Hvað sagði Adam Smith?

"

“People of the same trade seldom meet together, even for merriment and diversion, but the conversation ends in a conspiracy against the public, or in some contrivance to raise prices.”

(Fólk úr sömu starfsgrein hittist sjaldan, jafnvel til skemmtunar eða tilbreytingar, nema að samræðan endar í samsæri gegn almenningi, eða til þess að hækka verðlag.")

Sam­keppnis­eft­ir­litið hef­ur í dag heim­ilað kaup N1 hf. á Festi hf., en samrun­inn er háður skil­yrðum sem Sam­keppnis­eft­ir­litið og samrunaaðilar hafa gert sátt um. Þetta kem­ur fram í frétta­til­kynn­ingu frá Sam­keppnis­eft­ir­lit­inu.

„Með skil­yrðunum skuld­binda samrunaaðilar sig til aðgerða sem miða að því að efla og vernda virka sam­keppni á eldsneyt­is- og dag­vörumörkuðum og bregðast við þeirri rösk­un á sam­keppni sem samrun­inn myndi ann­ars leiða til,“ seg­ir í til­kynn­ingu Sam­keppnis­eft­ir­lits­ins."

Heldur íslenskur almenningur að þetta svokallaða Samkeppniseftirlit sé að gera eitthvað honum til hagsbóta með því að samþykkja samruna óskyldra fyrirtækja?

Er þetta ekki í besta falli samsæri gegn almenningi?

Hver á þetta Samkeppniseftirlit?

Hvað eru þessir samrunar að gera í ljósi orða Adams Smith?

 

Er eitthvað hægt að gera?

Hvar liggur ábyrgðin spyr forstjóri SS:

" Já, ég held að við séum á leið í 5- 10% verðbólgu á næstu tveimur árum eða svo. Auðvitað tel ég eins og margir aðrir að fyrri ríkisstjórn hafi gert herfileg mistök með því að ógilda ekki úrskurði kjararáðs. Allt sem hefur gerst síðan er afleiðing þess,“ segir Steinþór og vísar til launahækkana."

„Það er ekki sannfærandi að biðja aðra um að vera með hóflegar launakröfur þegar þessi fyrirmynd liggur fyrir. „

Segir Steinþór Skúlason, forstjóri Sláturfélags Suðurlands, í Morgunblaðsviðtali.

Hvar liggur ábyrgðin?

Skiptir Það einhverju meginmáli núna þegar allt er komi í óefni?  Hlýtur ekki heldur að þurfa að finna sáttaflöt sem fólkið getur við unað án þess að allt fari í bál og brand eins og Steinþór óttast ?

Er ekki spurningin  hvort eitthvað sé hægt að gera í málinu?

Er komin gjá?

á milli flokks og fólks?

Styrmir Gunnarsson hugleiðir iðulega málefni Sjálfstæðisflokksins og er ekki alltaf myrkur í máli.Hann segir á síðu sinni:

"Sú var tíðin að sjálfstæðismenn voru annar stærsti hópurinn á ASÍ-þingum. Það var þegar Sjálfstæðisflokkurinn lagði mikla rækt við starf í verkalýðsfélögum. Það er liðin tíð en engu að síður væri áhugavert að fá fram sjónarmið verkalýðstengdra sjálfstæðisfélaga til núverandi stöðu á vinnumarkaðnum."

Hvar er þetta samstarf við launþega statt núna? Á tíma Guðmundar H. Garðarssonar og Magnúsar Sveinssonar vissi maður þetta alveg.

Vissulega hefur Bjarni Benediktsson náð eyrum margra með hófsamri röksemdafærslu. En prédikar hann nógsamlega fyrir lýðnum til að upptendra áheyrendur?

Ég leiði stundum líka hugann að gengisleysi flokksins míns gamla. Af hverju nær hann engu hugsjónasambandi við fólki lengur? Hann inspírerar engan lengur en er bara í vörn fyrir sérhagsmunaásökunum og spillingarbrigslum.  Það er eins og að engir hugsjónamenn sér lengur í boði heldur bara pennasköft sem eru í makindum í stjórnkerfinu. Grasrótarstarf virðist næsta lítið vera nema meðal eldri Sjálfstæðismanna sem Halldór Blöndal leiðir. Flokkurinn hreyfist ekki í fylgi og hreyfir heldur engan til fylgis við sig.

Og svo er þessi spurning um þjónkunina við EES og Evrópusambandið? Er flokkurinn ekki búinn að festa sig í skoðunum sem almennum flokksmönnum ekki geðjast? EES fylgið sé ekki lengur það sama og forystusveitin heldur samanber Persónuverndarlögin? En þetta er ekki rætt heldur er bara þagað.

Er komin þessi gjá milli flokks og fólks?

www.birgir.is

á að vera heimasíða Birgis Ármanssonar.

Prófið og sjáið hvar þið lendið!

