál.

Borgarlína leysir vandann?

það get ég ekki séð Í rauntíma.

Mér eru úthlutaðar ferðir á Landspítala á ákveðnum tímum og dögum. Ég ræð ekki ferðaveðri né öðrum aðstæðum.

Í morgun á ég að koma uppúr 9.Það er grenjandi rigning í Sunnuhlið þar sem ég bý.Sem betur fer ekki frost. Það er áreiðanlega kílómetri upp í Hamraborg þar sem Borgarlínan á að bíða mín. Þá þarf ég ekki að eiga bílinn sem bíður mín úti í Porti.Ég er fljótur að komast í hann og hann hitnar brátt.

Ég er kominn upp i Hamraborg á nokkrum mínútum. Vil ég fara út úr bílnum á einhverju bílastæði þar í grenndinni ég einhver eru og um borð í Borgarlínuna til að keyra í námunda við Lansann?

Labba svo í rigningunni af stoppistöðinni sem ég á vont með vegna þursabits sem er í mér.

Hvernig myndu þeir Dagur og Ármanm fara að við þessar aðstæður?

Hringja á leigubíl ef þeir treysta ekki til að ganga.bíða og blotna? Eiga einkabíl til vara?

Mér tekst að leggja nálægt kringluinngangi og staulast að inngangi til 11b.

Fyrir mig kann ég ekki annan ferðamáta en þamn sem ég notaði.Tók mig rúman hálftíma og komst þurr á leiðarenda. 

Ég get ekki séð að þeir Dagur og Ármann geti sannfært mig um að selja bílinn. Nei, heldur ekki enn síður með hækkandi aldri.

Það er hætt að rigna að mestu þegar ég fer 5 tímum seinna.

Ég get alveg séð fyrir mér eg ég hefði þurft að ferðast svona í mínum gamla heimabæ Stuttgart með sinn miðlæga Strassenbahn í miðjunni. "Wer noch zugestiegen bitte?" þegar maður komst um borð laus úr skvettunum frá bílunum í akreininni með fram fortóvinu meðfram Haltestelle. 

Stuttgart er þróuð borg þarna um miðjan sjötta áratuginn með langa sögu.Reykjavík og Kópavogur eru eiginlega "Frontiertowns" miðað við það.

Ég er því ekki sannfærður um að Borgarlína hefði leyst vandann frekar en Strassenbahnlínan sem var samt þó nokkuð góð og netið þétt á öllum aðalgötum. 

Góð tíðindi

berast frá OPEC.

"Adnoc on Tuesday announced the discovery of up to one billion barrels of oil equivalent in its onshore block 4 concession.

“We are delighted to announce significant conventional oil, condensate and gas discoveries of up to 1 billion barrels of oil equivalent (BOE) from an exploration well in Abu Dhabi’s Onshore Block 4 Concession, operated by Japan’s INPEX/JODCO,” the state-owned energy company said.

 

The discovery comprises substantial Murban oil resources and represents the first find from this concession area as well as from a new geological formation, the company said.

“The exploration well in Onshore Block 4 was drilled after new insights from Abu Dhabi’s ongoing combined onshore and offshore 3D seismic survey, which is the world’s largest and uses state-of-the-art technology during data acquisition to accurately interpret the acquired seismic data,” the company said.

The next step is to appraise and further quantify these resources as well as to explore the promising potential in and around Onshore Block 4, it added."

Við erum aldeilis ekki að verða orkulaus á næstunni og Pútín má passa sig í verðlagningunni til Þýskalands.

Hvað getum við gert við allt þetta CO2?

Ekki búið til sódavatn úr því öllu eins og þeir sem eru að fara að veiða það í loftbelgi?

Ekki dælt því öllu niður í Straumsvík og búið til grjót?

Eða bara látið það eiga sig héreftir sem hingað til?

Er ekki jörðin bara að grænka?

Hvað myndi hún Katrín gera ef hún finndi olíu?

Vill hún nokkuð virkja í Þjórsá?

Eru það ekki góð tíðindi að næg orka virðist vera til?

Pútin-Biden

mikið held ég að heimurinn hefði gott af því af þeir Pútín og Biden myndu hittast nokkrum sinnum í eign persónum?

Ef hægt væri að byggja upp smá traust á milli þessara manna gæti margt lagast. Þeirra bestu menn Lavrov og Blinken gætu líka haft gott af að kynnast nánar.

Er ég bara bláeygur bjálfi að halda að Pútín -Biden gætu í einlægni náð árangri sem veröldina vantar?