Gunnar Rögnvaldssona skrifar:

" Persónuvernd þingmanna Sjálfstæðisflokksins er að verða Vinstri grænir eins og sést kannski best á því að heimasíða Birgis Ármannssonar þingmanns Sjálfstæðisflokksins (www.birgir.is), eins og Alþingi gefur hana upp (í að mestu pathetísku safni af félagsmiðlaruslatunnum yfir ekkiheimasíður þingmanna), leiðir mann að sjálfsögðu inn á heimasíðu Vinstri grænna, þar sem hann ásamt dómsmálaráðherranum sem stóð fyrir ruglinu eru greinilega að verða persónuverndaðar skrifstofupersónur í MarxLeníngrænu búri VG. Nema náttúrlega að vefur Alþingis sé kominn í persónuverndaða hakkavél".

wwww.birgir.is er það útibú frá V.G?

Heyrum við ekki?

þegar reynt er að tala máli skynseminnar?

Í Morgunblaðinu er talað við Bjarna Benediktsson um ástand og horfur í svokölluðum "kjaramálum".

Þar segir:

"Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, segir margar af kröfugerðum verkalýðsforingja ekki eiga heima í kjaraviðræðum. Vísar hann aðspurður m.a. til þeirra ummæla Gylfa Arnbjörnssonar, forseta ASÍ, að stjórnvöld þurfi að leggja fram nýjar lausnir og þeirra ummæla Vilhjálms Birgissonar, formanns Verkalýðsfélags Akraness, að grípa þurfi til róttækra aðgerða. Þá m.a. að afnema verðtryggingu, lækka vexti og taka húsnæðislið úr vísitölu. Að öðrum kosti sé „frostavetur“ fram undan.

Snýst um kaup og kjör

Bjarni gagnrýnir málflutninginn.„Það er auðvitað gamalkunnugt stef að aðilar vinnumarkaðarins vilja seilast sífellt lengra inn í ákvarðanir sem heyra undir þing og ríkisstjórn. Þessi ríkisstjórn hefur lýst yfir eindregnum vilja og sýnt það í verki að menn vilja eiga þetta samtal. En menn láta ekki segja sér fyrir verkum. Fæstar af þessum yfirlýsingum snúa að því sem á að ræða við samningaborðið. Kjaraviðræður á almenna markaðnum snúast um kaup og kjör en eiga ekki að snúast um sífellda kröfugerð á stjórnvöld. Þessi ríkisstjórn hefur átt í ágætis samtali við aðila vinnumarkaðarins og efnt til fjölda funda á þessu ári. Mér hefur heyrst hafa verið ágætis tónn í því samtali. Ég hef fulla trú á að það skili árangri.

Ríkisstjórnin er með áform um að lækka skatta og taka til endurskoðunar samspil skatta og bótakerfa. Um það er fjallað í stjórnarsáttmálanum með sérstakri vísun til þess að það þrengi núna að samkeppnishæfni landsins og svigrúm til launahækkana sé minna en fram til þessa.

Ég held að reynslan sýni að það er farsælast fyrir alla að fara inn í kjaralotu með bjartsýni á góða niðurstöðu og sátt en ekki að efna til ófriðar fyrir fram.

Ég tel að það sjái það nú allir sanngjarnir menn að okkur hefur tekist núna á síðustu fimm árum að auka kaupmáttinn verulega. Það er mikið fagnaðarefni fyrir alla, þar með talið fyrir talsmenn launþegahreyfingarinnar, og maður saknar þess stundum í þeirra tali að menn eigni sér eitthvað af þeim mikla árangri sem hefur náðst á undanförnum árum.

Hann er sögulega gríðarlegur en tónninn er eins og hér hafi verið mikil kjaraskerðing, að allt sé í uppnámi og þolinmæðin sé á þrotum. Ég verð að segja að það er undarlegt að heyra þennan tón.“

Skattar lækki í áföngum

– Hvað með tryggingagjaldið? „Ég sé fyrir mér lækkanir á tryggingagjaldi í skrefum strax um næstu áramót og svo aftur ári síðar. Síðan stendur yfir vinna – við ræðum um það í stjórnarsáttmálanum – við að lækka neðra skattþrepið.

Það mun sömuleiðis gerast í áföngum á kjörtímabilinu en við viljum huga vel að þessu samspili bótakerfanna og skattþrepanna,“ segir Bjarni. Hann segir það standa upp úr að „þrátt fyrir alla óánægjuna, verkföllin og allar þessar stóru yfirlýsingar hafi kjaraþróunin í landinu sjaldan verið jafn jákvæð og þessi misseri“.

„Og nú ríkir mikill stöðugleiki. Ég hefði haldið að menn gætu orðið a.m.k. sammála um að þá góðu stöðu þyrfti að verja og viðhalda þeim stöðugleika sem við njótum í dag.“

– Hvað með það sjónarmið Guðrúnar Hafsteinsdóttur, formanns Samtaka iðnaðarins, að nú sé lítið svigrúm til launahækkana? „Það eru engin tíðindi fyrir mig. Og rataði beint í stjórnarsáttmálann þegar ríkisstjórnin var mynduð. Það liggur fyrir, og hefur legið lengi fyrir, að svigrúm til launahækkana er orðið lítið sem ekkert. Þess vegna skiptir máli að stjórnvöld geta liðkað fyrir með þeim aðgerðum sem ég hef verið að nefna.

Það er auðvitað með ólíkindum að heyra verkalýðsleiðtoga að því er virðist tala gegn betri vitund um að það sé svigrúm á almenna markaðnum til tuga prósenta launahækkana – kannski 20- 30% launahækkana – og af því að það hafi ekki skilað verðbólgu í fortíðinni muni það ekki gera það í framtíðinni. Það er mjög undarlegt að hlusta á svona tal,“

segir Bjarni og vísar til orða Vilhjálms Birgissonar í fréttum Stöðvar 2 síðastliðið laugardagskvöld. Bílgreinasambandið áætlar að verð á nýjum bílum hækki að óbreyttu um 20-30% um áramót. Það er vegna breyttra mælinga á útblæstri bifreiða samkvæmt nýrri löggjöf Evrópusambandsins.

Ekki markmið að auka tekjur

Fram kom í Morgunblaðinu 16. júní að málið væri til meðferðar hjá fjármálaráðuneytinu. Spurður um stöðu málsins segir Bjarni það ekki markmið með breytingunum að auka tekjur ríkissjóðs af bifreiðum. „Ég hef haft áhyggjur af þessu máli og er með það til greiningar í fjármála- og efnahagsráðuneytinu. Þeirri vinnu er ekki alveg lokið. En ég útiloka ekki að við bregðumst við vegna þessara ábendinga.“

Bjarni tekur ennfremur til meðferðar samanburðarfræðina sem virðist stjórna miklu í afstöðu mann til taxtahækkana.

"Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ, segir úrskurði kjararáðs eiga þátt í ósætti á vinnumarkaði.

Spurður um þetta sjónarmið segist Bjarni Benediktsson sjálfur hafa átt mikið frumkvæði að því að endurskoða alla umgjörð um kjararáð.

„Ég lagði fram frumvarp sem var samþykkt á Alþingi á sínum tíma sem gerði róttækar breytingar og stórfækkaði þeim sem heyra undir ráðið. Ný ríkisstjórn setti síðan saman nefnd sem fór ofan í saumana á þessum málum og skýrslan liggur fyrir frá því snemma á þessu ári. Sem sýnir fram á að launaþróun þeirra sem heyra undir kjararáð er þrátt fyrir alla umræðuna sambærileg við bæði almenna og opinbera markaðinn.

Nú hefur kjararáð verið lagt niður með frumvarpi sem samið var í mínu ráðuneyti og lagt fram af efnahags- og viðskiptanefnd. Fram hefur komið til kynningar nýtt frumvarp um framtíðarfyrirkomulag þessara mála.

Þannig að ég verð að lýsa vissri undrun á því að menn kalli eftir frekari aðgerðum vegna kjararáðs.

Vegna þess að kjararáð hefur bæði verið lagt niður, nýtt fyrirkomulag kynnt, og gögn verið lögð fram um það að til dæmis kjörnir fulltrúar sem síðast voru hækkaðir á kjördag 2016 séu komnir á sama ról undir lok þessa árs og aðrir hópar.“

Það er deginum ljósara að samanburðarfræðin ræður miklu þegar rætt er um kjör einstakra hópa í þjóðfélaginu. Því var Bjarni svo stöðugur í því að gefa ekki eftir öllum kröfum lítils hóps ljósmæðra sem voru reiðubúnar að taka ekkert tillit til heildarinnar í því að sprengja upp kauptaxta sína.

En það er greinilegt að vandi er fyrir höndum í svokölluðum "kjaraviðræðum". Fyrirkomulag þeirra er viðurkennt af mörgum að þurfi að endurskoða. Ekki gangi að opinberir starfsmenn leiði samningaviðræður og slái taktinn fyrir aðra þjóðfélagshópa.

Það er þörf á að heyra en ekki hrópa þegar raunsætt er talað. 

Kosningar í Zimbabwe

eru átakanlegar að horfa á.

Barnsleg bjartsýni virðist samt einkenna viðhorf aðspurðra kjósenda um að breytinga sé að vænta.Vonandi gengur eitthvað af því eftir.

En afleiðingar áratugalangrar hryðjuverka-og kommúnistastjórnar Roberts Mugabe eru ekki yfirstaðnar í einu vettvangi. Menn hugsi sér hversu maðksmogið allt stjórnkerfið hlýtur að vera eftir alla þá vitleysu sem ríkt hefur allan þennan tíma. Frá því að vera Gósenlandið Rhodesía þar sem allur almenningur hafði það þolanlegt og mikil framleiðni ríkti  hefur kerfið og spillingin leitt skort og hörmungar yfir mannfólkið. Það er því heldur ólíklegt að hugarfarið breytist yfir nótt og kjörin taki að batna eftir alla þessa löngu hörmungatíma óstjórnar og hagfræðilegra glapræða.

Íbúar Zimbabwe munu vart vera færir um að stjórna sér sjálfir og maður getur velt fyrir sér því áliti margra Frakka, að sumum Afríkuríkjum verði ekki bjargað án þess að nýlenduveldin verði endurreist.  Fólkið hafi ekki þann þroska að geta búið við lýðræði þrátt fyrir yfirburðagæði jarðar. Allt leiti í spillingarfarveg um leið og einhver fær til þess tækifæri. Agavaldið vanti algerlega í þjóðarsálina. Það þurfi að skipa utanaðkomandi stjórnvöld í landinu til að koma skikki á innanlandsmálin.

Því miður er ég því ekki bjartsýnn á að breytingar séu miklar framundan í Zimbabwe. En vissulega á ég þær óskir heitar að fólkinu leggist eitthvað til eftir þær hörmungar sem Robert Mugabe leiddi yfir þjóð sína sem eru álíka hlisðtæðar og trúbræður hans hafa innleitt í Venezuela.. 

Af hverju hægagangur?

Á vef RÚV stendur:

"Forseti Alþingis veitti utanríkisráðherra ótímabundinn frest til að skila skýrslu um kosti og galla aðildar Íslands að EES. Skýrslan átti að vera tilbúin um miðjan júní. Enn liggur ekki fyrir hver á að skrifa skýrsluna, hvenær hún verður tilbúin og hvað hún kostar. Fyrsti flutningsmaður málsins segir þetta vonbrigði. Utanríkisráðherra segir að vinnuáætlun og kostnaður liggi fyrir í haust. 

 

Þrettán þingmenn kölluðu eftir skýrslunni og var sú beiðni samþykkt á Alþingi 10. apríl. Samkvæmt þingskaparlögum geta minnst níu þingmenn óskað eftir skýrslu frá ráðherra um opinbert málefni. Með skýrslunni á að leggja mat á áhrif aðildar Íslands að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. 

Forseti Alþingis veitti ótímabundinn frest

Samkvæmt þingskaparlögum skal ráðherra ljúka skýrslugerðinni innan 10 vikna og hefði skýrslan því átt að vera tilbúin 19. júní. Í svari utanríkisráðuneytisins við fyrirspurn fréttastofu kemur fram að ráðherra hafi óskað eftir því við forseta Alþingis í maí að fá frest, sökum umfangs skýrslunnar. Fresturinn, sem hafi verið veittur, sé ótímabundinn, enda liggi umfangið ekki nákvæmlega fyrir. 

Ekki búið að áætla kostnað

Í svari ráðuneytisins segir jafnframt að undirbúningur skýrslunnar sé hafinn, en vinnslan muni taka lengri tíma og verða kostnaðarsamari en almennt tíðkast um skýrslur sem óskað er eftir á grundvelli þingskaparlaga. Í svarinu segir ennfremur að ekki liggi fyrir hver komi til með að skrifa skýrsluna, né heldur hver sé áætlaður kostnaður. Þá liggja ekki fyrir neinar upplýsingar um það hvenær áætlað er að ljúka skýrslunni. 

Vonbrigði hversu skammt vinnan er komin

Skýrslubeiðnin kom frá þingmönnum úr Flokki fólksins, Miðflokknum og Sjálfstæðisflokknum. Ólafur Ísleifsson var fyrsti flutningsmaður. „Ég hef fullan skilning á því að gerð skýrslu af þessu tagi rúmist kannski ekki innan hefðbundinna tímamarka, en það veldur, leyfi ég mér að segja, nokkrum vonbrigðum ef ekki er búið að leggja að minnsta kosti drög að þessari vinnu,“ segir Ólafur. 

Verkefnið kynnt í haust

Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra segir verkefnið stórt og flókið og fullkomlega óraunhæft að ljúka því á tíu vikum. Norsk stjórnvöld hafi til að mynda látið gera sambærilega skýrslu fyrir nokkrum árum sem hafi tekið nokkur ár að ljúka. Nú sé verið að leggja drög að vinnunni og áætla kostnað. „Þetta verður allt saman kynnt í haust. Ekki seinna en þegar þing kemur saman,“ segir Guðlaugur Þór.

Er ekkert óeðlilegt að enn sé ekki búið að ákveða hverjir eiga að skrifa skýrsluna? „Nei, í þessu tilfelli er þetta miklu stærra mál. Þó þetta sé sú leið sem þingmenn hafa til að fara fram á skýrslu eins og þessa, þá verðum við að taka tillit til raunheima. Og ef við ætlum að gera þetta mjög vel, eins og við viljum gera, þá þurfum við lengri tíma,“ segir Guðlaugur Þór.  "

Liggur hér ekkert á? 

Erum við ekki að glíma við afleiðingar EES á hverjum degi? Hvað kostar framkvæmd Persónuverndarlaganna? Hvað kostar Schengen? Hvað kostar Dyflinarreglugerðin?

Af hverju er þessi hægagangur Guðlaugur Þór?

Niður með krónuna!

Upp með verðbólguna!

Svo segir í Mogga:

"Steinþór Skúla­son, for­stjóri Slát­ur­fé­lags Suður­lands (SS), seg­ir fyr­ir­tæk­in ekki leng­ur geta tekið á sig tug­pró­senta launa­hækk­an­ir.

„Í sum­um til­fell­um leiðir þetta til verðbólgu eða verðhækk­ana. Í öðrum til­fell­um get­ur þetta kippt grund­vell­in­um und­an rekstri fyr­ir­tækj­anna. Það er eins og geng­ur.“

Laun hafi hækkað um 30-40%

Steinþór seg­ir laun í kjötvinnslu hafa hækkað um 30-40% síðustu ár. Aðeins brot af þeirri kostnaðar­hækk­un sé kom­in út í verðlag.

Ari Edwald, for­stjóri Mjólk­ur­sam­söl­unn­ar (MS), seg­ir laun hjá MS hafa hækkað um rúm 40% að meðaltali frá maí 2015. Tíma­bært sé að end­ur­skoða verðskrár.

„Er­lend­is eru menn að velta fyr­ir sér hvort laun nái að hækka um hálft til eitt pró­sent á ári. Við höf­um hins veg­ar verið að hækka laun um eitt pró­sent á mánuði á þessu tíma­bili!“ seg­ir Ari um launa­skriðið.

Sveinn Jóns­son, fram­kvæmda­stjóri fé­lag­anna Síld­ar og fisks og Mat­fugls, seg­ir launa­kostnað hafa auk­ist mikið eft­ir síðustu samn­inga. Það ásamt dýr­ara fóðri eigi mik­inn þátt í mikl­um kostnaðar­hækk­un­um. Mat­fugl hafi hækkað verð á kjúk­lingi í vor. Fram und­an sé end­ur­skoðun á verðskrá hjá Síld og fiski, sem er m.a. með svín.

Fóður­verðið farið að stíga

Geir Gunn­ar Geirs­son, fram­kvæmda­stjóri hjá Stjörnugrís, tel­ur fram­leiðend­ur hafa skilað launa­hækk­un­um út í verðlagið að und­an­förnu. Hins veg­ar séu blik­ur á lofti. Fóður sé að hækka mikið í verði.

Eyj­ólf­ur Sig­urðsson, for­stjóri Fóður­blönd­unn­ar, seg­ir mikla þurrka í Evr­ópu munu leiða til hærra mat­ar- og fóður­verðs. Til dæm­is verði maís, hveiti og bygg dýr­ara. Þá muni tolla­stríð Banda­ríkj­anna og Evr­ópu þrýsta upp fóður­verði. Þetta muni auka kostnað ís­lenskra bænda."

Við þetta er að bæta að vinur minn sem er kornbóndi í Michigan kvartar sáran yfir of lágu fóðurverði samfara góðri uppskeru síðasta ár.

Það þarf að vinna á móti AlGore áhrifunum sem hafa sprengt upp verðið á maís vegna lífdísilsframleiðslu sem er hluti af kolefnisbullinu sem hefur stórskaðað allan efnahag mannskynsins og valdið hungursneyð meðal fátæks fólks í Afríku.

 

Haustið framundan

Ekki er vafi á að Kórstjórar gengisfellinga í ferðabransanum taka kröftuglega undir. Svo koma Ragnar Þór í VR  og Sigríður í Eflingu og fullkomna verkið. Engu máli skiptir þó að tollastríð Bandaríkjanna og Evrópu hafi verið blásið af.

Líklega er nauðsynleg niðurfærsla á ákvörðunum Kjararáðs til að lægja öldurnar áður en gengið er til taxtasamninga í haust. Hinsvegar verða fyrirtæki sem aðrir að halda aftur af sér með hækkanir, sér í lagi markaðsráðandi- og einokunarfyrirtækin. Opinber afskipti af þeim kunna að verða nauðsynleg ef þau ætla ekki að spenna beltin.En einbeitni ríkisstjórnarinnar verður mikils ráðandi hvernig til muni takast. 

Allir munu tapa á verðhækkunum sem munu bíta í skottið á sjálfum sér með keðjuverkun sem við krumpudýrin  munum kannski betur en þeir yngri.

Davíð bregst ekki!

í hnyttni sinni og skopskyni sem blessunarlega hefur fylgt honum alla ævi frá Matthildarárunum til þessa dags. Oft er sagt að sá ergist sem eldist en það verður ekki sagt um Davíð Oddsson. Ég segi fyrir mig að ég bíð eftir hverju Reykjavíkurbréfi og skjaldan kemur það fyrir að maður verði fyrir vonbrigðum. Svo var heldur ekki ekki um þessa helgi.

Þeir sem ekki viðurkenna að lesa Mogga vegna þess hver sé ritstjórinn hafa samt gott af að renna yfir bréfið og skelli ég því hér með á bloggið mér til minnis.

 

"Yfir hverju eru menn að kvarta hér á suðvesturhorninu? Þessi líka frábæri sumardagur í gær og algjörlega feilfrír og staðfesti rétt einu sinni að þegar það er gott veður á Íslandi er það hvergi betra og breytir engu hversu vítt er horft.

Aftur og nýbúinn

Þessi sólfagri dagur í gær minnti mann helst á þann fræga sólríka miðvikudag í júní sl. sem gladdi okkur flest og sumir töldu að yrði í minnum hafður um aldir. Og nú erum við, suðurhornskallar landsins, sem sagt búnir að fá tvo svona snilldardaga því sem næst í röð. Þeir sem keyptu sér glaðbeittir stuttbuxur hjá Guðsteini um miðjan maí standa nú uppi sem sigurvegarar en þeir sem híuðu á þá eru niðurlútir að vonum. Og það er hreint alls ekki útilokað slíkir dagar eða keimlíkir þeim verði fleiri, jafnvel miklu fleiri enda er sumarið rétt að byrja. Það er meira eftir af júlí en margur hyggur og svo er allur ágúst, maður lifandi. Illspámenn veðurs fara nú með veggjum, sem vonlegt er, en þó er auðvitað óþarft að vera að nudda þeim upp úr þessum hrakförum, sem alla geta hent. Okkur er flestum þannig farið, að eftir svo blessaða tíð sem þessir tveir upprífandi dagar voru silfruð sannindamerki um og færðir voru með gleðibrag til bókar, að allt farg lyftist burt, eins og verið hefði loft, líkast kosningaloforðum, nema þá þeim sem Trump gefur, því að sá djöfsi gengur með þá meinloku að þau megi gjarnan efna.

Fundur í Fámannagjá og framhald Pírata

Meira að segja fíaskóið út af fullveldinu er gleymt og grafið enda var það sennilega aldrei um neitt. Það er þó of fljótt að slá neinu föstu því að þingflokkur Pírata er sagður hafa lagt fram skriflegar fyrirspurnir til ríkisstjórnar um það í fyrsta lagi hverju þeir sjálfir voru að mótmæla, og í öðru lagi hver hún var þessi Pia af Nörregade og í þriðja lagi hvort hún sé farin og þá í fjórða lagi hvert og hverjir sjái þá um að mótmæla henni þar sem hún er nú niðurkomin. Talið er að Píratar taki það sérstaklega fram í fyrirspurninni að ekki verði talið boðlegt af Steingrími þingforseta að bera fyrir sig að hér gildi hinar óskráðu reglur þingsins, sem Píratar hafa afhjúpað að séu sumar hverjar að auki hvergi nokkurs staðar skráðar. Þeir segja að þær örfáu óskráðu reglur sem séu skráðar séu ofan í kaupið langoftast skráðar neðarlega á síðu til að reyna að draga úr eftirlitsvaldi þingsins gagnvart einhverjum, sem Píratar hafa enn ekki séð neinar skrár um hverjir séu. En þeir munu hnykkja á því, að þar sem Ísland sé loks komið í Mannréttindaráð SÞ ásamt Simbabve, Líbíu og fleiri blysförum betra lífs á jörðinni, sem margt megi læra af, muni Píratar fljótlega gera kröfu um að á þeim vettvangi verði þessi ósköp öll tekin föstum tökum. Eðlilegt framhald Það sýnir aðdáunarverða staðfestu Pírata að þeir láta ekki einu sinni hina frábæru sólardaga sumarsins hér á suðvesturhorninu slá sig út af laginu. Það er því lágmarkskrafa allra sanngjarnra manna að þetta góða framtak þeirra verði án tafar skráð í þær bækur þar sem hinum óskráðu reglum þingsins er haldið til haga. Þegar danska þjóðin mun loks halda upp á sitt fullveldi, ef einhvern tíma verður talin ástæða til þess, þá getur sú íslenska sent bækurnar þar sem óskráðu reglurnar eru óskráðar á skinn, ásamt óskráðri frásögn af afreki Pírata og Helgu Völu og lánað Dönum þær, eins og þeir lánuðu Íslendingum Njálu til hátíðarbrigða. Píratar munu að vísu halda því fram að ef Helga Vala hefði ung verið gefin Njáli þá hefði hún gengið út úr bæ á Bergþórshvoli til að mótmæla því að Flosi væri mættur þangað óboðinn. Pia af Nörregaden hefði ekki einu sinni sýnt slíkan yfirgang. Og er þar með rétt að hrista af sér slen alvörunnar og taka upp léttara hjal.

Vandi er um slíkt að spá

Það hlýtur að vera snúið fyrir veðurfræðing að vera á ferðinni þar sem fjölmennið er mest í þessu fámenna landi. Það er nefnilega algilt lögmálið um örlög boðbera illra tíðinda. Það lögmál á að vísu oftast við um það sem orðið er og verður ekki breytt. Veðurfræðingurinn við kortin er aðallega að velta því upp hvernig tilveran gæti teiknast upp í veðri næstu daga. Hann byggir það auðvitað á lærdómi sínum og því sem hefur verið að gerast síðustu dægrin. Hann hefur fengið upplýsingar um loftþrýsting, jafnvel nokkrar gervitunglamyndir. Hann þekkir lægðirnar betur en nánustu ástvini og hvernig þær eru vísar til að haga sér á hverjum árstíma. Hann veit hvernig hitastigið í hafinu stendur og hvort afbrigði séu í straumum og hvort hafís sé lítill eða mikill og hann sé nær eða fjær og margt annað sem bréfritari veit ekkert um, þótt hann sé með þessi mannalæti.En þrátt fyrir allt þetta og tölvur, líkön og reiknivélar þá fara veðurfræðingar nærri um það að með hverjum ókomnum degi sem horft er til súrna spárnar og eitthvert óvænt frávik liggur í leyni og mun óvænt auka vafann, sem er höfuðóvinur allra spámanna. Hinn dæmigerði veðurfræðingur, sé hann til, er vísast líkur okkur hinum og er því, einkum í hinni fágætu sumartíð, heldur hallur undir „gott veður“ þótt umdeilt sé hvaða veður það sé.

En hann er samt mun óvilhallari en margir aðrir spámenn sem láta til sín taka og veifa því óspart hve faglegt og óhlutdrægt allt þeirra tal sé. 

Við munum hvernig sjálfumglaðir fróðleiksmenn, stundum með opinberan stimpil, þóttust geta farið með hrikalegar hrakspár yrði Icesave-búðingnum hafnað. Enginn þeirra hefur enn beðist afsökunar á oflæti sínu og innistæðulausum fullyrðingum. Sjálfsagt er að gefa sér að margur þeirra hafi grátið ofan í koddann andvökunæturnar eftir að íslenska þjóðin gaf þeim langt nef.

Ógleymanlegt er hvernig hinn kanadíski seðlabankastjóri Breta minnti í aðdraganda Brexit mest á skrítnu kallana með spjöldin að boða endalok mannkynsins. Hann má þó eiga það að hafa komist mun nær því en hinir íslensku „fagmenn“ að viðurkenna að hrakspár og jafnvel hótanir hafi ekki verið heppilegar. Hann á þó sennilega einkum við að það hafi verið óheppilegt fyrir hann hversu illa spádómarnir stóðust. Það var hins gæfa bresku þjóðarinnar, en gáfumönnum þykir það aukaatriði í svo stóru máli.

Fleiri tilefni til að spá af sér

Bandaríkjamenn kusu Donald Trump sem forseta. Bréfritari getur viðurkennt í þennan hóp að honum varð ekki fyllilega rótt yfir því. Og fyrst hann er byrjaður á að viðurkenna má allt eins bæta því við að fæst  af því sem síðar hefur gerst, sem afleiðing þess kjörs, sá hinn sami fyrir. Til dæmis gat engan órað fyrir hversu ofafengin viðbrögðin yrðu hjá þeim sem vildu aðra niðurstöðu. Margir þeirra virðast frá fyrstu stundu til þessa dags hafa verið ráðnir í að viðurkenna ekki úrslitin í reynd og sumir gera allt til þess að ógilda þau, jafnvel með brögðum ef ekki vill betur.

Hefur verið ömurlegt að fylgjast með sumum fjölmiðlum vestra, sem lengi hafa verið í miklu áliti. Það er næstum óhuggulegt að sjá hvernig alríkislögreglan vestra var misnotuð fyrir kjördag og eftir hann, svo ekki sé talað um leyniþjónustuforingjana, sem veifuðu fölsuðum skýrslum framan í fráfarandi forseta og hinn nýkjörna. Þeir stórlaxar hafa heldur betur sýnt á spilin sín. Svarti Pétur, sem oftast fer um einn í spilaboxunum, er þar í svo mörgum eintökum, að undrun sætir. En það voru einnig fjölmargir vel metnir fræðimenn sem spáðu fyrir um efnahagslegar afleiðingar þess að Trump yrði kjörinn, bæði löngu áður en það varð og upp úr hinum óvænta sigri hans.

Markaðir í frjálsu falli!

Paul Krugman, sem er handhafi hinna frægu sænsku verðlauna í hagfræði, sem Seðlabanki Svíþjóðar veitir í tengslum við Nóbelshátíð, skrifaði þetta eftir að kjörstaðir lokuðu og birti í New York Times þann 9. nóvember 2016, þegar hann horfði loks framan í að Trump væri að vinna kosningarnar:

„It really does now look like President Donald J. Trump, and markets are plunging. When might we expect them to recover? Frankly, I find it hard to care much, even though this is my specialty. The disaster for America and the world has so many aspects that the economic ramifications are way down my list of things to fear. Still, I guess people want an answer: If the question is when markets will recover, a first-pass answer is never. Under any circumstances, putting an irresponsible, ignorant man who takes his advice from all the wrong people in charge of the nation with the world’s most important economy would be very bad news.“ Krugman rökstuddi þessa skoðun sína og lauk pistli sínum með þessum orðum: „Now comes the mother of all adverse effects — and what it brings with it is a regime that will be ignorant of economic policy and hostile to any effort to make it work. Effective fiscal support for the Fed? Not a chance. In fact, you can bet that the Fed will lose its independence, and be bullied by cranks. So we are very probably looking at a global recession, with no end in sight. I suppose we could get lucky somehow. But on economics, as on everything else, a terrible thing has just happened.“

Raunveruleikinn

Nú orðið neita því fáir að bandarískur efnahagur hefur tekið vel við sér þessi fyrstu tæpu tvö ár undir stjórn Trumps. Hlutabréfamarkaðurinn hefur hækkað um meira en helming. Það er vart að treysta því að slíkt sé varanlegt eins og dæmin sanna, en þessi mikli vöxtur er þvert á allar spár. Atvinnuleysi hefur ekki aðeins dregist stórlega saman heldur eru nú fleiri laus störf í Bandaríkjunum en þeir eru sem leita sér vinnu. Þörfin fyrir matarmiða fyrir fátækustu fjölskyldurnar hefur dregist verulega saman. Kaupmáttur hefur vaxið verulega í fyrsta sinn frá bankakreppunni og þannig mætti áfram telja. Umfangsmestu skattalækkanir í Bandaríkjunum frá tímum Reagans og þar áður John Kennedys náðu í gegn miklu fyrr en nokkur hafði spáð. Þær ákvarðanir hafa haft mikið að segja um hinn mikla ávinning sem orðið hefur í efnahagsmálum. Í gær var tilkynnt að hagvöxtur væri nú orðinn meiri en 4% miðaður við heilt ár. Þegar Trump sagðist í kosningabaráttunni sjá slíkan vöxt fyrir var gert stólpagrín að honum. Ekki síst af þeim sem töldu sig vita best og nutu mikils álits.

Það er nú það."

Því miður virðist yfirþyrmandi alvarleiki í pólitískri umræðu á Íslandi fara í öfugu hlutfalli við mikilvægi þess sem fjallað er um. Pírati eins og þessi Björn Leví fimbulfambar um það að Þingforsetinn Steingrímur Jóhann upplýsi hann skriflega um allar óskráðar reglur þingsins. Hvernig væri að Björn myndi byrja á að kynna sér lágmarksreglur um klæðaburð á Alþingi. Þó að þær hafi hvergi til þessa verið skráðar þá er áreiðanlega til þess ætlast að þingmenn séu til dæmis í skónum til að minnsta kosti að hlífa samþingmönnum við táfýlunni þó þeir varði hinsvegar að halda út hugsjónalegan óþefinn af heimskunni sem frá þeim streymir dag og nátt.

Ég mátti til að minnast þessa að Davíð bregst ekki þegar kemur að óbærilegum léttleika tilverunnar.

 

 

Trump eraðmeikaða!

Það gengur allt upp hjá kallinum.

Fyrst kemur Juncker og skrifar bláedrú undir allt sem Trump réttir honum. Allir tollar felldir niur á jafnréttisgrundvelli.Ekkert viðskiptastríð.

Næst fer Trump út í grasið fyrir framan við Pennsylvania 1600 og tilkynnir um mesta hagvöxt í sögunni í Bandaríkjunum, 4.1. %

Hann tilkynnir um trilljóna eignaukningu Bandaríkjanna.

Fyrir utan mestu aukningu í störfum fyrr á árinu , sér í lagi meðal blökkumanna,  í Bandaríkjunum, sem eru bara gamlar fréttir núna.

Pútín er búinn að bjóða honum til Kreml í Moskvu og Trump búinn að bjóða Pútín í Hvíta húsið í USA.

Háskólasamfélagið í Reykjavík og Ómar Ragnarsson á eftir að koma með útskýringar á þessu hvernig svona hættulegur kall og stríðasæsingamaður eins og þessi Trump getur meikaða!